Σε έναν έρημο τόπο (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σε έναν έρημο τόπο
(In a Lonely Place)
ΣκηνοθεσίαΝίκολας Ρέι
ΠαραγωγήΡόμπερτ Λορντ
ΣενάριοΈντμουντ Χ. Νορθ και Ντόροθι Μ. Χιουζ
ΠρωταγωνιστέςΧάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Γκλόρια Γκράχαμ, Φρανκ Λάβτζοϊ, Τζεφ Ντόνελ, Μάρθα Στιούαρτ, Ρόμπερτ Γουόργουικ, Καρλ Μπέντον Ριντ, Αρτ Σμιθ, Χάντα Μπρουκς, Στίβεν Γκέρεϊ, Γουίλιαμ Τσινγκ και Μάιρον Χίλι
ΜουσικήΤζορτζ Άνταϊλ
ΦωτογραφίαΜπαρνέτ Γκάφεϊ
ΜοντάζΒιόλα Λόρενς
Εταιρεία παραγωγήςColumbia Pictures
ΔιανομήColumbia Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή1950 και 17  Μαΐου 1950 (Νέα Υόρκη και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[1]
Κυκλοφορία
  • 17 Μαΐου 1950 (1950-05-17) (ΗΠΑ)
  • 10 Ιουνίου 2021 (2021-06-10) (Ελλάδα (επανέκδοση))
Διάρκεια94 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Ακαθάριστα έσοδα$1,4 εκατ. δολάρια[2]

Το Σε έναν έρημο τόπο (αγγλικά: In a Lonely Place‎‎) [3]είναι Αμερικανικό δραματικό φιλμ νουάρ του 1950 σε σκηνοθεσία του Νίκολας Ρέι και σενάριο των Άντριου Σολτ και Έντμοντ Νορθ, βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Ντόροθι Μπ. Χιούζ που εκδόθηκε το 1947. Πρωταγωνιστούν οι Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Γκλόρια Γκράχαμ, Φρανκ Λάβτζοϊ, Καρλ Μπέντον Ράιντ, Αρτ Σμιθ, Τζεφ Ντόνελ και Μάρθα Στιούαρτ.

Ο Μπόγκαρτ πρωταγωνιστεί ως Ντίξον (Ντιξ) Στιλ, ένας προβληματικός, επιρρεπής στη βία σεναριογράφος που είναι ύποπτος για φόνο. Η Γκράχαμ συμπρωταγωνιστεί ως Λόρεν Γκρέι, μια μοναχική γειτόνισσα που παραδίδεται στην γοητεία του. Πέρα από την επιφανειακή πλοκή της μπερδεμένης ταυτότητας και του βασανισμένου έρωτα, η ιστορία είναι ένα μελαγχολικό σχόλιο για τα θέματα του Χόλιγουντ και τις παγίδες της διασημότητας και της σχεδόν διασημότητας, παρόμοια με δύο άλλες αμερικανικές ταινίες που κυκλοφόρησαν την ίδια χρονιά, τη Λεωφόρο της Δύσης του Μπίλι Γουάιλντερ και το Όλα για την Εύα του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς.[4]

Αν και λιγότερο διάσημη από τις άλλες ταινίες του, η ερμηνεία του Μπόγκαρτ θεωρείται από πολλούς κριτικούς ως από τις καλύτερες του και η φήμη της ταινίας αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου, μαζί με τον Ρέι.[5] Θεωρείται πλέον μία από τις καλύτερες ταινίες νουάρ όλων των εποχών, όπως αποδεικνύεται από τη συμπερίληψή της στον κατάλογο με τις "100 ταινίες όλων των εποχών" του περιοδικού Time [6] και τα "100 καλύτερα φιλμ νουάρ όλων των εποχών" του Slant magazine.[7] Το BBC την κατέταξε στην 89η θέση στον κατάλογο με τις "100 καλύτερες αμερικανικές ταινίες όλων των εποχών".[8]

