WandaVision

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
WandaVision
Κάρτα τίτλων αρχής - Λογότυπο σειράς
ΕίδοςΔράμα
Μυστήριο
Ρομαντικό
Κωμωδία καταστάσεων
Υπερηρωικό
Βασίζεται σεMarvel Comics
ΣκηνοθεσίαΜατ Σάκμαν
ΣενάριοΤζακ Σέιφερ
ΠρωταγωνιστέςΕλίζαμπεθ Όλσεν
Πολ Μπέτανι
Ντέμπρα Τζο Ραπ
Φρεντ Μελαμέντ
Κάθριν Χαν
Τιόνα Πάρις
Ράνταλ Παρκ
Κατ Ντένινγκς
Έβαν Πίτερς
ΧώραΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Αριθμός επεισοδίων9
Παραγωγή
Εκτέλεση παραγωγήςΚέβιν Φάιγκι
Λούις Ντ'εσπόζιτο
Βικτόρια Αλόνσο
Ματ Σάκμαν
Τζακ Σέιφερ
ΠαραγωγήΤσακ Χέιγουορντ
Τοποθεσία γυρισμάτωνΑτλάντα, Τζόρτζια
Λος Άντζελες
ΦωτογραφίαΤζες Χολ
ΜοντάζΤιμ Ρος
Ζιν Μπέικερ
Νόνα Χοντάι
Μάικλ Α. Βέμπερ
Διάρκεια31-51 λεπτά
Εταιρεία παραγωγήςMarvel Studios
ΔιανομήDisney Platform Distribution
Προβολή
Τηλεοπτικός σταθμόςDisney+
Προβολή15 Ιανουαρίου–
5 Μαρτίου 2021
Χρονολόγιο
ΑκολούθησεThe Falcon and the Winter Soldier

Το WandaVision είναι αμερικανική τηλεοπτική μίνι σειρά που δημιουργήθηκε από την Τζακ Σέιφερ για τη συνδρομητική πλατφόρμα Disney+. Είναι βασισμένη στα Marvel Comics και σε αυτήν πρωταγωνιστούν οι Γουάντα Μάξιμοφ/Scarlet Witch και Vision. Αποτελεί την πρώτη τηλεοπτική σειρά του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel (MCU), η οποία γίνεται σε παραγωγή των Marvel Studios, και η ιστορία της συμβαδίζει με τα γεγονότα των ταινιών του MCU. Συγκεκριμένα, διαδραματίζεται μετά τα γεγονότα της ταινίας Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019). Ακολουθεί τη Γουάντα Μάξιμοφ και τον Vision, οι οποίοι φαίνεται να ζουν μια ειδυλλιακή ζωή στα προάστια, στην πόλη του Γουέστβιου στο Νιου Τζέρσεϊ, μέχρι που η πραγματικότητά τους αρχίζει να μεταφέρεται μπροστά ανά δεκαετία, με κάθε μία από αυτές τις δεκαετίες να απεικονίζεται μέσω μίας sitcom. Η Σέιφερ ανέλαβε ως η βασική σεναριογράφος της σειράς, ενώ την σκηνοθεσία ανέλαβε ο Ματ Σάκμαν.

Η Ελίζαμπεθ Όλσεν και ο Πολ Μπέτανι επέστρεψαν στους ρόλους τους ως Μάξιμοφ και Vision αντίστοιχα, πλαισιωμένοι από τους Ντέμπρα Τζο Ραπ, Φρεντ Μελαμέντ, Κάθριν Χαν, Τιόνα Πάρις, Ράνταλ Παρκ, Κατ Ντένινγκς και Έβαν Πίτερς. Από τον Σεπτέμβριο του 2018, τα Marvel Studios είχαν αρχίσει την ανάπτυξη μίνι σειρών οι οποίες θα κυκλοφορούσαν στην πλατφόρμα του Disney+, και οι οποίες θα ήταν επικεντρωμένες σε υποστηρικτικούς χαρακτήρες των ταινιών του MCU. Η Σέιφερ προσλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2019, με τη σειρά να ανακοινώνεται επίσημα τον Απρίλιο, ενώ ο Σάκμαν προσλήφθηκε τον Αύγουστο. Η παραγωγή χρησιμοποίησε σκηνικά και κοστούμια εποχής, καθώς και ειδικά εφέ, για να αναδημιουργήσει τα διαφορετικά στυλ των sitcom των οποίων η σειρά αποτίνει φόρο τιμής. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στην Ατλάντα της Τζόρτζια τον Νοέμβριο του 2019, με την παραγωγή να σταματάει τον Μάρτιο του 2020 λόγω της πανδημίας COVID-19. Η παραγωγή επανεκκίνησε στο Λος Άντζελες τον Σεπτέμβριο του 2020 και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Η σειρά WandaVision έκανε πρεμιέρα με τα δύο πρώτα επεισόδια στις 15 Ιανουαρίου 2021 και ολοκληρώθηκε στις 5 Μαρτίου 2021, αποτελούμενη συνολικά από εννέα επεισόδια. Αποτελεί την πρώτη σειρά για το MCU και την αρχή της Τέταρτης Φάσης του. Η σειρά επαινέθηκε από τους κριτικούς για τον φόρο τιμής που αποτίνει στις sitcom του παρελθόντος και για τις ερμηνείες της, ειδικά αυτές των Όλσεν, Μπέτανι και Χαν, αλλά επικρίθηκε για το φινάλε της. Επίσης, έγινε θέμα συζήτησης και ανάλυσης ανάμεσα στους θαυμαστές με ανάπτυξη διαφόρων δημοφιλών θεωριών, αλλά και από τους κριτικούς για την εξερεύνηση του πένθους και της νοσταλγίας. Η σειρά έχει λάβει αρκετές διακρίσεις, ανάμεσα τους και 23 υποψηφιότητες για Βραβεία Έμμυ κερδίζοντας τελικά τα τρία από αυτά. Η Όλσεν επέστρεψε στον ρόλο της Μάξιμοφ στην ταινία Doctor Strange in the Multiverse of Madness (2022), η οποία αποτελεί συνέχεια της ιστορίας της σειράς WandaVision, ενώ μία spin-off σειρά επικεντρωμένη στον χαρακτήρα της Άγκαθα Χάρκνες με πρωταγωνίστρια τη Χαν, βρίσκεται σε ανάπτυξη.

Σύνοψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τρεις εβδομάδες μετά τα γεγονότα της ταινίας Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019),[1] η Γουάντα Μάξιμοφ και ο Vision ζουν μια ειδυλλιακή ζωή στα προάστια, στην πόλη Γουέστβιου στο Νιου Τζέρσεϊ, προσπαθώντας να κρύψουν τις δυνάμεις τους από τους υπόλοιπους κατοίκους. Όταν η πραγματικότητά τους αρχίζει να μετακινείται μπροστά ανά δεκαετία, με κάθε μία από αυτές τις δεκαετίες να απεικονίζεται μέσω μίας sitcom, το ζευγάρι αρχίζει να υποπτεύεται πως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται.[2]

Ηθοποιοί και χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ελίζαμπεθ Όλσεν ως Γουάντα Μάξιμοφ/Scarlet Witch:
    Μέλος των Εκδικητών, η οποία έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί τη μαγεία του χάους, την τηλεπάθεια και την τηλεκίνηση, καθώς επίσης και να παραποιεί την πραγματικότητα.[3][4][5] Η Όλσεν δήλωσε πως η σειρά φέρνει τον χαρακτήρα πιο κοντά στην εκδοχή των κόμικ, συμπεριλαμβάνοντας και την ψυχική της ασθένεια,[6] ενώ για πρώτη φορά, χρησιμοποιείται στο Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel και το ψευδώνυμο «Scarlet Witch».[7] Ο εκτελεστικός παραγωγός, Κέβιν Φάιγκι, δήλωσε πως η σειρά εξερευνά την έκταση και την προέλευση των δυνάμεων της Μάξιμοφ.[8] Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης της σειράς και με την ενθάρρυνση της Marvel να συμμετέχει στη διαδικασία, η Όλσεν ένιωσε πως «της ανήκε ακόμη περισσότερο» ο χαρακτήρας,[9] κάτι το οποίο τις επέτρεψε να εξερευνήσει νέες πτυχές της προσωπικότητάς της, όπως το χιούμορ και η τσαχπινιά της.[10]:30 Ήταν ενθουσιασμένη με το γεγονός πως η σειρά WandaVision επικεντρώνεται στη Μάξιμοφ και δεν την παρουσιάζει ως δευτερεύον χαρακτήρα, όπως στις ταινίες, ενώ πείστηκε να συμμετάσχει στη σειρά όταν ο Φάιγκι ανέφερε συγκεκριμένες ιστορίες της Scarlet Witch από τα κόμικ, οι οποίες λειτούργησαν ως πηγή έμπνευσης για τη σειρά.[2] Πηγές έμπνευσης για την ίδια την Όλσεν σχετικά με την ερμηνεία της, υπήρξαν οι Μαίρη Τάιλερ Μουρ, Ελίζαμπεθ Μοντγκόμερι και Λουσίλ Μπολ.[11] Η Μικαέλα Ράσελ υποδύεται τη Μάξιμοφ σε μικρή ηλικία.[12]
  • Πολ Μπέτανι ως Vision:
    Ανδροειδές και πρώην μέλος των Εκδικητών, ο οποίος δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό της τεχνητής νοημοσύνης των J.A.R.V.I.S. και Ultron, καθώς και το Πετράδι της Νόησης,[3] και ο οποίος σκοτώθηκε στην ταινία Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018).[7] Ο Μπέτανι ενσαρκώνει μία νέα εκδοχή του χαρακτήρα την οποία δημιούργησε η Μάξιμοφ μέσα στην πραγματικότητά της, χρησιμοποιώντας το μέρος του Πετραδιού της Νόησης που υπάρχει μέσα της. Αυτή η εκδοχή του Vision αποτελεί την ενσάρκωση της θλίψης, της ελπίδας και της αγάπης της Μάξιμοφ.[13][14] Οι δημιουργοί της σειράς αναφέρονται σε αυτόν ως «Vision της Ψυχής»,[15] ενώ ο Μπέτανι τον περιέγραψε ως «αξιοπρεπή και έντιμο». Για αυτήν την εκδοχή του Vision, ο Μπέτανι είχε ως πηγή έμπνευσης για την ερμηνεία του τους Ντικ Βαν Ντάικ και Χιου Λώρι.[11] Ο Μπέτανι ενσαρκώνει επίσης τον πρωτότυπο χαρακτήρα που αναφέρεται ως «Λευκός Vision» η «Ο Vision»,[15][16] ο οποίος επανασυναρμολογήθηκε από τα κομμάτια του Vision που πέθανε στην ταινία Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας και επανεργοποιήθηκε από τη S.W.O.R.D.. Αυτή η εκδοχή έχει ολόλευκη εμφάνιση, παρόμοια με αυτήν στα κόμικ όταν ο χαρακτήρας επανήλθε στη ζωή έχοντας ολόλευκο σώμα και καθόλου αναμνήσεις ή συναισθήματα.[17] Για να διαφοροποιήσει τις δύο εκδοχές, ο Μπέτανι ενσάρκωσε τη δεύτερη τόσο ως οικεία όσο και απρόσιτη.[16]
  • Ντέμπρα Τζο Ραπ ως Σάρον Ντέιβις: Κάτοικος του Γουέστβιου και σύζυγος του Τοντ, η οποία υποδύεται την «Κυρία Χαρτ» στη φανταστική sitcom WandaVision.[18][19]
  • Φρεντ Μελαμέντ ως Τοντ Ντέιβις: Κάτοικος του Γουέστβιου και σύζυγος της Σάρον, ο οποίος υποδύεται τον «Άρθουρ Χαρτ» στη φανταστική sitcom WandaVision.[18][19]
  • Κάθριν Χαν ως Άγκαθα Χάρκνες:
    Μία μάγισσα η οποία μεταμφιέζεται σε «Άγκνες», την «κουτσομπόλα γειτόνισσα» των Μάξιμοφ και Vision μέσα στη φανταστική sitcom WandaVision.[2][20] Η Χαν περιέγραψε την Άγκνες ως τη γειτόνισσα που «δεν θα σηκωθεί από τον καναπέ τους το βράδυ για να φύγει» και που μπλέκεται «συνεχώς στα πόδια τους»,[9] παρομοιάζοντας τη σχέση της Άγκαθα με τη Μάξιμοφ με αυτήν που είχε ο Αντόνιο Σαλιέρι με τον Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. Εξήγησε πως η Άγκαθα μελετάει τη μαγεία εδώ και αιώνες και την τρελαίνει το γεγονός πως στη Μάξιμοφ βγαίνει τόσο φυσικά.[21] Η αρχική ιδέα για τον ρόλο της Άγκαθα ήταν να λειτουργήσει ως μέντορας για τη Μάξιμοφ αλλά, οι δημιουργοί το άλλαξαν αυτό κάνοντάς την πιο ανταγωνιστική, με σκοπό να εξυπηρετηθεί καλύτερα η δομή της σειράς. Παρόλα αυτά, η Άγκαθα εξακολουθεί να διατηρεί κάποια στοιχεία μέντορα και να διδάσκει τη Μάξιμοφ, έστω κι ως ανταγωνίστρια.[15]
  • Τιόνα Πάρις ως Μόνικα Ραμπό:
    Η κόρη της Μαρία Ραμπό, πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας και σμηναγού της S.W.O.R.D.,[22] η οποία υποδύεται την «Τζεραλντίν» στη φανταστική sitcom WandaVision.[23] Είναι «σκληρή και ανθεκτική», κάτι που τη βοηθάει να επικρατήσει μέσα στον ανδροκρατούμενο κόσμο στον οποίο εργάζεται.[9] Η αρχική ιδέα της επικεφαλής σεναριογράφου, Τζακ Σέιφερ, τοποθετούσε έναν διαφορετικό χαρακτήρα στον συγκεκριμένο ρόλο αλλά, όταν ο χαρακτήρας της Ραμπό έγινε διαθέσιμος για να χρησιμοποιηθεί στη σειρά, ενθουσιάστηκε κι επέλεξε να χρησιμοποιήσει αυτόν αντί τον αρχικό χαρακτήρα που είχε στα υπόψιν.[24] Η συν-εκτελεστική παραγωγός, Μαίρη Λιβάνος, πρόσθεσε πως η συμπερίληψη της Ραμπό ήταν κάτι που ανακάλυψαν κατά τη διάρκεια του σταδίου της ανάπτυξης της σειράς και ήταν ένα στοιχείο το οποίο «πραγματικά εμπλούτισε τη σειρά»,[10]:28 καθώς επέτρεψε σε έναν ενσυναίσθητο χαρακτήρα όπως αυτόν της Ραμπό, να «σταθεί απο μόνη της ως ηρωίδα».[25] Η σειρά δείχνει την πορεία της Ραμπό από τη στιγμή που τη γνωρίσαμε στην ταινία Captain Marvel (2019) ως ένα παιδί που θαύμαζε τη φίλη και συνεργάτιδα της μητέρας της, Κάρολ Ντάνβερς/Captain Marvel,[26][27] όπου την υποδύθηκε η Ακίρα Ακμπάρ, μέχρι σήμερα. Η Πάρις χρησιμοποίησε ως σημείο αφετηρίας για την ερμηνεία της την ερμηνεία της Ακμπάρ, λαμβάνοντας υπόψιν και τη σχέση που είχε η Ραμπό με τη μητέρα της, αλλά και με την Ντάνβερς.[28]
  • Ράνταλ Παρκ ως Τζίμι Γου:
    Πράκτορας του FBI που δουλεύει με τη S.W.O.R.D., ο οποίος προηγουμένως ήταν ο υπεύθυνος αναστολής του Σκοτ Λανγκ/Ant-Man.[9][29] Ο Παρκ θεώρησε πως το γεγονός πως ο Γου εμφανίζεται στην πρώτη του σκηνή στη σειρά να κάνει ταχυδακτυλουργικά κόλπα, κάτι που προσπαθούσε να τελειοποιήσει στην ταινία Ο Ant-Man και η Σφήκα (2018), δείχνει από νωρίς πως ο χαρακτήρας εξελίχθηκε από εκείνη την ταινία και πως βελτιώνεται σε αρκετά πράγματα, ενώ του ανατίθενται και μεγαλύτερες υποθέσεις.[30] Ο Παρκ διδάχθηκε το κόλπο που παρουσιάζει στη σειρά από έναν μάγο και αφιέρωσε αρκετές μέρες εξάσκησης προσπαθώντας να το τελειοποιήσει.[31]
  • Κατ Ντένινγκς ως Ντάρσι Λούις:
    Αστροφυσικός που δουλεύει με τη S.W.O.R.D., η οποία έκανε την πρακτική της στο πλευρό της Τζέιν Φόστερ και έγινε φίλη με τον Θορ.[29][32] Επιστρέφοντας στον ρόλο της για πρώτη φορά από την εμφάνισή της στην ταινία Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος (2013), η Ντένινγκς θεώρησε πως η Λούις δε θα είχε αλλάξει πολύ ως άτομο, αλλά θα είχε ωριμάσει και θα ήταν σοφότερη μετά την απόκτηση του διδακτορικού της στην αστροφυσική. Επιπρόσθετα, η Ντένινγκς θεώρησε πως ο χαρακτήρας θα είχε περισσότερη αυτοπεποίθηση, μιας και τώρα οι άλλοι θα την αντιμετώπιζαν ως «αφεντικό», κάτι που δεν συνέβαινε στις ταινίες.[33]
  • Έβαν Πίτερς ως Ραλφ Μπόνερ:
    Κάτοικος του Γουέστβιου ο οποίος βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Άγκαθα και παρουσιάζεται ως ο νεκρός δίδυμος αδελφός της Μάξιμοφ, Πιέτρο, τον οποίο ενσάρκωσε ο Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον σε προηγούμενες ταινίες του MCU.[34][35][36] Οι Σέιφερ και Λιβάνος ανυπομονούσαν να επαναφέρουν τον Πιέτρο στη σειρά και αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν την έννοια του «τι είναι αληθινό και τι όχι, τις ερμηνείες, τη διανομή, το φάντομ», προχωρώντας στην «αντικατάσταση» του χαρακτήρα μέσα στο φανταστικό τηλεοπτικό πρόγραμμα WandaVision.[37] Η πρόσληψη του Πίτερς για τον ρόλο ήταν μία αναφορά στον ρόλο του ως Πίτερ Μάξιμοφ στη σειρά ταινιών X-Men της 20th Century Fox.[34] Η Σέιφερ επεσήμανε πως αυτή η αντικατάσταση λειτούργησε θετικά για τη σειρά σε μεταγενέστερο επίπεδο, καθώς σατίριζε την τεχνική αντικατάστασης χαρακτήρων σε sitcom από άλλους ηθοποιούς χωρίς να δημιουργείται φασαρία γύρω από αυτό, αλλά και έχοντας ταυτόχρονα την άφιξη ενός συγγενή στην πόλη ο οποίος «θα έφερνε τα πάνω κάτω» στη ζωή της οικογένειας.[37][38] Ο Σάκμαν είπε πως ο ρόλος του Πίτερς στη σειρά ήταν ένας τρόπος για να παίξουν με τις προσδοκίες του κοινού, όπως είχε γίνει με παρόμοιο τρόπο στην ταινία Iron Man 3 (2013), όπου ο Μπεν Κίνγκσλεϊ υποδυόταν τον Τρέβορ Σλάτερι, ο οποίος με τη σειρά του παρίστανε τον Mandarin.[39] Η Σέιφερ παρομοίασε την ερμηνεία του Πίτερς ως μία μίξη των χαρακτήρων Τζέσι Κατσόπολις από τη σειρά Τρελή Οικογένεια, Νικ Μουρ από τη σειρά Family Ties και Τζόι Τριμπιάνι από τη σειρά Τα Φιλαράκια.[40]

Επαναλαμβανόμενες εμφανίσεις στη σειρά ως κάτοικοι του Γουέστβιου κάνουν οι Ασίφ Αλί ως Αμπίλας Τάντον, ο οποίος υποδύεται τον συνάδελφο «Νορμ» του Vision, Ντέιβιντ Λένγκελ ως Χάρολντ Πρόκτορ, ο οποίος υποδύεται τον «Φιλ Τζόουνς»,[41][42] Έιμος Γκλικ ως διανομέας πίτσας, ο οποίος υποδύεται τον «Ντένις», τον ταχυδρόμο/διανομέα,[41][43] Ίθαμαρ Ενρίκεζ και Βικτόρια Μπλέιντ ως κάτοικοι της πόλης οι οποίοι υποδύονται τους ηθοποιούς στα διαφημιστικά σποτ,[41][44] Έμμα Κόλφιλντ ως Σάρα Πρόκτορ, σύζυγος του Χάρολντ, η οποία υποδύεται την «Ντότι Τζόουνς»[45][46] και Ντέιβιντ Πέιτον ως Τζον Κόλινς, ο οποίος υποδύεται τον «Χερμπ».[19][41] Επίσης, ο Τζος Στάμπεργκ εμφανίζεται ως Τάιλερ Χέιγουορντ, αναπληρωτής διευθυντής της S.W.O.R.D.,[47] ενώ οι Άλαν Χέκνερ και Σελίνα Αντούζ υποδύονται τους πράκτορες της S.W.O.R.D., Μόντι και Ροντρίγκεζ.[48] Οι Τζούλιαν Χίλιαρντ και Τζετ Κλάιν υποδύονται τους δύο γιους των Μάξιμοφ και Vision, Μπίλι και Τόμι, αντίστοιχα.[49]

Επιπρόσθετα, γκεστ εμφανίσεις στη σειρά συμπεριλαμβάνουν τους Τζολίν Πέρντι ως Ίζαμπελ Ματσουέντα, η οποία υποδύεται τη γειτόνισσα των Μάξιμοφ και Vision, «Μπέβερλι»,[41][50] Ζακ Χένρι ως Φράνκλιν, πράκτορας της S.W.O.R.D. ο οποίος μετατρέπεται σε μελισσοκόμο όταν εισέρχεται στην πραγματικότητα που δημιούργησε η Μάξιμοφ,[51] Ράντι Ογκλέσμπι ως κάτοικος του Γουέστβιου, ο οποίος υποδύεται τον «Σταν Νέλσον», τον γιατρό της πόλης,[52] και Κέιτ Φορμπς ως η μητέρα της Άγκαθα, Εβανόρα Χάρκνες. Οι Ιλάνα Κοχάντσι και Ντανίγιαρ υποδύονται τους γονείς της Μάξιμοφ, Ιρίνα και Όλεκ Μάξιμοφ αντίστοιχα,[53] ενώ ο Γκάμπριελ Γκούρεβιτς υποδύεται τον αδελφό της, Πιέτρο, σε μικρότερη ηλικία.[12]

Επεισόδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρ.
επεισοδίου
Τίτλος Σκηνοθεσία Σενάριο Α' Προβολή
1 "Filmed Before a Live Studio Audience" Matt ShakmanJac Schaeffer15 Ιανουαρίου 2021

Το νιόπαντρο ζευγάρι Γουάντα Μάξιμοφ και Vision μετακομίζουν στην πόλη Γουέστβιου, με φόντο ένα ασπρόμαυρο σκηνικό της δεκαετίας του 1950. Εκείνος ως ανθρωποειδές ρομπότ και εκείνη με ικανότητες τηλεκίνησης και παραποίησης της πραγματικότητας, προσπαθούν να ενσωματωθούν χωρίς να γίνει αντιληπτή η διαφορετικότητά τους. Μια μέρα παρατηρούν μια καρδιά ζωγραφισμένη στο ημερολόγιό τους, αλλά δεν μπορούν να θυμηθούν τι συμβολίζει. Ο Vision πηγαίνει στη δουλειά του, ενώ η Γουάντα αποφασίζει πως η καρδιά αφορά την επέτειό τους. Η γειτόνισσά τους, Άγκνες, συστήνεται στη Γουάντα και προσφέρεται να τη βοηθήσει να ετοιμαστεί για το βράδυ. Ο Vision εντυπωσιάζει τους συναδέλφους του με την ταχύτητά του, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει το τι ακριβώς κάνει η εταιρία στην οποία εργάζεται. Το αφεντικό του, ο κ. Χαρτ (καρδιά), του υπενθυμίζει το δείπνο που έχουν προγραμματίσει και ο Vision αντιλαμβάνεται πως η καρδιά αφορά το δείπνο. Η Γουάντα και ο Vision, καθώς προετοιμάζουν ένα δείπνο της τελευταίας στιγμής, δυσκολεύονται να κρύψουν τις ικανότητές τους και ο κύριος Χαρτ τους ανακρίνει για το τι συμβαίνει. Όταν όμως πνίγεται με το φαγητό, ο Vision χρησιμοποιεί τις ικανότητές του για να τον σώσει. Όλα αυτά αποκαλύπτεται πως συμβαίνουν σε μία φανταστική sitcom με το όνομα WandaVision, την οποία κάποιος παρακολουθεί στην τηλεόραση.


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό της τοστιέρας ToastMate 2000, η οποία αποτελεί προϊόν της Stark Industries. 
2 "Don't Touch That Dial" Matt ShakmanGretchen Enders15 Ιανουαρίου 2021

Σε σκηνικό δεκαετίας του 1960, η Γουάντα και ο Vision προετοιμάζονται για το μαγικό νούμερο που θα παρουσιάσουν στο σόου ταλέντων της γειτονιάς. Η Γουάντα και η Άγκνες περνάνε τη μέρα με την επιτροπή προγραμματισμού, της οποίας επικεφαλής είναι η Ντότι, ενώ ο Vision επιχειρεί να συμμετάσχει σε μία συνεδρία ομάδας περιπολίας. Στη συνεδρία όμως, καταπίνει καταλάθος μία τσίχλα που κολλάει στον εσωτερικό μηχανισμό του. Η Γουάντα γίνεται φίλη με την Τζεραλντίν, ενώ παρατηρεί παράξενα πράγματα γύρω της: ένα έγχρωμο ελικοπτεράκι εμφανίζεται στον ασπρόμαυρο κόσμο τους, μία φωνή στο ραδιόφωνο φαίνεται να της μιλάει και ένας κόκκινος λεκές από αίμα εμφανίζεται στο χέρι της Ντότι. Το σόου ταλέντων αρχίζει, αλλά ο Vision φέρεται παράξενα αποκαλύπτοντας τις ικανότητές του στο κοινό. Η Γουάντα χρησιμοποιεί τις δικές της ικανότητες για να τον καλύψει, παρουσιάζοντας όσα κάνει ως ταχυδακτυλουργικά κόλπα. Αργότερα, αφαιρεί την τσίχλα από τον μηχανισμό του κι αυτός επανέρχεται στη φυσιολογική του κατάσταση. Επιστρέφοντας σπίτι, η Γουάντα είναι πλέον εμφανώς έγκυος. Ακούγοντας θόρυβο βγαίνουν έξω και, όταν βλέπουν έναν μελισσοκόμο να εξέρχεται από το φρεάτιο, η Γουάντα επαναφέρει την πραγματικότητά τους στο σημείο πριν αυτός ο άντρας εμφανιστεί, με το σκηνικό να μετατρέπεται σε έγχρωμο, προχωρώντας στη δεκαετία του 1970.


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό με ρολόγια Στράκερ (Βολφγκανγκ βον Στράκερ). 
3 "Now in Color" Matt ShakmanMegan McDonnell22 Ιανουαρίου 2021

Σε σκηνικό δεκαετίας του 1970, ο Δρ. Νίλσον ενημερώνει τη Γουάντα πως είναι τεσσάρων μηνών έγκυος και όλα πηγαίνουν καλά. Ενώ ο Vision συνοδεύει τον Νίλσον έξω, βλέπει τον γείτονά του Χερμπ να κόβει με το πριόνι τον φράχτη. Η Γουάντα και ο Vision αρχίζουν να προετοιμάζουν το δωμάτιο του μωρού κι ενώ διαφωνούν για το όνομα, ξαφνικά η Γουάντα είναι πλέον έξι μηνών. Όταν αρχίζουν οι συσπάσεις, αρχίζει άθελά της να μετακινεί πράγματα στο σπίτι και, τελικά, προκαλεί διακοπή ρεύματος στην πόλη. Η Τζεραλντίν φτάνει και τη βοηθάει να ξεγεννήσει τα δίδυμα, Μπίλι και Τόμι, ενώ ο Vision βλέπει στην αυλή την Άγκνες να κουτσομπολεύει με τον Χερμπ. Μιλάνε για την Τζεραλντίν, η οποία είναι καινούρια στην πόλη και δεν έχει ούτε σπίτι, ούτε οικογένεια. Όταν η Τζεραλντίν αναφέρει τον αδελφό της Γουάντα, Πιέτρο, και το ότι σκοτώθηκε από τον Ultron,[α] η Γουάντα αρχίζει να την ανακρίνει και παρατηρεί πως φοράει ένα περιδέραιο με σύμβολο ένα σπαθί. Όταν ο Vision επιστρέφει και ρωτάει πού είναι η Τζεραλντίν, η Γουάντα του λέει πως έχει φύγει αλλά, η Τζεραλντίν εκτοξέυεται έξω από το Γουέστβιου διαπερνώντας έναν τοίχο με στατικό ηλεκτρισμό, χάνοντας τις αισθήσεις της. Εκεί, περικυκλώνεται από πράκτορες της S.W.O.R.D..


