Σπάρτακος (ταινία)

Σπάρτακος
Σκηνοθεσία	Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Παραγωγή	Έντουαρντ Λιούις
Σενάριο	Ντάλτον Τράμπο ; Χάουαρντ Φαστ (Μυθιστόρημα)
Βασισμένο σε	Spartacus
Πρωταγωνιστές	Κερκ Ντάγκλας; Λόρενς Ολίβιε; Τζιν Σίμονς; Τσαρλς Λότον; Τόνι Κέρτις; Πίτερ Ουστίνοφ; Τζον Γκάβιν
Μουσική	Άλεξ Νορθ
Φωτογραφία	Ράσελ Μέτι και Clifford Stine
Μοντάζ	Ρόμπερτ Λόρενς και Irving Lerner
Εταιρεία παραγωγής	Universal Studios και Bryna Productions
Διανομή	Universal Studios και Netflix
Πρώτη προβολή	6 Οκτωβρίου 1960
Κυκλοφορία	1960
Διάρκεια	184 λεπτά
Προέλευση	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Γλώσσα	Αγγλικά
	δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία Σπάρτακος (Πρωτότυπος τίτλος Spartacus), είναι επικό ιστορικό δράμα παραγωγής 1960 σε σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ.^[1] Η ταινία που είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χάουαρντ Φαστ, διασκευάστηκε για τη μεγάλη οθόνη από τον Ντάλτον Τράμπο. Η υπόθεση της ταινίας είναι εμπνευσμένη από τη ζωή του Σπάρτακου, υποκινητή της επανάστασης των μονομάχων κατά την αρχαιότητα. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι ο Κερκ Ντάγκλας στον ρόλο του Σπάρτακου, ο Λόρενς Ολίβιε στον ρόλο του Μάρκου Λικίνιου Κράσου, η Τζιν Σίμονς στον ρόλο της Βαρίνιας, ο Πίτερ Ουστίνοφ στον ρόλο του εμπόρου σκλάβων, Λέντουλου Βατιάτου, ο Τζον Γκάβιν στον ρόλο του Ιουλίου Καίσαρα, ο Τσαρλς Λότον στον ρόλο του Σεμβρόνιου Γράκχου και ο Τόνι Κέρτις στον ρόλο του Αντωνίνου.

Το τρέιλερ της ταινίας

Ο πρώτος σκηνοθέτης της ταινίας Άντονι Μαν, απολύθηκε μετά την πρώτη εβδομάδα των γυρισμάτων από τον Κερκ Ντάγκλας, του οποίου η εταιρία Bryna Productions έκανε την παραγωγή της ταινίας^[2]. Τη θέση του πήρε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ που είχε συνεργαστεί ξανά με τον Ντάγκλας, όταν ο ηθοποιός είχε πρωταγωνιστήσει στην ταινία του σκηνοθέτη Σταυροί στο μέτωπο (Paths of Glory, 1957). Ήταν η μόνη ταινία στην οποία ο Κιούμπρικ δεν είχε τον πλήρη καλλιτεχνικό έλεγχο. Ο σεναριογράφος Ντάλτον Τράμπο ήταν ένας από τους δέκα καλλιτέχνες που άνηκαν στη Μαύρη Λίστα του Χόλυγουντ, κατά την περίοδο του Μακαρθισμού και είχε, μαζί με τους υπόλοιπους εννιά, εξοστρακιστεί από το Χόλιγουντ με την κατηγορία ότι ήταν φιλοκομμουνιστής. Ο Τράμπο ήταν αναγκασμένος να γράφει σενάρια με ψευδώνυμα προκειμένου για δεκατρία περίπου χρόνια. Ο Κερκ Ντάγκλας ανακοίνωσε ότι ο σεναριογράφος του Σπάρτακου ήταν ο Τράμπο κι ο Τζον Κένεντι προκάλεσε όσους αντέδρασαν να πάνε να δουν την ταινία, δίνοντας έτσι τέλος στο κυνήγι μαγισσών^[3].

Η ταινία βραβεύτηκε με τέσσερα βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και με Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου για τον Πίτερ Ουστίνοφ. Ήταν η εμπορικότερη σε εισπράξεις ταινία στην ιστορία της Universal Pictures, μέχρι και το 1970 που ξεπεράστηκε από την ταινία Διεθνές αεροδρόμιο (Airport)^[4]. Το 2017 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική^[5].

