Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η οριοθέτηση των θαλασσίων υδάτων κατά το διεθνές δίκαιο

Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) θεωρείται η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από το νερό και τον άνεμο[1]. Εκτείνεται πέραν των χωρικών υδάτων μιας χώρας (συνήθως 12 ναυτικά μίλια) στα 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή. Η χρήση του όρου μπορεί να περιλαμβάνει την υφαλοκρηπίδα, ονομαστικά και μόνο. Σε επίπεδο ουσίας δικαίου και συνεπαγόμενων δικαιωμάτων είναι δύο διαφορετικές ζώνες. Η ΑΟΖ δεν συμπεριλαμβάνει τα χωρικά ύδατα, ούτε και την υφαλοκρηπίδα πέραν των 200 ν.μ. Η διαφορά χωρικών υδάτων και ΑΟΖ είναι πως τα χωρικά ύδατα αφορούν σε πλήρη κυριαρχία, ενώ η ΑΟΖ αποτελεί απλό "κυριαρχικό δικαίωμα", το οποίο αναφέρεται στη δικαιοδοσία του παράκτιου κράτους μέχρι και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η επιφάνεια είναι διεθνή ύδατα[2].

Ορισμός της ΑΟΖ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παγκόσμιος χάρτης με πληροφορίες ζώνης ώρας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης

Γενικά, η ΑΟΖ μιας χώρας εκτείνεται από τα εξωτερικά όρια των χωρικών υδάτων και μέχρι τα 200 ν.μ. (370 χλμ.), τα οποία υπολογίζονται από τις γραμμές βάσης/ baseline (Άρθρο 57 της Σύμβασης για το Δίκαιο της θάλασσας), οι οποίες δεν συμπίπτουν ακριβώς με την ακτογραμμή [3]. Εξαίρεση σ' αυτόν τον κανόνα αποτελούν οι περιπτώσεις όπου οι ΑΟΖ δύο ή περισσοτέρων χωρών αλληλοεφάπτονται, όταν δηλαδή οι ακτογραμμές των εν λόγω χωρών απέχουν λιγότερο από 400 ναυτικά μίλια (740 χλμ). Στην περίπτωση που οι ΑΟΖ αλληλοεφάπτονται, έγκειται στις χώρες που τις διεκδικούν να ορίσουν από κοινού θαλάσσια σύνορα.[4] Γενικά, κάθε σημείο εντός αλληλοεφαπτόμενης περιοχής περιέρχεται στη δικαιοδοσία της εγγύτερης χώρας.[5]

Στην έκταση της ΑΟΖ συνυπολογίζεται και η συνορεύουσα ζώνη, η οποία εκτείνεται για 12 ν.μ. πέραν του ορίου των εθνικών υδάτων. Οι χώρες μπορούν να αξιώνουν δικαίωμα και στην υφαλοκρηπίδα, η οποία μπορεί να εκτείνεται έως και 350 ν.μ. από την ακτογραμμή και πέραν την ΑΟΖ, ωστόσο αυτές οι περιοχές δεν λογίζονται ως μέρος της ΑΟΖ τους. Ο δια νόμου ορισμός της υφαλοκρηπίδας δεν αντιστοιχεί επακριβώς στη γεωλογική σημασία του όρου, καθώς περιλαμβάνει το υποθαλάσσιο μέρος της ξηράς, καθώς και τον πυθμένα εντός της ΑΟΖ.

Ιστορική αναδρομή της ΑΟΖ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόλις στα τέλη του 20ύ αιώνα υιοθετήθηκε η ιδέα της κατάτμησης θαλασσίων περιοχών εν είδει ΑΟΖ, ώστε να υπάρχει καλύτερος έλεγχος των αλιευτικών υποθέσεων εκτός εθνικών υδάτων.

Αρχικά, τα εθνικά ύδατα μιας χώρας εκτείνονταν για 3 ν.μ. (6 χλμ) από την ακτογραμμή της -όσο περίπου είναι το βεληνεκές ενός κανονιού. Στη νεότερη εποχή, τα εθνικά ύδατα επεκτάθηκαν στα 12 ναυτικά μίλια (περ. 19 χλμ). Στις αρχές του 1970, το Εκουαδόρ διεκδίκησε την επέκταση των εθνικών του υδάτων στα 200 ν.μ.· κατέσχεσαν έτσι αμερικανικά αλιευτικά και υποχρέωσαν τις ΗΠΑ να πληρώσουν βαριά πρόστιμα για καταπάτηση περιοχής εθνικής κυριαρχίας. Εν τέλει, οι ΗΠΑ συμφώνησαν να τεθεί το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.[6] Αυτό υπήρξε το πρώτο βήμα για την καθιέρωση των 12 ν.μ. ως νόρμα των εθνικών υδάτων μιας χώρας. Παράλληλα, με την Τρίτη Συμβαση του ΟΗΕ περί Δικαίου της Θάλασσας το 1982, αναγνωρίστηκε διεθνώς ο ορισμός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στα 200 ν.μ.