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό για αφρόλουτρο με την ονομασία Hydra Soak. 
4 "We Interrupt This Program" Matt ShakmanBobak Esfarjani και Megan McDonnell29 Ιανουαρίου 2021
Η Σμηναγός Μόνικα Ραμπό, πράκτορας της S.W.O.R.D., επιστρέφει στη ζωή μετά τον «Αφανισμό»[β] και ανακαλύπτει πως η μητέρα της, Μαρία Ραμπό, είναι νεκρή εδώ και τρία χρόνια. Τρεις εβδομάδες αργότερα επιστρέφει στη δουλειά και ο Αναπληρωτής Διευθυντής, Τάιλερ Χέιγουορντ, τη στέλνει να βοηθήσει τον πράκτορα του FBI, Τζίμι Γου, σχετικά με μία υπόθεση εξαφάνισης στο Γουέστβιου. Εκεί, ανακαλύπτουν πως ένα εξάγωνο πεδίο CMBR στατικού ηλεκτρισμού περιβάλλει την πόλη, το οποίο απορροφά και τη Ραμπό. Η S.W.O.R.D. δημιουργεί μία βάση γύρω από την πόλη στέλνοντας ντρόουνς κι έναν πράκτορα να εξερευνήσουν τι συμβαίνει, ενώ η Ντάρσι Λούις μελετά το φαινόμενο και ανακαλύπτει το σήμα μετάδοσης της WandaVision. Μέσω του σήματος, παρατηρούν τα γεγονότα που διαδραματίζονται μέσα στην πόλη συνειδητοποιώντας πως οι πραγματικοί κάτοικοι της πόλης λειτουργούν ως ηθοποιοί της sitcom. Ανάμεσά τους εντοπίζουν και τη Ραμπό, η οποία υποδύεται την «Τζεραλντίν», ενώ η Λούις και ο Γου προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το ραδιόφωνο για να επικοινωνήσουν με τη Γουάντα. Όταν η Ραμπό αναφέρει τον Ultron, η Γουάντα την πετάει έξω από την πόλη, βλέπει προσωρινά τον Vision να παίρνει τη μορφή που είχε όταν πέθανε[γ] κι έπειτα, όλα επιστρέψουν στο «φυσιολογικό» και στην κοινή ζωή τους μέσα στη sitcom. 
5 "On a Very Special Episode..." Matt ShakmanPeter Cameron και Mackenzie Dohr5 Φεβρουαρίου 2021

Σε σκηνικό δεκαετίας 1980/αρχές 1990, η Γουάντα και ο Vision δυσκολεύονται με τα δίδυμα, τα οποία κλαίνε ασταμάτητα. Η Άγκνες προσφέρεται να βοηθήσει, αλλά ο Vision βρίσκει τη συμπεριφορά της παράξενη. Η συζήτησή του με τη Γουάντα διακόπτεται όταν ξαφνικά τα δίδυμα γίνονται πέντε χρονών. Όταν ένας σκύλος εμφανίζεται στο σπίτι τους, τα δίδυμα θέλουν να τον κρατήσουν και η Άγκνες προτείνει να τον ονομάσουν Σπάρκι. Η Γουάντα φτάνει κοντά στο να αποκαλύψει τις δυνάμεις της στην Άγκνες, κάτι το οποίο ανησυχεί τον Vision, ενώ τα αγόρια γίνονται ξαφνικά δέκα. Στη δουλειά, ο Vision διαβάζει ένα e-mail από τη S.W.O.R.D., όπου του αποκαλύπτεται η πραγματική κατάσταση του Γουέστβιου. Καταφέρνοντας να βγάλει έναν κάτοικο από την επιρροή της Γουάντα, μαθαίνει πως εκείνη ελέγχει τα πάντα. Στο μεταξύ, η S.W.O.R.D. στέλνει ένα ντρόουν μέσα στο Γουέστβιου, κάνοντας τον Σπάρκι να το σκάσει φοβισμένος, ενώ ο Χέιγουορντ διατάζει να σκοτώσουν τη Γουάντα μέσω του ντρόουν. Εκείνη, καταστρέφοντας το ντρόουν, εξέρχεται από το πεδίο και προειδοποιεί να την αφήσουν ήσυχη. Η Άγκνες βρίσκει τον Σπάρκι νεκρό, ενώ ο Vision αντιμετωπίζει τη Γουάντα για τις πράξεις της. Ο τσακωμός τους διακόπτεται από την άφιξη του «Πιέτρο», ενώ η Λούις, μέσω της μετάδοσης, παρατηρεί πως ο Πιέτρο έχει «αντικατασταθεί».


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό για απορροφητικές χαρτοπετσέτες με το όνομα Lagos. 
6 "All-New Halloween Spooktacular!" Matt ShakmanChuck Hayward και Peter Cameron12 Φεβρουαρίου 2021

Σε σκηνικό τέλη δεκαετίας 1990/αρχές 2000, η Γουάντα θέλει να περάσουν το πρώτο Halloween των Τόμι και Μπίλυ όλοι μαζί, αλλά ο Vision της λέει πως έχει περιπολία με την ομάδα περιπολίας. Ο «Πιέτρο» προσφέρεται να αναλάβει ως πατρική φιγούρα και πάει με τα αγόρια για «κόλπο ή κέρασμα», κάνοντας σκανταλιές με τη υπερταχύτητά του, την οποία έχει κληρονομήσει ο Τόμι. Στο μεταξύ, ο Vision εξερευνά μακριά από το σπίτι και βρίσκει κάποιους κατοίκους να είναι μαρμαρωμένοι στις θέσεις τους, ανάμεσά τους και η Άγκνες. Επαναφέρει την Άγκνες στην πραγματικότητα, η οποία του λέει πως εκείνος έχει πεθάνει. Έξω από το Γουέστβιου, ο Χέιγουορντ διατάζει τους Ραμπό, Λούις και Γου να εγκαταλείψουν τη βάση επειδή διαφώνησαν με την επίθεση στη Γουάντα αλλά, εκείνοι παραμένουν και χακάρουν τον υπολογιστή του ανακαλύπτοντας πως μπορεί να εντοπίζει τη θέση του Vision μέσω του σώματός του, που είναι φτιαγμένο από βιμπράνιο. Ο Vision προσπαθεί να διαπεράσει το στατικό πεδίο αλλά, όταν το κάνει, αρχίζει να αποσυντίθεται. Ο Μπίλι το αισθάνεται και ενημερώνει τη Γουάντα, η οποία για να τον σώσει επεκτείνει το πεδίο. Μαζί με τον Vision, η Λούις και αρκετοί πράκτορες της S.W.O.R.D. παγιδεύονται μέσα στα νέα όρια του πεδίου.


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό για σνακ γιαουρτιού με το όνομα Yo-Magic. 
7 "Breaking the Fourth Wall" Matt ShakmanCameron Squires19 Φεβρουαρίου 2021

Σε σκηνικό μέσα με τέλη δεκαετίας 2000, η Γουάντα αποφασίζει να έχει μια μέρα για τον εαυτό της και η Άγκνες συμφωνεί να κρατήσει τα δίδυμα. Η Γουάντα βλέπει διάφορα μέρη του σπιτιού να αλλάζουν συνεχώς χωρίς να είναι σε θέση να το ελέγξει, και δεν ξέρει τι συμβαίνει. Ο Vision ξυπνάει και βρίσκει τους πράκτορες της S.W.O.R.D. μέσα στο πεδίο, ως μέλη ενός τσίρκου. Αναγνωρίζει τη Λούις και την απελευθερώνει από την επίδραση της Γουάντα, η οποία του διηγείται όσα συνέβησαν οδηγώντας στον θάνατό του και στην υπάρχουσα κατάσταση. Έξω από το Γουέστβιου, η Ραμπό και ο Γου συναντούν πιστά άτομα του προσωπικού της S.W.O.R.D. και αποκτούν ένα ειδικό όχημα, το οποίο θα τους βοηθήσει να εισέλθουν στο Γουέστβιου χωρίς να χάσουν τη μνήμη τους. Όταν αυτό αποτυγχάνει, η Ραμπό αποφασίζει να περάσει μόνη της και, εξερχόμενη από την άλλη πλευρά, έχει φαινομενικά αυξημένη όραση. Η Ραμπό βρίσκει τη Γουάντα, αλλά η Άγκνες της ζητάει να φύγει παίρνοντας τη Γουάντα στο σπίτι της. Εκεί, ψάχνοντας τα αγόρια στο υπόγειο, η Γουάντα ανακαλύπτει ένα παράξενο κρυσφήγετο. Η Άγκνες της συστήνεται ως η μάγισσα Αγκάθα Χάρκνες και αποκαλύπτει πως αναστάτωνε τη ζωή της Γουάντα, στέλνοντας για παράδειγμα έναν απατεώνα να υποδυθεί τον «Πιέτρο».


Κατά τη διάρκεια της φανταστικής σειράς WandaVision, παρουσιάζεται ένα διαφημιστικό για αντικαταθλιπτικά χάπια με το όνομα Nexus. 
8 "Previously On" Matt ShakmanLaura Donney26 Φεβρουαρίου 2021
Το 1693 στο Σάλεμ, μία σύναξη μαγισσών επιχειρεί να εκτελέσει τη Χάρκνες για χρήση μαύρης μαγείας, αλλά εκείνη τις σκοτώνει και απορροφά τη δύναμή τους. Στο παρόν, η Χάρκνες απαιτεί να μάθει απο τη Γουάντα πώς κατάφερε να θέσει υπό τον έλεγχό της ολόκληρη πόλη, εξαναγκάζοντάς την να ξαναζήσει στιγμές κλειδιά από τις αναμνήσεις της. Μέσω αυτών, η Χάρκνες μαθαίνει πως η Γουάντα είχε μαγικές ικανότητες από παιδί, κάτι το οποίο ενισχύθηκε από την Πέτρα της Νόησης. Μετά τον «Αφανισμό», η Γουάντα επισκέφτηκε τις εγκαταστάσεις της S.W.O.R.D. για να πάρει το σώμα του Vision, αλλά ο Χέιγουορντ αρνήθηκε να της το παραδώσει. Φεύγοντας από εκεί, έφτασε στο Γουέστβιου όπου ο Vision, πριν τον θάνατό του, είχε αγοράσει ένα οικόπεδο στο οποίο θα ζούσαν μαζί. Σε μια στιγμή ανείπωτης θλίψης και πένθους, δημιούργησε ένα σπίτι και μία νέα εκδοχή του Vision, καθώς κι ένα πεδίο γύρω από την πόλη. Από όλα αυτά, η Χάρκνες συμπεραίνει πως η Γουάντα κατέχει μία μυθική μορφή μαγείας που ονομάζεται «Μαγεία του Χάους», αποκαλώντας την ίδια Scarlet Witch. Σε μια σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, ο Χέιγουορντ, αφού έχει συναρμολογήσει και πάλι το σώμα του Vision, τον επανενεργοποιεί, μόνο που τώρα είναι λευκός. 
9 "The Series Finale" Matt ShakmanJac Schaeffer5 Μαρτίου 2021
Η Χάρκνες επιχειρεί να κλέψει τη Μαγεία του Χάους της Γουάντα, αλλά διακόπτεται από τον Λευκό Vision, ο οποίος προσπαθεί να σκοτώσει τη Γουάντα. Ο Vision επεμβαίνει και τη σώζει, παλεύοντας στη συνέχεια τον Λευκό Vision. Η Χάρκνες απελευθερώνει τους κατοίκους από τον έλεγχο της Γουάντα, οι οποίοι την πείθουν να ανοίξει το πεδίο. Όταν όμως ο Vision και τα δίδυμα αρχίζουν να αποσυντίθενται, το ξανακλείνει, όχι όμως πριν ο Χέιγουορντ και η S.W.O.R.D. μπουν στην πόλη. Η Ραμπό μαθαίνει πως ο «Πιέτρο» είναι ένας ηθοποιός ονόματι Ραλφ Μπόνερ και, αφού τον απελευθερώνει από τον έλεγχο της Χάρκνες, βοηθάει τα δίδυμα να σταματήσουν τη S.W.O.R.D.. Ο Λευκός Vision αποχωρεί όταν ο Vision αποκαθιστά τη μνήμη του, ενώ η Γουάντα δημιουργεί ρούνους γύρω από την πόλη ώστε η Χάρκνες να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει τη μαγεία της. Η Γουάντα την παγιδεύει στον ρόλο της «Άγκνες» και αποχαιρετά τον Vision και τα δίδυμα πριν άρει εντελώς το πεδίο, ενώ στη συνέχεια απομονώνεται σε ένα απομακρυσμένο μέρος. Στην πρώτη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, ο Χέιγουορντ συλλαμβάνεται και η Ραμπό ενημερώνεται από ένα Skrull πως ένας φίλος της μητέρας της επιθυμεί να τη συναντήσει. Στη δεύτερη σκηνή, η Γουάντα ακούει τα δίδυμα να τη φωνάζουν για βοήθεια, ενώ ταυτόχρονα μελετά το Βιβλίο των Καταραμένων, Darkhold, στην αστρική της μορφή. 

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018, τα Marvel Studios βρίσκονταν στο στάδιο ανάπτυξης αρκετών μίνι σειρών για την πλατφόρμα Disney+ της μητρικής τους εταιρίας, οι οποίες θα επικεντρώνονταν σε υποστηρικτικούς χαρακτήρες των ταινιών του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel (MCU) και οι οποίοι δεν είχαν πρωταγωνιστήσει σε δική τους ταινία, όπως η Γουάντα Μάξιμοφ. Οι ηθοποιοί που ενσάρκωναν αυτούς τους χαρακτήρες στις ταινίες αναμενόταν να επαναλάβουν τους ρόλους τους και στις σειρές, συμπεριλαμβανομένης και της Ελίζαμπεθ Όλσεν που ενσάρκωνε τη Μάξιμοφ. Οι σειρές για το Disney+ αναμένονταν να είναι από έξι έως οκτώ επεισόδια η κάθε μία, να έχουν έναν «βαρύ [προϋπολογισμό] ο οποίος θα συναγωνίζεται αυτόν των μεγάλων παραγωγών των στούντιο» και να είναι σε παραγωγή των ίδιων των Marvel Studios και όχι της Marvel Television, η οποία είχε αναλάβει την παραγωγή των προηγούμενων τηλεοπτικών σειρών που σχετίζονταν με το MCU. Ο πρόεδρος των Marvel Studios, Κέβιν Φάιγκι, πιστευόταν πως θα αναλάμβανε έναν «πρακτικό ρόλο» στην ανάπτυξη της κάθε μίνι σειράς,[54] εστιάζοντας στη «συνοχή της ιστορίας» τους με αυτή των ταινιών και «χειριζόμενος» τους ηθοποιούς που θα επέστρεφαν για να επαναλάβουν τους ρόλους τους από τις ταινίες.[55] Την αρχική δουλειά πάνω σε μία σειρά για τη Μάξιμοφ ξεκίνησε ο Μπράιαν Τσάπεκ, στέλεχος της Marvel, αλλά αργότερα, στα μέσα του 2018, η συν-εκτελεστική παραγωγός, Μαίρη Λιβάνος, εντάχθηκε στο πρότζεκτ και ανέλαβε την ανάπτυξη της σειράς.[25] Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, ο Πολ Μπέτανι ως Vision αναμενόταν να παίξει σημαντικό ρόλο στη σειρά, η οποία θα επικεντρωνόταν στη σχέση μεταξύ Μάξιμοφ και Vision.[56] Τους επόμενους μήνες, οι τίτλοι Vision and the Scarlet Witch και The Vision and Scarlet Witch αναφέρθηκαν από τα μέσα ως πιθανοί τίτλοι της σειράς.[57][58][59]

Η ιδέα οι Μάξιμοφ και Vision να ζουν στον φανταστικό κόσμο της «ευδαιμονίας των προαστίων» ήταν του Φάιγκι, η οποία βασίστηκε στην αγάπη του για τις sitcom σειρές και το πώς αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως απόδραση από την πραγματικότητα.[2] Κατά τις συναντήσεις του με πιθανούς επικεφαλής σεναριογράφους για τη σειρά, κάποιοι από αυτούς θεωρούσαν πως η ένταξη του στοιχείου των sitcom στη σειρά δεν θα λειτουργούσε. Η Τζακ Σέιφερ, η οποία εκείνη την περίοδο εργαζόταν πάνω στην ταινία Black Widow, άκουσε για την υπόθεση της σειράς και ενθουσιάστηκε. Συναντήθηκε με την παραγωγή για να παρουσιάσει τις ιδέες της[60] και, τον Ιανουάριο του 2019, προσλήφθηκε ως η επικεφαλής σεναριογράφος της σειράς.[58][61] Η Σέιφερ ορίστηκε ως η σεναριογράφος του πρώτου επεισοδίου και εκτελεστική παραγωγός της σειράς.[58] Εκείνον τον Απρίλιο, οι Disney και Marvel ανακοίνωσαν επίσημα τη σειρά με τον τίτλο WandaVision[3] και, τον Αύγουστο, προσλήφθηκε ο Ματ Σάκμαν ως σκηνοθέτης, ο οποίος θα λειτουργούσε ωστόσο και ως εκτελεστικός παραγωγός.[62][63] Ο Φάιγκι ήταν επίσης εκτελεστικός παραγωγός, μαζί με τους Λούις Ντ'εσπόζιτο και Βικτόρια Αλόνσο των Marvel Studios.[64]:50[65]:20 Από το να δώσουν στη σειρά τον τίτλο Wanda and Vision ή τον τίτλο The Scarlet Witch and Vision, ο Φάιγκι, όταν είδε την ταινία BlacKkKlansman (2018), εμπνεύστηκε να ενώσει τα ονόματα των πρωταγωνιστών και να ονομάσει τη σειρά WandaVision,[25] αλλά ήταν διστακτικός στο να χρησιμοποιήσουν τον τίτλο. Όταν η Σέιφερ άκουσε τον τίτλο, επέμενε να τον χρησιμοποιήσουν θεωρώντας πως ήταν ο ιδανικός για τη σειρά. Όταν ανακοινώθηκε επίσημα υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις, με κάποιους να λένε πως ήταν «ο πιο ηλίθιος τίτλος που θα μπορούσαν να δώσουν», αλλά η Σέιφερ ένιωθε πως οι τηλεθεατές θα άλλαζαν γνώμη όταν θα έβλεπαν τη σειρά.[66] Ο Φάιγκι είπε πως η σειρά θα έλεγε την ιστορία των Μάξιμοφ και Vision, θα έδειχνε τις ικανότητες της Μάξιμοφ στο μέγιστο, θα εξερευνούσε το ποιος είναι ο Vision και θα παρουσίαζε για πρώτη φορά στο MCU το ψευδώνυμο που έχει η Μάξιμοφ στα κόμικ, «Scarlet Witch», με έναν τρόπο που θα ήταν διασκεδαστικός, αστείος και «κάπως τρομακτικός». Πρόσθεσε πως τα γεγονότα της σειράς θα συνδέονταν άμεσα και θα επηρέαζαν την υπόλοιπη Τέταρτη Φάση του MCU,[67] αλλά είπε επίσης πως οι τηλεθεατές δεν χρειάζεται να έχουν παρακολουθήσει άλλες ταινίες του MCU προηγουμένως για να καταλάβουν το τι συμβαίνει στη σειρά. Ωστόσο, θεώρησε πως η σειρά θα «αντάμειβε πλούσια» όσους είχαν ήδη δει όλες τις ταινίες του MCU και γνώριζαν το πλάνο της Τέταρτης Φάσης.[2]

Η σειρά περιγράφηκε από τον Φάιγκι ως εν μέρη sitcom, εν μέρη «έπος της Marvel»,[68] από τον Μπέτανι ως «πρωτοποριακή και παράξενη»,[69] από την Τιόνα Πάρις ως μία ταινία δράσης αναμειγμένη με sitcoms[70] και από τη Λιβάνος ως ένας συνδυασμός ταινίας δράσης με υπερήρωες με «sitcom που περιέχει χαρακτηριστικές χαζομάρες του είδους».[2] Ο Σάκμαν ήταν «μοναδικά εξοπλισμένος» για να σκηνοθετήσει μία τέτοια σειρά εξαιτίας της εμπειρίας του να σκηνοθετεί σειρές όπως το ψυχολογικό δράμα Mad Men, μεγάλης κλίμακας σειρές δράσης όπως η Game of Thrones και sitcoms όπως η It's Always Sunny in Philadelphia.[71] Συνολικά, η σειρά αποτελείται από εννέα επεισόδια και διαρκεί περίπου έξι ώρες,[72][73] με τα επεισόδιά της να διαρκούν ξεχωριστά από μισή ώρα μέχρι 50 λεπτά.[27][74] Κατά τη διάρκεια του σταδίου ανάπτυξης της ταινίας, δημοσιεύτηκε πως ο προϋπολογισμός του κάθε επεισοδίου έφτανε μέχρι και τα $25 εκατομμύρια.[75]

Σενάριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έναρξη και δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τζακ Σέιφερ δημιούργησε τη σειρά WandaVision και λειτούργησε και ως επικεφαλής σεναριογράφος αυτής.

Μεγάλο τμήμα της σειράς λαμβάνει χώρα μέσα σε μία φανταστική sitcom με τον τίτλο WandaVision.[76] Η Σέιφερ έλαβε υλικό από τα κόμικ και μία περιγραφή του τι ήλπιζαν να επιτύχουν τα Marvel Studios, έτσι ώστε να μπορέσει να βάλει σε μία σειρά τις ιδέες της.[10]:28 Ο Φάιγκι εμπνεύστηκε οπτικά από τα εξώφυλλα τύπου «ο Νόρμαν Ρόκγουελ συναντά τη [sitcom] Leave it to the Beaver» του Μάικ ντελ Μούντο για τη σειρά κόμικ The Vision των Τομ Κινγκ και Γκάμπριελ Χερνάντεζ Γουάλτα,[77][78][79] και παρουσίασε τη σειρά στους Όλσεν και Μπέτανι ως έναν συνδυασμό εκείνου του κόμικ και της ιστορίας του «House of M» των Μπράιαν Μάικλ Μπέντις και Ολιβιέρ Κουαπέλ.[63][80] Άλλες πηγές έμπνευσης αποτέλεσαν η σειρά κόμικ Scarlet Witch: Witches' Road,[81] η ιστορία του κόμικ «Avengers Disassembled» των Μπέντις και Ντέιβιντ Φιντς, το οποίο προηγήθηκε του «House of M»,[79] η ιστορία του κόμικ «Vision Quest» από τη σειρά των West Coast Avengers του Τζον Μπερν[82] και η σειρά κόμικ The Vision and the Scarlet Witch των Μπιλ Μάντλο με Ρικ Λεονάρντι[79][83] και Στιβ Ένγκλχαρτ με Ρίτσαρντ Χόουελ.[79][84]

Οι Φάιγκι, Σέιφερ, Σάκμαν και Λιβάνος ήταν αποφασισμένοι να «τελειοποιήσουν» τον ασεβή τόνο της σειράς και αφιερώθηκαν σε αυτό.[2] Η Σέιφερ άντλησε έμπνευση από την ταινία Thor: Ragnarok (2017) του MCU και την X-Men τηλεοπτική σειρά της Marvel Television, Legion (2017-19), πιστεύοντας πως αυτά τα πρότζεκτ έσπαγαν το καλούπι του τι θα μπορούσαν να είναι οι ιστορίες της Marvel και ήταν τολμηρές, πρωτότυπες και «τρελές». Ένιωσε πως αυτές επέτρεπαν στη σειρά WandaVision να είναι κι αυτή μοναδική και διαφορετική[85][86] και σημείωσε πως η δουλειά της στη σειρά θα ήταν κάτι το εντελώς αντίθετο με τη δουλειά της στην ταινία Black Widow, όπου εκεί επικεντρώθηκε στην επιθετική, άγρια δράση.[87] Η Σέιφερ προσέλαβε τους Γκρέτσεν Έντερς, Μέγκαν ΜακΝτόνελ, Μπόμπακ Εσφαρτζάνι, Πίτερ Κάμερον, Μακένζι Ντορ, Τσακ Χέιγουαρντ, Κάμερον Σκουάιρς και Λόρα Ντόνεϊ ως την ομάδα των σεναριογράφων της σειράς,[88] μία ομάδα που αποτελείτο 50-50 από άντρες και γυναίκες και αρκετούς έγχρωμους,[87][89] καθώς η ίδια πίστευε πως οι διάφορες οπτικές γωνίες θα δημιουργούσαν καλύτερες ιστορίες.[87] Ο κάθε σεναριογράφος είχε διαφορετικούς τομείς εξειδίκευσης, τους οποίους προσέφερε στη σειρά,[88] ενώ η ΜακΝτόνελ προάχθηκε σε συντάκτρια, επιβλέποντας όλη τη δουλειά που γινόταν στο σενάριο.[90] Σε αντίθεση με τη Σέιφερ, αρκετοί από τους υπόλοιπους σεναριογράφους είχαν ξαναδουλέψει πάνω σε τηλεοπτική σειρά, κάτι το οποίο τη βοήθησε με την πρόκληση που αντιμετώπιζε αρχικά σχετικά με το πώς να διαχωρίσει μία μεγάλη ιστορία σε επεισόδια, καθώς επίσης και το πώς να τοποθετήσει το κάθε επεισόδιο σωστά μέσα σε αυτή τη μεγαλύτερη αφήγηση.[10]:29 Η Σέιφερ πίστευε πως η ιστορία δε θα μπορούσε ποτέ να ειπωθεί με τη μορφή ταινίας, καθώς χρειαζόταν να εδραιωθεί η κωμική sitcom πραγματικότητα με μία αληθινή τηλεοπτική αισθητική πριν αυτή καταρρεύσει και φανερωθεί το τι ακριβώς συνέβαινε.[85]

Η Σέιφερ βρήκε πολύ απλοϊκή την κεντρική ιδέα του να ευθύνεται η Μάξιμοφ για τον κόσμο των sitcom και θεώρησε πως θα ήταν πιο δελεαστικό το να αποκαλυπτόταν όλο αυτό μέσω ενός μυστηρίου. Αυτό το μυστήριο επιτυγχάνεται με το να παρουσιάζονται οι Μάξιμοφ και Vision να ζουν μέσα στον κόσμο των sitcom για τρία επεισόδια, προτού στο τέταρτο επεισόδιο ξαναειπωθούν τα γεγονότα από την οπτική γωνία του πραγματικού κόσμου, παρέχοντας απαντήσεις στους τηλεθεατές.[91] Η Σέιφερ το περιέγραψε σαν να ξεκινάς μία «προσγειωμένη» sitcom με στοιχεία Twilight Zone και στη συνέχεια να παρεμβάλεις ένα «επεισόδιο μπουκάλι»[δ] για να εξηγήσεις τα γεγονότα.[15] Το για πόσα επεισόδια θα έπρεπε να παραμείνει η σειρά στον κόσμο των sitcom πριν δοθούν απαντήσεις στους τηλεθεατές, ήταν κάτι που απασχόλησε αρκετά τη Σέιφερ.[92] Μετά την «τεράστια δόση πληροφοριών» του τέταρτου επεισοδίου, η Σέιφερ ήλπιζε πως το κοινό θα μπορούσε να απολαύσει την υπόλοιπη σειρά ως ένα «συναισθηματικό και ψυχολογικό ταξίδι, παρά ως ένα ύπουλο μυστήριο».[91] Η υπόλοιπη σειρά συνεχίστηκε ως ένα μείγμα στοιχείων από τις sitcom και τον πραγματικό κόσμο μέχρι το προτελευταίο επεισόδιο, όπου εκεί εξερευνάται η ιστορία της Μάξιμοφ και το γιατί επέλεξε να δημιουργήσει έναν κόσμο βασισμένο σε sitcom,[15] ολοκληρώνοντας με ένα μεγάλο φινάλε το οποίο εμπεριείχε το θέαμα μιας ταινίας του MCU.[81] Η Σέιφερ συνέκρινε τη σειρά με μία σειρά κόμικ πολλών τευχών και σημείωσε πως παρέμεινε πολύ κοντά στην αρχική της ιδέα,[10]:29[15] η οποία ήταν δομημένη να ακολουθήσει τα πέντε στάδια του πένθους, ξεκινώντας με την άρνηση και καταλήγοντας στην αποδοχή.[40][93] Το αρχικό πλάνο της σειράς περιελάμβανε δέκα επεισόδια, αλλά τελικά αποφασίστηκε τα επεισόδια να γίνουν εννέα, ώστε να βελτιωθεί ο «ρυθμός».[94] Οι τίτλοι των επεισοδίων προέρχονται απο φράσεις που εμφανίζονται σε προωθητικές ενέργειες ή σε τίτλους έναρξης τηλεοπτικών σειρών.[95]

Σύμπαν και χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφού έλαβε τις αρχικές ιδέες των Marvel Studios για τη σειρά, η Σέιφερ βοήθησε την υπόλοιπη ομάδα στο να ξεδιαλύνει τι σήμαιναν όλα αυτά για τους χαρακτήρες.[63] Οι Σάκμαν και Σέιφερ παρακολούθησαν όλο το υλικό που υπήρχε από τις ταινίες του MCU και συμπεριλάμβανε τους Μάξιμοφ και Vision, συμπεριλαμβανομένου και αμοντάριστου υλικού που δεν προστέθηκε στην τελική εκδοχή των ταινιών.[96] Καθώς εξερευνούσαν αυτό το υλικό, η Σέιφερ παρασύρθηκε από εγκόσμιες στιγμές των χαρακτήρων, όπως όταν μαγείρευαν στην ταινία Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος (2016) ή όταν απολάμβαναν τον χρόνο τους μαζί στη Σκωτία στην ταινία Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018).[10]:29[81] Η Σέιφερ είπε πως υπήρχε ένα θαύμα και μία ειλικρίνεια στο ζευγάρι και ένιωσε πως η οικογενειακή δυναμική τους μέσω μίας sitcom θα οδηγούσε σε ένα αίσθημα ζεστασιάς και ηρεμίας, παρά τη γελοία υπόθεση της σειράς.[64]:45 Θεώρησε το ζευγάρι ελκυστικό επειδή και οι δύο ήταν ξένοι ανάμεσα στους άλλους, οι οποίοι «βρίσκουν ο ένας τον άλλον. Είναι και οι δύο διαφορετικοί με Δ κεφαλαίο».[2]

