Ο επαρχιακός γιατρός (Μπαλζάκ)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο επαρχιακός γιατρός
Η μάχη της Δρέσδης που αναφέρεται σε μια διήγηση
ΣυγγραφέαςΟνορέ ντε Μπαλζάκ
ΤίτλοςLe Médecin de campagne
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1833
Μορφήμυθιστόρημα
ΣειράΗ Ανθρώπινη κωμωδία
ΕπόμενοΟ εφημέριος του χωριού

Ο επαρχιακός γιατρός (γαλλικός τίτλος: Le Médecin de campagne) είναι μυθιστόρημα του Γάλλου μυθιστοριογράφου και θεατρικού συγγραφέα Ονορέ ντε Μπαλζάκ που εκδόθηκε το 1833 και περιλαμβάνεται στις Σκηνές της αγροτικής ζωής της Ανθρώπινης κωμωδίας.[1]

Είναι η ιστορία ενός Παριζιάνου γιατρού που, για να εξιλεωθεί για ένα αμάρτημά του, εγκαθίσταται σε ένα χωριό της Σαβοΐας όπου καταφέρνει να βελτιώσει τη ζωή της κοινότητας, η οποία τον ανταμείβει εκλέγοντάς τον δήμαρχο. Το έργο παρουσιάζει το ενδιαφέρον του συγγραφέα για την κοινωνική οργάνωση, την πολιτική εξουσία και τη θρησκεία και στη βάση του βρίσκονται οι πολιτικές φιλοδοξίες του Μπαλζάκ: γοητευμένος από την ιδέα να εκλεγεί βουλευτής, έγραψε ένα μυθιστόρημα για μια εμπειρία ουτοπικής «καλής διακυβέρνησης».[2]

Το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου αποτελείται από ιστορίες που διηγήθηκε ένας παλιός στρατιώτης του Ναπολέοντα. Αυτή η ενότητα χρησιμοποιεί υλικό που είχε συγκεντρώσει ο Μπαλζάκ για ένα προγραμματισμένο μεγάλο έργο, το οποίο δεν ολοκλήρωσε ποτέ.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1829, ο Ζενεστά, παλιός αξιωματικός του ναπολεόντειου στρατού, φτάνει σε ένα χωριό κοντά στη Γκρενόμπλ, όπου συναντά τον γιατρό Μπενασί, ο οποίος σε δέκα χρόνια έχει μεταμορφώσει ένα καθυστερημένο χωριό σε μια ευημερούσα μικρή πόλη. Οι δύο άντρες έχουν ο καθένας ένα μυστικό που θα αποκαλυφθεί στο τέλος της ιστορίας. Ο Ζενεστά νοικιάζει ένα δωμάτιο για δέκα φράγκα την ημέρα στον γιατρό Μπενασί, με σκοπό να θεραπεύσει παλιά τραύματα.

Οι δυο τους γίνονται φίλοι και ο αξιωματικός συνοδεύει τον γιατρό κάθε μέρα στις επισκέψεις του. Έτσι, ανακαλύπτει πώς ο Μπενάσης έγινε δήμαρχος της πόλης και πώς, εφαρμόζοντας τις θεωρίες του, έφερε στον τόπο την ευημερία. Με μεγάλα υδραυλικά έργα μετέτρεψε την άνυδρη γη σε καλλιεργήσιμη όπου οι αγρότες μπορούσαν να καλλιεργήσουν σιτάρι και οπωροφόρα δέντρα. Κατέστρεψε επίσης ανθυγιεινές κατοικίες και έχτισε νέες, δημιούργησε μια μικρή βιομηχανία καλαθοποιίας και πριονιστήρια, έφτιαξε έναν δρόμο που συνέδεε το χωριό με τη Γκρενόμπλ. Ενθάρρυνε την εγκατάσταση αρκετών επαγγελματιών όπως ο αρτοποιός, ο σιδεράς και πολλοί τεχνίτες που σε πέντε χρόνια πέτυχαν μια κατάσταση ευημερίας, με την εγκατάσταση καταστημάτων, βυρσοδεψείων, κρεοπωλείων και δημοτικών δομών: δημαρχείο, σχολείο.[3]

