Γεωγραφία της Ισπανίας
Η Ισπανία είναι μια χώρα που βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ευρώπη και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος (περίπου το 82 τοις εκατό) της Ιβηρικής Χερσονήσου. Καταλαμβάνει επίσης ένα μικρό θύλακα εντός της Γαλλίας που ονομάζεται Λίβια, καθώς και τις Βαλεαρίδες νήσους στη Μεσόγειο, τις Κανάριες νήσους στον Ατλαντικό Ωκεανό 108 χιλιόμετρα δυτικά των ακτών της βορειοδυτικής Αφρικής και πέντε κτήσεις στην Βόρεια Αφρική και έξω από αυτή: τις πόλεις Θέουτα, Μελίγια και τα νησιά Τσαφαρίνας, Πενιόν δε Αλουθέμας και Πενιόν δε Βέλεθ δε λα Γομέρα.
Η ηπειρωτική Ισπανία βρέχεται από την Μεσόγειο Θάλασσα στα ανατολικά και νότια. Συνορεύει στα βόρεια με τη Γαλλία και την Ανδόρα. Βρέχεται στα βόρεια από τον Βισκαϊκό Κόλπο. Στα δυτικά συνορεύει με τη Πορτογαλία και βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό. Με έκταση 504.782 τ.χλμ. στην Ιβηρική χερσόνησο,[1] η Ισπανία είναι η μεγαλύτερη χώρα στη Νότια Ευρώπη, η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στη Δυτική Ευρώπη (πίσω από τη Γαλλία) και η τέταρτη μεγαλύτερη χώρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο (πίσω από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Γαλλία). Έχει μέσο υψόμετρο 650 μέτρων.
Η συνολική έκταση της χώρας φτάνει τα 505.370 τ.χλμ. εκ των οποίων τα 499.542 είναι ξηρά και 5.240 τ.χλμ. είναι θάλασσα.[2] Έχει την 30η μεγαλύτερη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (με έκταση 1.039.233 τ.χλμ.). Η Ισπανία βρίσκεται μεταξύ του 27ου και 44ου βόρειου παραλλήλου και του 19ου δυτικού μεσημβρινού και του 5ου ανατολικού μεσημβρίνου. Η οροσειρά των Πυρηναίων που χωρίζει την Ισπανία από τη Γαλλία έχει μήκος 435 χιλιομέτρων. Στο νότιο άκρο της ηπειρωτικής Ισπανίας βρίσκονται τα στενά του Γιβραλτάρ, που χωρίζουν την Ιβηρική χερσόνησο και την υπόλοιπη Ευρώπη από τη Θέουτα και το Μαρόκο στη Βόρεια Αφρική.
Σύνορα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ισπανία έχει περισσότερα θαλάσσια παρά χερσαία σύνορα. Η Μεσόγειος Θάλασσα βρέχει τις νότιες και ανατολικές ισπανικές ακτές από το στενό του Γιβραλτάρ μέχρι τα ισπανογαλλικά σύνορα, ενώ ο Ατλαντικός Ωκεανός βρέχει τη χώρα βορειοδυτικά και νοτιοδυτικά (βλέπε κόλπος του Κάδιθ και Βισκαϊκός Κόλπος). Οι αυτόνομες ισπανικές πόλεις Θέουτα και Μελίγια είναι ισπανικοί θύλακες που βρίσκονται στην ηπειρωτική Αφρική. Την Θέουτα και Μελίγια διεκδικεί και το Μαρόκο σαν έδαφος του. Τα Κανάρια Νησιά, γεωγραφικά και γεωλογικά μέρος της αφρικανικής ηπείρου, βρίσκονται στον Ατλαντικό Ωκεανό.[3] Η Θέουτα είναι ακριβώς νότια του Γιβραλτάρ, η Μελίγια είναι κοντά στην Αλγερία.