Το Άρθρο 55, μέρος Ε΄της Σύμβασης, ορίζει τα εξής:

Ειδικό νομικό καθεστώς της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης
Η αποκλειστική οικονομική ζώνη ορίζεται ως η θαλάσσια περιοχή πέραν και εφαπτομένης των εθνικών υδάτων, και υπόκειται σε συγκεκριμένο νομικό καθεστώς όπως ορίζεται στο παρόν παράρτημα, υπό το οποίο τα δικαιώματα και η δικαιοδοσία του οριζόμενου Κράτους, και τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των άλλων Κρατών καθορίζονται από τις διατάξεις της παρούσας Συνθήκης.

ΑΟΖ υπό αμφισβήτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ακριβής έκταση της ΑΟΖ είναι συχνά θέμα διαμάχης μεταξύ δύο ή περισσότερων χωρών. Ακολουθεί ένας κατάλογος με μερικές σημαντικές έριδες κάποιων χωρών, επί των θαλασσίων υδάτων τους.

  • Το διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ισλανδίας, γνωστό και ως Πόλεμοι του μπακαλιάρου.
  • Η Νορβηγία βρίσκεται σε έριδα με τη Ρωσία επί των εθνικών τους υδάτων και της ΑΟΖ, όσον αφορά στο Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ.
  • Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαμάχη με την Τουρκία, επί της έκτασης της υφαλοκρηπίδας.
  • Η Νότια Κινεζική Θάλασσα αποτελεί μήλο της έριδος μεταξύ πολλών όμορων χωρών.
  • Υπάρχει μια διαφιλονικούμενη περιοχή ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον Καναδά, τη λεγόμενη Θάλασσα Μποφόρ. Στην περιοχή υπάρχουν αποθέματα υδρογονανθράκων, τα οποία οι δύο χώρες διεκδικούν.
  • Η διαμάχη επί της νησίδας Rockall (βρίσκεται μεταξύ Ιρλανδίας και Ισλανδίας). Η έριδα είναι επί θέματος ΑΟΖ, παρά για τους πόρους, ή τη γεωστρατηγική σημασία της.
  • Ενα μέρος της Καναδικής ΑΟΖ διεκδικεί η Γαλλία, για λογαριασμό των νήσων Σαιν Πιερ και Μικελόν, των οποίων διατηρεί την κυριαρχία από το 1763 (επίσημα από το 1985). Οι νήσοι περικλείονται ολοκληρωτικά από την ΑΟΖ του Καναδά.

Περιοχές όπου παγετώνες καλύπτουν τη θαλάσσια περιοχή μιας χώρας πέραν της ακτογραμμής της, αποτελούν επίσης πιθανές διαφιλονικούμενες εκτάσεις.[7]

ΑΟΖ κατά χώρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος.
Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα.
Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος.

Ελλάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ελλάδα έχει ορίσει ΑΟΖ με την Ιταλία και μερικώς με την Αίγυπτο, ενώ ακόμα προσπαθεί να ολοκληρώσει την ΑΟΖ με την Αίγυπτο και να ορίσει ΑΟΖ με την Αλβανία, Λιβύη, Κύπρο και Τουρκία, και έχει το δικαίωμα να το πράξει σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και τη διεθνή νομοθεσία. Ωστόσο η ελληνική πλευρά δεν έχει προβεί μέχρι στιγμής σε κάποια τέτοιου είδους διεκδίκηση.

Η τουρκική δήλωση περί πολέμου δεν αφορά την ΑΟΖ· η Τουρκία ισχυρίζεται ότι το Αιγαίο, ως ημίκλειστη θαλάσσια περιοχή, πρέπει να τεθεί υπό ειδικό καθεστώς, εν αντιθέσει με άλλες ημίκλειστες θάλασσες όπως την Αδριατική θάλασσα, ή πλήρως κλειστές όπως τη Μαύρη Θάλασσα. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη του ΟΗΕ περί Δικαίου της Θάλασσας, με την οποία τα εθνικά ύδατα μιας χώρας μπορούν να επεκταθούν στα 12 ναυτικά μίλια. Αν και φέρει μόνιμη αντίρρηση στο σχετικό άρθρο της Συνθήκης, η ίδια έχει επεκτείνει τα εθνικά της ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα στα 12 ν.μ. Το 1995, κατά την επικύρωση της Συνθήκης από το ελληνικό κοινοβούλιο, η Τουρκία δήλωσε[8] ότι στην περίπτωση που η Ελλάδα επέκτεινε τα εθνικά της ύδατα πέραν των 6 ν.μ., αυτό θα εκλαμβανόταν ως απόπειρα περιορισμού της καθώς και άμεση προσβολή της εθνικής της κυριαρχίας. Με αυτόν τον ισχυρισμό ισχύει ακόμη και σήμερα το λεγόμενο casus belli.