Τα γεγονότα της σειράς WandaVision διαδραματίζονται τρεις εβδομάδες μετά τα γεγονότα της ταινίας Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019)[1] στη φανταστική πόλη Γουέστβιου, Νιου Τζέρσεϊ, το όνομα της οποίας αποτελεί αναφορά στην πόλη καταγωγής του Φάιγκι Γουέστφιλντ, Νιου Τζέρσεϊ.[97] Η σειρά παρουσιάζει το πώς μεγάλωσε η Μάξιμοφ σε μία χώρα της Ανατολικής Ευρώπης και το πώς ανέπτυξε την αγάπη της για τις αμερικανικές sitcom, μέσω των DVD που πωλούσε ο πατέρας της στη μαύρη αγορά.[63][98] Η Σέιφερ ήταν ενθουσιασμένη στο να χρησιμοποιήσει τη σειρά ως κοινωνικό σχολιασμό μέσω της αφήγησης της ιστορίας ενός χαρακτήρα και πένθους,[40] καθώς θεώρησε πως το πένθος της Μάξιμοφ μπορούσε να σχετιστεί με αρκετό κόσμο.[15] Για να μπορέσουν να αποδώσουν το πένθος σωστά, συμβουλεύτηκαν έναν σύμβουλο πένθους[40] και ο Σάκμαν είπε πως ολόκληρη η σειρά αφορούσε το πώς η Μάξιμοφ μαθαίνει να διαχειρίζεται και να ξεπερνά το πένθος της.[99] Η Σέιφερ δεσμεύτηκε να απεικονίσει την Μάξιμοφ ως έναν πλήρως συνειδητοποιημένο χαρακτήρα, ενώ θα συμπεριελάμβανε και στοιχεία του χαρακτήρα της που δεν είχαμε ξαναδεί τόσο πολύ στα προηγούμενα πρότζεκτ του MCU, όπως τη χαρά της και το χιούμορ της.[85] Κάτι που ανησυχούσε πολύ τη Σέιφερ, τη Λιβάνος και τους άλλους σεναριογράφους ήταν η αποφυγή του να κάνουν τη Μάξιμοφ να μοιάζει με τρελή ή με κάποια που έχει χάσει τον έλεγχο, όπως συνέβη σε κάποιες από τις εμφανίσεις της στα κόμικ, και η Σέιφερ ήλπιζε πως κατάφεραν να δώσουν μία «ευγενική απεικόνιση μίας πολύ πολύπλοκης γυναίκας».[86] Η Όλσεν θεώρησε πως η Σέιφερ ήταν μία από τους πρώτους σεναριογράφους που καταπιάστηκε με την Μάξιμοφ και κατανόησε πλήρως «τον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο της».[25]

Με την εισαγωγή του τίτλου «Scarlet Witch» στη σειρά και τη σύνδεσή του με τη μαγεία του χάους και μία προδιαγεγραμμένη μοίρα, η σειρά ήταν σε θέση να προσδιορίσει περαιτέρω τη μαγεία στο MCU, πέρα από αυτήν που παρουσιάστηκε στην ταινία Doctor Strange (2016), χωρίς να περιορίσει τον χαρακτήρα της Μάξιμοφ τόσο πολύ. Η μαύρη μαγεία, η δίκη των μαγισσών στο Σάλεμ και αυτό που η Σέιφερ περιέγραψε ως «η κάπως δική μας αμερικανοποιημένη εκδοχή και φεμινιστική εκδοχή των μαγισσών και της μαγείας», ήταν όλα νέες προσθήκες στο MCU μετά την «πιο αντρική μαγεία», όπως εκείνη την ένιωσε, στην ταινία Doctor Strange.[100] Στη σειρά γίνεται επίσης η εισαγωγή του οργανισμού S.W.O.R.D. στο MCU, αλλάζοντας το όνομα που υπάρχει στα κόμικ από Τμήμα Παρατήρησης και Αντιμετώπισης του Αισθητού Κόσμου σε Τμήμα Παρατήρησης και Αντιμετώπισης των Αισθητών Όπλων. Αυτό έγινε εξαιτίας του ότι ο οργανισμός στο MCU ασχολείται με αισθητά όπλα, όπως η ανακατασκευή του αυθεντικού Vision με στόχο τη μετατροπή του σε όπλο.[17][101] Μία από τις πράκτορες της S.W.O.R.D. που βλέπουμε στη σειρά είναι η, ενήλικη πια, Μόνικα Ραμπό, την οποία είχαμε γνωρίσει για πρώτη φορά στο MCU στην ταινία Captain Marvel (2019), όπου ως χαρακτήρας ήταν έντεκα χρονών.[26] Η Όλσεν είπε πως κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο ρόλος της Ραμπό κάπως ξαναγράφτηκε, καθώς τα Marvel Studios σχημάτιζαν μία καλύτερη εικόνα ως προς το τι ήθελαν να κάνουν με τον χαρακτήρα στο μέλλον.[102] Άλλοι χαρακτήρες που είχαμε ξαναδεί στο MCU και προστέθηκαν στη σειρά αποτελούν οι Ντάρσι Λούις και Τζίμι Γου, οι οποίοι προστέθηκαν λόγω της επιθυμίας να υπάρχουν χαρακτήρες έξω από το Εξάγωνο με επιστημονικό και αστυνομικό υπόβαθρο αντίστοιχα. Στα αρχικά προσχέδια των πρώτων επεισοδίων αναλυόταν περισσότερο η ιστορία της Λούις, αλλά αυτή τελικά αφαιρέθηκε ώστε να επικεντρωθεί η ιστορία περισσότερο στη βάση της S.W.O.R.D. έξω απο το Εξάγωνο, αν και κομμάτια από αυτές τις σκηνές προστέθηκαν αργότερα σε μετέπειτα επεισόδια.[25] Οι γιοι των Μάξιμοφ και Vision, Μπίλι και Τόμι, εμφανίζονται στη σειρά ως δεκάχρονα. Ο Σάκμαν είπε πως δεν υπήρχε ποτέ πλάνο να δημιουργήσουν χαρακτήρες σε ηλικία που θα μπορούσαν να συμμετέχουν στην ομάδα των Young Avengers, όπως στα κόμικ, αφού αυτό θα σήμαινε πως θα στερούσαν περισσότερο χρόνο της Μάξιμοφ από τα παιδιά της.[103]

Η σειρά WandaVision οδηγεί απευθείας στα γεγονότα της ταινίας Doctor Strange in the Multiverse of Madness (2022),[2] όπου η Όλσεν επαναλαμβάνει τον ρόλο της ως Μάξιμοφ.[104] Η Σέιφερ είπε πως ο Φάιγκι ήταν αυτός που χειρίστηκε τις διασυνδέσεις μεταξύ των διαφόρων πρότζεκτ του MCU αλλά, τόσο εκείνη όσο και ο Σάκμαν, είχαν κάνει συναντήσεις με τις δημιουργικές ομάδες των ταινιών Multiverse of Madness και Spider-Man: No Way Home (2021), καθώς και άλλων σειρών των Marvel Studios που προορίζονταν για το Disney+, για να συζητήσουν τη σύνδεση μεταξύ των ιστοριών και να εξασφαλίσουν μία αβίαστη μεταβίβαση από τη σειρά WandaVision στις ταινίες.[86][105][106] Η Λιβάνος συναντήθηκε με τους εκτελεστικούς παραγωγούς Στίβεν Μπρουσάρντ και Κέβιν Ράιτ της σειράς Loki και τον εκτελεστικό παραγωγό Μπράντ Γουίντερμπαουμ της σειράς What If...?, για να θεσπίσουν ένα «βιβλίο κανόνων» για το πολυσύμπαν, τις διακλαδώσεις του στον χρόνο και τα φαινόμενα πλέγματος.[107] Αρχικά, ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς προοριζόταν να εμφανιστεί στο τελευταίο επεισόδιο της σειράς ως Δρ. Στίβεν Στρέιντζ, αλλά τελικά η συμμετοχή του αφαιρέθηκε έτσι ώστε να αποφευχθεί τυχόν εστίαση στον δικό του χαρακτήρα αντί σε αυτόν της Μάξιμοφ. Έπειτα από την αφαίρεση, το σενάριο της ταινίας Multiverse of Madness ξαναγράφτηκε ώστε να ενσωματώσει αυτή την αλλαγή, με τον σεναριογράφο της ταινίας, Μάικλ Γουόλντρον, να συνεργάζεται για αυτό με την Σέιφερ.[25][108]

Επιρροές από sitcom[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάκμαν και η Σέιφερ είπαν πως η σειρά ήταν ένα «ερωτικό γράμμα προς τη χρυσή εποχή της τηλεόρασης»,[2][63] αν και αποτίνει φόρο τιμής σε sitcoms σε διάφορες περιόδους της Αμερικανικής τηλεόρασης.[109] Επέλεξαν να εστιάσουν σε οικογενειακές sitcom παρά σε άλλα είδη, όπως οι sitcom στον εργασιακό χώρο, επειδή το οικογενειακό στοιχείο κρατούσε τη σειρά εστιασμένη[76] και επειδή η Μάξιμοφ αποζητά μία οικογένεια μετά την απώλεια των αγαπημένων της ατόμων στις ταινίες.[99] Οι Σέιφερ και Σάκμαν μελέτησαν παλιές sitcom για να εξοικειωθούν με τα «πειράγματα και το στυλ τους»,[2] ενώ απέφυγαν τη χρήση αστείων τα οποία αν κάποια χρόνια πριν ήταν αποδεκτά, πλέον, σε μία σύγχρονη σειρά, δεν θα ήταν.[76] Οι Σέιφερ, Σάκμαν και Φάιγκι μίλησαν με τον Ντικ Βαν Ντάικ, τον πρωταγωνιστή της επώνυμης sitcom της δεκαετίας του 1960, για να μάθουν πράγματα σχετικά με τη δημιουργία της.[2][63] Άλλες sitcom που απετέλεσαν πηγή έμπνευσης για τη σειρά συμπεριλαμβάνουν τις I Love Lucy, My Three Sons, Father Knows Best, Οι Περιπέτειες του Όζι και της Χάριετ, Η Μάγισσα,[64]:45 The Brady Bunch, Family Ties,[27] Out of This World,[110] Η τρελή οικογένεια του Μάλκολμ,[111] Modern Family και The Office.[8] Κάποιες αναφορές γίνονται και στη σειρά Τρελή Οικογένεια, στην οποία πρωταγωνιστούσαν οι δίδυμες μεγαλύτερες αδελφές της Όλσεν, Μαίρη-Κέιτ και Άσλεϊ.[64]:45

Πριν αποφασίσουν να επικεντρωθούν στις οικογενειακές sitcom, ένα επεισόδιο της σειράς είχε αναπτυχθεί βασισμένο στη σειρά The Mary Tyler Moore Show, το οποίο θα εξερευνούσε την ισορροπία της Μάξιμοφ ανάμεσα στην οικογενειακή και την επαγγελματική της ζωή.[40] Η Όλσεν είπε πως η δεκαετία των sitcom που εξερευνάται σε κάθε επεισόδιο και τα αστεία στα οποία δίνεται έμφαση από την κάθε δεκαετία, επιλέχθηκαν με τρόπο ώστε να συνδέονται με το πού βρίσκονται οι χαρακτήρες μέσα στην ευρύτερη ιστορία.[81] Το κάθε επεισόδιο προοριζόταν να συλλάβει στοιχεία κλειδιά από την κάθε επιλεγμένη χρονική περίοδο, δείχνοντας ταυτόχρονα την εξέλιξη των sitcom μέσα στον χρόνο.[100] Για παράδειγμα, το πρώτο επεισόδιο αποτίνει φόρο τιμής στις sitcom The Dick Van Dyke Show και I Love Lucy από τη δεκαετία του 1950 και αρχές δεκαετίας του 1960, και προοριζόταν να έχει μία γενική αίσθηση της δεκαετίας του 1950.[112] Οι αλλαγές μεταξύ των δεκαετιών εξηγούνται στη σειρά μέσω των αλλαγών που γίνονται μέσα στο φανταστικό πρόγραμμα WandaVision, μέσα στην πραγματικότητα του οποίου αν κάτι πάει στραβά, η Μάξιμοφ υποσυνείδητα, αρχικά, το ελέγχει, ενώ αργότερα κάνει τις όποιες αλλαγές συνειδητά. Μέρος της αρχικής ιδέας της Σέιφερ για τη σειρά ήταν το να συνδέσει τις αλλαγές των δεκαετιών με την ξενοφοβία από μέρους των γειτόνων προς το ζευγάρι, όπως συνέβη στις εμφανίσεις μερικών χαρακτήρων στα κόμικ, όπου οι γείτονες γίνονταν όλο και πιο επιθετικοί ανά δεκαετία μέχρι που κυνήγησαν τη Μάξιμοφ και τον Vision εκδιώχνοντάς τους από την πόλη. Τελικά, η σχέση με τους γείτονες απεικονίστηκε με έναν πιο λεπτό τρόπο, με τη Σέιφερ να τον θεωρεί πιο ανατριχιαστικό, με στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ.[25]

Η φανταστική sitcom συνοδεύεται και από ψεύτικες διαφημίσεις, οι οποίες είναι «ελαφρώς κακόβουλες»,[76] και για τις οποίες ο Φάιγκι είπε πως «αποτελούσαν μέρος της αλήθειας της σειράς όταν αυτή άρχισε να διαρρέει προς τον πραγματικό κόσμο». Θεώρησε πως οι νέοι τηλεθεατές θα τις έβλεπαν ως παράξενες εκδοχές των διαφημίσεων από τις διάφορες sitcom των άλλων δεκαετιών, ενώ αυτοί που ήταν καλά μυημένοι στο MCU θα ήταν σε θέση να εντοπίσουν τις συνδέσεις με προηγούμενα γεγονότα.[11] Αρκετοί αναλυτές θεώρησαν πως οι διαφημίσεις αποτελούσαν αναλογίες για τραυματικά γεγονότα από τη ζωή της Μάξιμοφ,[113][114][115] κάτι το οποίο αναγνώρισε αργότερα και η Σέιφερ.[106] Ο Σάκμαν είπε πως οι διαφημίσεις ήταν μία θεματική προσθήκη η οποία παρουσίαζε την ιστορία της Μάξιμοφ, η οποία ήταν ανοικτή για διάφορες ερμηνείες,[44] και η Σέιφερ είπε πως ήταν τόσο συνδεδεμένες με το υποσυνείδητο της Μάξιμοφ, όσο και με το ευρύτερο MCU, με έναν ανοικτό τρόπο.[116] Συμπλήρωσε πως έδωσαν στη σειρά μία δομή και έναν ρυθμό που ήταν «μέρος της υφής και της αισθητικής μίας sitcom».[106] Μία πρώιμη εκδοχή των διαφημίσεων τις παρουσίαζε με «περισσότερη ατζέντα και εμπλοκή στην πλοκή της σειράς»,[116] ενώ υπήρχε και η σκέψη να υπάρχουν περισσότερες από μία διαφημίσεις ανά επεισόδιο.[25] Όταν στο πλάνο υπήρχε και η εμφάνιση του Δρ. Στρέιντζ στη σειρά, οι διαφημίσεις θα αποτελούσαν τις δικές του προσπάθειες να επικοινωνήσει με τη Μάξιμοφ μέσα στην πραγματικότητα της sitcom. Θα εμφανιζόταν ως φαρμακοποιός στη διαφήμιση του φαρμακευτικού παρασκευάσματος Nexus, πριν την πλήρη εμφάνισή του στο φινάλε της σειράς.[25]

Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρωταγωνιστές Ελίζαμπεθ Όλσεν και Πολ Μπέτανι, οι οποίοι επαναλαμβάνουν τους ρόλους τους από ταινίες του MCU, κατά την προώθηση της σειράς WandaVision στην Comic Con του Σαν Ντιέγκο το 2019.

Με την επίσημη ανακοίνωση της σειράς τον Απρίλιο του 2019, ήρθε και η επιβεβαίωση πως οι Όλσεν και Μπέτανι θα επαναλάμβαναν τους ρόλους τους ως Μάξιμοφ και Vision αντίστοιχα.[3] Ο Μπέτανι συμφώνησε να συμμετάσχει στο πρότζεκτ μετά τη συνάντησή του με τους Φάιγκι και Ντ'εσπόζιτο, οι οποίοι του έθεσαν μία «συναρπαστική και τρελή» ιδέα για την επιστροφή του χαρακτήρα του.[63] Ο Φάιγκι ανέφερε τη σειρά στην Όλσεν κατά τη διάρκεια των συζητήσεων που είχε μαζί της για την επιστροφή της στην ταινία Η Τελευταία Πράξη, μετά τον προσωρινό θάνατο της Μάξιμοφ στην ταινία Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας.[117] Αρχικά ήταν διστακτική με τη μεταφορά στην τηλεόραση,[63] αναρωτώμενη αν αυτό ήταν κάποιου είδους «υποβιβασμός» από τις ταινίες,[117] αλλά ενθουσιάστηκε όταν έμαθε για την εμπλοκή της Σέιφερ στο πρότζεκτ, καθώς και για τις ιστορίες των κόμικ που ενέπνευσαν και την ιστορία της σειράς,[63] και το είδε ως «την πιο τρελή ευκαιρία που είχε ποτέ για τη μικρή οθόνη μέχρι εκείνη τη στιγμή».[117]

Τον Ιούλιο του 2019, ανακοινώθηκε πως η Τιόνα Πάρις θα υποδυόταν την ενήλικη Μόνικα Ραμπό, χαρακτήρα τον οποίο είχαμε δει να υποδύεται η Ακίρα Ακμπάρ ως εντεκάχρονο κορίτσι στην ταινία Captain America, τα γεγονότα της οποίας διαδραματίζονται το 1995.[26] Αρχικά, ο χαρακτήρας εμφανίζεται στη σειρά ως «Τζεραλντίν», μέσα στον κόσμο της sitcom, και η Σέιφερ ήταν με την εντύπωση πως η Πάρις θα ανακοινωνόταν ως «Τζεραλντίν» στο κοινό, για να κρατηθεί η αποκάλυψη τους χαρακτήρα της ως έκπληξη.[118] Ένα μήνα αργότερα, στην D23, ανακοινώθηκε πως οι Κατ Ντένινγκς και Ράνταλ Παρκ θα επέστρεφαν για να επαναλάβουν τους ρόλους τους ως Ντάρσι Λούις και Τζίμι Γου από ταινίες του MCU.[32] Η Ντένινγκς είχε εμφανιστεί στις ταινίες Thor (2011) και Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος (2013)[32] και έμεινε έκπληκτη και ενθουσιάστηκε όταν την κάλεσαν πίσω στο MCU έπειτα από τόσα χρόνια για τη σειρά WandaVision.[33] Ο Παρκ προστέθηκε στη σειρά έπειτα από μία γενική συνάντηση που είχε με τη Marvel, όπου θα συζητούσαν το μέλλον του Γου στο MCU έπειτα από την εισαγωγή του χαρακτήρα στην ταινία Ο Ant-Man και η Σφήκα (2018).[7] Ο Σέιφερ θεώρησε πως θα ήταν διασκεδαστικό να έχουν στη σειρά τους Ντένινγκς και Παρκ, αφού και οι δύο ήταν βετεράνοι στις sitcom πρωταγωνιστώντας στις σειρές 2 Broke Girls και Fresh Off the Boat αντίστοιχα.[9]

Επίσης στην D23, ανακοινώθηκε η Κάθριν Χαν στον ρόλο της Άγκνες, της γειτόνισσας του ζευγαριού.[2][32] Η Χαν είχε γοητευτεί από την «πνοή της ανθρώπινης μαγείας» στο MCU[2] και είχε μία γενική συνάντηση με τα Marvel Studios, αφού και τα στούντιο ενδιαφέρονταν για μία συνεργασία μαζί της. Η Marvel πρότεινε στους Σέιφερ και Σάκμαν τη Χαν για τον ρόλο της Άγκνες, μία πρόταση με την οποία συμφώνησαν και αποδέχτηκαν. Αρκετές μέρες μετά τη συνάντηση, επικοινώνησαν με τη Χαν και εκείνη είπε πως «δεν θα μπορούσ[ε] να ονειρευτ[εί] καλύτερο ρόλο», εν μέρη εξαιτίας των στοιχείων sitcom που περιείχε η σειρά.[119] Στο έβδομο επεισόδιο, αποκαλύπτεται πως η «Άγκνες» είναι στην πραγματικότητα η Άγκαθα Χάρκνες, ένας χαρακτήρας από τα Marvel Comics.[20]

Το επίσημο τρέιλερ της σειράς αποκάλυψε πως οι Φρεντ Μελαμέντ και Ντέμπρα Τζο Ραπ θα εμφανίζονταν στη σειρά[83] ως Τοντ και Σάρον Ντέιβις. Εμφανίζονται ως οι γείτονες του ζευγαριού μέσα στο φανταστικό πρόγραμμα WandaVision, έχοντας τα ονόματα «Κύριος και Κυρία Χαρτ».[18][19][120] Η Ραπ είχε πρωταγωνιστήσει στο παρελθόν στη sitcom That '70s Show και ένιωθε άνετα με το στυλ της σειράς WandaVision. Ο Σάκμαν ήταν αυτός που της ζήτησε να συμμετέχει στη σειρά, καθώς οι δυο τους είχαν ξανασυνεργαστεί.[121] Παρομοίως, οι Σάκμαν και Σέιφερ πρότειναν τον ρόλο στον Μελαμέντ χωρίς να χρειαστεί να περάσει από ακρόαση, και εκείνος τον δέχτηκε επειδή του κέντρισε το ενδιαφέρον η ιδέα της σειράς.[122] Στο πέμπτο επεισόδιο εμφανίζεται ο Έβαν Πίτερς ως «αντικαταστάτης» του Πιέτρο Μάξιμοφ, του αδελφού της Γουάντα. Μέσα στο MCU, τον Πιέτρο είχε ενσαρκώσει ο Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον, ενώ ο Πίτερς είχε ενσαρκώσει μία διαφορετική εκδοχή του χαρακτήρα, με το όνομα Πίτερ Μάξιμοφ, στη σειρά ταινιών X-Men της 20th Century Fox.[34] Η Σέιφερ δήλωσε πως πήρε λίγο χρόνο μέχρι να μάθουν αν ο Πίτερς θα μπορούσε να συμμετάσχει στη σειρά και σημείωσε πως δεν υπήρχε εναλλακτικό πλάνο σε περίπτωση που δε θα μπορούσαν να τον χρησιμοποιήσουν.[40] Στο φινάλε της σειράς αποκαλύπτεται πως το «πραγματικό όνομα» του χαρακτήρα είναι Ραλφ Μπόνερ.[36]

Τον Οκτώβριο του 2019, η Έμμα Κόλφιλντ προσλήφθηκε για τον ρόλο της Σάρα Πρόκτορ, η οποία υποδύεται την «Ντότι Τζόουνς» στο πρόγραμμα WandaVision, μετά από παρότρυνση της Σέιφερ να περάσει από ακρόαση για τον ρόλο, με τις δυο τους να έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν στην ταινία Timer (2009).[46][123] Η Κόλφιλντ είπε πως εν μέρη, η πρόσληψή της θα βοηθούσε στην προσέλκυση θαυμαστών του είδους που θα την αναγνώριζαν από τη συμμετοχή της στη σειρά Buffy the Vampire Slayer ενώ, η εμπλοκή της θα μπορούσε επίσης να εκληφθεί ως red herring για τα μυστήρια της σειράς.[46] Ένα χρόνο αργότερα, αποκαλύφθηκε πως ο Ασίφ Αλί είχε προσληφθεί στη σειρά[124] για τον ρόλο του Αμπίλας Τάντον, ο οποίος υποδύεται τον συνεργάτη του Vision, «Νορμ», μέσα στο πρόγραμμα WandaVision,[19][41] όπως επίσης προσλήφθηκε και η Τζολίν Πέρντι για τον ρόλο της Ίζαμπελ Ματσουέντα, η οποία υποδύεται τη γειτόνισσα του ζευγαριού, «Μπέβερλι», στο πρόγραμμα WandaVision.[41][50][125]

Σχεδιασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χρώματα και σκηνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά WandaVision ήταν η πρώτη παραγωγή που ολοκλήρωσε την ενδιάμεση ψηφιακή (DI) διαδικασία της[ε] στο καινούριο τμήμα χρωμάτων των Marvel Studios, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Έβαν Τζέικομπς. Ο Σάκμαν και ο κινηματογραφιστής Τζες Χολ, άρχισαν να εργάζονται με το τμήμα χρωμάτων από πριν τα γυρίσματα, για να καθορίσουν την εμφάνιση της κάθε χρονικής περιόδου των sitcom που η σειρά προσπαθούσε να αναπαράγει.[126] Ο Σάκμαν και ο Χολ συγκέντρωσαν μία συλλογή εικόνων από ήδη υπάρχουσες σειρές, οι οποίες επηρέασαν το πλαίσιο, τη σύνθεση και το χρώμα του σκηνικού της κάθε sitcom.[127] Ο Χολ δημιούργησε μία συγκεκριμένη χρωματική παλέτα 20-30 χρωμάτων για το κάθε επεισόδιο, βασισμένος σε αυτές τις εικόνες αναφοράς, ώστε να μπορεί να ελέγχει την «οπτική ακεραιότητα στο χρώμα κάθε επεισοδίου», μία διαδικασία που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν και στην ταινία Το Φάντασμα στο Κέλυφος (2017). Ο Χολ εργάστηκε με τον Τζος Πάινς από την εταιρία Technicolor SA, για να δημιουργήσει 23 διαφορετικά lookup tables[ζ] μέσω των οποίων θα «μετέφραζε» το πώς θα φαίνονταν τα χρώματα στην τελική φάση της ψηφιακής διαδικασίας, ενώ εργάστηκε και με τον σχεδιαστή παραγωγής, Μαρκ Γουόρθινγκτον, και την σχεδιάστρια κοστουμιών, Μάγιες Σ. Ρούμπεο, για να διασφαλίσει πως τα σκηνικά και τα κοστούμια του κάθε επεισοδίου θα ταίριαζαν με τις παλέτες χρωμάτων που είχε δημιουργήσει. Ο Σάκμαν είπε πως ανάμεσα των επεισοδίων, υπήρχε εξέλιξη στα χρώματα και κάποια από αυτά, όπως το κόκκινο, χρησιμοποιήθηκαν προσεκτικά καθώς ήταν σημαντικά τόσο για τον χαρακτήρα της Μάξιμοφ, όσο και του Vision.[127]

Ο Γουόρθινγκτον έφτιαξε τα σκηνικά του σπιτιού των Μάξιμοφ και Vision για την κάθε χρονική περίοδο με τέτοιο τρόπο, ώστε να φαίνεται πως πρόκειται για το ίδιο σπίτι το οποίο χτίστηκε τη δεκαετία του 1950 και απλά υπέστη ανακαινίσεις ανά δεκαετία.[127][128] Όπου χρειαζόταν έγιναν κάποιες αλλαγές, όπως το να προστεθεί το βρεφικό δωμάτιο στο τρίτο επεισόδιο,[128] καθώς και ανανέωση διαφόρων αντικειμένων εποχής, αλλά και της κόκκινης Buick της Μάξιμοφ.[100][127] Για τα σκηνικά της S.W.O.R.D., τα οποία βρίσκονται εκτός του κόσμου της sitcom, ο Γουόρθινγκτον αν και άντλησε έμπνευση από τις εγκαταστάσεις της NASA, θέλησε να δημιουργήσει μία MCU εκδοχή διαστημικού οργανισμού και όχι απλά να αντιγράψει αυτόν της NASA. Ανέφερε πως υπήρχαν κάποιες ομοιότητες με προηγούμενα σκηνικά του MCU που χρησιμοποιήθηκαν από τον οργανισμό S.H.I.E.L.D., αλλά επειδή οι δύο οργανισμοί προσέφεραν διαφορετικές υπηρεσίες, ήθελε να τους διαφοροποιήσει.[129] Ο Γουόρθινγκτον πρόσθεσε επίσης πως η βάση της S.W.O.R.D. έξω από το Γουέστβιου χτίστηκε σε ένα χωράφι, το οποίο ήταν εκτεθειμένο στις καιρικές συνθήκες και κρύο, ενώ τα σκηνικά των sitcom ήταν ζεστά και προστατευμένα από τις καιρικές συνθήκες, κάτι που βοήθησε αρκετά στη διαφοροποίηση του ιδανικού ψεύτικου κόσμου της sitcom με τον πραγματικό κόσμο έξω από αυτήν.[128] Ο Γουόρθινγκτον και η διακοσμήτρια των σκηνικών, Κάθι Ορλάντο, εντόπιζαν και προμηθεύονταν κατάλληλα οικιακά είδη και έπιπλα εποχής από διάφορα παλαιοπωλεία στην Ατλάντα.[130]

Κοστούμια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρούμπεο είπε πως ήταν σπάνιο για μία σειρά να επεκταθεί σε τόσες πολλές διαφορετικές δεκαετίες χωρίς να μεγαλώνουν ηλικιακά οι χαρακτήρες της[65]:6 και σημείωσε πως τα κοστούμια των διαφόρων sitcom που μιμήθηκε η σειρά δεν ήταν απαραίτητα τα ρούχα που φορούσαν την αντίστοιχη εποχή, για αυτό και αναπαρήγαγε περισσότερο την εμφάνιση των σειρών παρά των ίδιων των δεκαετιών.[131] Περίπου το 80% των κοστουμιών εποχής της σειράς δημιουργήθηκαν ειδικά για αυτήν και για να ταιριάζουν στους ηθοποιούς, ενώ το υπόλοιπο 20% προερχόταν από ενοικιάσεις ή αγορές από «ειδικούς οίκους [κοστουμιών]» και από συλλογές που γνώριζαν το είδος των υφασμάτων που χρησιμοποιείτο στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, αλλά και το πώς κατασκευάζονταν τότε τα ρούχα.[132] Η Όλσεν απόλαυσε τη διαδικασία της εξερεύνησης του πώς η κοινωνία έβλεπε τις γυναίκες σε κάθε δεκαετία μέσω των κοστουμιών της Μάξιμοφ.[11] Η στυλίστρια μαλλιών, Κάρεν Μπαρτέκ, δημιούργησε 22 περούκες για τη σειρά για να μπορέσει να παρουσιάσει τις διαφορετικές εποχές από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1980,[133][134] κάτι το οποίο επέτρεψε στο να γίνονται γυρίσματα διαφορετικών εποχών μέσα στην ίδια μέρα, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να φτιάχνει τα μαλλιά των ηθοποιών.[134]