Η Ισπανία μοιράζεται επίσης χερσαία σύνορα με τη Γαλλία και την Ανδόρα κατά μήκος των Πυρηναίων στα βορειοανατολικά, με την Πορτογαλία στα δυτικά, με τη μικρή βρετανική αποικία του Γιβραλτάρ κοντά στο νοτιότερο άκρο, και με το Μαρόκο στις αυτόνομες πόλεις της Θέουτα και Μελίγια. Επίσης σε αφρικανικό έδαφος βρίσκονται και κάποια νησάκια που ανήκουν στην Ισπανία. Η υπαγωγή του Γιβραλτάρ είναι ένα ταραχώδες ζήτημα που απασχολεί ακόμη και σήμερα τις κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Βρετανίας,[4] ενώ το Μαρόκο αμφισβητεί την ισπανική κυριαρχία στη Θέουτα και Μελίγια.
Η Ισπανία έχει επίσης έναν μικρό θύλακα εντός της Γαλλίας, τη Λίβια. Η Λίβια ανήκει στην κομάρκα της Σερδάνιας, μια από της ιστορικές περιοχές της Καταλονίας.[5]
Περιοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χερσόνησος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πλειονότητα της χερσονήσου της Ισπανίας αποτελείται από τη Μεσέτα Θεντράλ (εσωτερικό οροπέδιο στα ελληνικά), ένα ορεινό οροπέδιο. Κάποιες στενές πεδιάδες υπάρχουν μόνο στις περιοχές που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, με σημαντικότερη αυτή της Ανδαλουσίας.[4] Η χώρα μπορεί να χωριστεί σε δέκα φυσικές περιοχές ή υποπεριοχές: την Μεσέτα Θεντράλ, τα Κανταβρικά όρη (Cordillera Cantabrica) και τα βορειοδυτικά, την περιοχή Ιβηρικά όρη, τα Πυρηναία, την λεγόμενη περιοχή "Πενιβέτικο" στα νοτιοανατολικά, την πεδιάδα τη Ανδαλουσίας, τη λεκάνη του Έβρου, τις παράκτιες πεδιάδες, τις Βαλεαρίδες νήσους και τα Κανάρια Νησιά.[4] Οι δέκα φυσικές περιοχές της Ισπανίας μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τέσσερις: το Μεσέτα Θεντράλ και τα όρη που αποτελούν συνέχεια του, τις υπόλοιπες ορεινές περιοχές, τις πεδιάδες και τα νησιά.[4]
Εσωτερικό Οροπέδιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Μεσέτα Θεντράλ ("Εσωτερικό Οροπέδιο") είναι ένα τεράστιο οροπέδιο στην καρδιά της ηπειρωτικής Ισπανίας, με μέσο υψόμετρο γύρω στα 610 με 760 μέτρα. Περιτριγυρίζεται από βουνά. Το Σιστέμα Θεντράλ που περιγράφεται ως η «ραχιαία σπονδυλική στήλη» του Μεσέτα Θεντράλ, χωρίζει τη Μεσέτα σε βόρειες και νότιες υποπεριοχές. Οι βόρειες υποπεριοχές έχουν μεγαλύτερα υψόμετρα αλλά είναι μικρότερες σε έκταση.[4] Το Σιστέμα Θεντράλ (κεντρικό σύστημα) περιβάλλει την πόλη της Μαδρίτης και η Μαδρίτη περιβάλλεται από βουνά των 2.400 μέτρων και πάνω.[4] Νοτιοδυτικά της Μαδρίτης, βρίσκεται το υψηλότερο βουνό του κεντρικού συστήματος, το Πίκο Αλμανθόρ, με υψόμετρο σχεδόν 2600 μέτρα.