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Ρώμη του 73 π.Χ. ο Λέντουλος Βατιάτος (Πίτερ Ουστίνοφ), αγοράζει έναν σκλάβο θρακικής καταγωγής, τον Σπάρτακο για να τον εκπαιδεύσει στη σχολή των μονομάχων που διαθέτει. Ο Λέντουλος Βατιάτος για προσωπική ευχαρίστηση παρέχει στους σκλάβους της σχολής του από μια σύντροφο, επίσης σκλάβα και έτσι ο Σπάρτακος που δεν είχε ποτέ ερωτικές σχέσεις, καλείται να περάσει την νύχτα του με την Βαρίνια (Τζιν Σίμονς). Όταν αντιλαμβάνεται ότι ο Λέντουλος Βατιάτος τους παρακολουθεί από τον φεγγίτη, ο Σπάρτακος αρνείται να συνευρεθεί ερωτικά με την Βαρίνια, την οποία παράλληλα έχει ερωτευτεί. Επίσης ο Σπάρτακος προσπαθεί να πιάσει φιλία με τον Αιθίοπα μονομάχο Ντράμπα (Γούντι Στρόουντ), ο οποίος αρνείται να γίνει φίλος του, γνωρίζοντας ότι ίσως χρειαστεί στο μέλλον να μονομαχήσουν μέχρι θανάτου. Μια μέρα ο Λέντουλος Βαριάτος δέχεται την επίσκεψη του διεφθαρμένου γερουσιαστή Μάρκου Λικίνιου Κράσσου (Λόρενς Ολίβιε), ο οποίος του ζητάει να οργανώσει μια μονομαχία μεταξύ σκλάβων, για να ψυχαγωγηθεί η σύζυγός του Λαίδη Έλενα (Νίνα Φοχ), η κουνιάδα του Κλαυδία (Τζοάνα Μπαρνς) και ο σύζυγός της Μάρκος Γλάβρος (Τζον Νταλ). Η σύζυγος του Μάρκου Λικίνιου επιλέγει προσωπικά τους τέσσερις σκλάβους, μεταξύ των οποίων και τον Σπάρτακο, οι οποίοι πρόκειται να μονομαχήσουν μέχρι θανάτου. Στην αρένα ο Σπάρτακος έρχεται αντιμέτωπος με τον Ντράμπα, ο οποίος καταφέρνει να τον αφοπλίσει με την τρίαινά του, αλλά όταν καλείται να σκοτώσει τον Σπάρτακο επιτίθεται αντ' αυτού στον Μάρκο Λικίνιο που παρακολουθεί το θέαμα από την εξέδρα και σκοτώνεται από τη λόγχη ενός φύλακα. Δυο ημέρες αργότερα ο Σπάρτακος πληροφορείται ότι ο Μάρκος Λικίνιος αγόρασε τη Βαρίνια. Η είδηση αυτή εξοργίζει τον άνδρα, ο οποίος οδηγεί τους σκλάβους σε εξέγερση προκειμένου να αποδράσουν από τη σχολή μονομάχων του Λέντουλου Βατιάτου. Ο Σπάρτακος κι οι υπόλοιποι σκλάβοι δημιουργούν μια στρατιά που ελευθερώνει όσους σκλάβους συναντήσει στον δρόμο της για τη Ρώμη. Σε κάποια πόλη ο Σπάρτακος συναντάει τη Βαρίνια που το έχει σκάσει από την υπηρεσία του Κράσσου και την παίρνει μαζί του. Η Βαρίνια του εξομολογείται τον έρωτά της. Τα νέα της εξέγερσης φτάνουν στη Ρώμη και προκαλούν αναστάτωση στη γερουσία. Ο πολιτικός αντίπαλος του Κράσσου, Σεμβρόνιος Γράχκος (Τσαρλς Λότον), βρίσκει έναν τρόπο να κατατροπώσει τον Κράσσο που δεν βρίσκεται στη Ρώμη. Στέλνει τον Μάρκο Γλάβρο να αντιμετωπίσει τους σκλάβους, αφήνοντάς ένα μικρό μέρος του στρατού με αρχηγό τον Ιούλιο Καίσαρα (Τζον Γκάβιν) να φυλάει τη Ρώμη, ενώ παράλληλα συνωμοτεί με τον Λέντουλο Βατιάτο, ο οποίος θεωρεί τον Κράσσο υπαίτιο της εξέγερσης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ «Spartacus». TCM database. Turner Classic Movies. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2016.
↑ Kirk Douglas. The Ragman's Son (Autobiography). Pocket Books, 1990. Chapter 26: The Wars of Spartacus.
↑ «Kennedy Attends Movie in Capital». New York Times. 1961-02-04. https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1961/02/05/118020108.pdf. Ανακτήθηκε στις January 20, 2012. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ Link, Tom (1991). Universal City-North Hollywood: A Centennial Portrait. Chatsworth, CA: Windsor Publications. σελ. 87. ISBN 0-89781-393-6.
↑ «2017 National Film Registry Is More Than a 'Field of Dreams'». Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Baxter, John (1997). Stanley Kubrick: A Biography. HarperCollins. ISBN 978-0-00-638445-8.
Burgoyne, Robert (2008). The Hollywood Historical Film. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-4603-6.
Douglas, Kirk (2012). I Am Spartacus! Making a Film, Breaking the Blacklist. Open Road Media. ISBN 978-1-4532-5480-6.
Duncan, Paul (2003). Stanley Kubrick: The Complete Films. Taschen GmbH. ISBN 978-3-8365-2775-0.
Winkler, Martin M. (2007). Spartacus: Film and History. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-3181-0.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Σπάρτακος (ταινία)

Σπάρτακος στην IMDb (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο AllMovie (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο Metacritic (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο Box Office Mojo (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο TCMDB (Αγγλικά)
Σπάρτακος στο AlloCine (Γαλλικά)
Σπάρτακος στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
"Rare, Never-Seen: Spartacus at 50" Αρχειοθετήθηκε 2010-10-14 στο Wayback Machine.

[Spartacus-1] «Spartacus». TCM database. Turner Classic Movies. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2016.

[Douglas_autobio-2] Kirk Douglas. The Ragman's Son (Autobiography). Pocket Books, 1990. Chapter 26: The Wars of Spartacus.

[NY_Times-3] «Kennedy Attends Movie in Capital». New York Times. 1961-02-04. https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1961/02/05/118020108.pdf. Ανακτήθηκε στις January 20, 2012. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[Universal_City-4] Link, Tom (1991). Universal City-North Hollywood: A Centennial Portrait. Chatsworth, CA: Windsor Publications. σελ. 87. ISBN 0-89781-393-6.

[5] «2017 National Film Registry Is More Than a 'Field of Dreams'». Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]