Στο τέλος της σειράς, όταν η Μάξιμοφ αποκτά και επίσημα το ψευδώνυμο Scarlet Witch, αποκτά και νέα στολή.[135] Αυτή η στολή σχεδιάστηκε από τον Άντι Παρκ του τμήματος ανάπτυξης οπτικών εφέ των Marvel Studios, και η Ρούμπεο συνεργάστηκε με τα Ironhead Studios για να τη δημιουργήσει για τη σειρά.[136] Η ίδια εξήγησε πως οι εκτελεστικοί παραγωγοί ήθελαν η στολή αυτή να είναι πιο ώριμη σε σχέση με τις προηγούμενες στολές της Μάξιμοφ, αναγνωρίζοντας το τι έχει περάσει ο συγκεκριμένος χαρακτήρας μέσα το MCU μέχρι τη συγκεκριμένη στιγμή. Ήθελαν επίσης να είναι λιγότερο αποκαλυπτική και να μην συμπεριλαμβάνει κορσέ ή στενό παντελόνι,[132] καθώς η Όλσεν είχε εκφράσει στο παρελθόν την ανησυχία της για τον κορσέ που έπρεπε να φοράει στις ταινίες τονίζοντας το στήθος της και για το γεγονός πως ήταν η μόνη γυναίκα υπερήρωας στο MCU που φορούσε τόσο αποκαλυπτική στολή.[137] Ο Σάκμαν είπε πως το μεγαλύτερο θέμα συζήτησης για τη στολή ήταν το στέμμα, το οποίο αρχικά σκέφτηκαν πως θα έπρεπε να είναι μικρότερο σε σχέση με το στέμμα που απεικονίζεται στα κόμικ. Τελικά, αποφάσισαν «να το πάνε μέχρι τέλους αλλιώς να μην το βάλουν καθόλου»,[103] και έτσι το στέμμα απεικονίζεται σαν να σχηματίζεται με έναν μαγικό τρόπο, πριν η Μάξιμοφ χρησιμοποιήσει τη δική της μαγεία για να το μετατρέψει σε στερεό αντικείμενο.[135] Για να δημιουργήσει τις μπότες της στολής της Μάξιμοφ, η Ρούμπεο συνεργάστηκε με την εταιρία υποδηματοποιίας Jitterbug Boy.[138]

Για να δοθεί η υπόνοια πως η Άγκνες είναι στην πραγματικότητα η Άγκαθα Χάρκνες, η Ρούμπεο σχεδίασε ένα μενταγιόν με τρεις μάγισσες και ο χαρακτήρας φοράει το μενταγιόν ως καρφίτσα σε κάθε επεισόδιο, εκτός από τη σκηνή όπου φοράει ρούχα αεροβικής γυμναστικής στο επεισόδιο «On a Very Special Episode...», καθώς η Ρούμπεο δεν μπορούσε να βρει έναν φυσικό τρόπο να ενσωματώσει την καρφίτσα στη συγκεκριμένη εμφάνιση.[134][136] Για την πραγματική στολή μάγισσας της Άγκαθα, η Ρούμπεο ήθελε να αυξήσει το μυστήριο γύρω από τον χαρακτήρα και για αυτό δημιούργησε για αυτήν ένα φόρεμα με 10 στρώσεις υφάσματος, όπου η κάθε στρώση είχε διαφορετικό χρώμα και υφή.[136] Η Χαν δούλεψε μαζί με τη Ρούμπεο πάνω στον σχεδιασμό της στολής και είπε πως ήθελαν να τιμήσουν την εμφάνιση που έχει ο χαρακτήρας στα κόμικ, προσθέτοντας όμως «μία έξτρα σύγχρονη πινελιά» σε αυτό.[139]

Τίτλοι αρχής-τέλους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αριστερά, η παραλλαγή του εξωφύλλου του κόμικ House of M #1 που δημιούργησε ο Τζο Κεσάντα, στο οποίο απεικονίζονται οι ικανότητες αλλαγής της πραγματικότας «σε κουτάκια» της Γουάντα Μάξιμοφ. Δεξιά, ένα στιγμιότυπο από τους τίτλους τέλους της σειράς όπου, με παρόμοιο στυλ με το κόμικ, σχηματίζεται το σπίτι της σειράς με τη χρήση μίας αλληλουχίας εικονοστοιχείων RGB.[140][141]

Η αλληλουχία των βασικών τίτλων τέλους της σειράς δημιουργήθηκε από την εταιρία Perception και ξεκινάει με τη φράση «παρακαλώ αναμείνατε», το στυλ της οποίας παραπέμπει στην εποχή της δεκαετίας που διαδραματίζεται το επεισόδιο. Έπειτα, ακολουθείται από κοντινά πλάνα σε μία οθόνη τηλεόρασης η οποία δείχνει στιγμιότυπα από το επεισόδιο, τα οποία η κάμερα μετατρέπει σε εικονοστοιχεία RGB σχηματίζοντας τηλεοπτικές εικόνες. Τα εικονοστοιχεία αποδίδονται ως εξάγωνα, ως μία αναφορά στις ικανότητες της Μάξιμοφ και το ανεπίσημο όνομα που δόθηκε στον ψεύτικο κόσμο της sitcom, «Το Εξάγωνο». Τα εικονοστοιχεία σχηματίζουν διάφορα στοιχεία από τη σειρά, όπως το σπίτι των Μάξιμοφ και Vision και τον πύργο νερού της πόλης,[140] θυμίζοντας το ύφος και το καλλιτεχνικό στυλ στο κόμικ «House of M».[141][142][143] Έπειτα, τα εικονοστοιχεία διαταράσσονται από ένα και μόνο κόκκινο εικονοστοιχείο, το οποίο αντιπροσωπεύει τον κόσμο της Μάξιμοφ «ο οποίος καταρρέει γύρω της», πριν σχηματίσουν στο τέλος δύο βέρες, αφού «στον πυρήνα της η σειρά είναι μια ιστορία αγάπης».[140] Ο Τσαρλς Πούλιαμ-Μουρ από την ιστοσελίδα io9 θεώρησε πως οι τίτλοι τέλους είχαν «αναμφισβήτητα την αίσθηση της Marvel στη μεγάλη οθόνη», παρά το γεγονός πως η σειρά WandaVision προσπαθεί να αγκαλιάσει την τηλεοπτική της μορφή.[142]

Η εταιρία Perception δημιούργησε επίσης τους τίτλους αρχής σε στυλ sitcom της σειράς,[140] με τον Σάκμαν να λέει πως εργάστηκαν αρκετά στο να δημιουργήσουν αυτούς τους τίτλους αρχής όσο πιο αυθεντικούς γινόταν με την αντίστοιχη δεκαετία, καθώς οι εκτελεστικοί παραγωγοί «γνώριζαν πως αποτελούσαν σημεία κλειδιά για την ιστορία».[144] Επιπρόσθετα, η Perception εργάστηκε πάνω στα γραφικά για τα ψεύτικα διαφημιστικά, τα οποία βασίζονταν ωστόσο σε πραγματικά διαφημιστικά της κάθε δεκαετίας, στους τίτλους και τα εφέ καπνού στη σκηνή όπου η Χαν τραγουδάει το Agatha All Along, στις κάρτες εντοπισμού, αλλά και πάνω στις δύο νέες εναλλαγές του λογότυπου των Marvel Studios (μετατροπή σε μαυρόασπρο στο πρώτο επεισόδιο και σε μωβ καπνό για την ιστορία της Άγκαθα στο Σάλεμ, στο επεισόδιο «Previously On»).[140]

Γυρίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις αρχές Νοεμβρίου του 2019[145] στα Pinewood Atlanta Studios στην Ατλάντα, Τζόρτζια,[146] με τον Σάκμαν να σκηνοθετεί[68] και τον Χολ να αναλαμβάνει τη φωτογραφία.[109][147] Τα γυρίσματα έγιναν υπό τον τίτλο Big Red.[146] Πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, οι ηθοποιοί παρακολούθησαν αρκετά επεισόδια παλαιότερων sitcom ώστε να μάθουν και να εξοικειωθούν με τον τόνο και το στυλ του είδους της κάθε περιόδου,[64]:50 καθώς επίσης και με τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην κωμωδία.[11] Η ειδική στις διαλέκτους, Κόρτνεϊ Γιανγκ, βοήθησε τους ηθοποιούς να μιλάνε με τη σωστή διάλεκτο και προφορά της κάθε περιόδου,[96] επισημαίνοντας μέχρι και τη συμπεριφορά και τους τρόπους της κάθε δεκαετίας.[11] Ο Μπέτανι ένιωσε πως η προσέγγιση στη σειρά ήταν έξυπνη, αφού η παραγωγή έπρεπε να χωρέσει έξι ώρες περιεχομένου σε έναν προϋπολογισμό παρόμοιο με αυτόν που είχε μία ταινία του MCU διάρκειας δυόμιση ωρών. Αυτό συμπεριλάμβανε και τα ταυτόχρονα γυρίσματα σκηνών από διαφορετικά επεισόδια,[109] παρά το ότι ο Σάκμαν προσπάθησε να κάνει τα γυρίσματα με χρονολογική σειρά ώστε να βοηθήσει τους ηθοποιούς με την εξέλιξη της ιστορίας μέσω των περιόδων των sitcom.[10]:34

Τα γυρίσματα του πρώτου μαυρόασπρου επεισοδίου διήρκησαν δύο μέρες και έγιναν μπροστά σε ζωντανό κοινό, έτσι ώστε να μιμηθεί η σειρά τον τρόπο που γυρίζονταν οι sitcom τη δεκαετία του 1950.[2][109] Επίσης, για τις ασπρόμαυρες σκηνές χρησιμοποιήθηκε αναλογία απεικόνισης 4:3[77] και ο Σάκμαν απολάμβανε να πειραματίζεται με την αναλογία απεικόνισης με βάση την αφήγηση.[96] Για τις σκηνές που διαδραματίζονταν εκτός του Εξάγωνου, χρησιμοποιήθηκε η κινηματογραφική αναλογία 2.40:1, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί και σε αρκετές ταινίες του MCU.[148] Ο Σάκμαν ήθελε να βεβαιωθεί πως τα στοιχεία της sitcom δεν θα έμοιαζαν με παρωδία αλλά θα απεικονίζονταν όσο πιο αυθεντικά γινόταν,[64]:50 αφού την πραγματικότητα της sitcom μέσα στη σειρά τη δημιούργησε η ίδια Μάξιμοφ για να ξεφύγει από τη θλίψη της και, για εκείνην, ήταν πέρα για πέρα αληθινή.[99] Για την κινηματογράφηση όλης της σειράς, ο Χολ χρησιμοποίησε κάμερες Arri Alexa 4K HDR,[148] έτσι ώστε να υπάρχει συνεκτικότητα στην εμφάνιση της ιστορίας[149] και να είναι και πιο εύκολη η μετάβαση από τη μία δεκαετία στην άλλη, χωρίς να απαιτούνται αλλαγές στον εξοπλισμό και στο στήσιμο των καμερών.[126] Για τη διαφοροποίηση των ρυθμίσεων της κάθε περιόδου, χρησιμοποιήθηκαν ειδικοί φακοί, ειδικός φωτισμός και ειδικά πρακτικά εφέ εν ώρα γυρισμάτων.[2] Για να καλύψει τις εφτά χρονικές περιόδους της σειράς, ο Χολ χρησιμοποίησε 47 διαφορετικούς φακούς, πολλοί από τους οποίους, αν και ήταν σύγχρονοι, τροποποιήθηκαν κατά παραγγελία ώστε να αποκτήσουν χαρακτηριστικά φακών παλαιότερων χρονικών περιόδων.[65]:6 Οι ειδικά επεξεργασμένοι φακοί χρησιμοποιήθηκαν στα πρώτα τρία επεισόδια και στο πέμπτο, ενώ για τις σκηνές της πραγματικότητας έξω από το Εξάγωνο ο Χολ χρησιμοποίησε φακούς Ultra Panatar, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιηθεί και στις ταινίες Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας και Η Τελευταία Πράξη.[148] Για τα επεισόδια που λάμβαναν χώρα από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1970, χρησιμοποιήθηκε κυρίως φωτισμός tungsten, φωτισμός ο οποίος χρησιμοποιείτο εκείνη την εποχή, ενώ για τα επεισόδια που λάμβαναν χώρα από τη δεκαετία του 2000 και μετέπειτα χρησιμοποιήθηκε φωτισμός LED, αφού αντίστοιχα εκείνη την περίοδο άρχισε να χρησιμοποιείται ο συγκεκριμένος φωτισμός στις sitcom.[65]:6 Σε στιγμές όπου κάτι πήγαινε λάθος με την ψευδαίσθηση της Μάξιμοφ, ο Σάκμαν χρησιμοποίησε φακούς, φωτισμό και ήχο εμπνευσμένα από τη σειρά The Twilight Zone, ώστε να αποδοθεί καλύτερα η αλλαγή της διάθεσης.[150]

Από τον Δεκέμβριο του 2019 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020, γυρίσματα έλαβαν χώρα στη μητροπολιτική περιοχή της Ατλάντα.[151][152] Την 1η Μαρτίου έγινε μία προγραμματισμένη διακοπή, η οποία θα διαρκούσε για τέσσερις εβδομάδες,[153][64]:50[154]:1:07 αλλά δύο εβδομάδες αργότερα αποφασίστηκε η παύση των γυρισμάτων λόγω της πανδημίας Covid-19.[155] Τελικά, τα γυρίσματα επανεκκίνησαν στο Λος Άντζελες τον Σεπτέμβριο του 2020 με αυστηρή τήρηση των πρωτοκόλλων ασφαλείας κατά του Covid-19,[64]:50 με σκοπό την ολοκλήρωση των απαιτούμενων εξωτερικών γυρισμάτων.[96][156] Η Όλσεν δυσκολεύτηκε με την επανέναρξη της παραγωγής μετά την απομόνωση που βίωσε κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ενώ στον Μπέτανι δεν άρεσε πως με την τήρηση των πρωτοκόλλων ασφαλείας οι ηθοποιοί έπρεπε να επιστρέφουν στα καμαρίνια τους και να παραμένουν εκεί όταν δεν είχαν γυρίσματα, κάτι το οποίο ένιωσε πως τους αφαιρούσε την εμπειρία της συναναστροφής με τους συναδέλφους και το συνεργείο.[154]:1:29-2:23 Τα εξωτερικά γυρίσματα για την πόλη Γουέστβιου έλαβαν χώρα στον δρόμο Μπλόντι, στο ράντσο της Warner Bros. στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνιας, μέρος όπου είχαν γυριστεί και πολλές παλαιότερες sitcom. Ο Σάκμαν ένιωσε πως η συγκεκριμένη τοποθεσία είχε «αυτή την περίεργη αίσθηση του ψεύτικου», την οποία δεν μπορούσε να αντιγράψει κανένας πραγματικός δρόμος.[2] Τα γυρίσματα της πλατείας του Γουέστβιου είχαν αρχικά προγραμματιστεί να γίνουν στο συγκρότημα τηλεοπτικών και κινηματογραφικών στούντιο Universal Studios Lot, το οποίο βρίσκεται κοντά στον δρόμο Μπλόντι, αλλά τελικά αυτό δεν ήταν εφικτό λόγω προγραμματισμού και πανδημίας, με αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα γυρίσματα να λάβουν χώρα στο ράντσο Γκόλντεν Όακ.[157][158] Τα γυρίσματα της σειράς ολοκληρώθηκαν στα μέσα Νοεμβρίου,[159] με την Όλσεν να ξεκινάει αμέσως μετά τα γυρίσματα για την ταινία Doctor Strange in the Multiverse of Madness.[160]

Μοντάζ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν, λόγω της πανδημίας, σταμάτησε η παραγωγή της σειράς, η Marvel χρειάστηκε περίπου έναν μήνα για να ξεδιαλύνει το πώς θα μπορούσε να συνεχίσει. Έτσι, ξεκίνησε η μετά-παραγωγή με υλικό το οποίο είχε ήδη γυριστεί,[161] κάτι το οποίο έδωσε την ευκαιρία και στον Σάκμαν να ενημερωθεί για το πώς να προσεγγίσει κάποια πράγματα διαφορετικά όταν θα ξανάρχιζαν τα γυρίσματα,[10]:34 χωρίς ωστόσο αυτές οι αλλαγές να τροποποιήσουν δημιουργικά τη σειρά.[27] Η μετά-παραγωγή συνεχίστηκε και μετά την επανεκκίνηση των γυρισμάτων, με τον Σάκμαν να λέει πως το να εργάζεται πάνω και στα δύο βήματα της διαδικασίας ταυτόχρονα, έμοιαζε «σχιζοφρενικό».[10]:34 Οι Τιμ Ρος, Ζιν Μπέικερ και Νόνα Χοντάι εργάστηκαν ως μοντέρ της σειράς,[65]:20[162] με τον καθένα από αυτούς να προσφέρει διαφορετικό κομμάτι της εμπειρίας του στο πρότζεκτ· ο Μπέικερ είχε εργαστεί προηγουμένως στην ταινία Thor: Ragnarok και η Χοντάι στην υπερηρωική σειρά Σώμα Δίωξης Υπερηρώων, ενώ ο Ρος είχε εργαστεί πάνω σε κωμικές σειρές, οι οποίες δεν εμπεριείχαν οπτικά εφέ. Οι μοντέρ συμφώνησαν να αντιμετωπίσουν τη σειρά ως μία ταινία MCU, καθώς γνώριζαν πως τα Marvel Studios «δεν θα κατέφευγαν σε τακτικές εξοικονόμησης χρημάτων [και στη δημιουργία μίας συνηθισμένης τηλεοπτικής σειράς], για μία σειρά αυτού του επιπέδου». Ο Μπέικερ είπε πως το να εργάζεται πάνω στο μοντάζ της σειράς δεν διέφερε από την περίοδο που εργαζόταν πάνω στο μοντάζ της ταινίας Ragnarok.[161]

Οι μοντέρ δεν έκαναν επίσημες συναντήσεις για να συζητήσουν τον τόνο της σειράς, αλλά εργάζονταν μαζί στην επίλυση διάφορων ζητημάτων. Ο Ρος θεώρησε πως ο τόνος της σειράς δεν ήταν τόσο σημαντικός όταν τα στοιχεία της sitcom αναμειγνύονταν με αυτά του MCU, όπως για παράδειγμα στο επεισόδιο «All-New Halloween Spooktacular!», όπου ο Vision ανακαλύπτει τις ανωμαλίες στον κόσμο του Γουέστβιου.[161] Οι αλλαγές στην αναλογία των διαστάσεων της εικόνας δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της μετά-παραγωγής, για να δώσουν στον Σάκμαν τον έλεγχο της έκτασης των μεταβάσεων.[148] Κάποιες από τις αρχικές αλλαγές πέρασαν από αρκετές παραλλαγές μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο μήκος και στυλ, έτσι ώστε να αφήσουν την καλύτερη δυνατή εντύπωση στους τηλεθεατές. Σε μετέπειτα επεισόδια, μερικές φορές οι μεταβάσεις γίνονται με ένα απευθείας κόψιμο από τη μία αναλογία στην άλλη, βασίζοντας περισσότερο την ορατότητά τους στη μουσική και στον ήχο. Κάποιες σκηνές αναπροσαρμόστηκαν για να αποφευχθεί η τόσο συχνή μετάβαση μεταξύ των αναλογιών, καθώς αυτό θα αποσπούσε την προσοχή του τηλεθεατή από την ιστορία.[161] Ένα από τα πιο συζητημένα στοιχεία του μοντάζ αποτέλεσε το «γέλιο κονσέρβα[7] για το οποίο οι δημιουργοί συνεργάστηκαν με τον ηχολήπτη και ιστορικό γέλιου κονσέρβας, Πολ Ίβερσον, για να τους εξηγήσει το πώς άλλαξε αυτή η τεχνική με την πάροδο του χρόνου, ώστε να χρησιμοποιηθεί σωστά κατά τον σχεδιασμό του ήχου της σειράς.[96][163] Ο Ίβερσον παρείχε στην ομάδα του μοντάζ διάφορες επιλογές ηχογραφήσεων γέλιου κονσέρβας, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν σε sitcom από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τις μετέπειτα δεκαετίες.[163]

Η εταιρία προ-οπτικοποίησης The Third Floor, Inc, πρόσθεσε κάποια προσωρινά ειδικά εφέ σε επεξεργασμένες σκηνές, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως οδηγός από τις ομάδες των ειδικών εφέ της σειράς. Αυτές οι σκηνές με τα προσωρινά ειδικά εφέ, στάλθηκαν επίσης και στην Ψηφιακή Ενδιάμεση ομάδα, η οποία θα οριστικοποιούσε το χρώμα των σκηνών πριν την ολοκλήρωση των εφέ. Αυτό, σύμφωνά με τον Μπέικερ, γινόταν συνήθως για εξοικονόμηση χρόνου και δεν είχε μεγάλη επίδραση στο χρονοδιάγραμμα της παραγωγής. Όλοι οι μοντέρ εργάστηκαν πάνω στους τίτλους αρχής των επεισοδίων των sitcom και των ψεύτικων διαφημιστικών τους, καθώς επίσης και στα «στο προηγούμενο επεισόδιο του WandaVision» τμήματα, στην έναρξη του κάθε επεισοδίου.[161] Αυτά τα τμήματα έφεραν κάποιες διαφορές σε σχέση με το επεισόδιο για το οποίο έκαναν την ανασκόπηση, όπως ελαφρώς αλλαγμένους διαλόγους, κάτι το οποίο έπαιζε ρόλο στην απόδοση της χειραγώγησης της πραγματικότητας από τη Μάξιμοφ.[164] Το μοντάζ των μετέπειτα επεισοδίων της σειράς δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί όταν αρχίσαν να προβάλλονται τα πρώτα επεισόδια, κάτι που έδωσε στους μοντέρ τη δυνατότητα να ενημερώνονται για τις θεωρίες των θαυμαστών για τη σειρά, ενώ αυτοί ακόμα εργάζονταν πάνω σε αυτήν. Αυτό τους έκανε να αμφισβητούν κάποιες από τις αποφάσεις τους, αλλά δεν υπήρχε ο απαιτούμενος χρόνος για να γίνουν αλλαγές οι οποίες θα επηρέαζαν δημιουργικά το τελικό αποτέλεσμα. Το μοντάζ του τελευταίου επεισοδίου ολοκληρώθηκε μόλις δύο εβδομάδες πριν αυτό προβληθεί.[161]

Οπτικά εφέ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τάρα ΝτεΜάρκο ήταν η επικεφαλής της ομάδας των ειδικών εφέ της σειράς, με τις εταιρίες που εργάστηκαν πάνω στα οπτικά εφέ να συμπεριλαμβάνουν τις Digital Domain, Framestore, Industrial Light & Magic (ILM), Lola VFX, Monsters Aliens Robots Zombies (MARZ), Rise FX, Rodeo FX, SSVFX, The Yard VFX και Zoic Studios.[165] Η σειρά εμπεριέχει συνολικά 3010 πλάνα οπτικών εφέ,[166] περισσότερα από τα 2496 πλάνα που εμπεριείχε η ταινία Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη,[167] με την ΝτεΜάρκο να σημειώνει πως αν και η σειρά έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την Τελευταία Πράξη, η ταινία εμπεριείχε αρκετά εφέ τα οποία ήταν πολύ πιο περίπλοκα σε σχέση με αυτά της σειράς.[168] Σε κάθε επεισόδιο, οι δημιουργοί προσπάθησαν να διατηρήσουν τα οπτικά εφέ στον ελάχιστο δυνατό αριθμό, μέχρι να φτάσουν στα επεισόδια που τοποθετούνταν σε σκηνικά δεκαετίας 2000, καθώς σε αυτά τα επεισόδια ήταν λογική η χρήση πιο διαδεδομένων οπτικών εφέ, εξαιτίας της τεχνολογίας που ήταν διαθέσιμη εκείνη την περίοδο.[169] Κάθε επεισόδιο είχε περισσότερα οπτικά εφέ από το προηγούμενο, κτίζοντας σιγά σιγά το «μεγάλο φινάλε αλά Marvel» στο τελευταίο επεισόδιο.[170] Για τα πρώτα τρία επεισόδια, χρησιμοποιήθηκαν σύγχρονα οπτικά εφέ για να τονιστούν περισσότερο τα πρακτικά εφέ του σκηνικού και για να αναπαραχθούν εφέ παλαιότερων συγκεκριμένων περιόδων.[65]:8

Για το πώς θα έμοιαζε η μαγεία των Μάξιμοφ και Άγκαθα στη σειρά, η ΝτεΜάρκο άντλησε έμπνευση από το κόμικ Scarlet Witch: Witches' Road.[171] Η μαγεία της Μάξιμοφ δημιουργήθηκε βασιζόμενη στις κινήσεις των χεριών της Όλσεν, με την ομάδα των οπτικών εφέ να της δίνει το ελεύθερο να δημιουργεί τις κινήσεις που εκείνη ήθελε, με την ομάδα να προσθέτει «κάτι καλόγουστο σε αυτές, το οποίο όμως δεν αποσπούσε από την ερμηνεία της».[172] Αρχικά, η εμφάνιση της μαγείας της ταιριάζει με την ίδια κόκκινη ενέργεια που παρουσιάστηκε και στις ταινίες, αλλά γίνεται πιο σκοτεινή, πιο κόκκινη όταν η Μάξιμοφ αρχίζει να χρησιμοποιεί τη μαγεία του χάους, για να υποδηλώσει μέσω αυτής της αλλαγής πως είναι πιο ισχυρή.[168] Τα οπτικά εφέ αυτής της μαγείας αναπτύχθηκαν από την εταιρία Digital Domain, η οποία εργάστηκε κυρίως πάνω στο τελευταίο επεισόδιο και συνείσφερε συνολικά 350 πλάνα οπτικών εφέ μέσα σε 14 μήνες.[173] Η εταιρία Framestore, η οποία εργάστηκε πάνω σε 99 πλάνα οπτικών εφέ για τη σειρά, ανέπτυξε την εικόνα της μαγείας της Άγκαθα, η οποία αποτελεί μία μοβ εκδοχή της μαγείας της Μάξιμοφ, εμπλουτισμένη με μία μαύρη, σαν μελάνι υφή που την κάνει να μοιάζει πιο κακή.[174][168] Η εταιρία Mr. X συνείσφερε 152 πλάνα οπτικών εφέ στα τελευταία δύο επεισόδια, σε σκηνές που αφορούσαν συνάξεις μαγισσών.[175]

Απεικόνιση (Α προς Δ) της πορείας εξέλιξης των οπτικών εφέ κατά τη διαδικασία δημιουργίας του Vision στη σειρά (παράδειγμα από το επεισόδιο «Don't Touch That Dial»). Ο Μπέτανι φοράει έναν ειδικό σκούφο για να φαίνεται φαλακρός, μπλε μακιγιάζ και ειδικούς δείκτες εντοπισμού. Στη συνέχεια, αρκετοί από αυτούς τους δείκτες αφαιρούνται και τμήματα του προσώπου του αντικαθίστανται με CGI. Στο τελευταίο καρέ, η μαυρόασπρη απεικόνιση του Vision, όπως παρουσιάζεται στο επεισόδιο.[176]

Η ΝτεΜάρκο, όσον αφορούσε τα οπτικά εφέ του Vision, χρησιμοποίησε ως τελική εκδοχή για τη σειρά την απεικόνιση που είχε ο χαρακτήρας κατά την εισαγωγή του στην ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron (2015), η οποία είχε δημιουργηθεί κυρίως από την εταιρία Lola VFX. Αναφορές υπήρχαν επίσης και σε κοντινά πλάνα του χαρακτήρα από την ταινία Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας. Στις ταινίες, ο Μπέτανι φορούσε προσθετικά στα αυτιά, τα οποία όμως είχαν αντικατασταθεί με CGI κατά τη μετά-παραγωγή και ουσιαστικά δεν χρειάζονταν. Για τη σειρά, ο Μπέτανι ζήτησε να μην φοράει αυτά τα προσθετικά, έτσι ώστε να μπορεί να ακούει καλύτερα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και για να νιώθει κι ο ίδιος πιο άνετα. Έτσι, αντί αυτών, φορούσε έναν ειδικό σκούφο για να φαίνεται φαλακρός και ταιριαστό μακιγιάζ με τα χρώματα του χαρακτήρα.[176] Το μπλε χρώμα μακιγιάζ που επιλέχθηκε για τα ασπρόμαυρα επεισόδια ήταν πρόταση του επικεφαλής της ομάδας της Lola VFX, Τρεντ Κλάους, μία πρόταση που βασίστηκε στις γνώσεις του για το μακιγιάζ που χρησιμοποιήθηκε στη σειρά I Love Lucy.[177] Η Σάρα Ελμ, η δεύτερη επικεφαλής οπτικών εφέ της σειράς, επικεντρώθηκε στα εφέ του Vision και γνώριζε καλά ποια σημεία του προσώπου του Μπέτανι έπρεπε να διατηρηθούν και ποια να αντικατασταθούν, έτσι ώστε να ταιριάζει η εμφάνιση του χαρακτήρα με αυτήν των ταινιών, διατηρώντας παράλληλα άθικτη την ερμηνεία του Μπέτανι. Οι εταιρίες που εργάστηκαν πάνω στον χαρακτήρα του Vision ήταν αρκετές, στις οποίες επιτράπηκε να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους μεθοδολογίες, εφόσον το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν συνεπές. Γενικά, χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές σύνθετου 3D και ψηφιακού μακιγιάζ, με τμήματα του προσώπου του Μπέτανι να αντικαθίστανται με CGI πλάνο-πλάνο· τα μάτια, η μύτη και το στόμα του ηθοποιού ήταν συνήθως τα μόνα στοιχεία που διατηρούνταν. Το δέρμα του Vision έπρεπε να κινείται για να συμβαδίζει με την ερμηνεία του Μπέτανι και, αν και κάποιες φορές διατηρούνταν κάποια σημεία από το μακιγιάζ για την ψηφιακή εκδοχή, αυτό δεν έπρεπε να μοιάζει με πραγματικό δέρμα που έχει πάνω του μακιγιάζ, πόρους και ρυτίδες. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν ψηφιακοί φακοί επαφής πάνω από τα μάτια του Μπέτανι, ώστε να μπορέσουν να δημιουργηθούν τα «σύνθετα ψηφιακά ακτινικά γραφικά» που έχουν τα μάτια του Vision.[176] Ωστόσο, αυτά τα γραφικά δεν προστέθηκαν στα πρώτα τρία επεισόδια για να δοθεί στον Vision μία πιο «υγιεινή» εμφάνιση κατά τη διάρκεια των sitcom περιόδων.[178] Οι καλλιτέχνες των οπτικών εφέ έπρεπε επίσης να διορθώσουν χειροκίνητα το φόντο γύρω από το κεφάλι του Vision, καθώς ο χαρακτήρας είχε πιο στενό κεφάλι από τον Μπέτανι και δεν είχε αυτιά.[176] Οι εταιρίες MARZ, SSVFX και Lola VFX ήταν οι βασικές εταιρίες που εργάστηκαν πάνω στο πρόσωπο του Vision όσο ο χαρακτήρας βρισκόταν μέσα στην πραγματικότητα των sitcom,[177] ενώ η Digital Domain δημιούργησε μία πλήρη ψηφιακή εκδοχή του χαρακτήρα για το τελευταίο επεισόδιο, την οποία μοιράστηκαν με άλλες εταιρίες, ώστε να χρησιμοποιηθεί και στα προηγούμενα επεισόδια. Δημιούργησαν επίσης και ένα πλήρες μοντέλο για τον Λευκό Vision.[176]

Η εταιρία Rodeo FX πέρασε εννέα μήνες δημιουργώντας τα οπτικά εφέ για τα όρια του Εξάγωνου και εργάστηκε πάνω σε 348 πλάνα στα περισσότερα επεισόδια της σειράς.[176] Η ΝτεΜάρκο δήλωσε πως το Εξάγωνο προοριζόταν να μοιάζει σαν να ήταν φτιαγμένο από «καθοδικές γραμμές παλαιών τηλεοράσεων, πίξελ και πολλά εφέ χρωματικής εκτροπής RGB»,[179] με τη φωτογραφία να αναφέρεται στον ίδιο σχεδιασμό «έχοντας τη γλώσσα της τηλεόρασης».[180] Για τη δημιουργία του εφέ, η Rodeo προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία των νεφών σημείων, αλλά αυτό λειτούργησε καλά μόνο σε σκοτεινά φόντα.[176] Αρχικά, το όριο της πόλης είναι καθαρό και δύσκολα ορατό αλλά, όταν η Μάξιμοφ αναδύεται από αυτό στο επεισόδιο «On a Very Special Episode...», το όριο γίνεται κόκκινο αντικατοπτρίζοντας τον θυμό της και ενισχύοντας την αίσθηση πως πρόκειται για ένα σκληρό φράγμα.[179] Η Rodeo ήταν επίσης υπεύθυνη για τη σκηνή όπου ο Vision επιχειρεί να φύγει από το Εξάγωνο στο επεισόδιο «All-New Halloween Spooktacular!» και αρχίζει να αποσυντίθεται, καθώς επίσης και για τη σκηνή όπου η Ραμπό εισέρχεται στο Εξάγωνο αποκτώντας τις υπερδυνάμεις της, στο επεισόδιο «Breaking the Fourth Wall».[176] Η εταιρία ILM διαχειρίστηκε τη δημιουργία του Εξαγώνου και του Vision στο επεισόδιο «Previously On», καθώς επίσης και το εφέ της εξαφάνισής τους στο επεισόδιο «The Series Finale».[169] Η εταιρία Cantina Creative σχεδίασε και εικονογράφησε τα γραφικά για διάφορες οθόνες και συσκευές, όπως το ολογραφικό τραπέζι της S.W.O.R.D..[181]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Marvel Studios' WandaVision Final End Credits Main On End Title Sequence Παρουσίαση των τίτλων τέλους της σειράς, τα γραφικά των οποίων δημιούργησε η Perception, συνοδεία του μουσικού θέματος που συνέθεσε για τη σειρά ο Κρίστοφ Μπεκ.