[4] Τα βουνά του Σιστέμα Θεντράλ, τα οποία συνεχίζουν και στην Πορτογαλία, εμφανίζουν ορισμένα παγετωνικά χαρακτηριστικά. Οι κορυφές των υψηλότερων βουνών του Σιστέμα Θεντράλ είναι καλυμμένες από πάγο το μεγαλύτερο μέρος του έτους.[4] Παρά το ύψος των βουνών, το Σιστέμα Θεντράλ δεν εμποδίζει την μεταφορά αερίων μαζών από την νότια Μεσέτα Θεντράλ ή γενικότερα την επικοινωνία μεταξύ της βόρειας και νότιας Ισπανίας, επειδή υπάρχουν αρκετοί αυχένες που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ των βόρειων και νότιων περιοχών του Μεσέτα Θεντράλ.[4]
Το νότιο τμήμα της Μεσέτας (ισπανικά: Submeseta Sur) χωρίζεται περαιτέρω από δίδυμες οροσειρές, το Μόντες δε Τολέδο που έχει κλίση προς τα ανατολικά και το Σιέρα δε Γουαδαλούπε που έχει κλίση προς τα δυτικά. Οι κορυφές των δύο οροσειρών δεν πάνε πολύ πάνω από τα 1.500 μέτρα.[4] Με πολλά εύκολα περάσματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που συνδέουν τη Μεσέτα με την Ανδαλουσιανή πεδιάδα, το Μόντες δε Τολέδο και το Σιέρα δε Γουαδαλούπε δεν αποτελούν εμπόδιο στη μεταφορά και την επικοινωνία μεταξύ των περιοχών της Ισπανίας.[4] Οι δύο οροσειρές χωρίζονται από το Σιστέμα Σεντράλ από τον ποταμό Τάγο.[4]
Οι ορεινές περιοχές που περιβάλλουν την Μεσέτα Θεντράλ και συνδέονται με αυτή είναι το Σιέρα Μορένα, τα Κανταβρικά όρη και τα Ιβηρικά όρη. Σχηματίζοντας το νότιο άκρο του Μεσέτα Θεντράλ, η ανατολική Σιέρα Μορένα συγχωνεύεται με τη νότια επέκταση των Ιβηρικών ορέων και εκτείνεται στα δυτικά μέχρι τη βόρεια άκρη της κοιλάδας του ποταμού Γουαδαλκιβίρ για να ενωθεί με τα βουνά στη νότια Πορτογαλία.[4] Η οροσειρά Σιέρα Μορένα εκτείνεται βόρεια μέχρι τον ποταμό Γουαδιάνα, που την χωρίζει από το Σιστέμα Θεντράλ.[4] Παρά τα σχετικά χαμηλά υψόμετρά τους (τα βουνά της Σιέρα Μορένα σπάνια περνάνε τα 1.300 μέτρα υψόμετρο) τα βουνά της Σιέρα Μορένα είναι απόκρημνα στο νότιο άκρο τους.[4]
Τα Κανταβρικά όρη διασχίζουν τον Βισκαϊκό Κόλπο και η πορεία τους είναι παράλληλη με την ακτογραμμή του. Το Πίκος δε Εουρόπα είναι το υψηλότερο βουνό των Κανταβρικών ορέων και ξεπερνά τα 2.500 μέτρα.[4] Τα Κανταβρικά όρη έχουν μήκος περίπου 182 χιλιομέτρων. Σαν γενικό κανόνα, στα Κανταβρικά όρη το τοπίο παρουσιάζει μια απότομη υψομετρική κάθοδο κατά περίπου 1.500 μέτρα σε περιοχές με απόσταση περίπου 30 χιλιόμετρα από την ακτή.[4] Στα δυτικά των Κανταβρικών ορέων απλώνονται οι βορειοδυτικοί λόφοι[4] και στα ανατολικά τα Βασκικά όρη που συνδέουν τα Κανταβρικά όρη με τα Πυρηναία.
