Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (ταινία 1930)

Ουδέν Νεότερον από το Δυτικό Μέτωπο All Quiet on the Western Front
Σκηνοθεσία	Λούις Μάιλστοουν
Παραγωγή	Carl Laemmle Jr. και Καρλ Λάεμλε
Σενάριο	Μάξγουελ Άντερσον, Τζορτζ Άμποτ, Λούις Μάιλστοουν και C. Gardner Sullivan
Βασισμένο σε	Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο
Πρωταγωνιστές	Louis Wolheim, Λιού Αΐρες, John Wray, Arnold Lucy, Ben Alexander, Russell Gleason, Slim Summerville, G. Pat Collins, Beryl Mercer, Edwin Maxwell, Χάρολντ Γκούντουιν, ZaSu Pitts, Joan Marsh, Φρεντ Τσίνεμαν, Edmund Breese, Ρίτσαρντ Αλεξάντερ, William Bakewell, Yola d'Avril, Ρόμπερτ Πάρις, Βινς Μπάρνετ, Wolfgang Staudte, William Irving, Frederick Kohner, Μποντάιλ Ρόζινγκ, Ellen Hall, Heinie Conklin, Scott Kolk, Owen Davis, Jr., Bertha Mann, Ρέιμοντ Γκρίφιθ, Maurice Murphy και Arthur Gardner
Φωτογραφία	Άρθουρ Έντισον, Καρλ Φρόιντ και Τόνι Γκάουντιο
Μοντάζ	Edgar Adams
Εταιρεία παραγωγής	Universal Studios
Διανομή	Universal Studios και Netflix
Πρώτη προβολή	21  Απριλίου 1930 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής), 2  Μαρτίου 1931 (Σουηδία) και 1930
Διάρκεια	136 λεπτά
Προέλευση	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Γλώσσα	Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά
δεδομένα ()

Το Ουδέν νεότερον από το δυτικό μέτωπο (αγγλ. All Quiet on the Western Front) είναι κινηματογραφικό αντιπολεμικό έργο του 1930 βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ. Βραβεύτηκε με το Όσκαρ για την καλύτερη ταινία το 1930 και είναι μια από τις πιο γνωστές αντιπολεμικές κινηματογραφικές ταινίες.

Επειδή εκείνη την εποχή πολλές κινηματογραφικές αίθουσες ακόμα δεν είχαν εξοπλιστεί με την τότε καινούργια τεχνολογία, το έργο κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις. Μία με ήχο και μία ως βουβή ταινία. Το 1991 η ταινία χαρακτηρίστηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πλοκή

Βρισκόμαστε στη Γερμανία στις αρχές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Γίνεται επιστράτευση και ο κόσμος είναι κατενθουσιασμένος. Στους δρόμους επικρατεί πανηγυρικός ενθουσιασμός. Οι στρατιώτες φεύγουν εθελοντές για το μέτωπο συνοδευόμενοι από τους ήχους των στρατιωτικών εμβατηρίων που παίζουν οι μπάντες, ενώ πλήθος άνδρες γυναίκες και παιδιά τους χειροκροτεί, τους ρίχνει λουλούδια και τους κουνάει καπέλα και μαντήλια. Ο ταχυδρόμος Χίμμελστος μοιράζει τα γράμματα βιαστικά για να πάει και αυτός να παρουσιαστεί, αφού είναι αξιωματικός. Μόνο σε μια αίθουσα του Γυμνασίου ο καθηγητής Κάντορεκ διδάσκει με στόμφο τους μαθητές του, αλλά η φωνή του δεν ακούγεται από τα εμβατήρια. Έχουν αρχαία Ελληνικά και στον πίνακα είναι γραμμένοι οι στίχοι του Ομήρου:

Ἄνδρα μοι ἔννεπε,

μοῦσα, πολύτροπον,

ὃς μάλα πολλὰ

Καθώς οι παρελάσεις έξω από το ανοιχτό παράθυρο για μια στιγμή λιγοστεύουν και οι ήχοι των εμβατηρίων κάπως απομακρύνονται, η φωνή του καθηγητή ακούγεται ξανά. Αντί για το μάθημα βγάζει έναν φλογερό πατριωτικό λόγο και παροτρύνει τους νέους να κάνουν το πατριωτικό τους καθήκον. Τελικά καταφέρνει να παρασύρει όλη την τάξη και να τους κάνει να πάνε όλοι σύσσωμοι εθελοντές.

Στον στρατώνα ο ενθουσιασμός είναι ακόμα μεγαλύτερος. Οι νεαροί στρατιώτες νοιώθουν σαν σε εκδρομή. Συναντάν τον ταχυδρόμο Χίμμελστος με στολή αξιωματικού. Ο Χίμμελστος που τώρα είναι ο διοικητής τους όμως είναι αυστηρός εκπαιδευτής και τους ταράζει στην εκπαίδευση. Τελικά παίρνουν διαταγή να πάν στο μέτωπο. Εκεί, στο Δυτικό Μέτωπο τους περιμένει μια άλλη πραγματικότητα, φρικτή και απάνθρωπη.