Τον Ιανουάριο του 2020, ο Κρίστοφ Μπεκ, ο οποίος είχε εργαστεί προηγουμένως πάνω στη μουσική επένδυση των ταινιών Ant-Man (2015) και Ο Ant-Man και η Σφήκα (2018), ανακοίνωσε πως θα συνέθετε τη μουσική της σειράς.[182] Ο Μπεκ απέτινε φόρο τιμής στις sitcom της κάθε χρονικής περιόδου μέσω της ενορχήστρωσης και του στυλ σύνθεσής του, καθώς και μέσω των τεχνικών ηχογράφησης και μίξης που διέθετε η κάθε περίοδος. Τα πρώτα επεισόδια περιλάμβαναν μικρά ορχηστρικά σύνολα, ενώ τα μετέπειτα επεισόδια είχαν ένα πιο ροκ-ποπ στυλ, με τη μουσική να γίνεται όλο και πιο διαπεραστική όσο προχωρούσε η σειρά.[65]:9 Οι Μάικλ Παρασκευάς και Άλεξ Κόβακς συν-συνέθεσαν τη μουσική της σειράς,[183] με τον Κόβακς να προσλαμβάνεται λόγω της εμπειρίας του με παλαιότερες τεχνικές ενορχήστρωσης και τζαζ μουσικής, κάτι που ο Μπεκ βρήκε βοηθητικό όταν συνέθετε για τα πρώτα επεισόδια της σειράς. Όταν έφτασε σε επεισόδια όπου απαιτείτο μουσική εμπνευσμένη από τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, ο Μπεκ ήταν πιο άνετος.[184] Για να συνδέσει τη μουσική των διαφόρων χρονικών περιόδων των sitcom, αλλά και την πιο παραδοσιακή μουσική της εκτός sitcom πραγματικότητας, ο Μπεκ συνέθεσε διάφορα θέματα, τα οποία χρησιμοποιούνται στα διαφορετικά αυτά στυλ, κάτι το οποίο ήταν εφικτό να γίνει καθώς γνώριζε το πού πήγαινε η σειρά και οι χαρακτήρες από την αρχή.[65]:9[184] Ο Μπεκ ήταν περισσότερο ενθουσιασμένος με την ευκαιρία που είχε για να συνθέσει ένα καθοριστικό μουσικό θέμα για τη Μάξιμοφ, το οποίο ακούγεται κατά τη διάρκεια των τίτλων τέλος της σειράς και για το οποίο ήλπιζε πως άλλοι συνθέτες θα χρησιμοποιούσαν για τις μελλοντικές εμφανίσεις του χαρακτήρα στο MCU. Ο Μπεκ συνέθεσε επίσης ένα ερωτικό μουσικό θέμα για τη Μάξιμοφ και τον Vision, λέγοντας πως θα μετέδιδε συναισθήματα αγάπης, τραγωδίας και λύπης, ενώ το συνέκρινε και με τη ρομαντική μουσική που είχε συνθέσει για τη σειρά Buffy the Vampire Slayer.[184]

Τον Δεκέμβριο του 2020, ανακοινώθηκε πως οι Ρόμπερτ Λόπεζ και Κρίστεν Άντερσον-Λόπεζ θα συνέθεταν θεματικά τραγούδια για κάποια από τα επεισόδια.[185][186] Ο Σάκμαν, ο οποίος ήταν προσωπικός φίλος με τον Λόπεζ και γνωρίζοντας πως το ζευγάρι είχε συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν με τον Μπεκ πάνω στη μουσική των ταινιών του franchise της Disney Ψυχρά κι Ανάποδα, τους προσέγγισε για τη σειρά στα μέσα του 2019.[185][187] Για να πείσει το ζευγάρι να αποδεχτεί την πρότασή του, ο Σάκμαν αναφέρθηκε στην ταινία μικρού μήκους Too Many Cooks, η οποία αποτελούσε για το ζευγάρι ένα από τα αγαπημένα του σκίτσα. Για τα θεματικά τραγούδια της σειράς, το ζευγάρι άντλησε έμπνευση από παλαιότερες sitcom, καθώς και από τη μουσική των ταινιών Τζέιμς Μποντ, τον συνθέτη Μπερτ Μπάκαρα και τον πιανίστα και συνθέτη τζαζ Ντέιβ Μπρούμπεκ.[187] Για να δέσουν μεταξύ τους τα θέματά τους, οι Λόπεζ και Άντερσον-Λόπεζ δημιούργησαν ένα μοτίβο τεσσάρων νοτών, το οποίο λειτούργησε σε κάθε ένα από τα θεματικά τραγούδια.[188] Το μοτίβο αυτό αποτελείται από μία οκτάβα, ακολουθούμενη από ένα τρίτονο, γνωστό επίσης και ως «μεσοδιάστημα του διαβόλου». Αυτός ήταν ο τρόπος τους να πουν με μουσικό τρόπο πως η σειρά ήταν μία «μεγάλη αιώρα φωτεινών χρωμάτων, ενώ ταυτόχρονα πραγματικά διαταραχτική».[189] Ο Λόπεζ περιέγραψε το μοτίβο «κάπως σαν το κάλεσμα της WandaVision, εύκολα αναγνωρίσιμο κατά κάποιο τρόπο σε κάθε τραγούδι» που ενσωματωνόταν με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά.[65]:9[188] Το ζευγάρι χρησιμοποίησε τη γνώση που είχε αποκτήσει για τις sitcom παρακολουθώντας τες ενώ μεγάλωσαν, ενώ βρήκαν τη δεκαετία του 1990 να είναι η πιο δύσκολη για αυτούς στο να γράψουν ένα θεματικό τραγούδι, καθώς εκείνη την περίοδο της ζωής τους ήταν και οι δύο φοιτητές και δεν είχαν τηλεόραση,[190] σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1980, η οποία ήταν και η αγαπημένη τους. Η Άντερσον-Λόπεζ πρόσθεσε πως ήταν πρόκληση για αυτούς να βεβαιωθούν πως τα θέματα που συνέθεταν δεν θα «παρωδούσαν καμία από τις παλαιότερες σειρές», αλλά «θα παρέπεμπαν σε όλα τα εικονικά τραγούδια μιας ολόκληρης δεκαετίας, διατηρώντας ταυτόχρονα και τη δικιά τους, ξεχωριστή ταυτότητα». Θεώρησε επίσης πως ήταν δικιά τους δουλειά να καθιερώσουν τον τόνο, το μέρος και τον χρόνο του επεισοδίου μέσω των θεματικών τραγουδιών, αντί να παρέχονται αυτές οι πληροφορίες μέσω των τίτλων.[188] Το ζευγάρι ήταν αυτό που τραγούδησε αρκετά από τα τραγούδια που συνέθεσαν για τη σειρά, κάτι το οποίο δεν συνηθίζουν να κάνουν στην τελική εκδοχή όσων γράφουν, με την Άντερσον-Λόπεζ να το αποδίδει εν μέρει στην πανδημία.[188][190]

Ο Μπεκ επέλεξε να ευθυγραμμίσει το ύφος και την ενορχήστρωση της μουσική μερικών επεισοδίων με τα θεματικά τραγούδια αυτών και, όπου ήταν εφικτό, προσπάθησε να συμπεριλάβει και στη μουσική επένδυση της σειράς, μοτίβα των τραγουδιών.[191] Η μουσική του ηχογραφήθηκε στη Συγχρονική Σκηνή της Βιέννης από 75-μελή ορχήστρα,[192][193] ενώ ολοκλήρωσε τη δουλειά του στη σειρά τον Φεβρουάριο του 2021.[184] Από τις 22 Ιανουαρίου μέχρι τις 12 Μαρτίου 2021, μία εβδομάδα μετά την πρεμιέρα του κάθε επεισοδίου, οι Marvel Music και Hollywood Records κυκλοφορούσαν ψηφιακά ένα soundtrack άλμπουμ για το κάθε επεισόδιο, τα οποία συμπεριελάμβαναν τη μουσική επένδυση του Μπεκ και τα θεματικά τραγούδια των Λόπεζ και Άντερσον-Λόπεζ του εκάστοτε επεισοδίου.[194][195][196] Ένα από τα θεματικά τραγούδια, το «Agatha All Along», μετά το άκουσμά του στο επεισόδιο «Breaking the Fourth Wall» έγινε viral,[197] φτάνοντας στο νούμερο ένα των charts για τα soundtrack και στην πέμπτη θέση των charts με τα Top 100 singles του iTunes,[198] ενώ έκανε την εμφάνισή του στο νούμερο 36 των charts πώλησης ψηφιακών τραγουδιών του Billboard.[199] Το τραγούδι έλαβε επίσης βραβείο Έμμυ στην κατηγορία Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής και Στίχων, ενώ ήταν υποψήφιο για βραβείο Grammy στην κατηγορία Καλύτερου Τραγουδιού Γραμμένο για Οπτικά Μέσα.[200][201]

Προώθηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ομάδα προώθησης της Disney σχεδίασε την εκστρατεία της σειράς περίπου ενάμιση χρόνο πριν την κυκλοφορία της.[202] Στην D23 του 2019, η Όλσεν επιβεβαίωσε πως η σειρά θα αναμείγνυε στοιχεία κλασικών sitcom με το MCU, κάτι το οποίο παρουσιάστηκε και σε βιντεάκι προώθησης της σειράς, όπου σκηνές των Μάξιμοφ και Vision από προηγούμενες ταινίες του MCU συνδυάζονταν με εικόνες από τις παλαιότερες sitcom The Dick Van Dyke Show και Father Knows Best.[7][68] Η σειρά προωθήθηκε ως μέρος του ειδικού αφιερώματος Expanding the Universe των Marvel Studios, το οποίο κυκλοφόρησε στο Disney+ στις 12 Νοεμβρίου 2019.[61] Τον Δεκέμβριο, ο Φάιγκι παρουσίασε στην Comic Con Experience την πρώτη αφίσα της σειράς, με τον Βίννι Μανκούσο από τη διαδικτυακή ιστοσελίδα Collider να λέει πως ήταν «πολύ ενδιαφέρουσα», τονίζοντας τον «παλαιάς σχολής μαυρόασπρο» χρωματισμό της.[203] Ένα διαφημιστικό για τη σειρά, μαζί με δύο άλλες σειρές των Marvel Studios για το Disney+, τις The Falcon and the Winter Soldier και Loki, προβλήθηκε στο τελικό του 54ου Super Bowl.[204] Ο Ντάις Τζόνστον από την ιστοσελίδα Inverse, εντόπισε στο διαφημιστικό οπτικές αναφορές σε παλιές sitcom, συμπεριλαμβανομένων των The Dick Van Dyke Show, Leave It to Beaver, Η Μάγισσα, The Brady Bunch, Roseanne και Τρελή Οικογένεια. Θεώρησε πως η σειρά ήταν μία που «έπρεπε να δουν» οι θαυμαστές της Marvel, καθώς επίσης και «όποιος έψαχνε κάτι νοσταλγικό: το χρονικό πλαίσιο που καλύπτει υποδηλώνει πως ο κάθε ένας μπορεί να ξαναζήσει στιγμές της παιδικής του ηλικίας».[205] Η Τζούλια Αλεξάντερ από την ιστοσελίδα The Verge ανέφερε πως το υλικό «δεν ήταν αρκετό», αλλά προσέφερε «αρκετές μικρές στιγμές για να ιντριγκάρει τους θαυμαστές».[206] Η Χέιλι Φουτς από την ιστοσελίδα Collider θεώρησε πως από όλα τα διαφημιστικά που προβλήθηκαν στο Super Bowl, αυτά της Marvel «έκλεψαν την παράσταση». Αυτό που την ενθουσίασε περισσότερο ήταν «η εντελώς παράξενη και απρόβλεπτη εμφάνιση» του υλικού από τη σειρά WandaVision.[207]

Το επίσημο τρέιλερ της σειράς κυκλοφόρησε στις 20 Σεπτεμβρίου 2020, κατά την διάρκεια προβολής της 72ης τελετής απονομής των βραβείων Emmy.[208] Μέσα στις πρώτες 24 ώρες κυκλοφορίας του, το τρέιλερ έλαβε στο διαδίκτυο 55.7 εκατομμύρια προβολές, συμπεριλαμβανομένων 36.1 εκατομμυρίων προβολών στο YouTube, 4.9 εκατομμυρίων στο Facebook και 10.1 εκατομμυρίων στο Instagram, που πιστεύεται πως είναι ο υψηλότερος αριθμός προβολών που έχει υπάρξει ποτέ για τρέιλερ τηλεοπτικής σειράς. Η σειρά έλαβε επίσης περισσότερες από 302,600 αναφορές στα κοινωνικά δίκτυα, μπαίνοντας στις τάσεις του Twitter μόλις αμέσως μετά την προβολή ενός δείγματος του τρέιλερ στα βραβεία Emmy, πριν καν την προβολή ολόκληρου του τρέιλερ, φτάνοντας τελικά στην τέταρτη θέση των τάσεων. Το τρέιλερ έφτασε επίσης να είναι δεύτερο στις τάσεις του YouTube.[209] Ο Ήθαν Άντερτον από το /Film είπε πως το υλικό στο τρέιλερ έμοιαζε με «ένα από τα πιο περίεργα πρότζεκτ της Marvel μέχρι σήμερα». Σημείωσε επίσης κάποιες πιο χαλαρές στιγμές του τρέιλερ, όπως αυτή όπου ο Vision φοράει μία στολή για το Χάλογουϊν, ο σχεδιασμός της οποίας προέρχεται από τη στολή του χαρακτήρα στα κόμικ.[210] Ο Ματ Πάτσες από την ιστοσελίδα Polygon αποκάλεσε το τρέιλερ «μια τσαχπινιά, γεμάτη έντονα χρώματα και περίεργη συμπεριφορά», προσθέτοντας πως δεν προδίδει αρκετά από το μυστήριο της σειράς.[211] Ο Νόα Ντομίνγκεζ από την ιστοσελίδα Comic Book Resources είπε πως το τρέιλερ «προσφέρει αρκετά όσον αφορά το περιεχόμενο της σειράς», με «μια ζωντανή ματιά σε μερικά από τα οπτικά κόλπα που παρουσιάζονται στην οθόνη».[212] Ο Τσαρλς Πούλιαμ-Μουρ από την ιστοσελίδα io9 αποκάλεσε τη χρήση του τραγουδιού «Twilight Time» των The Platters «το πιο στοιχειωτικό» από όλα τα παράξενα χαρακτηριστικά του τρέιλερ και ένιωσε πως το μοντάζ δημιούργησε «το εφέ της γρήγορης εναλλαγής καναλιών στην τηλεόραση προς αναζήτηση κάτι καλού για να παρακολουθήσεις».[83] Ο Ρίτσαρντ Νιούμπι από το περιοδικό The Hollywood Reporter περιέγραψε το τρέιλερ ως «φορτωμένο με πληροφορίες» και θεώρησε πως «δίνει στους θαυμαστές αρκετά για να περιμένουν, καθώς και μερικά μυστήρια για να αναλογιστούν μέχρι την πρεμιέρα».[84] Όταν αποκαλύφθηκε πως ηθοποιοί από τις προηγούμενες ταινίες του Spider-Man θα εμφανίζονταν στην ταινία Spider-Man: No Way Home, ο Γκράιμ ΜακΜίλαν από το περιοδικό The Hollywood Reporter είδε το τρέιλερ της σειράς «με νέα ματιά», προτείνοντας πως οι διαφορετικές εκδοχές των Μάξιμοφ και Vision θα εμφανίζονταν στη σειρά επειδή η Μάξιμοφ «έσπαγε τοίχους μεταξύ διαφορετικών πραγματικοτήτων», κάτι που θα μπορούσε να προετοιμάσει το σκηνικό για τις ταινίες Doctor Strange in the Multiverse of Madness και Spider-Man: No Way Home.[213]

Στις αρχές Δεκεμβρίου, κυκλοφορούσε καθημερινά από μία αφίσα της σειράς (συνολικά έξι), με την κάθε μία να απεικονίζει και μία δεκαετία, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 2000. Ο Πούλιαμ-Μουρ σημείωσε πως σε κάθε αφίσα, «αλλάζουν και μορφοποιούνται διαφορετικά στοιχεία, αντανακλώντας το πέρασμα του χρόνου και την εξέλιξη της πλοκής της σειράς».[214] Την κυκλοφορία των αφισών ακολούθησε ένα καινούριο τρέιλερ. Ο Άντερτον από το /Film σημείωσε πως αυτό το τρέιλερ περιείχε περισσότερο μη-sitctom εμπνευσμένο υλικό σε σχέση με το προηγούμενο, με «αρκετά πράγματα για να εμβαθύνεις».[215] Ο Τσέιμ Γκάρτενμπεργκ από την ιστοσελίδα The Verge αποκάλεσε το καινούριο τρέιλερ «πολύ δύσκολο για κατανόηση»,[216] ενώ ο Τομ Ρέιμαν από την ιστοσελίδα Collider το περιέγραψε ως «απολαυστικά παράξενο» και παρέθεσε συγκρίσεις με την ιστορία του κόμικ «House of M».[217] Ο Τόνι Σόκολ από την ιστοσελίδα Den of Geek τόνισε τη χρήση του τραγουδιού «Daydream Believer» του συγκροτήματος The Monkees στο τρέιλερ, πιστεύοντας πως ο τίτλος και οι στίχοι αντανακλούσαν καλά στην ψυχική κατάσταση της Μάξιμοφ, ακόμα κι αν η μουσική ήταν «μετά βίας αναγνωρίσιμη κάτω από τα αυξανόμενα στρώματα ψυχεδελικής παραξενιάς».[218] Το τρέιλερ έλαβε 9 εκατομμύρια θεάσεις στο YouTube.[202] Στις 8 Ιανουαρίου 2021, κυκλοφόρησαν τα δύο πρώτα επεισόδια της σειράς Marvel Studios: Legends, τα οποία εξερευνούσαν τους χαρακτήρες των Μάξιμοφ και Vision, μέσω υλικού από τις προηγούμενες εμφανίσεις τους σε ταινίες του MCU.[219]

Συμπεριλαμβανομένων των προαναφερθέντων τρέιλερ, η προωθητική καμπάνια της σειράς σε ψηφιακά μέσα, τηλεόραση και διαφημίσεις σε περιοδικά, συγκέντρωσε 2.14 δισεκατομμύρια προβολές. Η εταιρία αναλύσεων RelishMix καθόρισε την κοινωνική απήχηση της σειράς μέσα στο «σύμπαν των κοινωνικών μέσων» της να φτάνει τις 263,000 προβολές, αριθμός ο οποίος απείχε «έτη φωτός από αυτόν των περισσοτέρων streaming σειρών». Τα διάφορα τρέιλερ, οι διαφημίσεις και οι συνεντεύξεις που αναρτιόνταν στο YouTube, συγκέντρωσαν τη μεγαλύτερη επίγνωση και αφοσίωση του κοινού για τη σειρά, με τη RelishMix να σημειώνει πως το υλικό το οποίο ανέβαζαν τα επίσημα κανάλια των Marvel, Disney και Disney+, αναδημοσιευόταν αργότερα και σε κανάλια θαυμαστών. Πλησιάζοντας στην πρεμιέρα, διαφημίσεις, «ιδιαίτερες παρενθετικές διαφημίσεις, από κοινού εξαγορές με το εμπορικό σήμα της σειράς, ενσωματώσεις γραφικών στον αέρα και ενσωματώσεις σε εκπομπές» άρχισαν να εμφανίζονται σε διάφορα κανάλια και ιδιοκτησίες των Walt Disney Television, ESPN και Hulu, ενώ διαφημιστικές πινακίδες αναρτήθηκαν σε μεγάλες πόλεις όπως σε Νέα Υόρκη και Λος Άντζελες. Ένα πλέγμα «'διαστρεύλωσης της πραγματικότητας' που δεν έχει ξαναγίνει και ανανεωνόταν από μόνο του», δημιουργήθηκε για τον επίσημο λογαριασμό της σειράς στο Instagram,[202] με την ομάδα προώθησης της Disney να ανεβάζει κάθε ανάρτηση με συγκεκριμένη σειρά καθώς ο λογαριασμός ήταν ιδιωτικός, και στη συνέχεια να αρχειοθετεί τις αναρτήσεις. Όταν ο λογαριασμός έγινε δημόσιος, για κάθε επεισόδιο έβγαζαν και ξαναέβαζαν στο αρχείο διαφορετικές αναρτήσεις, ώστε κάθε φορά να σχηματίζεται ένα διαφορετικό πλέγμα.[220] Στο Twitter, προσαρμοσμένα emojis ανανεώνονταν κάθε εβδομάδα καθώς η σειρά WandaVision προχωρούσε μέσα στις δεκαετίες.[202]

Τον Ιανουάριο του 2021, η Marvel ανακοίνωσε το «Marvel που Πρέπει να Έχετε» πρόγραμμά της, μέσω του οποίου αποκάλυψε νέα παιχνίδια, βιντεοπαιχνίδια, βιβλία, ρούχα, διακοσμητικά σπιτιού κι άλλα προϊόντα που συσχετίζονταν με το κάθε επεισόδιο της σειράς, και θα κυκλοφορούσαν κάθε Δευτέρα από τις 18 Ιανουαρίου μέχρι τις 8 Μαρτίου 2021.[221][222] Επιπρόσθετα «Πρέπει να Έχετε» προϊόντα, αποκαλύφθηκαν στις 10 Μαΐου 2021.[223] Από τα τέλη Φεβρουαρίου 2021 μέχρι και την ολοκλήρωση της σειράς στις αρχές Μαρτίου, η Marvel συνεργάστηκε με τον σεφ Τζάστιν Γουόρνερ για την κυκλοφορία συνταγών φαγητών τα οποία είτε εμφανίζονταν σε κάθε επεισόδιο, είτε ήταν εμπνευσμένα από αυτά.[224][225] Τον Ιούνιο του 2021, η Hyundai Motor Company κυκλοφόρησε ένα διαφημιστικό στο οποίο συμμετείχε η Όλσεν ως Μάξιμοφ, προμοτάροντας τόσο τη σειρά, όσο και το μοντέλο αυτοκινήτου Hyundai Tucson. Το διαφημιστικό ήταν σε παραγωγή της Marvel, όπως και σε άλλα παρόμοια διαφημιστικά για τις σειρές The Falcon and the Winter Soldier, Loki και What If...?, και σκοπός ήταν να πει μία ιστορία, η οποία τοποθετείτο «μέσα στον κόσμο» της αφήγησης της σειράς.[226]

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά WandaVision έκανε πρεμιέρα στο Disney+ στις 15 Ιανουαρίου 2021, με την προβολή των δύο πρώτων επεισοδίων.[227] Τα επόμενα εφτά επεισόδια κυκλοφόρησαν σε εβδομαδιαία βάση, με τη σειρά να ολοκληρώνεται στις 5 Μαρτίου.[72][227] Τα Marvel Studios σχεδίαζαν αρχικά να κυκλοφορήσουν τρία επεισόδια μαζί για την πρεμιέρα, αλλά τελικά αποφασίστηκε να μην γίνει αυτό, αλλιώς το τελευταίο επεισόδιο δεν θα ήταν έτοιμο εγκαίρως για να προβληθεί.[94] Υπήρχε επίσης η σκέψη να κυκλοφορήσουν όλα τα επεισόδια μαζί, την ίδια μέρα, αλλά βλέποντας την επιτυχία που είχε η σειρά The Mandalorian του franchise του Star Wars με εβδομαδιαία προβολή, αποφάσισαν να ακολουθήσουν την ίδια τακτική. Έτσι, τα επεισόδια δομήθηκαν έχοντας την εβδομαδιαία κυκλοφορία κατά νου, με τον Φάιγκι να εξηγεί πως ήθελαν οι τηλεθεατές να προσπαθούν να «μαντέψουν τι θα γινόταν στη συνέχεια, έχοντας κάθε φορά μία εβδομάδα για να κάνουν τις εικασίες τους ή να ξαναβλέπουν τα προηγούμενα επεισόδια και να χτίζεται έτσι η ανυπομονησία για τη συνέχεια». Ο ίδιος ένιωθε πως αν κάποιος ήθελε να δει όλα τα επεισόδια μαζί μετά την ολοκλήρωση της κυκλοφορίας της σειράς, θα ήταν «εξίσου διασκεδαστική εμπειρία».[228]

Σύμφωνα με τον Σάκμαν, η σειρά ήταν σε θέση να προβληθεί τόσο σύντομα μετά το τέλος των γυρισμάτων, επειδή το στάδιο της μετά-παραγωγής είχε ήδη ξεκινήσει πριν τελειώσουν τα γυρίσματα, ένεκα του διαλείμματος που έγινε στην παραγωγή λόγω της πανδημίας του Covid-19.[10]:34 Η Σέιφερ θεώρησε πως η σειρά «ταίριαζε [να κυκλοφορήσει κατά τη διάρκεια] αυτής της στιγμής στον χρόνο», εν μέσω της πανδημίας, επειδή αποτελεί μία «αντανάκλαση πολλών από αυτών που νιώθουμε και ενός μεγάλου μέρους του πάθους και του χάους [του 2020], έτσι μοιάζει πολύ σωστή χρονική στιγμή για μένα».[10]:35 Ο Ματ Μίλερ από το περιοδικό Esquire ένιωσε πως η συγκυρία της κυκλοφορίας της σειράς WandaVision ήταν απίστευτη, καθώς μεγάλο μέρος του κοινού «κατέφευγε συλλογικά στη νοσταλγία για να αντιμετωπίσει την πανδημία και το γενικό χάος που επικρατούσε στην πραγματική ζωή». Θεώρησε επίσης πως η σειρά «σχολίαζε την ίδια τη φύση και τον σκοπό της ψυχαγωγίας των κόμικ».[229] Ο αρχικός προγραμματισμός της σειράς ήταν για να κυκλοφορήσει στις αρχές του 2021,[230] αλλά τον Φεβρουάριο του 2020 μετατέθηκε για τον Δεκέμβριο του 2020.[231] Ωστόσο, τον Νοέμβριο του 2020, μετατέθηκε ξανά για τις αρχές του 2021.[232] Αποτελεί την πρώτη σειρά, αλλά και την έναρξη, της τέταρτης φάσης του MCU.[27][233]