Τα Ιβηρικά όρη ξεκινούν από τα Κανταβρικά όρη και αφού πάρουν μια κλίση προς τα νοτιοανατολικά, οριοθετούνται από τον Έβρο και τον Χούκαρ. Οι άγονες, απόκρημνες πλαγιές των Ιβηρικών ορέων καλύπτουν μια έκταση κοντά στα 21.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.[4] Τα βόρεια Ιβηρικά όρη ξεπερνούν τα 2.000 μέτρα υψόμετρο και ανατολικά των πηγών του Ντουέρο φτάνουν και τα 2.300 μέτρα.[4] Οι εξαιρετικά απότομες βουνοπλαγιές των Ιβηρικών ορέων συχνά κόβονται από βαθιά, στενά φαράγγια.[4]
Πεδινές περιοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κύριες ισπανικές πεδιάδες είναι η πεδιάδα της Ανδαλουσίας στα νοτιοδυτικά, η λεκάνη του Έβρου στα βορειοανατολικά και οι παράκτιες πεδιάδες σε όλη τη χώρα. Η πεδιάδα της Ανδαλουσίας είναι ουσιαστικά μια ευρεία κοιλάδα την οποία διασχίζει ο Γουαδαλκιβίρ.[4] Το πλάτος του ποταμού μεγαλώνει όσο φτάνει προς τις εκβολές του και φτάνει στο μεγαλύτερο του μέγεθος όταν εκβάλλει στον κόλπο του Κάδιθ.[4] Η πεδιάδα της Ανδαλουσίας οριοθετείται στα βόρεια από τη Σιέρα Μορένα και στα νότια από το Σιστέμα Πενιβέτικο. Το στενότερο σημείο της ανδαλουσιανής πεδιάδας είναι ένα σημείο στα ανατολικά στο οποίο οι προαναφερθείσες οροσειρές ενώνονται.[4] Η λεκάνη του Έβρου σχηματίζεται από την κοιλάδα του Έβρου, τα Ιβηρικά όρη και τα Πυρηναία (αλλά και από κάποιες προεκτάσεις των Πυρηναίων με παράλληλη πορεία με την θάλασσα).[4] Μικρές χαμηλές κοιλάδες ποταμών κοντά στα πορτογαλικά σύνορα βρίσκονται στις κοιλάδες του Τάγου και του Γουαδιάνα.[4]
Οι περιοχές των παράκτιων πεδιάδων είναι στενές εκτάσεις που βρίσκονται ανάμεσα στις θάλασσες και τα βουνά, που φτάνουν μέχρι πολύ κοντά στη θάλασσα. Η μεγαλύτερη παράκτια πεδιάδα στην Ισπανία είναι αυτή του Κάδιθ, όπου η τοπική παράκτια πεδιάδα ενώνεται με αυτή της Ανδαλουσίας.[4] Η στενότερη παράκτια πεδιάδα εκτείνεται κατά μήκος του Βισκαϊκού Κόλπου, όπου τα Κανταβρικά όρη φτάνουν μέχρι σχεδόν την θάλασσα.[4]
Τα νησιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα σημαντικά νησιά στην Ισπανία είναι οι Βαλεαρίδες και οι Κανάριες Νήσοι. Η πρώτη βρίσκεται στη Μεσόγειο, στο ανατολικό κομμάτι των Καταλανικών Χωρών, ενώ οι Κανάριες νήσοι βρίσκονται δυτικά του Μαρόκου. Οι Βαλεαρίδες Νήσοι, καλύπτουν συνολική έκταση 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και βρίσκονται 80 χιλιόμετρα μακριά από την κεντρική ανατολική ακτή της Ισπανίας.[4] Τα βουνά που υψώνονται στις Βαλεαρίδες νήσους είναι μια προέκταση του Σιστέμα Πενιβέτικο (ή, αλλιώς, των Πενιβετικών ορέων).[4] Τα υψηλότερα βουνά του αρχιπελάγους φτάνουν τα 1.400 μέτρα και βρίσκονται στη βορειοδυτική Μαγιόρκα, κοντά στην ακτή.[4] Το κεντρικό τμήμα της Μαγιόρκας είναι μια πεδιάδα, οριοθετούμενο στα ανατολικά και νοτιοανατολικά από λόφους.[4]
Τα Κανάρια Νησιά, ενενήντα χιλιόμετρα μακριά από τη δυτική ακτή της Αφρικής, δημιουργήθηκαν από την ηφαιστειακή δραστηριότητα που υπήρχε εκεί. Τα μεγάλα κεντρικά νησιά, η Τενερίφη και το Γκραν Κανάρια, έχουν τα υψηλότερα βουνά[4] Το Πίκο δε λας Νιέβες, το οποίο βρίσκεται στο νησί Γκραν Κανάρια, φτάνει στα 1.949 μέτρα υψόμετρο, ενώ το Τέιδε, στην Τενερίφη, φτάνει στα 3.718 μέτρα. Το Τέιδε είναι αδρανές ηφαίστειο και παράλληλα είναι το υψηλότερο σημείο στην Ισπανία.