Το 2007 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.[9][10]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπόγκαρτ ως Ντίξον Στιλ

Ο Ντίξον "Ντιξ" Στιλ είναι ένας σεναριογράφος στο Χόλιγουντ σεναριογράφος που δεν είχε ποτέ μια επιτυχημένη ταινία. Ενώ οδηγεί για να συναντήσει τον ατζέντη του, Μελ Λίπμαν, η εκρηκτική ιδιοσυγκρασία του Ντιξ αποκαλύπτεται όταν, σε ένα φανάρι, εμπλέκεται με έναν άλλο οδηγό σε μια αντιπαράθεση που σχεδόν γίνεται βίαιη. Συναντώντας τον Μελ σε ένα νυχτερινό μαγαζί, ο Ντιξ καλείται να διασκευάσει ένα βιβλίο για μια ταινία. Η κοπέλα που κάνει την περίληψη, Μίλντρεντ Άτκινσον, βυθίζεται στην ανάγνωση του αντιγράφου που προοριζόταν για τον Ντιξ. Επειδή της απομένουν μόνο λίγες σελίδες, ζητά να της επιτραπεί να το τελειώσει. Ο Ντιξ ισχυρίζεται ότι είναι πολύ κουρασμένος για να διαβάσει το μυθιστόρημα, γι' αυτό ζητά από τη Μίλντρεντ να πάει σπίτι μαζί του για να του εξηγήσει την πλοκή. Καθώς μπαίνουν στην αυλή του διαμερίσματός του, προσπερνούν μια νέα ένοικη, τη Λόρελ Γκρέι. Η Μίλντρεντ περιγράφει την ιστορία, επιβεβαιώνοντας αυτό που είχε υποψιαστεί ο Ντιξ — ότι το βιβλίο δεν είναι καλό. Αντί να την οδηγήσει στο σπίτι όπως της υποσχέθηκε, της δίνει χρήματα για ταξί.

Το επόμενο πρωί, ο Ντιξ ξυπνά από τον φίλο του, τον αστυνομικό ντετέκτιβ Μπρουντ Νικολάι, ο οποίος υπηρετούσε υπό τον Ντιξ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Νικολάι τον πηγαίνει στο κέντρο της πόλης για να τον ανακρίνει ο ανώτερός του, ο αστυνόμος Λόχνερ, ο οποίος αποκαλύπτει ότι η Μίλντρεντ δολοφονήθηκε και ενημερώνει τον Ντιξ ότι είναι ύποπτος. Ο Ντιξ θυμάται ότι η Λόρελ τον είδε να αφήνει τη Μίλντρεντ να βγει από το διαμέρισμά του, κάτι που επιβεβαιώνει η Λόρελ όταν την φέρνουν για ανάκριση. Στη συνέχεια, ο Ντιξ ξεκινάει συνομιλία με τη Λόρελ και η αμοιβαία έλξη τους είναι εμφανής. Όταν επιστρέφει στο σπίτι, ο Ντιξ ελέγχει τη Λόρελ. Ανακαλύπτει ότι είναι μια επίδοξη ηθοποιός με λίγες μόνο ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού στο ενεργητικό της. Αρχίζουν να ερωτεύονται και, με τη Λόρελ να τον βοηθά, ο Ντιξ επιστρέφει με ενθουσιασμό στη δουλειά, προς μεγάλη χαρά του ατζέντη του, Μελ.

Η Λόρελ κάνει μια τρομακτική βόλτα με τον Ντιξ

Σε ένα δείπνο με τον ντετέκτιβ Νικολάι και τη σύζυγό του Σύλβια, ο Ντιξ τους βάζει να αναπαραστήσουν τον φόνο όπως τον φαντάζεται. Η περίεργη συμπεριφορά του κάνει τη Σύλβια να αμφιβάλλει για την αθωότητά του. Ο αστυνόμος Λόχνερ συναντά ξανά τη Λόρελ και σπέρνει σπόρους αμφιβολίας στο μυαλό της, καθώς έχει προσηλώσει το ιστορικό βίαιης συμπεριφοράς του Ντιξ. Η Λόρεν εκμυστηρεύεται στη Σύλβια τις αυξανόμενες αμφιβολίες της για τον Ντιξ.