Home media[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά WandaVision είναι προγραμματισμένη να κυκλοφορήσει σε Ultra HD Blu-ray και Blu-ray από τη Walt Disney Studios Home Entertainment στις 28 Νοεμβρίου 2023 σε συσκευασία SteelBook, με θεματικές κάρτες και μπόνους ένθετα που «δεν έχουν ξαναπροβληθεί».[234]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τηλεθέαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά WandaVision είχε την πρεμιέρα με τις περισσότερες προβολές στο Disney+ κατά το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής, ξεπερνώντας την πρεμιέρα του δεύτερου κύκλου της σειράς The Mandalorian, μέχρι που το Disney+ ανακοίνωσε πως αυτή ξεπεράστηκε από την πρεμιέρα της σειράς The Falcon and the Winter Soldier τον Μάρτιο του 2021.[235] Όταν έγινε σύγκριση με άλλες streaming σειρές σε εβδομαδιαία βάση, με βάση τις μετρήσεις της Nielsen Media Research, η σειρά WandaVision δεν είχε τον υψηλότερο αριθμό λεπτών προβολής. Ο Σκοτ Μέντελσον από το περιοδικό Forbes θεώρησε πως αυτό μπορεί να οφειλόταν στον εβδομαδιαίο προγραμματισμό κυκλοφορίας της σειράς και έκρινε πως η Disney το αποδέχτηκε αυτό με αντάλλαγμα τις συνεχιζόμενες συζητήσεις και την κάλυψη που λάμβανε εβδομαδιαία η σειρά, όπως γινόταν με σειρές όπως οι Game of Thrones και The Mandalorian.[236] Σύμφωνα με την πάροχο αναλυτικών στοιχείων TVision, η οποία καταμετρά στις ΗΠΑ τους τηλεθεατές σε συνδεδεμένες τηλεοράσεις που έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον δύο λεπτά σε μια περίοδο σύνδεσης παρακολούθησης περιεχομένου για τουλάχιστον πέντε λεπτά, η σειρά WandaVision ήταν ο τίτλος με τις περισσότερες προβολές για τον Ιανουάριο του 2021 σε όλες τις μεγάλες υπηρεσίες ροής και υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία των ΗΠΑ. Το μέγεθος του δείκτη ευρετηρίου κοινού της σειράς ανερχόταν στις 8127, το οποίο αντιστοιχούσε σε 81 φορές περισσότερες προβολές από τον μέσο όρο που μετριέται για σειρές από την υπηρεσία.[237]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σελίδα συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes δίνει στη σειρά ποσοστό αποδοχής 91% με μέσο όρο 7.8/10, βασισμένα σε 416 κριτικές. Στο τμήμα ομοφωνίας διαβάζουμε: «Εν μέρει αφιέρωμα στην ιστορία της τηλεόρασης, εν μέρει μυστήριο, η σειρά WandaVision αποτελεί ένα υπέροχα παράξενο και εντυπωσιακά τολμηρό βήμα στη μικρή οθόνη για το MCU—και μια τέλεια βιτρίνα για τους Ελίζαμπεθ Όλσεν και Πολ Μπέτανι».[238] Η σελίδα συλλογής κριτικών Metacritic δίνει στη σειρά 77/100, βασισμένο σε 43 κριτικές, με την ένδειξη «γενικά ευνοϊκές κριτικές».[239]

Τα τρία πρώτα επεισόδια της σειράς δόθηκαν για κριτική στους κριτικούς πριν την πρεμιέρα της σειράς. Η Ρεμπέκα Ιανούτσι από την ιστοσελίδα TVLine βαθμολόγησε τα επεισόδια με «A», επαινώντας τη σειρά για την απόκλισή της από τις προσδοκίες μιας ιστορίας του MCU.[240] Ο Ντάνιελ Φίνμπεργκ από το περιοδικό The Hollywood Reporter είπε πως ήταν «δημιουργικά θαρραλέο» για ένα franchise που επικεντρώνεται στη δράση να δημιουργήσει μια «μεταμοντέρνα εξερεύνηση παλαιότερων sitcom», κάτι που ίσως οι βασικοί θαυμαστές του να μην απολάμβαναν.[23] Η Σίρλεϊ Λι από το περιοδικό The Atlantic επαίνεσε τα μικρά πονταρίσματα και την εστίαση της σειράς στο πένθος και το τραύμα της Γουάντα, δίνοντας στον χαρακτήρα μία ευκαιρία να ξεπεράσει την απώλεια που έζησε με έναν τρόπο που οι ταινίες με υπερήρωες δεν επιτρέπουν.[241] Η Κάρολαϊν Φράμκε, γράφοντας για το περιοδικό Variety, ήταν πιο επικριτική με τη σειρά, πιστεύοντας πως θα μπέρδευε πολύ τους περιστασιακούς θαυμαστές, σημειώνοντας πως δεν ήταν τόσο καλή στο να είναι κωμική, όσο οι sitcom που αντέγραφε και πως την προτιμούσε όταν επικεντρωνόταν στα υποκείμενα μυστήριά της.[45] Ο Ντομινίκ Πάτεν από την ιστοσελίδα Deadline Hollywood ήταν επίσης επικριτικός, περιγράφοντας τη σειρά ως «κάτι που αναζητούσε την αστεία ατάκα» και πιστεύοντας πως οι σειρές της Marvel του Netflix, αλλά και η σειρά του ABC, Agents of S.H.I.E.L.D., ήταν καλύτερες.[242]

Αρκετοί κριτικοί επαίνεσαν την αναδημιουργία του στυλ των sitcom.[240][241][243][244][245] Η Ιανούτσι ένιωσε πως η σειρά WandaVision ήταν ικανή να περικλείσει τέλεια τις sitcom που αναπαρήγαγε και αυτό βοήθησε στα πρώτα τρία επεισόδια στο να γίνουν τα στοιχεία μυστηρίου πιο συναρπαστικά.[240] Ο Ρίτσαρντ Ρόπερ από την εφημερίδα Chicago Sun-Times περιέγραψε τη σειρά ως ένα «κοπιαστικά φιλοτεχνημένο, εντυπωσιακό αφιέρωμα στην εξέλιξη του αμερικανικού sitcom», βαθμολογώντας την με 3.5/4,[243] ενώ η Μέλανι ΜακΦάρλαντ από την ιστοσελίδα Salon είπε πως η δημιουργική ομάδα της σειράς αναδημιούργησε τις sitcom με «αξιοθαύμαστη ακρίβεια», επαινώντας ιδιαίτερα τη δουλειά του Σάκμαν. Αναρωτήθηκε αν το μοναδικό στυλ των τριών πρώτων επεισοδίων θα διατηρείτο μέχρι το τέλος της σειράς, αλλά θεώρησε πως ακόμα κι αν δεν γινόταν αυτό, θα άξιζε να δει κανείς ολόκληρη τη σειρά.[244] Τόσο η Λι όσο και ο Νιβ Μ. Σάλταν από το περιοδικό Slant Magazine, αν και ένιωσαν πως ήταν πολύ πιθανόν στην πορεία η σειρά να μεταβεί σε μια πιο παραδοσιακή MCU μορφή, επαίνεσαν τα sitcom στοιχεία στα πρώτα επεισόδια.[241][245] Η Ροξάνα Χαντάντι από την ιστοσελίδα RogerEbert.com ήταν λιγότερο θετική με τα sitcom στοιχεία και με τον τρόπο που αυτά «παραγκώνισαν» τους χαρακτήρες των Γουάντα και Vision. Αναρωτήθηκε τι ρόλο έπαιζαν στην ιστορία και στην ανάπτυξη των χαρακτήρων αυτές οι αναδημιουργίες, κάτι το οποίο δεν ήταν ξεκάθαρο σε αυτά τα πρώτα τρία επεισόδια.[246] Ο Μάικλ Φίλιπς, γράφοντας για την εφημερίδα Chicago Tribune, ήταν επικριτικός με τα ίδια τα sitcom στοιχεία, όπως το «γέλιο κονσέρβας», καθώς επίσης και με τον ρυθμό των επεισοδίων.[247] Ωστόσο, απόλαυσε περισσότερο τα επεισόδια 4-7, επειδή ένιωσε πως τα sitcom στοιχεία αυτών των επεισοδίων ταίριαζαν περισσότερο στο καστ.[248]

Ο Τζόσουα Ριβέρα από την ιστοσελίδα Polygon, γράφοντας για όλη τη σειρά, επέκρινε το τέλος της για το γεγονός πως προετοίμασε το έδαφος για μελλοντικά πρότζεκτ του MCU, αντί να δώσει ένα τέλος στη δική της ιστορία. Είπε πως η μεγαλύτερη επιτυχία της σειράς δεν ήταν το να ενδιαφερθεί για τον ηρωισμό της Γουάντα ή να δικαιολογήσει τις πράξεις της, αλλά ένιωσε πως η ίδια η σειρά είχε υπονομεύσει την εξερεύνηση του πένθους της Γουάντα, με το να μην εξερευνήσει και το πένθος της Ραμπό.[249] Οι Άλαν Σέπινγουολ και Τσάνσελορ Άγκαρντ από τα περιοδικά Rolling Stone και Entertainment Weekly αντίστοιχα, εξέφρασαν επίσης ανησυχία με την εστίαση της σειράς στο να προετοιμάσει το έδαφος για άλλες ιστορίες του MCU στο φινάλε της, αλλά και οι δύο θεώρησαν πως αυτό δεν αφαίρεσε κάτι από την επιτυχία της σειράς.[36][250] Ο Άγκαρντ απόλαυσε τους χαμηλότερους στόχους της σειράς να εξερευνήσει το πένθος της Γουάντα και την ανάπτυξή της σε έναν πλήρως διαμορφωμένο χαρακτήρα, με έναν τρόπο που καμία από της προηγούμενες ταινίες του MCU δεν είχε κάνει. Βαθμολόγησε τη σειρά με «B+».[250] Ο Σέπινγουολ επαίνεσε τη σειρά για τη χρήση «αφηγηματικής μορφής με σκοπό την εξυπηρέτηση της συναισθηματικής λειτουργίας» και εξέφρασε την ελπίδα πως τα Marvel Studios θα συνεχίσουν να πειραματίζονται με τα MCU πρότζεκτ τους με τον ίδιο τρόπο.[36] Ο Ζάκι Χασάν από την εφημερίδα San Francisco Chronicle ένιωσε πως η σειρά WandaVision λειτούργησε τόσο ως μέρος του franchise του MCU, όσο και ως μία «ενδοσκοπική ιστορία», με ένα τέλος το οποίο ήταν «ειλικρινές με το κοινό του [και] αληθινό ως προς τη σειρά». Ένιωσε επίσης πως ήταν μία ιστορία η οποία ταίριαζε να σπάσει σε επεισόδια για τηλεοπτική προβολή, με τα κεντρικά μυστήρια να δίνουν τη θέση τους σε «διαλογισμούς για την αγάπη και την απώλεια» σε όλα τα επεισόδιά της.[251] Ο Ματ Πέρσλοου από την ιστοσελίδα IGN βαθμολόγησε τη σειρά με 8/10 και την επαίνεσε ως μία τολμηρή αλλαγή για το MCU, η οποία δεν έμοιαζε με καμία άλλη κύρια τηλεοπτική σειρά. Θεώρησε πως το μεγαλύτερο ελάττωμα της σειράς ήταν το γεγονός πως τα συναισθηματικά διακυβεύματά της κρατήθηκαν σε πέπλο μυστηρίου για αρκετό διάστημα, αλλά εκ των υστέρων επαίνεσε τη δομή των επεισοδίων της σειράς που δεν ακολουθούσαν τους τύπους, κάτι το οποίο έκανε «το κάθε επεισόδιο να μοιάζει με μία γνήσια, καινούρια περιπέτεια».[74]

Οι κριτικοί επαίνεσαν τις ερμηνείες των Όλσεν, Μπέτανι, Χαν και Πάρις,[23][74][240][244][251] ενώ εκτιμήθηκαν επίσης οι ρόλοι των Ντένινγκς και Παρκ για την κωμική αποφόρτιση που προσέφεραν.[248] Ο Σαμ Μπαρσάντι από την ιστοσελίδα The A.V. Club θεώρησε πως το μεγαλύτερο ατού της σειράς ήταν ο τρόπος που πήρε εδραιωμένους χαρακτήρες του MCU και τους τοποθέτησε μέσα σε μία κάπως καινούρια ιστορία για το franchise.[252] Η Όλσεν απέσπασε ιδιαίτερους επαίνους, με την Ιανούτσι να περιγράφει τη σειρά ως μία ευκαιρία για την ηθοποιό να επιδείξει τις υποκριτικές της ικανότητες,[240] ενώ ο Φίνμπεργκ απεκάλεσε τη σειρά καλύτερο «υποκριτικό όχημα» σε σχέση με τις εμφανίσεις της Όλσεν στις ταινίες του MCU.[23] Η Φράμκε επαίνεσε τον τρόπο που η Όλσεν ισορρόπησε την ήδη υπάρχουσα απεικόνιση που είχε δώσει στη Γουάντα μαζί με τις sitcom επιρροές της σειράς και θεώρησε πως η σειρά δεν θα λειτουργούσε χωρίς μία «ηθοποιό σαν την Όλσεν να τη συνδέει με την πραγματικότητα».[45] Ο Πέρσλοου τόνισε την ικανότητα της Όλσεν «να αλλάζει σαν χαμαιλέοντας» για να αναπαράγει τις ερμηνείες ηθοποιών από τις διαφορετικές sitcom εποχές, παρέχοντας παράλληλα το απαιτούμενο «βάρος» για τις πιο δραματικές σκηνές του χαρακτήρα.[74] Συζητώντας τη σειρά για την ιστοσελίδα The Ringer, η Άλισον Χέρμαν την επαίνεσε για την εστίασή της στην Όλσεν ως Γουάντα και την εξερεύνησή της σε θέματα όπως το πένθος, η μητρότητα και η ιστορία του φύλου στα μέσα ενημέρωσης, χωρίς η σειρά να διαφημίζεται ως σειρά υπερήρωων με επίκεντρο τις γυναίκες. Περιέγραψε τη σειρά WandaVision ως ένα «κομμάτι ψυχαγωγίας της μάζας που επικεντρώνεται στις γυναίκες προσθέτοντας βάθος σε αυτό, χωρίς ωστόσο να απαιτείται να διαβαστεί ως τέτοιο εκ των προτέρων».[253]

Ανάλυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεωρίες και εικασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τα τρία πρώτα επεισόδια, η Ιανούτσι αναρωτήθηκε αν θα ήταν καλύτερο για τη σειρά να κυκλοφορούσαν όλα τα επεισόδιά της την ίδια μέρα, εν αντιθέσει με την εβδομαδιαία κυκλοφορία.[240] Ο Γουίλιαμ Χιουζ από την ιστοσελίδα The A.V. Club συμφώνησε, πιστεύοντας πως η αργά-αποκαλυφθείσα μορφή του «μυστηριώδους κουτιού» ερχόταν «σε άμεση αντίθεση με το ήθος του MCU, το οποίο μπορεί να ανεχθεί ένα μυστήριο τόσο όσο χρειάζεται, ώστε να μην αρχίσει να νιώθει άβολα το πιο φανατικό κοινό του. Η απόκρυψη πληροφοριών—η απόκρυψη του οτιδήποτε—είναι αντίθετη με αυτό που μετέτρεψε αυτές τις ταινίες σε θεσμό της ποπ κουλτούρας, και αυτή η αναγκαιότητα να συνεχίσει να παρέχει δίνει στη σειρά WandaVision την αίσθηση μιας παράστασης που βαδίζει προς ακόμα περισσότερες κατευθύνσεις από αυτές που ήδη η διχασμένη αρχή της μπορεί να προτείνει». Ο Χιουζ ένιωσε επίσης πως τα λιγότερο διακριτικά στοιχεία μυστηρίου, όπως οι αλλαγές στο στυλ κινηματογράφησης, αποσπούν την προσοχή από τη «δικαιολογημένα υπέροχη δουλειά που κάνουν οι πρωταγωνιστές ως φόρο τιμής στα κλασικά στυλ κωμωδίας».[254] Ο Μάιλς Σάρρεϊ, γράφοντας για την ιστοσελίδα The Ringer, διαφώνησε με τον Χιουζ, σκεπτόμενος πως η σειρά κατανοούσε τις προσδοκίες του κοινού, εξηγώντας τα μυστήρια για τα οποία το ίδιο το κοινό πιθανότατα είχε ήδη καταλήξει σε συμπεράσματα μέχρι το τέταρτο επεισόδιο. Πρόσθεσε επίσης πως η σειρά WandaVision «δεν προσπαθεί στα αλήθεια να κρύψει περί τίνος πρόκειται, αλλά αντίθετα αυτό το μυστήριο λειτουργεί υπέρ της. Η σειρά γίνεται καλύτερη—και πολύ πιο ανατριχιαστική—όσο περισσότερο ανοίγει την κουρτίνα... [στρώνοντας] τον δρόμο στη Marvel να κάνει μία συντονισμένη προσπάθεια στο να εμπλακεί με το είδος του τρόμου· τουλάχιστον στα πλαίσια των προτύπων του MCU».[255]

Τα στοιχεία μυστηρίου της σειράς και η χρήση διαφόρων παραπλανητικών πληροφοριών οδήγησαν σε αρκετές θεωρίες, οι οποίες συζητήθηκαν ευρέως.[256][257][258] Σε αυτές τις παραπλανητικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνονταν ο χαρακτήρας «Ντότι»[15][46] και διάφορα στοιχεία του σκηνικού και των οπτικών εφέ.[259] Επαναλαμβανόμενες εικόνες όπως τα εξάγωνα, επίσης εντοπίστηκαν και αναλύθηκαν.[260][261] Η προσθήκη του Πίτερς στο καστ ως «Πιέτρο Μάξιμοφ» συζητήθηκε ιδιαίτερα, με αρκετούς θαυμαστές να πιστεύουν πως ο ρόλος του σχετιζόταν με το πολυσύμπαν και υποδείκνυε κάποιου είδους crossover με τη σειρά ταινιών X-Men.[262] Από αυτό προέκυψαν επίσης εικασίες πως στη σειρά θα εμφανίζοταν κι άλλα μέλη των X-Men.[100][81][263] Το γεγονός πως αυτό δε συνέβη, οδήγησε τον Κάρλος Μοράλες από την ιστοσελίδα IGN να αναφερθεί στο κάστινγκ του Πίτερς ως περιττό και «άσκοπη κίνηση, επειδή ταυτόχρονα μειώνει τη σημαντικότητα που θα έπρεπε να έχει ο χαρακτήρας σε μια κάμεο εμφάνιση, ενώ ανοίγει κι έναν κύκλο εικασιών που στην πραγματικότητα δεν οδηγούν πουθενά».[264] Η Σέιφερ υπερασπίστηκε αυτή την επιλογή, εξηγώντας πως σκοπός της δεν ήταν να μοιάζει το σκηνικό με κάποιου είδους φάρσα, αλλά έγινε ως μέρος της ευρύτερης εξερεύνησης της σειράς σχετικά με το πένθος της Γουάντα. Πρόσθεσε επίσης πως το να χρησιμοποιηθεί κάποιος άλλος ηθοποιός «δεν θα είχε την ίδια συγκίνηση και τρέλα και ερωτήματα και δεν θα ήταν το ίδιο αποπροσανατολιστικό».[38] Ο Ντάνιελ Γκιλέσπι από την ιστοσελίδα Screen Rant συμφώνησε και αποκάλεσε την επιλογή έξυπνη κίνηση, η οποία βοήθησε στην πυροδότηση συζητήσεων για τη σειρά, οι οποίες μπορεί να μην γίνονταν αν αντί του Πίτερς εμφανιζόταν άλλος ηθοποιός.[265] Ο Άνταμ Μπ. Βάρι από το περιοδικό Variety θεώρησε πως το συγκεκριμένο κάστινγκ ήταν μία καλή πλάκα, επισημαίνοντας πως αυτή θα λειτουργούσε μόνο αν ο τηλεθεατής γνώριζε πως ο Πίτερς είχε ενσαρκώσει τον Πίτερ Μάξιμοφ στις ταινίες X-Men. Σε αυτό το σημείο είναι που ο Βάρι ένιωσε πως η σειρά «μπήκε από μόνη της σε μπελάδες», καθώς «όλων των ειδών οι γελοιότητες του πολυσύμπαντος φαίνονταν να λαμβάνουν χώρα και το σοβαρό (και σοβαρά διαδικτυακά) φάντομ το πήρε αυτό κι άρχισε να τρέχει μαζί του».[262]

Άλλες θεωρίες και εικασίες θαυμαστών και σχολιαστών συμπεριελάμβαναν μία αναφορά που έγινε από τη Ραμπό για κάποιον μηχανικό αεροδιαστημικής, ο οποίος όπως αποδείχθηκε ήταν ένας χαρακτήρας που υπήρχε ήδη στα Marvel Comics, όπως ο Ριντ Ρίτσαρντς από τους Fantastic Four,[100][256][263] την εμφάνιση του Μπένεντικτ Κάμπερμπατς στη σειρά ως Στίβεν Στρέιντζ[263] και το ότι ο Μεφίστο αποτελούσε τον μυστικό κακό της σειράς.[100][118][260][266] Αυτές οι θεωρίες δεν επιβεβαιώθηκαν, ωστόσο αποκαλύφθηκε αργότερα πως υπήρχαν κάποια αρχικά πλάνα για να εμφανιστεί ο Κάμπερμπατς στη σειρά.[25][100] Η Σέιφερ θεώρησε πως η σειρά δεν παρουσίασε ποτέ τις προσδοκίες πως οποιαδήποτε από αυτές τις εικασίες θα αποτελούσαν μέρος της σειράς, πιστεύοντας ωστόσο πως η σειρά ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες και υποσχέσεις που η ίδια έδωσε.[118] Η Κάρλι Λέιν από την ιστοσελίδα Collider συμφώνησε με αυτό, πιστεύοντας πως η σειρά δεν ξέφυγε ποτέ από την ιστορία που είχε σκοπό να πει, προσθέτοντας πως η εβδομαδιαία κυκλοφορία των επεισοδίων επέτρεψε στους τηλεθεατές να δημιουργήσουν «προσδοκίες για το τι εκείνοι ήλπιζαν πως θα ικανοποιούσε τη σειρά, παρά στο να επικεντρωθούν σε αυτό που πραγματικά μας έδωσε». Η Λέιν κατέληξε πως δεν υπήρχε τίποτα εγγενώς λάθος με τις θεωρίες των θαυμαστών, αλλά εξισώνοντας μια ικανοποιητική εμπειρία με το πόσες θεωρίες γίνονται πραγματικότητα, «παραβλέπονται όλα τα σημεία όπου η ιστορία έχει ήδη πετύχει».[257]

Πένθος και νοσταλγία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ψυχολόγος με ειδίκευση στα ψυχικά τραύματα Έριν Κουέιλι, θεώρησε πως η σειρά WandaVision υπήρξε μια θετική αναπαράσταση περίπλοκων θεμάτων ψυχικής υγείας στα μέσα ενημέρωσης, δηλώνοντας πως η εξερεύνηση του πένθους της Γουάντα στη σειρά έκανε τον χαρακτήρα «να γίνει γρήγορα ένας από τους χαρακτήρες της τηλεόρασης που μπορείς να συνδεθείς περισσότερο μαζί του» κατά την εποχή της πανδημίας του Covid-19, όπου αρκετοί ζούσαν με παρόμοια τραύματα. Η Κουέιλι πρόσθεσε: «Διερευνώντας τη διαδικασία όπου το να παραδεχτεί κάποιος μία αδυναμία μπορεί να οδηγήσει σε εγγενή δύναμη, η ιστορία της Γουάντα σηματοδοτεί μία αναζωογονητική, αν και προσωρινή, αποχώρηση από τη συνηθισμένη φόρμουλα των κόμικ». Απόλαυσε το γεγονός πως η σειρά εξερευνούσε τις εσωτερικές μάχες ενός ατόμου, κάτι το οποίο μπορεί ο κόσμος να συσχετιστεί, και δεν βασίστηκε σε ένα καταστροφικό γεγονός ή στο να υπάρχει μάχη με κακούς για να προσφέρει θέαμα. Μιλώντας για μία στιγμή του όγδοου επεισοδίου όπου ο Vision παρομοιάζει το πένθος με επίμονη αγάπη, η Κουέιλι είπε πως ήταν φανταστικό το ότι η Marvel «έκανε μια σοβαρή παύση για να αποδώσει αυτό το συναίσθημα».[267]

Η Κάντας Ντέιβιντσον από το διαδικτυακό μέσο PureWow απέρριψε αρχικά τη σειρά και την αντιγραφή sitcom στοιχείων ως μία «κακής ποιότητας, φθηνή τηλεοπτική σειρά με υπερήρωες», αλλά τελικά τη βρήκε να είναι μία «ισχυρή αλληγορία του να επιβιώνεις μέσω μιας απώλειας και ενός ακραίου ψυχικού τραύματος και πως η σειρά, με κάποιο τρόπο, καθρεφτίζει το πώς όλοι μας αντιμετωπίζουμε τη ζωή εν μέσω πανδημίας». Η Ντέιβιντσον ξεκίνησε να βλέπει τη σειρά ως ένα «μαγικό τέχνασμα από διαφορετικές δεκαετίες» αλλά, μέχρι το τέλος αυτής, έφτασε να συζητάει το πώς η sitcom πραγματικότητα της Γουάντα ήταν ο δικός της τρόπος να αντιμετωπίσει το τραύμα της. Συνέκρινε όλο αυτό με το γεγονός πως η κωμική σειρά The Office ήταν η σειρά με τις περισσότερες θεάσεις κατά το 2020, όπου το κοινό αναζητούσε να δει κάτι που θα το παρηγορούσε και θα το βοηθούσε να αποδράσει από την πραγματικότητα.[268] Η Γκέιλ Σεκέιρα από την ιστοσελίδα Film Companion επίσης συζήτησε το πώς η νοσταλγία των sitcom δεν ήταν απλά ένα τέχνασμα, σημειώνοντας πως η σειρά δείχνει τους γονείς της Γουάντα να χρησιμοποιούν τις sitcom για την οικογένειά τους ως μηχανισμό αντιμετώπισης του πολέμου στη Σοκόβια. Έτσι, η Γουάντα ακολουθεί την ίδια στρατηγική κατά τη διάρκεια των τραυματικών της στιγμών από την ενήλικη ζωή της. Η Σεκέιρα συζήτησε επίσης το πώς η σειρά εξετάζει αυτόν τον μηχανισμό αντιμετώπισης δηλώνοντας: «Η σειρά υπερασπίζεται την ψυχαγωγία ως ένα ασφαλές και φιλόξενο μέρος για αυτούς που ψάχνουν μία απόδραση, αλλά δρα επίσης κι ως προειδοποιητικό παραμύθι για όσους τη χρησιμοποιούν ως ανθυγιεινό μηχανισμό αντιμετώπισης... Η κυκλοφορία της σειράς κατά τη διάρκεια παγκόσμιας πανδημίας, μίας εποχής όπου ο κόσμος στρέφεται περισσότερο στην ψυχαγωγία για να ανταπεξέλθει στην κατάσταση, το επιβεβαιώνει».[269]

Ο Τσαρλς Πούλιαμ-Μουρ από την ιστοσελίδα io9 αποκάλεσε τη σειρά «περίεργη μελέτη χαρακτήρα» για τον Vision, καθώς η σειρά του επέτρεψε να «αγκαλιάσει τις ταυτότητές του ως ήρωα, γκαφατζή και τρυφερό σύζυγο», κι όλα αυτά περιτυλιγμένα στην κατασκευή μίας αμερικανικής sitcom. Ο Πούλιαμ-Μουρ ήταν ιδιαίτερα γοητευμένος με το γεγονός πως ο Vision γίνεται πατέρας, δεδομένου το ότι «κοπιάζει σε μία δουλειά την οποία δεν καταλαβαίνει, ελέγχει τι μπορεί να συμβαίνει όταν ακούγονται διάφοροι θόρυβοι κατά τη διάρκεια της νύχτας και κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να τακτοποιήσει τις δουλειές του σπιτιού πριν [η Γουάντα] το κάνει χρησιμοποιώντας τη μαγεία της». Κι όλα αυτά για να σιγουρέψει πως η Γουάντα παραμένει ευτυχισμένη μέσα στην παρωδία τους. Θεωρεί επίσης πως η σειρά σκόπιμα εξερεύνησε τον ρομαντισμό και την οικειότητα μεταξύ των χαρακτήρων της, κάτι το οποίο «απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό» από τις ταινίες με υπερήρωες.[270]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά WandaVision ήταν υποψήφια για οκτώ Βραβεία Έμμυ Ζώνης Υψηλής Τηλεθέασης και δεκαπέντε Βραβεία Έμμυ Ζώνης Υψηλής Τηλεθέασης Δημιουργικών Τεχνών (κερδίζοντας τρία Δημιουργικών Τεχνών),[271][200] καθώς επίσης και για ένα βραβείο του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου (το κέρδισε),[272] ένα βραβείο Annie,[273] ένα βραβείο Σωματείου Καλλιτεχνικών Διευθυντών (το κέρδισε),[274] τέσσερα τηλεοπτικά βραβεία Critics' Choice,[275] ένα βραβείο Σωματείου Σκηνοθετών Αμερικής,[276] δύο Χρυσές Σφαίρες,[277] ένα βραβείο Grammy,[278] ένα βραβείο Hugo,[279] ένα βραβείο Nebula (το κέρδισε),[280] τέσσερα βραβεία People's Choice,[281] ένα βραβείο Σωματείου Παραγωγών Αμερικής,[282] τέσσερα βραβεία TCA,[283] τρία βραβεία Σωματείου Ειδικών Εφέ[284] κι ένα βραβείο Σωματείου Σεναριογράφων Αμερικής,[285] μεταξύ άλλων.