Αποστράγγιση και πλημμύρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τα περίπου 1.800 ποτάμια και ρέματα στην Ισπανία, μόνο ο Τάγος έχει μήκος άνω των 960 χιλιομέτρων. Μόνο 90 ποταμοί, πέρα από τον Τάγο, διασχίζουν πάνω από 96 χιλιόμετρα στην Ισπανία. Οι μικρότεροι ποταμοί στην Ισπανία συνήθως μεταφέρουν σε ακανόνιστες βάσεις μια μικρή ποσότητα νερού. Συχνά οι πηγές τους είναι ξηρές για κάποια τμήματα του χρόνου αλλά όταν ρέουν οι εποχικοί ποταμοί, συχνά ρέουν με γρήγορη ταχύτητα.[4] Οι περισσότεροι μεγάλοι ποταμοί πηγάζουν στα βουνά που περιβάλλουν ή ανατέμνουν το Μεσέτα Θεντράλ και από εκεί παίρνουν μια πορεία προς δυσμάς, μπαίνουν στην Πορτογαλία και από εκεί εκβάλλουν στο Ατλαντικό Ωκεανό.[4] Μια σημαντική εξαίρεση είναι ο Έβρος, ο οποίος εκβάλλει στην Μεσόγειο.[4] Τα ποτάμια που πηγάζουν στην βόρεια πεδιάδα ή στα βορειοδυτικά εκβάλλουν επίσης στον Ατλαντικό Ωκεανό.[4] Η βορειοδυτική ακτογραμμή περικόπτεται επίσης από τα ρίας, γεωλογικοί σχηματισμοί που μοιάζουν με τα φιόρδ.[4]
Οι σημαντικότεροι ποταμοί που διασχίζουν το Μεσέτα Θεντράλ είναι ο Δούρος/Ντουέρο, ο Τάγος, ο Γουαδιάνα και ο Γουαδαλκιβίρ. Ο Γουαδαλκιβίρ είναι ένας από τους σημαντικότερους ποταμούς της Ισπανίας επειδή ποτίζει μια εύφορη κοιλάδα, δημιουργώντας έτσι μια περιοχή που μπορεί να στηρίξει πολλές καλλιέργειες. Επίσης ο Γουαδαλκιβίρ είναι πλωτός και η Σεβίλλη είναι το μόνο παραποτάμιο λιμάνι της Ισπανίας που μπορούν να μπουν σε αυτό μεγάλα πλοία που ταξιδεύουν στους ωκεανούς.[4] Ο κύριος ποταμός στη βορειοδυτική Ισπανία είναι ο Μίνιο.[4]
Το φράγμα Ελ Αταθάρ είναι ένα μεγάλο φράγμα που κατασκευάστηκε κοντά στη Μαδρίτη για την υδροδότηση της πόλης.
Πλημμύρες και διάβρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ορισμένες ισπανικές περιοχές είναι ευάλωτες στις πλημμύρες και στη αποσάθρωση του εδάφους.[6]
- Στις 15 Οκτωβρίου 1879, στη Μούρθια, οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις προκάλεσαν την πλημμύρα της Αγίας Τερέζας.
- Στις 13 με 15 Οκτωβρίου 1957, στη Βαλένθια, οι καταρρακτώδεις βροχές προκάλεσαν πλημμύρες που στοίχισαν την ζωή σε τουλάχιστον 81 άτομα.[7]
- Το 1982, ο ποταμός Χούκαρ (Βαλένθια, Ισπανία) υπερχείλισε, έσπασε τον ταμιευτήρα Τόους και προκάλεσε μια πλημμύρα που στοίχισε την ζωή σε 30 άτομα.[8]
Έλλειψη νερού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η έλλειψη νερού αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή στην Ισπανία. Η λειψυδρία επηρεάζει αρκετές περιοχές στην Ισπανία και η κλιματική αλλαγή μπορεί να επιδεινώσει αυτό το πρόβλημα. Η λεκάνη του Χούκαρ αντιμετωπίζει συχνά προβλήματα λειψυδρίας το καλοκαίρι. Στη λεκάνη του ποταμού Σεγούρα, η λειψυδρία έχει οδηγήσει σε αύξηση των λογαριασμών του νερού κατά 30% για τα νοικοκυριά. Συνολικά, η νοτιοανατολική Ισπανία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην έλλειψη νερού. Επιπλέον, αρκετές περιοχές της Μεσογείου επηρεάζονται από την εισβολή αλμυρού νερού σε χερσαίες εκτάσεις.[6]
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ηπειρωτική Ισπανία έχει κατά κύριο λόγο, ανάλογα με τη περιοχή, ημίξηρο, ωκεάνιο ή μεσογειακό κλίμα.
