Ένα πάθος στην έρημο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα πάθος στην έρημο
Πορτρέτο του Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1842)
ΣυγγραφέαςΟνορέ ντε Μπαλζάκ
ΤίτλοςUne passion dans le désert
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1830
Μορφήδιήγημα
ΣειράΗ Ανθρώπινη κωμωδία
ΠροηγούμενοΟι Σουάνοι
Δημοσιεύθηκε στοΗ Ανθρώπινη κωμωδία

Ένα πάθος στην έρημο (γαλλικός τίτλος: Une passion dans le désert) είναι διήγημα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1830 στο περιοδικό Revue de Paris. Περιλαμβάνεται στην ενότητα Σκηνές της στρατιωτικής ζωής του μυθιστορηματικού κύκλου Ανθρώπινη κωμωδία.[1]

Η υπόθεση αφηγείται την ιστορία ενός στρατιώτη του ναπολεόντειου στρατού που, χαμένος στην έρημο, καταφεύγει σε μια σπηλιά και εξημερώνει και αναπτύσσει μια ιδιότυπη σχέση με τη λεοπάρδαλη που βρίσκει εκεί. Είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται με ιστορικό υπόβαθρο την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο.[2]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας άνδρας και μια γυναίκα που δεν κατονομάζονται παρακολουθούν μια παράσταση τσίρκου με πρωταγωνιστή τον θηριοδαμαστή κ. Μαρτέν και μια ύαινα. Έκπληκτη από το φαινόμενο, η γυναίκα ρωτά τον σύντροφό της πώς ήταν δυνατόν κάποιος να αναπτύσσει τέτοια επικοινωνία με ένα άγριο ζώο. Στη συνέχεια, ο άνδρας της διηγείται μια ιστορία για έναν στρατιώτη του Ναπολέοντα που συμμετείχε στην εκστρατεία της Αιγύπτου, ο οποίος, αφού αιχμαλωτίσθηκε από τους Άραβες, κατάφερε να δραπετεύσει. Χαμένος στην έρημο, βρήκε καταφύγιο σε μια απόμερη σπηλιά κοντά σε μια πηγή νερού και μερικούς φοίνικες. Ξυπνώντας το πρωί, ανακαλύπτει με τρόμο ότι είναι το λημέρι μιας άγριας λεοπάρδαλης. Καταφέρνει να τη δαμάσει και αποδεικνύεται ότι το ζώο όχι μόνο ανέχεται τον απροσδόκητο νεοφερμένο, αλλά αρχίζει να ανταποκρίνεται στα συναισθήματα του στρατιώτη και του φέρεται με απρόσμενη τρυφερότητα. Όσο περνούν οι μέρες, ο άνδρας δένεται όλο και περισσότερο με την όμορφη λεοπάρδαλη, την αποκαλεί μάλιστα Μινιόν, σε ανάμνηση μιας γυναίκας που είχε γνωρίσει στο Παρίσι. Η σχέση του ανθρώπου με το θηρίο παρουσιάζεται γεμάτη ένταση και ζήλια, σαν να επρόκειτο για ερωτικό πάθος.[3] Μια μέρα, όμως, μια ξαφνική κίνηση του θηρίου του δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται να τον καταβροχθίσει και το σκοτώνει με το στιλέτο του. Λίγο αργότερα, τον βρίσκουν και τον σώζουν οι σύντροφοί του, αλλά δεν μπορεί να το ξεχάσει καθώς συνειδητοποίησε πολύ αργά ότι η κίνηση του ζώου ήταν ένα σημάδι στοργής.[4]

Σχολιασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ένα πάθος στην έρημο ανήκει στα έργα της Ανθρώπινης Κωμωδίας, στο οποίο αποκαλύπτεται ξεκάθαρα η επίδραση της ρομαντικής παράδοσης στο έργο του Μπαλζάκ, η οποία εκφράζεται με τον εξωτισμό και την παράξενη ιστορία αγάπης. Είναι επίσης το μόνο έργο στο οποίο ο συγγραφέας τοποθέτησε ένα ζώο στο κέντρο της δράσης και επιπλέον το περιέγραψε σαν να έγραφε για έναν άνθρωπο, στην προκειμένη περίπτωση μια όμορφη, ελκυστική γυναίκα. Μέσω αυτής της απροσδόκητης τεχνικής, ο Μπαλζάκ περιέγραψε τη σύγκρουση του φυσικού πάθους με τη συμβατική συμπεριφορά που καθιέρωσε ο πολιτισμός και την αναπόφευκτη καταστροφή της σχέσης που προκαλείται από πρωταρχικά αντανακλαστικά (ο θάνατος του θηρίου συμβαίνει όταν ο στρατιώτης παρερμηνεύει μια αυθόρμητη κίνηση, εντελώς φυσιολογική για το ζώο). Οι περιγραφές της ερήμου θεωρούνται ανυπέρβλητα λογοτεχνικά μέρη του έργου.[5]

Το έργο επρόκειτο να αποτελέσει μέρος ενός τρίπτυχου ιστοριών για την εκστρατεία της Αιγύπτου, που δεν γράφτηκε ποτέ. Έτσι, αποτελεί ένα εντελώς μεμονωμένο έργο στην Ανθρώπινη Κωμωδία, που δεν σχετίζεται με κανένα άλλο, και επιπλέον - παρά το γεγονός ότι περιλαμβάνεται στις Σκηνές της στρατιωτικής ζωής (μέσω της παρουσίας του στρατιωτικού), είναι πολύ πιο κοντά στην αισθητική και την ατμόσφαιρα των Φιλοσοφικών Σπουδών.[6]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ένα πάθος στην έρημο, μετάφραση: Σοφία Διονυσοπούλου, εκδόσεις Άγρα, 2011 [7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]