Ο Μπέτανι και η Χαν θεωρούνταν ευρέως φαβορί για να λάβουν βραβείο Emmy στις κατηγορίες Α' Αντρικού Ρόλου σε Μίνι Σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία και Β' Γυναικείου Ρόλου σε Μίνι Σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία αντίστοιχα, με την ήττα τους να προκαλεί έκπληξη, όπως και το γεγονός πως η σειρά έλαβε μόνο βραβεία Emmy σε κατηγορίες Δημιουργικών Τεχνών.[286][287][288][289] Η σειρά αποτελεί επίσης μία από τις 117 τηλεοπτικές σειρές που έλαβαν τη σφραγίδα ReFrame για τις χρονιές 2020-2021. Η σφραγίδα απονέμεται από τον συνασπισμό ισότητας των φύλων ReFrame, ως «διάκριση για τα πρότζεκτ στα οποία προσλαμβάνονται άτομα τα οποία προσδιορίζονται ως γυναίκες, σε τέσσερις από τους οκτώ σημαντικούς τομείς της παραγωγής», με σκοπό την επίδειξη προόδου στις τηλεοπτικές παραγωγές όσον αφορά την ισότητα μεταξύ των φύλων.[290]

Ειδικό ντοκιμαντέρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Φεβρουάριο του 2021, ανακοινώθηκε μία σειρά ντοκιμαντέρ με τίτλο Marvel Studios: Ενώνοντας το Σύμπαν.[291] Το πρώτο επεισόδιο της σειράς, Ενώνοντας το Σύμπαν: Δημιουργώντας το WandaVision, εξερευνά το πώς δημιουργήθηκε η σειρά WandaVision, με τους Σέιφερ, Σάκμαν, Όλσεν, Μπέτανι, Ραπ, Χαν, Πάρις, Παρκ, Ντένινγκς, Πίτερς και άλλους να συζητάνε για τις κλασικές sitcom που ενέπνευσαν τη σειρά, το πώς το συνεργείο μιμήθηκε τις διαδικασίες παραγωγής των sitcom και την εμπειρία των γυρισμάτων μπροστά σε ζωντανό κοινό. Το ειδικό επεισόδιο κυκλοφόρησε στο Disney+ στις 12 Μαρτίου 2021.[292]

Μέλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνέχιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 2021, η Σέιφερ είπε πως δεν ήταν σε θέση να μιλήσει για πιθανά σχέδια ενός δεύτερου κύκλου, αλλά πρόσθεσε πως η σειρά θα έμοιαζε «πολύ πλήρης».[293] Ο Σάκμαν είπε πως δεν υπήρχαν «καθόλου» σχέδια για έναν δεύτερο κύκλο και αυτός θα γινόταν μόνο αν προέκυπτε μία πολύ συγκεκριμένη ιστορία που θα τον δικαιολογούσε.[294] Ο Φάιγκι δεν απέκλεισε το να υπάρξει ένας δεύτερος κύκλος, σημειώνοντας ωστόσο πως δεν υπήρχε κάποιο πλάνο για αυτό και κατεύθυνε προς την ταινία Doctor Strange in the Multiverse of Madness ως συνέχιση της ιστορίας που χτίστηκε στη σειρά.[295] Η συνέχιση αυτή θα γινόταν επίσης και σε άλλα πρότζεκτ,[296] όπως για παράδειγμα στην ταινία The Marvels (2023), τη συνέχεια της ταινίας Captain Marvel, όπου η Πάρις πρωταγωνιστεί ως Ραμπό[297] και η Μέγκαν ΜακΝτόνελ, μία από τους σεναριογράφους της σειράς WandaVision, αποτελεί μία από τις σεναριογράφους της ταινίας.[90][298] Τον Ιούνιο του 2021, η Ολσεν αναφέρθηκε στη σειρά WandaVision ως limited σειρά.[102]

Spin-offs[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Agatha[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2021, μία «μαύρη κωμωδία» spin-off σειρά βρισκόταν σε ανάπτυξη, με τη Χαν να επιστρέφει για να επαναλάβει τον ρόλο της ως Άγκαθα Χάρκνες και τη Σέιφερ να επιστρέφει ως σεναριογράφος και εκτελεστική παραγωγής.[299] Η Σέιφερ σκηνοθετεί επίσης κάποια από τα επεισόδια της σειράς, με τις Γκάντζα Μοντέιρο και Ρέιτσελ Γκόλντμπεργκ να σκηνοθετούν επίσης.[300] Η εμπλοκή της Χαν ήταν μέρος μίας ευρύτερης συμφωνίας που είχε υπογράψει με τα Marvel Studios για να επαναλάβει τον ρόλο της σε άλλες σειρές και ταινίες.[301] Τα Marvel Studios ανακοίνωσαν επίσημα τη σειρά τον Νοέμβριο του 2021.[302] Ανάμεσα στους ηθοποιούς που επαναλαμβάνουν τους ρόλους τους από τη σειρά WandaVision βρίσκονται οι Κόλφιλντ,[303] Ραπ,[304] Πέιτον, Λένγκελ, Αλί, Γκλικ, Μπράιαν Μπράιτμαν και Φορμπς,[300] πλαισιωμένοι από τις νέες προσθήκες των Τζο Λοκ,[305] Όμπρεϊ Πλάζα,[306] Αλί Αν, Μαρία Ντίζια,[307] Σασίρ Ζαμάτα,[308] Πάτι ΛουΠον,[309] Μάιλς Γκουτιέρεζ-Ράιλι και Όουκγι Οουκποουκγουασίλι σε άγνωστους ρόλους.[300] Η Ραπ περιέγραψε τη σειρά ως δεύτερο κύκλο για τη σειρά WandaVision.[310] Η σειρά Agatha είναι προγραμματισμένη να κυκλοφορήσει μέσα στο 2024.[311]