Το ημίξηρο κλίμα είναι το κλίμα της πλειοψηφίας της ηπειρωτικής Ισπανίας. Ημίξηρο κλίμα μπορεί να διακρίνει κάποιος στο κεντρικό οροπέδιο, το Μεσέτα Θεντράλ, την λεκάνη του Έβρου και σε περιοχές στα ανατολικά και νότια. Το ημίξηρο κλίμα χαρακτηρίζεται από μεγάλες ημερήσιες και εποχικές διακυμάνσεις στη θερμοκρασία. Ως προς τις βροχοπτώσεις, αυτές είναι λιγοστές, ακανόνιστες βροχοπτώσεις και με υψηλό ποσοστό εξάτμισης, με αποτέλεσμα η περιοχή να μένει άνυδρη μετά την βροχόπτωση.[9] Η ετήσια ποσότητα βροχόπτωσης φτάνει τα 300 με 640 χιλιοστά στην Ισπανία, με το μεγαλύτερο μέρος της Μεσέτας να λαμβάνει γύρω στα 500 χιλιοστά βροχής.[9] Στη βόρεια Μεσέτα, το Σιστέμα Θεντράλ και τη λεκάνη του Έβρου οι περισσότερες βροχοπτώσεις πέφτουν μεταξύ Απριλίου-Ιουνίου και Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, ενώ τα τέλη της άνοιξης είναι η βροχερότερη περίοδος του έτους.[9] Στη νότια Μεσέτα, επίσης, οι υγρές εποχές είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο, αλλά η άνοιξη έρχεται νωρίτερα (Μάρτιος), και το φθινόπωρο είναι η πιο υγρή εποχή.[9] Ακόμη και κατά τις περιόδους που πέφτουν αρκετές βροχές, αυτές εκδηλώνονται ακανόνιστα και όχι σε σταθερή βάση.[9] Οι χειμώνες σε αυτές τις περιοχές είναι ψυχροί, με ισχυρούς ανέμους και υψηλή υγρασία, παρά τις λίγες βροχοπτώσεις.[9] Εκτός από τις ορεινές περιοχές, οι βόρειοι πρόποδες των Ιβηρικών ορέων είναι η πιο κρύα περιοχή και ο παγετός είναι κοινός.[9] Τα καλοκαίρια είναι ζεστά και χωρίς σύννεφα, με τις ημερήσιες θερμοκρασίες εκεί να φτάνουν ακόμη και σε νούμερα κοντά στους 40 βαθμούς για να πέσουν στους 20 περίπου βαθμούς το βράδυ.[9] Η λεκάνη του Έβρου, σε χαμηλότερο υψόμετρο, είναι εξαιρετικά ζεστή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και οι θερμοκρασίες μπορεί να ξεπεράσουν τους 43 βαθμούς εκεί με καύσωνα.[9] Η υγρασία είναι χαμηλή στο Μεσέτα Θεντράλ και στη λεκάνη του Έβρου το καλοκαίρι, αλλά στις παράκτιες περιοχές που διαρρέει ο Έβρος, είναι υψηλή.[9]
Στο βόρειο τμήμα της χώρας, από τα Πυρηναία έως τη βορειοδυτική περιοχή επικρατεί ωκεάνιο κλίμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από σχετικά ήπιους χειμώνες, θερμά αλλά όχι ζεστά καλοκαίρια και γενικά άφθονες βροχοπτώσεις όλο το έτος. Οι θερμοκρασίες δεν αυξομειώνονται τόσο έντονα μέσα σε μια ημέρα όσο στο Μεσέτα Θεντράλ.[9] Οι άνεμοι που πνέουν στην θάλασσα είναι ο λόγος που η βόρεια Ισπανία έχει πιο ήπιο κλίμα, ωστόσο η θερμοκρασία αυξάνεται όσο κανείς μπαίνει πιο μέσα στην στεριά.[9] Η απόσταση από τον Ατλαντικό Ωκεανό επηρεάζει επίσης τις βροχοπτώσεις και υπάρχουν λιγότερες βροχοπτώσεις στην ανατολική Ισπανία σε σχέση με τη δυτική.