Σε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης με τη Λόρεν, ο Ντιξ εντοπίζει τον Τεντ Μπάρτον, έναν άλλο ντετέκτιβ, που φτάνει με μια γυναίκα. Ο Ντιξ φεύγει θυμωμένος, πιστεύοντας ότι ο Μπάρτον τον παρακολουθά. Αργότερα, η μασέζ της Λόρελ Μάρθα την προειδοποιεί για το ρομαντικό παρελθόν του Ντιξ και η Λόρελ εκνευρίζεται, διώχνοντάς την έξω από το διαμέρισμα. Σε ένα μπιτς πάρτι, η Σύλβια αποκαλύπτει ακούσια τη συνάντηση της Λόρεν με τον Λόχνερ. Ο Ντιξ φεύγει βιαστικά. Η Λόρεν τον ακολουθεί και μπαίνει στο αυτοκίνητο του Ντιξ, ο οποίος οδηγεί ακανόνιστα και με ταχύτητα μέχρι να πλαγιοδρομήσουν ένα άλλο αυτοκίνητο. Κανείς δεν τραυματίζεται, αλλά όταν ο άλλος οδηγός τον καταδιώκει, ο Ντιξ τον χτυπά αφήνοντας τον αναίσθητο και είναι έτοιμος να τον χτυπήσει με μια μεγάλη πέτρα όταν τον σταματά η Λόρελ.

Ο Ντιξ πηγαίνει στο αστυνομικό τμήμα και προσπαθεί να καθαρίσει το όνομά του, συναντώντας άθελά του τον φίλο της Μίλντρεντ, Χένρι Κέσλερ, ο οποίος εργάζεται σε μια τράπεζα. Ο Ντιξ – αποδεικνύεται καλύτερος ντετέκτιβ από τον Λόχνερ – παρατηρεί στον Νικολάι ότι ο Κέσλερ είναι πιθανότερος ύποπτος καθώς έχει κίνητρο. Στην κατοικία του Νικολάι, η Λόρελ ρωτά τη Σύλβια για τον Ντιξ και της λέει για την επίθεση του Ντιξ στον δρόμο.

Τελικά, οι αμφιβολίες της Λόρεν για την αθωότητα του Ντιξ έχουν ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να κοιμηθεί χωρίς να πάρει χάπια. Όταν της ζητά να τον παντρευτεί, εκείνη δέχεται, αλλά μόνο επειδή φοβάται πώς μπορεί να αντιδράσει αν αρνηθεί. Ο Μελ έρχεται για να το γιορτάσει όσο λείπει ο Ντιξ, μόνο για να ανακαλύψει ότι η Λόρελ δεν θέλει να ολοκληρώσει τον γάμο και κάνει σχέδια να δραπετεύσει στη Νέα Υόρκη. Προτρέπει τον Μελ να φέρει το ολοκληρωμένο σενάριο του Ντιξ σε έναν παραγωγό. Σε ένα δείπνο για να γιορτάσει τον αρραβώνα, ο Ντιξ εκνευρίζεται όταν μαθαίνει ότι ο Μελ έχει υποβάλει το σενάριό του χωρίς τη συγκατάθεσή του. Στη συνέχεια, ο Ντιξ παρακολουθεί ένα τηλεφώνημα που προοριζόταν για τη Λόρελ στο τραπέζι, ανακαλύπτοντας θυμωμένος ότι είναι η Μάρθα και βρίζοντας τον Μελ όταν προσπαθεί να επέμβει.