Vision Quest[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, μία δεύτερη spin-off σειρά που επικεντρώνεται στον χαρακτήρα του Vision βρισκόταν σε ανάπτυξη και είχε τον τίτλο Vision Quest, με τον Μπέτανι να πρωταγωνιστεί σε αυτήν και την Σέιφερ να είναι η επικεφαλής σεναριογράφος.[312][313]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Όπως απεικονίζεται στην ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron (2015).
  2. Ως αποτέλεσμα της δράσης των Εκδικητών κατά τη διάρκεια της ταινίας Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019).
  3. Όπως απεικονίζεται στην ταινία Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018).
  4. Ως «επεισόδιο μπουκάλι» στην τηλεόραση ονομάζεται το επεισόδιο χαμηλού κόστους και περιορισμένου εύρους, με τη χρήση όσο το δυνατόν λιγότερων βασικών μελών του καστ, εφέ και σκηνικών. Γυρίζονται συνήθως σε έτοιμα σκηνικά άλλων επεισοδίων και αποτελούνται κυρίως από διαλόγους και σκηνές που δεν χρειάζονται ιδιαίτερη προετοιμασία. Συνήθως χρησιμοποιούνται όταν ένα σενάριο αποτύχει και πρέπει να γραφτεί ένα καινούριο σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλά, έχουν χρησιμοποιηθεί και για δραματικούς λόγους επιτρέποντας έναν πιο αργό ρυθμό στη σειρά και βαθύτερη εξερεύνηση των χαρακτήρων και των κινήτρων τους.
  5. Διαδικασία φινιρίσματος κινηματογραφικών ταινιών που περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση μιας ταινίας και τον χειρισμό του χρώματος και άλλων χαρακτηριστικών της εικόνας.
  6. Στον χώρο του κινηματογράφου, τα lookup tables χρησιμοποιούνται για τη χαρτογράφηση των χρωμάτων και το πώς αυτά θα εμφανίζονται σε διαφορετικές συσκευές προβολής. Για παράδειγμα, το πώς θα εμφανίζονται τελικά τα χρώματα στην ταινία σε σχέση με το πώς εμφανίζονται στην οθόνη των μόνιτορ στα γυρίσματα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Vinnie Mancuso (27 Ιουνίου 2022). «Here's Exactly When 'WandaVision' Takes Place in the MCU Timeline». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 Coggan, Devan (27 Ιουνίου 2022). «Honey, I'm Chrome: Marvel prepares to take over TV with WandaVision». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2022. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Dinh, Christine (12 Απριλίου 2019). «All of the Marvel Disney+ News Coming Out of The Walt Disney Company's Investor Day». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  4. Paige, Rachel (21 Σεπτεμβρίου 2020). «Marvel Studios' 'WandaVision': Breaking Down the New Disney+ Trailer». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. Purslow, Matt (26 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision: Season 1, Episode 8 Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. Shattuck, Kathryn (11 Οκτωβρίου 2019). «Elizabeth Olsen on Grief, the Scarlet Witch and Her Next Life». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Alter, Ethan (5 Νοεμβρίου 2019). «'WandaVision': Everything we know about Marvel's 'first sitcom'». Yahoo!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. 8,0 8,1 Travis, Ben (23 Νοεμβρίου 2020). «WandaVision Explores Scarlet Witch's 'Ill-Defined Power-Set', Says Kevin Feige – Exclusive Images». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Coggan, Devan (10 Νοεμβρίου 2020). «Welcome to the neighborhood: Meet WandaVision's major players». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 Bennett, Tara (Ιανουάριος 2021). «The Odd Couple». SFX Magazine (335): 26–35.  Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Radish, Christina (11 Ιανουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Was Made: Cast and Crew on Iconic TV Influences, Big Swings, and More». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  12. 12,0 12,1 Robinson, Stephen (26 Φεβρουαρίου 2021). «The Scarlet Witch stands revealed in the penultimate installment of WandaVision». The A.V. Club. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  13. Travers, Ben (26 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Review: The Ghost of Grief's Past Ushers in the Series' Best Episode Yet — Spoilers». IndieWire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  14. D'Alessandro, Anthony (5 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' "The Series Finale" Recap: What Now For Scarlet Witch, Vision & The Kids?». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 Boone, John (10 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Creator on Agatha's Master Plan, That Ralph Bohner Reveal and White Vision (Exclusive)». Entertainment Tonight. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  16. 16,0 16,1 Rachel Paige (5 Μαρτίου 2022). «'WandaVision': Paul Bettany Explains What It Was Like to Play Two Visions». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  17. 17,0 17,1 O'Keefe, Meghan (26 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Post-Credits Scene Explained: Who Is White Vision?». Decider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  18. 18,0 18,1 18,2 Vary, Adam B. (15 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Series Premiere: What the Heck Is Going On, and More Burning Questions». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 Robinson, Stephen (29 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision returns with a wallop to the Marvel Cinematic Universe proper». The A.V. Club. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  20. 20,0 20,1 Matt Purslow (19 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision: Season 1, Episode 7 Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  21. Dave Itzkoff (7 Μαρτίου 2021). «Kathryn Hahn Talks About Her Insidious, Perfidious Role on 'WandaVision'». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  22. Purslow, Matt (1 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision: Season 1, Episode 4 Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 Daniel Fienberg (14 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision': TV Review». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  24. Joe Deckelmeier (4 Μαρτίου 2021). «Jac Schaeffer Interview: WandaVision». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  25. 25,00 25,01 25,02 25,03 25,04 25,05 25,06 25,07 25,08 25,09 Hiatt, Brian (1 Ιουνίου 2021). «The Oral History of 'WandaVision'». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  26. 26,0 26,1 26,2 Dino-Ray Ramos (20 Ιουλίου 2019). «Teyonah Parris Joins Elizabeth Olsen And Paul Bettany For 'WandaVision' As Monica Rambeau». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 D'Alessandro, Anthony (10 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Team On MCU Connections & How Disney+ Series Is "Cute-Cute Until It's Not"». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  28. Baysinger, Tim (12 Ιανουαρίου 2021). «There's a Very Specific Reason Monica Rambeau Is in 'WandaVision,' Kevin Feige Says». TheWrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  29. 29,0 29,1 Cavanaugh, Patrick (8 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision: What Darcy Lewis Did After Thor: The Dark World Revealed». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  30. Baysinger, Tim (1 Φεβρουαρίου 2021). «Randall Park Loved Jimmy Woo's Card Trick Mastery in 'WandaVision' Just as Much as You Did». TheWrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  31. Guerrasio, Jason (1 Φεβρουαρίου 2021). «Randall Park explains how he learned Jimmy Woo's impressive card trick for 'WandaVision'». Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 Coggan, Devin (23 Αυγούστου 2019). «Kat Dennings, Randall Park, and Kathryn Hahn join Disney+'s WandaVision». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  33. 33,0 33,1 Agard, Chancellor (1 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision star Kat Dennings discusses her 'unexpected' MCU return». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  34. 34,0 34,1 34,2 Agard, Chancellor (5 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision recap: Family ties, for real». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  35. Christian Holub (26 Φεβρουαρίου 2022). «WandaVision recap: The one where they explain things». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 Sepinwall, Alan (5 Μαρτίου 2021). «'Wandavision' Series Finale Recap: The Lyin', the Witch and the Wardroid». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  37. 37,0 37,1 Paige, Rachel (8 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Evan Peters Arrives in Westview as Wanda's Long-Lost Bro». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  38. 38,0 38,1 Adele Ankers (10 Μαρτίου 2021). «WandaVision Writer Didn't Want Quicksilver Cameo to Feel Like a 'Prank'». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  39. Erao, Math (9 Μαρτίου 2021). «WandaVision Director Explains the Show's Unexpected Iron Man 3 Parallel». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  40. 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 40,5 Itzkoff, Dave (8 Μαρτίου 2021). «How the 'WandaVision' Creator Brought Her Vision (and Wanda's) to Life». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  41. 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 41,6 Cooper Hood (15 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Episodes 1 & 2 Cast Guide: Every Marvel Character». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  42. Anderson, Jenna (3 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision: Could Dottie Really Be a Member of the Squadron Supreme?». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  43. Ellard, Andrew (26 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision episode eight: which witch will come out on top?». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  44. 44,0 44,1 Erao, Math (9 Μαρτίου 2021). «WandaVision Director Says Your Commercial Fan Theories Are All Wrong». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  45. 45,0 45,1 45,2 Framke, Caroline (14 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Is Better as a Weird Marvel Swing Than Sitcom Twist: TV Review». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 Robinson, Joanna (5 Μαρτίου 2021). «WandaVision's Emma Caulfield on the Perils of Being a Red Herring». Vanity Fair. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2022. 
  47. Jake Kleinman (29 Ιανουαρίου 2021). «Tyler Hayward: WandaVision's new character is hiding an evil secret». Inverse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  48. Hood, Cooper (29 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Episode 4 Cast Guide: Every New & Returning MCU Character». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  49. Hood, Cooper (5 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision Episode 5 Cast Guide: Every Marvel Character». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  50. 50,0 50,1 Schaeffer, Jac (2021-03-05). «The Series Finale». WandaVision. Κύκλος 1. Επεισόδιο 9. Disney+. https://www.disneyplus.com/video/ec21d421-f9fa-4a0b-8705-da87dacbdd29.  Οι τίτλοι τέλους αρχίζουν στα 40:02 λεπτά.
  51. Perry, Spencer (29 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Reveals The Beekeeper's True Identity». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  52. Kaye, Don (22 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Episode 3 Review: Now in Color». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  53. Simon Abrams (26 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Fills In Gaps in Marvel History». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  54. Kroll, Justin (18 Σεπτεμβρίου 2018). «Loki, Scarlet Witch, Other Marvel Heroes to Get Own TV Series on Disney Streaming Service (Exclusive)». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  55. Geoff Boucher· Patrick Hipes (30 Οκτωβρίου 2018). «Marvel Duo Falcon & Winter Soldier Teaming For Disney Streaming Series». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  56. Sciretta, Peter (30 Οκτωβρίου 2018). «Falcon/Winter Soldier TV Series Planned for Disney Streaming Service, Scarlet Witch Show May Co-Star Vision». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  57. Boucher, Geoff (30 Νοεμβρίου 2018). «Spider-Women, Captain Marvel & Harley Quinn: Females Fly In The Face Of Old Hollywood Perceptions». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  58. 58,0 58,1 58,2 Kit, Borys (9 Ιανουαρίου 2019). «Marvel's 'Vision and Scarlet Witch' Series Lands 'Captain Marvel' Writer (Exclusive)». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  59. Petski, Denise· Patten, Dominic (9 Ιανουαρίου 2019). «Marvel's Scarlet Witch Series Taps 'Captain Marvel's Jac Schaeffer As Writer». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  60. Tubbs, Juniper (5 Ιουλίου 2021). «WandaVision: Marvel Rejected Writers Who Didn't Get the Show's Sitcom Premise». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  61. 61,0 61,1 Dinh, Christine (13 Νοεμβρίου 2019). «What's Next For The Marvel Cinematic Universe After 'Avengers: Endgame'». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  62. Fischer, Jacob (21 Αυγούστου 2019). «Matt Shakman In Talks To Direct 6-Episode Marvel Studios Series For Disney+ (Exclusive)». DiscussingFilm. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  63. 63,0 63,1 63,2 63,3 63,4 63,5 63,6 63,7 63,8 Mara Reinstein (16 Δεκεμβρίου 2020). «Not Your Mother's Suburbs». Emmy (περιοδικό). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  64. 64,0 64,1 64,2 64,3 64,4 64,5 64,6 64,7 Reinstein, Mara (2020). «Not Your Mother's Suburbs». Emmy (περιοδκό) XLII (12): 42-50. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-12-20. https://web.archive.org/web/20201220170752/https://digital.emagazines.com/Emmy/20201217/mobile/index.html#p1. 
  65. 65,0 65,1 65,2 65,3 65,4 65,5 65,6 65,7 65,8 «WandaVision Production Brief» (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  66. Miller, Liz Shannon (8 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Creator Jac Schaeffer on the Show's More Unusual Inspirations, and Why the Title Is Perfect». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  67. Mancuso, Vinnie (7 Δεκεμβρίου 2019). «'WandaVision' Will Finally Introduce the Name "Scarlet Witch" and Affect All of Marvel's Phase 4». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  68. 68,0 68,1 68,2 Aaron Couch (23 Αυγούστου 2019). «Marvel Unveils 3 New Disney+ Shows Including 'She-Hulk' and 'Moon Knight'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  69. Schwartz, Terri (27 Αυγούστου 2019). «WandaVision Will Be the 'Oddest of All the Marvel Endeavors So Far'». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  70. Rachel Labonte (3 Νοεμβρίου 2020). «WandaVision Is Like A Full-On Action Movie Says Star». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  71. Alan Sepinwall (2021-03-10). «'We Started With Sitcom Boot Camp': Director Matt Shakman on the Making of 'WandaVision'». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-03-10. https://web.archive.org/web/20210310151952/https://www.rollingstone.com/tv/tv-features/wandavision-director-matt-shakman-sitcom-interview-1139129/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-14. 
  72. 72,0 72,1 Lee, Janet W. (4 Ιανουαρίου 2021). «Disney Plus Unveils 'WandaVision' TV Spot, Releases Original Theme Song». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  73. Schedeen, Jesse (12 Ιανουαρίου 2021). «She-Hulk: Kevin Feige Reveals Length and Episode Count for the Disney Plus Series». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  74. 74,0 74,1 74,2 74,3 Purslow, Matt (12 Μαρτίου 2021). «WandaVision: Full Series Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  75. Jarvey, Natalie (16 Οκτωβρίου 2019). «Disney Over the Top: Bob Iger Bets the Company (and Hollywood's Future) on Streaming». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. 
  76. 76,0 76,1 76,2 76,3 Shafer, Ellise (10 Ιανουαρίου 2021). «Kevin Feige Hints at a 'Full House' Homage on 'WandaVision' and Everything Else We Learned About the Marvel Series». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  77. 77,0 77,1 Bui, Hoai-Tran (11 Ιανουαρίου 2021). «Kevin Feige on How 'WandaVision' and Other Marvel Disney+ Shows Will Expand the Marvel Cinematic Universe [Interview]». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  78. Math Erao (4 Οκτωβρίου 2019). «WandaVision Takes Inspiration From King and Walta's Vision». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  79. 79,0 79,1 79,2 79,3 Knight, Rosie (15 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision's End Credits Drop Major Comics Hints». Nerdist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  80. Malkin, Marc (15 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Star Paul Bettany on Why Sitcom Acting Was 'Frightening at Times'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  81. 81,0 81,1 81,2 81,3 81,4 Vary, Adam B. (10 Μαρτίου 2021). «'WandaVision': Elizabeth Olsen and Jac Schaeffer on Wanda's Kids, Fan Theories and the Future of the Show». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  82. Pulliam-Moore, Charles (2 Φεβρουαρίου 2021). «These '80s West Coast Avengers Comics May Be the Key to Solving WandaVision's Mysteries». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  83. 83,0 83,1 83,2 Pulliam-Moore, Charles (21 Σεπτεμβρίου 2020). «Breaking Down WandaVision's First Reality-Warping Trailer». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  84. 84,0 84,1 Newby, Richard (21 Σεπτεμβρίου 2020). «Inside the Spellbinding 'WandaVision' Trailer». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  85. 85,0 85,1 85,2 Kristen Lopez (2 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Creator: Series Was Never Intended to Be a Feature Film». IndieWire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  86. 86,0 86,1 86,2 Taylor-Foster, Kim (4 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision Showrunner Discusses Changing Character Origin Stories». Fandom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  87. 87,0 87,1 87,2 Emily Rome (31 Ιουλίου 2019). «'Black Widow' Writer Jac Schaeffer Isn't Scared to Make the Fanboys Mad». Inverse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  88. 88,0 88,1 Paige, Rachel (18 Μαρτίου 2021). «'WandaVision': How the Writers Brought Wanda and Vision to Life». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  89. Anthony D'Alessandro (9 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' EP & Head Scribe Jac Schaeffer On Scarlet Witch's Grief & Who Didn't Show Up In "The Series Finale" – Q&A». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  90. 90,0 90,1 Kit, Borys (22 Ιανουαρίου 2020). «'Captain Marvel 2' in the Works With 'WandaVision' Writer». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  91. 91,0 91,1 Rachel Paige (1 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Jac Schaeffer Talks the Major Shift at the End of Episode 4». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  92. Barfield, Charles (29 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Creator Jac Schaeffer Talks Viewers' Impatience, Those Wonder Man Rumors & More [Interview]». The Playlist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  93. Moye, Clarence (16 Ιουνίου 2021). «Director Matt Shakman Shaped 'WandaVision' From Personal Passions». Awards Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  94. 94,0 94,1 Bui, Hoai-Tran (8 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Finale Originally Had Larger Roles for Monica Rambeau and That Creepy Rabbit, Director Matt Shakman Reveals». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  95. Alan Sepinwall (2021-01-29). «'WandaVision' Recap: Behind the Screens». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-29. https://web.archive.org/web/20210129211258/https://www.rollingstone.com/tv/tv-recaps/wandavision-episode-4-interrupt-program-recap-1120760/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-15. 
  96. 96,0 96,1 96,2 96,3 96,4 Brian Davids (15 Ιανουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Director Matt Shakman Went from Westeros to Westview». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  97. Paige Allen (11 Μαρτίου 2021). «"WandaVision" creator Jac Schaeffer '00 discusses Princeton connections, sitcom inspiration, and female representation». The Daily Princetonian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  98. Sepinwall, Alan (2021-02-26). «'WandaVision' Recap: Some Assembly Required». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-02-26. https://web.archive.org/web/20210226181550/https://www.rollingstone.com/tv/tv-recaps/wandavision-recap-episode-7-previously-on-1133822/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17. 
  99. 99,0 99,1 99,2 Coggan, Devan (2021-03-02). «WandaVision director breaks down 'Agatha All Along' and teases the 'surprising but satisfying' finale». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-03-02. https://web.archive.org/web/20210302232718/https://ew.com/tv/wandavision-matt-shakman-interview-agatha-all-along-season-finale/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17. 
  100. 100,0 100,1 100,2 100,3 100,4 100,5 100,6 Amaya, Erik (12 Μαρτίου 2021). «WandaVision Creative Team Discusses The Darkhold, the Scarlet Witch, and Fan Theories». Rotten Tomatoes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  101. Ben Pearson (3 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Showrunner on Red Herrings, How the TV Broadcasts Work For Darcy and Jimmy, Episode 4's Hospital Scene, and More [Interview]». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  102. 102,0 102,1 Kate Aurther (8 Ιουνίου 2021). «Elizabeth Olsen Answers All Our Burning Questions About 'WandaVision' — and What About a Season 2?». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  103. 103,0 103,1 John Boone (2021-03-10). «'WandaVision' Director Explains Why the Series Didn't Introduce Wiccan and Speed (Exclusive)». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-03-11. https://web.archive.org/web/20210311144938/https://www.etonline.com/wandavision-series-finale-interview-matt-shakman-161939. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17. 
  104. Donnelly, Matt (20 Ιουλίου 2019). «'Doctor Strange' Sequel Billed as First MCU Horror Film at Comic-Con». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  105. Brandon Davis (13 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Director Worked With Spider-Man 3 and Doctor Strange 2 Directors For Crossovers». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  106. 106,0 106,1 106,2 Boone, John (26 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Creator on Post-Credits Scenes and Why It Was Important to Talk About Pietro (Exclusive)». Entertainment Tonight. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  107. Outlaw, Kofi (12 Αυγούστου 2021). «How Marvel's What If...? Coordinated With Loki, WandaVision, Spider-Man, and More». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  108. Robinson, Joanna (3 Ιουνίου 2021). «How the Man Behind Loki Is Shaping Marvel's Phase 4 and Beyond». Vanity Fair. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  109. 109,0 109,1 109,2 109,3 Radish, Christina (25 Νοεμβρίου 2020). «Paul Bettany & Alan Ball on 'Uncle Frank,' 'WandaVision,' & Having Similar Directing Styles». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  110. Ryan, Mike (27 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Head Writer Jac Schaeffer Reveals What Deep-Cut Sitcom Inspired The Series». Uproxx. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  111. Robinson, Stephen (12 Φεβρουαρίου 2021). «Halloween arrives early on a creepy, chilling WandaVision». The A.V. Club. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  112. Boone, John (14 Ιανουαρίου 2021). «How a Lunch With Dick Van Dyke Helped Inspire Marvel's 'WandaVision' (Exclusive)». Entertainment Tonight. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  113. Salazar, Savannah (22 Ιανουαρίου 2021). «What Are the Commercials in WandaVision Telling Us?». Vulture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  114. Thomas Bacon (22 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision: Every MCU Easter Egg In Episode 3». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  115. Edwards, Molly (22 Ιανουαρίου 2021). «The secret message behind WandaVision's commercials explained». Total Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  116. 116,0 116,1 Miller, Liz Shannon (10 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Creator on That Ending, Wanda Criticism, and Why Paul Bettany Is Allowed to Troll». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  117. 117,0 117,1 117,2 Buchanan, Kyle (9 Μαΐου 2022). «How Elizabeth Olsen Came Into Her Powers». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  118. 118,0 118,1 118,2 Davids, Brian (10 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Boss Jac Schaeffer on Fan Theories: "Even At This Point, I Don't Want Mephisto or Magneto"». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  119. Davids, Brian (12 Ιανουαρίου 2021). «Kathryn Hahn on 'WandaVision': "I Couldn't Have Dreamt a Cooler Part"». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  120. Bundel, Ani (21 Σεπτεμβρίου 2020). «These Details In Disney+'s First 'WandaVision' Trailer Hint At What's Coming». Elite Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  121. Miller, Liz Shannon (19 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision': Sitcom Legend Debra Jo Rupp Says Playing Mrs. Hart "Was the Most Fun Thing Ever"». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  122. Kleinman, Jake (2 Μαρτίου 2021). «Fred Melamed is the Only Supervillain WandaVision Really Needs». Inverse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  123. Opie, David (26 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision star Emma Caulfield on keeping secrets and Marvel fan theories». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  124. Justin Kroll (13 Οκτωβρίου 2020). «Sydney Chandler, Nick Kroll, Douglas Smith, Kate Berlant, Asif Ali Round Out Cast Of Olivia Wilde's 'Don't Worry Darling'». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  125. Petski, Denise (30 Οκτωβρίου 2020). «'The White Lotus': Molly Shannon Among Five Cast In HBO's Limited Social Satire». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  126. 126,0 126,1 Altman, Randi (29 Απριλίου 2021). «WandaVision Director Matt Shakman Talks Post and VFX». postPerspective. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  127. 127,0 127,1 127,2 127,3 McGowan, Chris (12 Απριλίου 2021). «The Future Of Film In The Post-COVID Era». VFX Voice Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  128. 128,0 128,1 128,2 Miller, Liz Shannon (12 Φεβρουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Production Designer Mark Worthington Created Both a Sitcom World and S.W.O.R.D.». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  129. Lammers, Tim (26 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision Production Designer Mark Worthington - Exclusive Interview». Looper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  130. Sayej, Nadja (15 Μαρτίου 2021). «WandaVision: Inside the Retro Sets». Architectural Digest. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  131. Frevele, Jamie (4 Φεβρουαρίου 2021). Women of Marvel Welcomes 'WandaVision' Costume Designer Mayes Rubeo. Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  132. 132,0 132,1 Danielle Turchiano (14 Ιουνίου 2021). «'WandaVision' Costume Designer on Creating a 'More Mature' Scarlet Witch Look». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  133. Kristen Lopez (23 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Yes, Pietro's Halloween Hair Was a Tribute to Wolverine». IndieWire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  134. 134,0 134,1 134,2 Fraser, Emma (26 Φεβρουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Travels the Decades Through Hair and Makeup». Elle. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  135. 135,0 135,1 White, Brett (9 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Head Writer Jac Schaeffer Breaks Down the Series Finale—and Beyond». Decider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  136. 136,0 136,1 136,2 Rob Licuria (10 Ιουνίου 2021). «Mayes C. Rubeo ('WandaVision' costume designer): Inspired by her favorite sitcoms of all time». Gold Derby. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  137. Blyth, Antonia (27 Απριλίου 2018). «Elizabeth Olsen Wouldn't Mind Tweaking Her 'Avengers' Cleavage Corset». Elle. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  138. Creating The Costumes of WandaVision, With Costume Designer Mayes C. Rubeo. Fashion Institute of Design & Merchandising. 25 Ιουνίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022 – μέσω YouTube. 
  139. Sarkisian, Jacob (10 Απριλίου 2021). «Kathryn Hahn had to wear a cooling suit underneath her 'WandaVision' costume because they shot at the height of summer». Insider Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  140. 140,0 140,1 140,2 140,3 140,4 «WandaVision | Main on End Title Design». Perception. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  141. 141,0 141,1 Mike Cecchini· Alec Bojalad (15 Ιανουαρίου 2021). «Marvel's WandaVision Episode 1: MCU Easter Eggs and Reference Guide». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  142. 142,0 142,1 Charles Pulliam-Moore (15 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Opened With a Stylishly Old-Fashioned Web of Lies and Intrigue». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  143. Krajnyak, Zack (15 Ιανουαρίου 2021). «What WandaVision's Credits Reveal About The Mystery». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  144. Marsh, Calum (4 Μαρτίου 2021). «How WandaVision's Pitch-Perfect Title Sequences Channeled TV's Past». Vulture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  145. Aaron Couch (10 Νοεμβρίου 2019). «Marvel's Kevin Feige Breaks Silence on Scorsese Attack: "It's Unfortunate" (Exclusive)». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  146. 146,0 146,1 Barnhardt, Adam (9 Σεπτεμβρίου 2019). «WandaVision Reportedly Beginning Production in November». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  147. Jacob Fisher (29 Σεπτεμβρίου 2019). «Jess Hall Joins 'WandaVision' (Exclusive)». Discussing Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  148. 148,0 148,1 148,2 148,3 Shannon Miller, Liz (23 Φεβρουαρίου 2021). «Here's How (and Why) the 'WandaVision' Team Changed the Show's Cinematography and Aspect Ratio Each Week». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  149. Giardina, Carolyn (6 Ιουνίου 2021). «How 'WandaVision' Re-created Classic Sitcom Camera Magic». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  150. Bui, Hoai-Tran (11 Ιανουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Director Matt Shakman Went From Starring in Sitcoms to Helming a Superhero Sitcom Love Letter [Interview]». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  151. Walljasper, Matt (30 Δεκεμβρίου 2019). «What's filming in Atlanta now? WandaVision, The Falcon and the Winter Soldier, Queen of Soul, The Tomorrow War, and more». Atlanta (magazine). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  152. Walljasper, Matt (29 Φεβρουαρίου 2020). «What's filming in Atlanta now? Loki, WandaVision, The Falcon and the Winter Soldier, Samaritan, DMZ, and more». Atlanta (magazine). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  153. Barnhardt, Adam (1 Μαρτίου 2020). «WandaVision Celebrates End of Filming With Wrap Party». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  154. 154,0 154,1 Under the Cover with WandaVision. Television Academy. 18 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022 – μέσω YouTube. 
  155. Kroll, Justin (14 Μαρτίου 2020). [hhttps://variety.com/2020/tv/news/marvel-disney-plus-shut-down-production-coronavirus-falcon-and-winter-soldier-loki-wandavision-1203534604/ «Marvel's Disney Plus Shows Pause Production Due to Coronavirus»]. Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  156. Baysinger, Tim (10 Ιανουαρίου 2021). «How 'WandaVision' Reassembles the MCU With a Crash Course Through TV Sitcom History». TheWrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  157. Fatman Beyond (7 Μαρτίου 2021). *Spoiler* WandaVision Finale & Special Guest Matt Shakman!! FMB 3/7/21. Συμβαίνει στα 55:35. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022 – μέσω YouTube. 
  158. Douglas, Edward (10 Ιουνίου 2021). «Contender Profile: Production Designer Mark Worthington Breaks New and Vintage Ground with Marvel's WandaVision». Below the Line. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  159. Scholz, Pablo (13 Νοεμβρίου 2020). «Entrevista exclusiva: quién es la argentina vicepresidenta de Marvel, la mujer más poderosa de Hollywood» [Αποκλειστική συνέντευξη: Ποια είναι η Αργεντίνα αντιπρόεδρος της Marvel, η πιο ισχυρή γυναίκα στο Χόλιγουντ]. Clarín (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  160. Dumaraog, Ana (27 Νοεμβρίου 2020). «Doctor Strange 2 Shooting Straight After WandaVision Makes Scarlet Witch Better, Says Olsen». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  161. 161,0 161,1 161,2 161,3 161,4 161,5 «WandaVision | Editors – Tim Roche ACE, Zene Baker ACE, Nona Khodai ACE» (Podcast). The Rough Cut. 15 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  162. Ben Travers (14 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Review: Marvel's First Disney+ Series Is Good, All-Too-Fleeting Fun». IndieWire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  163. 163,0 163,1 Pennington, Adrian (19 Απριλίου 2021). «Behind the Scenes: WandaVision». International Broadcasting Convention (IBC). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  164. Russell, Bradley (6 Ιουνίου 2021). «Marvel is sneaking 'deleted scenes' into its WandaVision recaps». GamesRadar+. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  165. Frei, Vincent (5 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision». Art of VFX. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  166. Desowitz, Bill (9 Ιουνίου 2021). «'WandaVision': How Marvel Went Retro for Recreating the TV Sitcom World with VFX». IndieWire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  167. Pearson, Ben (11 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Has More VFX Shots Than 'Avengers: Endgame', Will Feature Some of Marvel's Biggest Setpieces». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  168. 168,0 168,1 168,2 Marshall, Rick (28 Μαρτίου 2021). «How WandaVision's VFX Gave TV Magic A Marvel Makeover». Digital Trends. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  169. 169,0 169,1 Moltenbrey, Karen. «Cover Story: Disney+'s WandaVision». Post Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  170. Francisco, Eric (23 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' VFX team reveals exactly how Vision came back to life». Inverse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  171. Lammers, Tim (30 Μαρτίου 2021). «WandaVision Visual Effects Supervisor Tara DeMarco Takes Us Behind The Magic Of The Show – Exclusive Interview». Looper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  172. Taylor-Foster, Kim (25 Μαρτίου 2021). «WandaVision VFX Supervisor Reveals the Series' Most Surprising CGI». Fandom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  173. Frei, Vincent (7 Απριλίου 2021). «WandaVision: Marion Spates – VFX Supervisor – Digital Domain». Art of VFX. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  174. «WandaVision». Framestore. 18 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  175. «MR. X partners with Marvel Studios to deliver magical VFX for 'WandaVision'». AnimationXpress. 13 Απριλίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  176. 176,0 176,1 176,2 176,3 176,4 176,5 176,6 176,7 «Vision getting ahead in WandaVision». fxguide. 22 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  177. 177,0 177,1 Failes, Ian (25 Μαρτίου 2021). «What it takes to make Vision's face». befores & afters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  178. Stone, Sam (26 Μαρτίου 2021). «WandaVision: Ryan Freer Spills the VFX Secrets Behind the MCU Series». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  179. 179,0 179,1 Webster, Andrew (22 Μαρτίου 2021). «Creating WandaVision's visual effects, from old-school sitcom gags to Vision's CG face». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  180. Paige, Rachel (15 Μαρτίου 2021). «'Assembled: The Making of WandaVision' Is Now Streaming». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023. 
  181. «WandaVision». Cantina Creative. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2021. 
  182. Workman, Robert (21 Ιανουαρίου 2020). «Ant-Man Composer Christophe Beck Will Score WandaVision». Superhero Hype!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  183. Christophe Beck [@CBeckOfficial] (12 Ιανουαρίου 2021). «Thrilled to announce the release of score albums (incl. great themes by @Lyrikris10 and #bobbylopez) for each episode of Marvel's @wandavision on all major streaming platforms the week after video release. Flick o' the mind stone to my co-composers @mparaskevas and @alexkovacs 🙏🏼» (Tweet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023 – μέσω Twitter. 
  184. 184,0 184,1 184,2 184,3 Knight, Rosie (4 Φεβρουαρίου 2021). «WandaVision Composer Christophe Beck Teases the Secrets in His Score». Nerdist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  185. 185,0 185,1 Taylor, Drew (4 Ιανουαρίου 2021). «Each Episode of 'WandaVision' Will Have a Different Theme Song Written by 'Frozen' Songwriters». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  186. Brandon Davis (4 Ιανουαρίου 2021). «Marvel Officially Announces WandaVision Is A Nine-Episode Series». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  187. 187,0 187,1 Vary, Adam B. (5 Μαρτίου 2021). «Watch the 'WandaVision' Songwriters Reveal the Secret Melody They Hid in Each Theme Song». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  188. 188,0 188,1 188,2 188,3 Coggan, Devan (2021-01-22). «WandaVision theme songwriters break down their decade-hopping tributes to classic TV». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από [ew.com/tv/wandavision-tv-theme-songs-robert-lopez-kristen-anderson-lopez-interview/ το πρωτότυπο] στις 2021-01-22. https://web.archive.org/web/20210122152005/https://ew.com/tv/wandavision-tv-theme-songs-robert-lopez-kristen-anderson-lopez-interview/. Ανακτήθηκε στις 223-06-25. 
  189. Rachel Paige (8 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Robert Lopez and Kristen Anderson-Lopez Break Down the TV Theme Songs». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  190. 190,0 190,1 Miller, Liz Shannon (20 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Songwriters Kristen Anderson-Lopez & Robert Lopez on What Decade was the Hardest». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  191. Eckmann, Sam (6 Ιουνίου 2021). Christophe Beck ('WandaVision' composer) discusses giving the Scarlet Witch her first musical theme in his 'most deeply developed dramatic score'. Gold Derby. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  192. Burlingame, Jon (3 Ιουνίου 2021). «Music From 'WandaVision,' 'The Falcon and the Winter Soldier' Generates Emmys Buzz for Marvel». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  193. «Project Poster Gallery – Synchron Stage Vienna». SynchronStage.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  194. «Details for 'WandaVision' Episodes 1 & 2 Soundtrack Albums Revealed». Film Music Reporter. 21 Ιανουαρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  195. Anderton, Ethan (24 Ιανουαρίου 2021). «Marvel's 'WandaVision' Soundtracks Released for the First Two Episodes». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  196. «Details for 'WandaVision' Episode 9 Soundtrack Album Revealed». Film Music Reporter. 11 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  197. Garvey, Marianne (24 Φεβρουαρίου 2021). «Marvel releases catchy 'Agatha All Along' song from 'WandaVision'». CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  198. Morona, Joey (24 Φεβρουαρίου 2021). «Cleveland actress Kathryn Hahn scores hit song with 'Agatha All Along' from 'WandaVision'». The Plain Dealer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  199. «'WandaVision' Song 'Agatha All Along' Is Now a Billboard Chart Hit». Billboard. 2021-03-03. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-03-03. https://web.archive.org/web/20210303182240/https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9534159/agatha-all-along-digital-song-sales-wandavision. Ανακτήθηκε στις 2023-06-25. 
  200. 200,0 200,1 Giardina, Carolyn· Chuba, Kirsten· Beresford, Trilby· Drury, Sharareh (12 Σεπτεμβρίου 2021). «Creative Arts Emmys: Complete Winners List». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  201. Willman, Chris· Aswad, Jem (23 Νοεμβρίου 2021). «Grammy Awards Nominations 2022: The Complete List». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  202. 202,0 202,1 202,2 202,3 D'Alessandro, Anthony (15 Ιανουαρίου 2021). «How The Disney Marketing Team Revitalized The MCU With 'WandaVision', 20 Months After 'Avengers: Endgame'». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  203. Mancuso, Vinnie (7 Δεκεμβρίου 2019). «First 'WandaVision' Image Sees Elizabeth Olsen and Paul Bettany Going Old School». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  204. Coogan, Devan (2020-02-02). «Disney+ drops surprise look at Loki, WandaVision, and The Falcon and the Winter Soldier». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-02-03. https://web.archive.org/web/20200203052536/https://ew.com/tv/2020/02/02/disney-drops-surprise-look-at-loki-wandavision-and-the-falcon-and-the-winter-soldier/. Ανακτήθηκε στις 2023-08-20. 
  205. Johnston, Dais (3 Φεβρουαρίου 2020). «Six Classic Sitcoms Reference in the WandaVision Super Bowl Teaser». Inverse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  206. Alexander, Julia (2 Φεβρουαρίου 2020). «Marvel gives first looks at Falcon and Winter Soldier, Loki, and WandaVision Disney+ series during Super Bowl». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  207. Foutch, Haleigh (2 Φεβρουαρίου 2020). «'WandaVision', 'Loki', & 'Falcon and the Winter Soldier' Reveal First Footage in Disney+ Super Bowl Trailer». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  208. Couch, Aaron (20 Σεπτεμβρίου 2020). «Marvel's 'WandaVision' Trailer Shows Off '50s Sitcom Vibe». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  209. D'Alessandro, Anthony (22 Σεπτεμβρίου 2020). «'WandaVision' Trailer Racks Up Massive Traffic In 24 Hours Post-Emmys». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  210. Anderton, Ethan (20 Σεπτεμβρίου 2020). «'WandaVision' Trailer: Scarlet Witch and Vision Are Back in a Warped Sitcom». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  211. Patches, Matt (20 Σεπτεμβρίου 2020). «First trailer for Marvel's WandaVision shows off the scope of Disney Plus series». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  212. Dominguez, Noah (20 Σεπτεμβρίου 2020). «WandaVision: Reality Comes Apart in Disney+ Series' First Trailer». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  213. McMillan, Graeme (8 Δεκεμβρίου 2020). «How the Multiverse Can Reshape Marvel». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  214. Pulliam-Moore, Charles (9 Δεκεμβρίου 2020). «WandaVision's Teaser Posters Have Been Telling a Warped Story». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  215. Anderton, Ethan (10 Δεκεμβρίου 2020). «New 'WandaVision' Trailer: Wanda Maximoff and Vision Are Ready to Fight». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  216. Gartenberg, Chaim (10 Δεκεμβρίου 2020). «WandaVision gets a mind-bending new trailer ahead of its January 15th release». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  217. Reimann, Tom (10 Δεκεμβρίου 2020). «Check Out the Delightfully Weird New 'WandaVision' Trailer». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  218. Sokol, Tony (10 Δεκεμβρίου 2020). «Marvel's New WandaVision Trailer Uses Classic Song to Chilling Effect». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  219. Paige, Rachel (15 Δεκεμβρίου 2020). «Marvel Studios Announces New Series Debuting Exclusively on Disney+». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  220. «@WandaVision – Interactive Instagram Account». Shorty Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  221. Rachel Paige (12 Ιανουαρίου 2021). «Introducing Marvel Must Haves». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  222. Paige, Rachel (8 Μαρτίου 2021). «Shop Marvel Must Haves: 'WandaVision' Episode 9». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  223. Rachel Paige (10 Μαΐου 2021). «Shop Marvel Must Haves: Additional 'WandaVision' Items Persevere». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  224. Warner, Justin (26 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Make Agnes' Lobster Thermidor-in-a-Snap». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  225. Warner, Justin (6 Μαρτίου 2021). «'WandaVision': Make Westview Finale Snack Mix». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  226. Faughnder, Ryan (15 Ιουνίου 2021). «Meet Loki, Hyundai pitchman. Can Marvel streaming shows sell SUVs and Disney+?». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  227. 227,0 227,1 Alexander, Julia (8 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision will premiere with two episodes on Disney Plus». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  228. Mitovich, Matt Webb (11 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision: How Baby Yoda Changed the Binge Release Plan — Plus, Will Episodes Run More Than 30 Minutes?». TVLine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  229. Miller, Matt (2 Φεβρουαρίου 2021). «The Real Genius of WandaVision Is Hiding in Plain Sight». Esquire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  230. Sandwell, Ian (21 Ιουλίου 2019). «Marvel finally confirm Phase 4 movies at Comic-Con». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  231. Mitovitch, Matt Webb (4 Φεβρουαρίου 2020). «The Mandalorian Set for Early Return, Disney+ Marvel Slate Starts in August». TVLine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  232. Couch, Aaron (12 Νοεμβρίου 2020). «Marvel's 'WandaVision' Moves to January 2021». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  233. Oddo, Marco Vito (24 Ιουλίου 2022). «'She-Hulk: Attorney at Law' and 'Black Panther: Wakanda Forever' End Marvel's Phase 4». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  234. Taylor, Drew (21 Αυγούστου 2023). «Disney+ Series 'The Mandalorian,' 'WandaVision' and 'Loki' Coming to Blu-ray and 4K UHD Later This Year». TheWrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  235. D'Alessandro, Anthony (22 Μαρτίου 2021). «'The Falcon And The Winter Soldier': Disney+ Reports That Marvel Series Premiere Is Streamer's Most Watched Ever». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  236. Mendelson, Scott (19 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': How Disney Traded Ratings For Buzz». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  237. Tran, Kevin (25 Φεβρουαρίου 2021). «"WandaVision" Audience Bigger Than Netflix's "Bridgerton" In January, Data Suggests». Variety Intelligence Platform. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  238. «WandaVision (2021)». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  239. «WandaVision: Season 1». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  240. 240,0 240,1 240,2 240,3 240,4 240,5 Iannucci, Rebecca (14 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision Review: Marvel Studios' First TV Series Is an Ambitious, Refreshing Break From the MCU Norm». TVLine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  241. 241,0 241,1 241,2 Li, Shirley (16 Ιανουαρίου 2021). «The Deep Sadness of Marvel's 'WandaVision'». The Atlantic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  242. Patten, Dominic (14 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Review: Marvel's First Disney+ Series Is Too AARP & Not Enough MCU». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  243. 243,0 243,1 Roeper, Richard (15 Ιανουαρίου 2021). «'Wandavision': They beat Thanos, but can 'Avengers' duo handle a wacky neighbor?». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  244. 244,0 244,1 244,2 McFarland, Melanie (15 Ιανουαρίου 2021). «"WandaVision" is a bewitching, bizarre marriage between classic TV and Marvel superhero movies». Salon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  245. 245,0 245,1 Sultan, Niv M. (18 Ιανουαρίου 2021). «Review: WandaVision Occupies Its Own Quiet, Odd Space in the Marvel Universe». Slant Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  246. Hadadi, Roxana (14 Ιανουαρίου 2021). «The TV Homages of WandaVision are an Amusing, Unfulfilling Distraction». RogerEbert.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  247. Phillips, Michael (14 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' review: A couple of Avengers struggle to assimilate in suburbia with mixed results — so far». Chicago Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  248. 248,0 248,1 Phillips, Michael (5 Μαρτίου 2021). «Commentary: Was 'WandaVision' worth the wait?». Chicago Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  249. Rivera, Joshua (10 Μαρτίου 2021). «WandaVision ended without showing us who Wanda is». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  250. 250,0 250,1 Agard, Chancellor (2021-03-05). «WandaVision finale recap: Even an android can cry». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-03-05. https://web.archive.org/web/20210305210337/https://ew.com/tv/recaps/wandavision-season-1-finale/. Ανακτήθηκε στις 2023-08-27. 
  251. 251,0 251,1 Hasan, Zaki (5 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' finale: What the Disney+ series' ending says about Marvel's future». San Francisco Chronicle. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2021. 
  252. Barsanti, Sam (14 Ιανουαρίου 2021). «Disney+'s WandaVision unleashes the weird, untapped power of the Marvel Cinematic Universe». The A.V. Club. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  253. Alison Herman (8 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Is Superhero Content Finally Centered on Womanhood, Not Girl Power». The Ringer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  254. Hughes, William (28 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision's Marvel Cinematic Universe roots undercut its puzzle-box ambitions». The A.V. Club. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  255. Miles Surrey (1 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision' Hints at an Exciting—and Scary—Future for the MCU». The Ringer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  256. 256,0 256,1 Davis, Brandon (10 Μαρτίου 2021). «WandaVision Director Matt Shakman On 2020 Production, Leftover Questions (Exclusive)». ComicBook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  257. 257,0 257,1 Carly Lane (7 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Told Us What Kind of Show It Was All Along». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  258. Evangelista, Chris (3 Μαρτίου 2021). «What We Talk About When We Talk About 'WandaVision': Grief, Trauma, and Fan Theories». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  259. Khosla, Proma (10 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' creator Jac Schaeffer on grief, Fietro, and everything else that isn't Mephisto». Mashable. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  260. 260,0 260,1 Newby, Richard (26 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' and Marvel's Next Big Villain». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  261. Alexander, Julia (29 Ιανουαρίου 2021). «WandaVision episode 4: Ready, A.I.M., theorize». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  262. 262,0 262,1 Framke, Caroline· Vary, Adam B. (6 Μαρτίου 2021). «'WandaVision': A Marvel Expert and Casual Fan Unpack 'The Series Finale' and the Double-Edged Sword of Fan Theories». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  263. 263,0 263,1 263,2 Goldberg, Matt (6 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Failed to Deliver Things That Were Never Promised to Me». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  264. Morales, Carlos (8 Μαρτίου 2021). «Why Doesn't Quicksilver Matter in WandaVision?». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  265. Gillespie, Daniel (11 Μαρτίου 2021). «WandaVision's Evan Peters Was Never Meant To Become The MCU's Quicksilver». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  266. Alexander, Julia (22 Ιανουαρίου 2021). «In WandaVision's third episode, the devil really is in the details». The Verge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. 
  267. Qualey, Erin (3 Μαρτίου 2021). «A Trauma Therapist on What WandaVision Gets Right». Slate. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2023. 
  268. Candace Davison (24 Φεβρουαρίου 2021). «I Was Convinced This Was Disney+'s First Flop—But Now, It's My Favorite Show of 2021 (Maybe Ever?)». PureWow. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2023. 
  269. Sequeira, Gayle (1 Μαρτίου 2021). «WandaVision's Sitcom Format Isn't Just A Gimmick». Film Companion. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2023. 
  270. Pulliam-Moore, Charles (26 Ιανουαρίου 2021). «On WandaVision, Even a Synthezoid Can Be a Dad™». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2023. 
  271. Phillips, Jevon (19 Σεπτεμβρίου 2021). «Here's the full list of 2021 Emmy winners». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  272. Davis, Clayton (8 Δεκεμβρίου 2021). «AFI Awards: Top Films and Shows Include 'Dune,' 'The Power of the Dog' and 'Schmigadoon!'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  273. Giardina, Carolyn (12 Μαρτίου 2022). «The Mitchells vs. the Machines Wins Big at Annie Awards». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  274. Giardina, Carolyn (5 Μαρτίου 2022). «'Dune,' 'Nightmare Alley,' 'No Time to Die' Win Art Directors Guild Awards». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  275. Pedersen, Erik (6 Δεκεμβρίου 2021). «Critics Choice TV Nominations: 'Succession' Leads Field As HBO Edges Netflix». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  276. Keegan, Rebecca· Lewis, Hilary (10 Απριλίου 2021). «DGA Awards: Chloe Zhao and 'Nomadland' Take Top Honor». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  277. Moreau, Jordan (9 Ιανουαρίου 2022). «Golden Globes 2022 Winners List: 'The Power of the Dog,' 'West Side Story' Win Big in Untelevised Ceremony». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  278. Lewis, Hilary· Nordyke, Kimberly (3 Απριλίου 2022). «Grammys: Complete List of Winners». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  279. «Announcing the 2022 Hugo Award Finalists». Tor.com. 7 Απριλίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  280. Asher-Perrin, Emmet (22 Μαΐου 2022). «Here Are the Winners of the 2021 Nebula Awards!». Tor.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  281. Huff, Lauren; Gettell, Oliver (2021-12-07). «2021 People's Choice Awards: See the full list of winners». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-12-08. https://web.archive.org/web/20211208043128/https://ew.com/awards/peoples-choice-awards-2021-winners-list/. Ανακτήθηκε στις 2023-08-29. 
  282. Kirsten Chuba· Chris Gardner· Ryan Gajewski· Hilary Lewis· Tyler Coates (19 Μαρτίου 2022). «PGA Awards: 'CODA,' 'Succession' Take Top Honors». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2023. 
  283. Turchiano, Danielle (15 Ιουλίου 2021). «Ted Lasso' Scores the Most 2021 TCA Awards Nominations». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  284. Hipes, Patrick (18 Ιανουαρίου 2022). «VES Awards Nominations Led By 'Dune', 'Encanto', 'Loki'». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  285. Patrick Hipes (13 Ιανουαρίου 2022). «WGA Awards TV Nominations: 'Yellowjackets', 'Hacks', 'Loki', 'Only Murders In The Building' Join Usual Suspects On List». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  286. Aurthur, Kate· Setoodeh, Ramin (19 Σεπτεμβρίου 2021). «'WandaVision' Completely Shut Out at Primetime Emmys — and the Six Biggest Surprise Winners». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  287. Vary, Adam B. (19 Σεπτεμβρίου 2021). «From 'The Mandalorian' to Michael K. Williams, the Emmys Ignored a Great Year of Genre TV». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  288. Lewis, Hilary (19 Σεπτεμβρίου 2021). «Emmys: Michael K. Williams, 'Handmaid's Tale' Snubbed». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  289. Andreeva, Nellie (20 Σεπτεμβρίου 2021). «Emmys: Ewan McGregor & Tobias Menzies' Wins, 'Hacks' Sweep & 'WandaVision' Shutout Among Top Surprises». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  290. Cordero, Rosy (20 Ιουλίου 2021). «ReFrame Gives 117 Shows Gender-Balance Seal of Approval Including 'Pose,' 'Bridgerton,' 'WandaVision,' More». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  291. Paige, Rachel (16 Φεβρουαρίου 2021). «Marvel Studios Announces Assembled, a Behind-the-Scenes Look at the Making of the Marvel Cinematic Universe». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  292. Anderton, Ethan (12 Μαρτίου 2021). «'Assembled: The Making of WandaVision' Trailer: Go Behind the Scenes of the Marvel Studios Series». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  293. Couch, Aaron (22 Ιανουαρίου 2021). «'WandaVision' Boss on Her "Dark, Bleak Moment" Writing the Pilot». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  294. Miller, Liz Shannon (2 Μαρτίου 2021). «'WandaVision' Director on Pulling Back the Curtain in Episode 8, Agatha Easter Eggs, and Season 2». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  295. D'Alessandro, Anthony (24 Φεβρουαρίου 2021). «'WandaVision': Elizabeth Olsen Character Will Head To 'Doctor Strange 2' Pic; No Season 2 Planned Yet». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  296. D'Alessandro, Anthony (16 Ιουνίου 2021). «So, Is There A Second Season Of 'WandaVision'? Marvel Boss Kevin Feige Responds». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  297. Couch, Aaron (3 Μαΐου 2021). «Marvel Unveils 'Black Panther II' Title, First 'Eternals' Footage and More». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  298. Zogbi, Emily (2 Ιανουαρίου 2023). «The Marvels Adds She-Hulk, Comic Book Writer Zeb Wells». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  299. Joe Otterson (7 Οκτωβρίου 2021). «'WandaVision' Spinoff Starring Kathryn Hahn in the Works at Disney Plus (Exclusive)». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  300. 300,0 300,1 300,2 Kit, Borys (13 Ιανουαρίου 2023). «'Agatha: Coven of Chaos' Sets Directors as Production Readies for Next Week». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  301. Andreeva, Nellie (7 Οκτωβρίου 2021). «Kathryn Hahn To Headline 'WandaVision' Spinoff In Works At Disney+ As Part Of Marvel Deal». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  302. Hipes, Patrick (12 Νοεμβρίου 2021). «Disney+ Day: All The Streamer's Film & TV News From Premiere Dates To Series Orders». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  303. Breznican, Anthony (4 Οκτωβρίου 2022). «Emma Caulfield Ford Is Fighting MS, but "Not Crumbling" in Fear». Vanity Fair. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  304. Andreeva, Nellie (3 Ιανουαρίου 2023). «'Agatha: Coven Of Chaos': Debra Jo Rupp Joins 'WandaVision' Marvel Spinoff For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  305. Otterson, Joe (1 Νοεμβρίου 2022). «'Heartstopper' Star Joe Locke Joins 'WandaVision' Spinoff 'Agatha: Coven of Chaos' for Disney+ (Exclusive)». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  306. Nellie Andreeva (2 Νοεμβρίου 2022). «Aubrey Plaza Joins 'Agatha: Coven Of Chaos' Marvel Series For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  307. Nellie Andreeva (3 Νοεμβρίου 2022). «'Agatha: Coven Of Chaos': Ali Ahn & Maria Dizzia Cast In 'WandaVision' Marvel Spinoff For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  308. Andreeva, Nellie (7 Νοεμβρίου 2022). «'Agatha: Coven Of Chaos': Sasheer Zamata Added To 'WandaVision' Marvel Spinoff For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  309. Andreeva, Nellie (21 Δεκεμβρίου 2022). «'Agatha: Coven Of Chaos': Patti LuPone Joins 'WandaVision' Marvel Spinoff For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  310. «10 Minutes with Debra Jo Rupp». Berkshire Magazine. 2023-02-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2023-03-07. https://web.archive.org/web/20230307012818/https://berkshiremag.com/tmw/10-minutes-with-debra-jo-rupp. Ανακτήθηκε στις 2023-08-29. 
  311. Vary, Adam B.· Maas, Jennifer (16 Μαΐου 2023). «Marvel Sets Premiere Dates for 'Loki' Season 2, 'Echo' on Disney+». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  312. Dominguez, Noah (27 Οκτωβρίου 2022). «Report: Paul Bettany's Vision to Star in His Own Disney+ MCU Series». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 
  313. Andreeva, Nellie (28 Οκτωβρίου 2022). «Vision Series Starring Paul Bettany In Works At Marvel Studios For Disney+». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]