[9] Το φθινόπωρο (Οκτώβριος έως Δεκέμβριος) είναι η εποχή με τις περισσότερες βροχοπτώσεις, ενώ ο ξηρότερος μήνας είναι ο Ιούλιος.[9] Η υψηλή υγρασία και οι άνεμοι που έρχονται από την θάλασσα, οι οποίοι επικρατούν εκεί, καθιστούν την ομίχλη κοινό θέαμα κατά μήκος της βορειοδυτικής ακτής. Ωστόσο, στο εσωτερικό της Ισπανίας η ομίχλη είναι αρκετά σπανιότερη, επειδή τα βουνά φράζουν τις αέριες μάζες της θάλασσας.[9]
Το μεσογειακό κλίμα εκτείνεται από την πεδιάδα της Ανδαλουσίας κατά μήκος των νότιων και ανατολικών ακτών μέχρι τις προεκτάσεις των Πυρηναίων που κινούνται σε παραλληλία με την πορεία της θάλασσας. Οι βροχοπτώσεις στις περιοχές με μεσογειακό κλίμα είναι λιγότερες σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα, και αυτές συγκεντρώνονται κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα.[9] Γενικά, οι βροχοπτώσεις είναι λίγες, συχνά ανεπαρκείς, σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα και αναξιόπιστες.[9] Οι θερμοκρασίες στην μεσογειακή ακτή της Ισπανίας είναι συνήθως πιο μέτριες τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα και οι ημερήσιες μεταβολές θερμοκρασίας είναι σε μικρότερη κλίμακα απ'ότι στο εσωτερικό.[9] Η μέση θερμοκρασία τον Ιανουάριο είναι 10 με 13 βαθμούς στην μεσογειακή ακτή και 9 στη Βαρκελώνη.[9] Το χειμώνα, οι θερμοκρασίες στην ενδοχώρα στην πεδιάδα της Ανδαλουσίας είναι ελαφρώς χαμηλότερες από αυτές στις ακτές.[9] Η μέση θερμοκρασία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είναι 22 με 27 βαθμούς στις παράκτιες περιοχές και 29 με 31 στην ενδοχώρα.[9] Στην παράκτια Ανδαλουσία ρέει ο λίβας —ζεστές, ξηρές αέριες μάζες από την Αφρική.[9] Αυτοί οι άνεμοι, που μερικές φορές μεταφέρουν λεπτή σκόνη, εμφανίζονται πιο συχνά την άνοιξη.[9] Ένας πιο δροσερός ανατολικός άνεμος, ο Λεβάντες, διοχετεύεται μεταξύ του Σιστέμα Πενιβέτικο και της οροσειράς του Άτλαντα της Βόρειας Αφρικής. [9]
Πόλεις και πληθυσμιακή γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι πολυπληθέστερες πόλεις στην Ισπανία είναι η Μαδρίτη (3.3 εκατομμύρια κάτοικοι), η Βαρκελώνη (1.6 εκατομμύρια κάτοικοι), η Βαλένθια (790.000 κάτοικοι) και η Σεβίλλη (690.000 κάτοικοι), όλα τα παραπάνω νούμερα είναι από στοιχεία του 2019.[10]
Πόροι και χρήση γης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φυσικοί πόροι: άνθρακας, λιγνίτης, σιδηρομετάλλευμα, ουράνιο, υδράργυρος, πυρίτες, αργυραδάμαντας, γύψος, ψευδάργυρος, μόλυβδος, βολφράμιο, χαλκός, καολίνης, ποτάσα, σεπιόλιθος , υδροηλεκτρική ενέργεια, καλλιεργήσιμη γη.