Πίσω στο διαμέρισμα της Λόρεν, ο Ντιξ εξοργίζεται όταν βλέπει ότι έχει η Λόρελ αφαιρέσει το δαχτυλίδι αρραβώνων της. Αφού ηρεμήσει για λίγο, ο Ντιξ απαντά στο τηλέφωνο, μαθαίνοντας για την πτήση της Λόρελ για τη Νέα Υόρκη. Γίνεται και πάλι βίαιος, σχεδόν στραγγαλίζοντας τη Λόρελ πριν ανακτήσει τον έλεγχο του εαυτού του όταν χτυπήσει ξανά το τηλέφωνο. Είναι ο Νικολάι, ο οποίος ενημερώνει τον Ντιξ και τη Λόρελ ότι ο Κέσλερ ομολόγησε τη δολοφονία της Μίλντρεντ, με τον Λόχνερ να ζητά συγγνώμη για την ταλαιπωρία του Ντιξ. Ωστόσο, τόσο ο Ντιξ όσο και η Λόρεν συνειδητοποιούν ότι είναι πολύ αργά για να σώσουν τη σχέση τους. Η Λόρελ παρακολουθεί δακρυσμένη καθώς ο Ντιξ απομακρύνεται αργά από την αυλή προς το διαμέρισμά του.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ - Ντίξον "Ντιξ" Στιλ
  • Γκλόρια Γκράχαμ - Λόρελ Γκρέι
  • Φρανκ Λάβτζοϊ - αστυνομικός ντετέκτιβ Μπρουντ Νικολάι
  • Καρλ Μπέντον Ράιντ - αστυνόμος Λόχνερ
  • Αρτ Σμιθ - ατζέντης Μελ Λίπμαν
  • Μάρθα Στιούαρτ - Μίλντρεντ Άτκινσον
  • Τζεφ Ντόνελ - Σύλβια Νικολάι
  • Ρόμπερτ Γουόργουικ - Τσάρλι Γουάτερμαν
  • Μόρις Άνκρουμ - Λόιντ Μπερνς
  • Γουίλιαμ Τσινγκ - ντετέκτιβ Τεντ Μπάρτον
  • Στίβεν Τζέραϊ - Πωλ
  • Χάντα Μπρουκς - τραγουδίστρια
  • Τζακ Ρέινολντς ως Χένρι Κέσλερ

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χρήστος Μήτσης από το athinorama.gr έδωσε 4 από τα 5 αστέρια του γράφοντας:

«Το Χόλιγουντ ως crime scene, το αμερικανικό όνειρο ως εφιάλτης και οι αντικοινωνικοί ήρωες του Νίκολας Ρέι αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό. Γύρω τους, ένας έρημος τόπος, κατοικημένος από τις απειλητικές σκιές και τα απωθημένα πάθη ενός εμβληματικού φιλμ νουάρ».[3]

Ο Ηλίας Φραγκούλης από το freecinema.gr έδωσε 3 από τα 5 αστέρια του γράφοντας:

«Περισσότερο ένα φιλμ που (μεταγενέστερα) ύμνησε η παγκόσμια κριτική, κατόπιν γενικότερης αναθεώρησης του έργου του Νίκολας Ρέι, παρά ένα σημαντικό νουάρ (συζητήσιμο κι αυτό, ειλικρινά), το «Σε έναν έρημο τόπο» σπάνια παιζόταν στην Ελλάδα, οπότε (τουλάχιστον) χαρακτηρίζεται ως τολμηρή και ρίσκο κίνηση για επανέκδοση στα θερινά σινεμά, κάτι που μας χαροποιεί μεν, απλά δεν αποτελεί (και) τίτλο μαζικής απήχησης. Ναι, η μάστιγα της λέξης «σινεφίλ» ξαναχτυπά (κι ας είναι και «made in Hollywood»…)!»[11]

Ο κριτικός κινηματογράφου των New York Times Μπόσλεϊ Κράουδερ επαίνεσε την ταινία, ειδικά την ερμηνεία του Μπόγκαρτ και το σενάριο, αναφέροντας:

«Όλοι πρέπει να είναι χαρούμενοι σήμερα το πρωί. Ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ είναι σε κορυφαία φόρμα στην τελευταία ανεξάρτητη παραγωγή του, και η ίδια η ταινία είναι ένα ανώτερο κομμάτι μελοδράματος. Υποδυόμενος έναν βίαιο, βιαστικό σεναριογράφο του Χόλιγουντ, ο οποίος είναι ύποπτος για φόνο, ο κύριος Μπόγκαρτ φαίνεται μεγάλος στην οθόνη του Θεάτρου Paramount και κινείται άψογα μέσα από ένα σενάριο που είναι σχεδόν εξίσου ασταθές με τον ίδιο τον ηθοποιό. Ο Άντριου Σολτ, ο οποίος διαμόρφωσε το σενάριο από μια ιστορία της Ντόροθυ Μπ. Χιουζ και μια προσαρμογή του Έντμοντ Νορθ, είχε την καλή λογική να επιλύσει την ιστορία λογικά. Έτσι ο Ντίξον Στιλ παραμένει ένα αίνιγμα, μια εκρηκτική, αντιφατική δύναμη στα χαλαρά άκρα όταν τελειώνει η ταινία όσο και όταν ξεκινά».[12]

Γεννήθηκα όταν σε γνώρισα. Έζησα όσο σε αγαπούσα. Πέθανα όταν με άφησες... Μόνο ένας ηθοποιός με την τελική ασέβεια του Μπόγκαρτ θα μπορούσε να ξεπεράσει την κοινοτοπία [αυτών των γραμμών] στην άλλη πλευρά του άγριου ρομαντισμού.

– Ιστορικός κινηματογράφου Άντριου Σάρις[13]

Το 2009, ο κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Ίμπερτ πρόσθεσε την ταινία στον κατάλογο με τις εξαιρετικές ταινίες.[14]

Στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes η ταινία έχει ποσοστό αποδοχής 96% βασισμένες σε 49 κριτικές, με μέσο όρο 8.7 στα 10. Η κριτική συναίνεση του ιστοτόπου αναφέρει: "Με την καθοδήγηση των εξαιρετικών ερμηνειών των Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και Γκλόρια Γκράχαμ, το "Σε έναν έρημο τόπο" είναι ένα συναρπαστικό νουάρ ασυνήθιστο βάθος και ωριμότητα."


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0042593/releaseinfo/. Ανακτήθηκε στις 10  Μαρτίου 2024.
  2. «Top Grosses of 1950». Variety: 58. January 3, 1951. https://archive.org/stream/variety181-1951-01#page/n57/mode/1up. 
  3. 3,0 3,1 Μήτσης, Χρήστος (10 Ιουνίου 2021). «ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΠΟ». athinorama.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  4. Smith, Imogen Sara. «In a Lonely Place: An Epitaph for Love». The Criterion Collection. 
  5. Telotte, J. P. (1989). Voices in the Dark: The Narrative Patterns of Film Noir. Uni. of Illinois Press. σελίδες 189–195. ISBN 0-252-01570-3. 
  6. In a Lonely Place on Time's "All-Time 100 List"
  7. Staff (12 Απριλίου 2019). «The 100 Best Film Noirs of All Time». Slant Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2020. 
  8. «The 100 greatest American films». BBC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. «Complete National Film Registry Listing». Library of Congress. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  10. «Librarian of Congress Announces National Film Registry Selections for 2007». Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  11. «ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΠΟ (1950)». freecinema.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  12. Crowther, Bosley (May 18, 1950). «The Screen: Three Films Make Their Bows; Humphrey Bogart Movie, 'In a Lonely Place,' at Paramount --Import at Trans-Lux 'Annie Get Your Gun,' Starring Betty Hutton, Is Presented at Loew's State Theatre». The New York Times. https://www.nytimes.com/1950/05/18/archives/the-screen-three-films-make-their-bows-humphrey-bogart-movie-in-a.html. 
  13. Sarris, 1998. p.119
  14. Ebert, Roger (13 Αυγούστου 2009). «In a Lonely Place (1950)». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]