Πολλοί από τους στρατιώτες πληγώνονται βαριά ή βρίσκουν φρικτό θάνατο. Ο Μπόυμερ στη διάρκεια μιας επίθεσης εμπλέκεται σε μια σωματική πάλη με έναν Γάλλο στρατιώτη, και αφού τον πληγώσει θανάσιμα με την ξιφολόγχη εγκλωβίζεται στον κρατήρα μιας βόμβας μαζί με τον πληγωμένο Γάλλο. Έξω από τον κρατήρα η μάχη και οι βομβαρδισμοί μαίνονται, και ο Μπόυμερ είναι αδύνατο να εγκαταλείψει τον κρατήρα για μερόνυχτα. Ο Γάλλος που είναι βαριά τραυματισμένος αλλά δεν έχει πεθάνει ακόμα συνέρχεται. Ο Μπόυμερ τον βλέπει σαν άνθρωπο και τραυματία στρατιώτη και του δίνει να πιει τις τελευταίες σταγόνες νερό από το παγούρι του. Ο Γάλλος βασανίζεται και δεν μπορεί να πεθάνει. Βογκάει. Ο Μπόυμερ βασανίζεται από τις τύψεις επειδή τον τραυμάτισε θανάσιμα, αλλά ακόμα περισσότερες τύψεις τον πιάνουν όταν ο Γάλλος πεθαίνει και μένει ακίνητος και μισοκαθισμένος να τον κοιτάει με ανοιχτά τα μάτια.

Σε μια διακοπή της μάχης ο Μπόυμερ βγαίνει από τον κρατήρα και γυρνάει στη μονάδα του. Παίρνει παράσημο και γυρίζει στο σπίτι του με άδεια. Εκεί τον υποδέχονται όλοι σαν ήρωα και του ζητούν να τους εξιστορεί συνέχεια τους διάφορους ηρωισμούς του μετώπου. Ο Μπόυμερ εγκαταλείπει. Ξαφνικά φτάνει στο σχολείο του και βρίσκει τον καθηγητή Κάντορεκ να βγάζει ακριβώς τον ίδιο φλογερό λόγο σε μια άλλη τάξη με πολύ νεότερους μαθητές. Ο καθηγητής τον αναγνωρίζει και τον φωνάζει όλο χαρά και υπερηφάνεια να πλησιάσει και να τους πει πώς είναι στο μέτωπο. Ο Μπόυμερ λέει ότι το μέτωπο είναι φρικτό και θερίζει ο θάνατος. Καθηγητής και μαθητές είναι απογοητευμένοι και τον κατηγορούν για δειλία.

Ο Μπόυμερ ξαναγυρνάει στο μέτωπο. Όλοι έχουν σκοτωθεί. Μόνο δυο γνωστοί του έχουν μείνει ακόμα. Τη στιγμή της συνάντησης όμως μια βόμβα που θα σκάσει μακρυά θα εκτινάξει ένα μικρό θραύσμα που θα σκοτώσει τον ένα από αυτούς. Ο Μπόυμερ βλέπει μια πεταλούδα και προσπαθεί να την πιάσει με το χέρι, όταν μια αδέσποτη σφαίρα θα τον σκοτώσει και αυτόν...

... μια ημέρα του Οκτώβρη του 1918,

κατά την οποία δεν συνέβη τίποτε,

και γι' αυτό το πολεμικό δελτίο ειδήσεων ήτανε πολύ περιληπτικό

με τα λόγια:

«Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο».

Βραβεία

• Η ταινία βραβεύτηκε το 1930 με το Όσκαρ της καλύτερης ταινίας.
• Ο σκηνοθέτης Lewis Milestone βραβεύτηκε με το Όσκαρ Σκηνοθεσίας.
• Το 1990 το έργο καταγράφηκε στη λίστα του National Film Registry.
• Σε ένα γκάλοπ του American Film Institute το 1998 για τις 100 καλύτερες αμερικάνικες ταινίες έφτασε στην 54η θέση.

Επανέκδοση

Το 1979 κυκλοφόρησε μια καινούργια έκδοση του έργου υπό τη σκηνοθεσία του Delbert Mann. Η επανέκδοση ήταν περίπου 15 λεπτά μεγαλύτερης διάρκειας και προορίστηκε για την τηλεόραση. Το έργο ήταν καλύτερα γυρισμένο και είχε καλύτερα εφέ. Βραβεύτηκε και με Golden Globe του 1980 ως καλύτερη παραγωγή. Παρόλα αυτά δεν γνώρισε ούτε την ίδια επιτυχία, ούτε και έγινε τόσο πολύ γνωστό όσο η πρώτη έκδοση του 1930.

Βιβλιογραφία

• Erich Maria Remarque: Im Westen nichts Neues. Roman. Mit Materialien und einem Nachwort von Tilman Westphalen. Kiepenheuer und Witsch, Köln 1998, ISBN 3-462-02721-2
• Thomas F. Schneider, Erich Maria Remarque, John W. Chambers II, Andrew Kelly, Jan-Christopher Horak, Heinrich Placke: Das Auge ist ein starker Verführer. Erich Maria Remarque und der Film. Schriften des Erich Maria Remarque-Archivs. Bd 13. Rasch, Osnabrück, ISBN 3-932147-51-0
• Modris Eksteins: All Quiet at the Western Front and the Fate of a War. In: Journal of Contemporary History (JCH). London 15.1980, S.345–366. ISSN 0022-0094
• Modris Eksteins: War, Memory, and Politics. The Fate of the Film All Quit at the Western Front. In: Central European History (CEH). Cambridge 13.1980, S.60–82. ISSN 0008-9389
• Gerhard Paul: Aufstand der Bilder. Die NS-Propaganda vor 1933. Dietz, Bonn 1990, 1992. ISBN 3-8012-5015-6
• Bärbel Schrader: Der Fall Remarque. Im Westen nichts Neues. Eine Dokumentation. Reclam, Leipzig 1992. ISBN 3-379-01433-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στην IMDb (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο AllMovie (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο Metacritic (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο Box Office Mojo (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο TCMDB (Αγγλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο AlloCine (Γαλλικά)
• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
• Im Westen nichts Neues beim Deutschen Filminstitut
• Im Westen nichts Neues beim Erich-Maria-Remarque-Friedenszentrum
• Rezension auf Filmzentrale.com Αρχειοθετήθηκε 2008-03-23 στο Wayback Machine.