Χρήση της γης:
- Καλλιεργήσιμη γη: 27.18%
- Μόνιμες καλλιέργειες: 9.85%
- Άλλες χρήσεις: 62.97% (2005)
Αρδευόμενη γη: 38.000 τ.χλμ. (2003)
Σύνολο ανανεώσιμων υδάτινων πόρων: 111,1 κυβικά μέτρα (2005)
Περιβαλλοντικές ανησυχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φυσικοί κίνδυνοι: περιοδικές ξηρασίες, περιστασιακές πλημμύρες
Περιβάλλον - Τρέχοντα ζητήματα:
- Ρύπανση της Μεσογείου από ακατέργαστα λύματα και λύματα από την υπεράκτια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Προβλήματα με τη ποιότητα του νερού και τη ποσότητα του διαθέσιμου νερού σε εθνικό επίπεδο· ατμοσφαιρική ρύπανση, αποψίλωση των δασών, ερημοποίηση.
Η Ισπανία είναι συμβάλλον μέρος στις παρακάτω συμφωνίες για το περιβάλλον:
- Συμβαλλόμενο μέρος στις συμφωνίες για την Ατμοσφαιρική Ρύπανση, την Ατμοσφαιρική Ρύπανση- Οξείδια του αζώτου, την Ατμοσφαιρική Ρύπανση-Μόνιμοι Οργανικοί Ρύποι, την Ατμοσφαιρική Ρύπανση-Θείο 94, την Ατμοσφαιρική Ρύπανση-Ευαίσθητες οργανικές ενώσεις, Συνθήκη της Ανταρκτικής, Περιβαλλοντικό Πρωτόκολλο για την Ανταρκτική, Συνθήκη για την Βιοποικιλότητα, Πρωτόκολλο του Κιότο, συμφωνία για την Ερημοποίηση, τα Απειλούμενα Είδη, τη Τροποποίηση του Περιβάλλοντος, τα Επικίνδυνα Απόβλητα, το Δίκαιο της Θάλασσας, την απόρριψη επικίνδυνων ουσιών στη θάλασσα, την συνθήκη Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών, την συνθήκη για τη προστασία στο στρώμα του όζοντος, τη συνθήκη για τη φαλαινοθηρία, την ρύπανση από τα πλοία και τις συνθήκες του 1983 και του 1994 για τη τροπική ξυλεία, την συνθήκη για την Ατμοσφαιρική Ρύπανση-Μόνιμοι οργανικοί ρύποι. Οι άνωθεν συνθήκες έχουν όλες επικυρωθεί εκτός της τελευταίας.
Αξιώσεις στη θάλασσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αιγιαλίτιδα ζώνη: 24 ναυτικά μίλια
- Αποκλειστική οικονομική ζώνη: 1.039.233 τ.χλμ.
- Χωρικά ύδατα: 12 ναυτικά μίλια
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Eur (30 Νοεμβρίου 2002). Western Europe 2003. Psychology Press. σελ. 559. ISBN 978-1-85743-152-0.
- ↑ «Spain». The World Factbook. Central Intelligence Agency. 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2008.
- ↑ «La Macaronesia. Consideraciones geológicas, biogeográficas y paleoecológicas» (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2010.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 4,28 4,29 4,30 4,31 4,32 4,33 4,34 4,35 4,36 4,37 4,38 4,39 Clark, Robert P. (1990). «Spain: a country study». Στο: Solsten, Eric, επιμ. Spain: a country study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress, σσ. 69-76. OCLC 44200005. https://www.loc.gov/item/90006127/.
Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
- ↑ «Livia». Britannica. 23 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2022.
- ↑ 6,0 6,1 «Publications-list» (PDF).
- ↑ Hasta aquí llegó la riada, ABC, 13 August 2007
- ↑ Diluvio en el País Valenciano, La Vanguardia, 21 October 1982, p1
- ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 9,22 9,23 Clark, Robert P. (1990). «Spain: a country study». Στο: Solsten, Eric, επιμ. Spain: a country study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress, σσ. 76-77. OCLC 44200005. https://www.loc.gov/item/90006127/. Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
- ↑ «Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero. Detalle municipal». INE.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Geography of Spain στο Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||||||||
|