Στο τέλος της ιστορίας, οι δύο φίλοι μοιράζονται τα μυστικά της ζωής τους: ο Ζενεστά ομολογεί ότι έχει έναν υιοθετημένο γιο, ​​ο οποίος είναι άρρωστος και τον οποίο εμπιστεύεται στον γιατρό Μπενασί. Ο γιατρός συμφωνεί και καταφέρνει να θεραπεύσει το παιδί. Από την πλευρά του, ο γιατρός εκμυστηρεύεται το μυστικό του που τον οδήγησε στην ανάγκη να εξιλεωθεί για ένα μεγάλο σφάλμα μη θέλοντας να καταφύγει στην αυτοκτονία ή στο μοναστήρι. Στα νιάτα του παρέσυρε μια κοπέλα που έμεινε έγκυος και πέθανε. Για το λόγο αυτό, αποφάσισε να θέσει τη ζωή του στην υπηρεσία του κοινού καλού.[4]

Οι ναπολεόντειες μάχες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θρυλική φιγούρα του Ναπολέοντα επιστρέφει αρκετές φορές στο μυθιστόρημα. Στο δεύτερο κεφάλαιο, ο Μπενασί συστήνει τον Ζενεστά σε έναν παλιό στρατιώτη, ο οποίος έλαβε μέρος σε μάχες και στην κατασκευή των γεφυρών στα παγωμένα νερά του ποταμού Μπερεζίνα, που επέτρεψαν τη διάβαση των υπολοίπων της Μεγάλης στρατιάς κατά την υποχώρηση από την καταστροφική Γαλλική εισβολή στη Ρωσία.

Το τρίτο κεφάλαιο, με τίτλο «Ο Ναπολέοντας των ανθρώπων», παρουσιάζει ιστορίες από το ναπολεόντειο έπος, όπως τις αφηγήθηκε ένα απόγευμα σε έναν αχυρώνα ένας πρώην πεζικάριος του Ναπολέοντα, ο Γκογκελά. Ο Μπαλζάκ προσεγγίζει εδώ ένα έργο που είχε σχεδιάσει και άρχισε να γράφει με τον τίτλο Οι ναπολεόντειες μάχες. Το έργο αυτό δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αλλά οι αφηγήσεις των μαχών, οι αναφορές σε στρατηγούς, στρατάρχες, στρατιώτες και πεζικάριους είναι διάσπαρτες σε όλη την Ανθρώπινη κωμωδία.[5]

Σχολιασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο επαρχιακός γιατρός είναι ένα από τα πιο πολιτικά μυθιστορήματα του Μπαλζάκ, γεννήθηκε από τη φιλοδοξία του συγγραφέα να ακολουθήσει πολιτική καριέρα. Σύμφωνα με τις προθέσεις του, το μυθιστόρημα έπρεπε να επιτελεί κυρίως διδακτικές λειτουργίες - να παρουσιάσει την ομορφιά της αγροτικής ζωής και ταυτόχρονα την ανάγκη εισαγωγής αλλαγών που βασίζονται σε συνετές, ηθικές ενέργειες. Περιγράφοντας τα αποτελέσματα μιας τέτοιας δράσης, ο Μπαλζάκ φτάνει στο σημείο να παρουσιάσει ένα όραμα μιας αγροτικής ουτοπίας, στο οποίο, ωστόσο, αναμειγνύονται στοιχεία διαφορετικών κοσμοθεωριών - φιλελευθερισμός και ουτοπικός σοσιαλισμός του Σαρλ Φουριέ - και σκιαγραφεί το πορτρέτο ενός πολιτικού που επιτελεί ανθρωπιστική αποστολή.[6]

Ο γιατρός έχει αποκαταστήσει τη ζωή και την ευημερία στο χωριό χάρη σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης που προωθεί την ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας. Ωστόσο, εκθέτει πολύ συντηρητικές απόψεις για την πολιτική εξουσία και τη θρησκεία. Σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη της εποχής του είναι κατά της καθολικής ψηφοφορίας, [7] επαινεί το πατριαρχικό σύστημα, αναγνωρίζει την ηθική χρησιμότητα της θρησκείας, παρουσιάζοντας τις απόψεις του Μπαλζάκ πιθανώς τη στιγμή που στράφηκε περισσότερο προς τον συντηρητισμό.

Το έργο συνδυάζει ρεαλιστικά στοιχεία με τις εξαιρετικά ακριβείς περιγραφές του χωριού και της ζωής των κατοίκων του, και ρομαντικά στοιχεία, παρουσιάζοντας μια ειδυλλιακή εικόνα της υπαίθρου και της φύσης, που παραπέμπει στις απόψεις του Ζαν Ζακ Ρουσσώ .[8]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο επαρχιακός γιατρός, μετάφραση: Δημήτρης Κωστελένος, εκδόσεις Ψύχαλος, 2010 [9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]