Την ίδια ώρα, ενώ η Λιβύη δείχνει - μετά και το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης- διστακτική στην υπογραφή σχετικής συμφωνίας, η κυβέρνηση του Ισραήλ έχει αναγνωρίσει ήδη τις ΑΟΖ τόσο της Ελλάδας, όσο και της Κύπρου. Στα σχέδιά του είναι η μεταφορά του φυσικού αερίου που θα εξορύσσεται από το κοίτασμα Λεβιάθαν, μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού ο οποίος θα διέρχεται και από την Ελληνική ΑΟΖ. Κατά το σχέδιο αυτό τεκμαίρεται η αναγνώριση της ελληνικής ΑΟΖ από το Ισραήλ, κάτι που αποτελεί ισχυρό διαπραγματευτικό «χαρτί» για τις ελληνικές διεκδικήσεις. Είναι γεγονός ότι μια τέτοια σύμπραξη θα αποτελέσει μια ισχυρή ενεργειακή συμμαχία μεταξύ της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, αν και την εξόρυξη και παραγωγή έχει αναλάβει η αμερικανική εταιρεία American Νoble Εnergy Ltd[9]. Ο ισραηλινός υπουργός εξωτερικών Gaby Levy, δήλωσε στην τουρκική οικονομική εφημερίδα Hürriyet Daily News & Economic Review: "Κατ' ουσίαν, στην απόπειρα να προστατέψουμε και να εξασφαλίσουμε τα ισραηλινά συμφέροντα στη Μεσόγειο, το Ισραήλ υποχρεώθηκε να οριοθετήσει επίσημα τα θαλάσσια σύνορά του".[10]

Κατάταξη κατά έκταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ακόλουθος κατάλογος περιλαμβάνει εξαρτώμενες περιοχές υπό την κυριαρχία Κυρίαρχων Χωρών (συμπεριλαμβανομένων ακατοίκητων περιοχών), αλλά όχι διεκδικήσεις χωρών επί της Ανταρκτικής. Ως Εσωτερική Έκταση Χώρας νοείται η έκταση που καταλαμβάνει η στεριά, συμπεριλαμβανομένων των νήσων.

Χώρα ΑΟΖ χλμ2 Υφαλοκρηπίδα χλμ2 ΑΟΖ+Εσωτερική Έκταση Χώρας χλμ2
Ηνωμένες Πολιτείες 11,351,000 2,193,526 21,814,306
Γαλλία 11,035,000 389,422 11,655,724
Αυστραλία 8,505,348 2,194,008 16,197,464
Ρωσία 7,566,673 3,817,843 24,664,915
Ηνωμένο Βασίλειο 6,805,586 722,891 7,048,486
Νέα Ζηλανδία 6,682,503 277,610 6,953,478
Ινδονησία 6,159,032 2,039,381 8,019,392
Καναδάς 5,599,077 2,644,795 15,607,077
Ιαπωνία 4,479,388 454,976 4,857,318
Χιλή 3,681,989 252,947 4,431,381
Βραζιλία 3,660,955 774,563 12,175,832
Κιριμπάτι 3,441,810 7,523 3,442,536
Μεξικό 3,177,593 419,102 5,141,968
Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας 2,996,419 19,403 2,997,121
Δανία 2,551,238 495,657 4,761,811
Παπούα Νέα Γουινέα 2,402,288 191,256 2,865,128
Νορβηγία 2,385,178 434,020 2,770,404
Ινδία 2,305,143 402,996 5,592,406
Νησιά Μάρσαλ 1,990,530 18,411 1,990,711
Πορτογαλία 1,727,408 92,090 1,819,498
Φιλιππίνες 1,590,780 272,921 1,890,780
Νήσοι Σολομώντα 1,589,477 36,282 1,618,373
Νότια Αφρική 1,535,538 156,337 2,756,575
Σεϋχέλλες 1,336,559 39,063 1,337,014
Μαυρίκιος 1,284,997 29,061 1,287,037
Φίτζι 1,282,978 47,705 1,301,250
Μαδαγασκάρη 1,225,259 101,505 1,812,300
Αργεντινή 1,159,063 856,346 3,939,463
Ισημερινός 1,077,231 41,034 1,333,600
Ισπανία 1,039,233 77,920 1,545,225
Μαλδίβες 923,322 34,538 923,622
Κίνα 879,666 831,340 10,520,487
Σομαλία 825,052 55,895 1,462,709
Περού 815,915 82,000 2,101,131
Κολομβία 808,158 53,691 1,949,906
Πράσινο Ακρωτήριο 800,561 5,591 804,594
Ισλανδία 751,345 108,015 854,345
Τουβαλού 749,790 3,575 749,816
Βανουάτου 663,251 11,483 675,440
Τόγκο 659,558 8,517 660,305
Μπαχάμες 654,715 106,323 668,658
Παλάου 603,978 2,837 604,437
Μοζαμβίκη 578,986 94,212 1,380,576
Κόστα Ρίκα 574,725 19,585 625,825
Ναμίμπια 564,748 86,698 1,388,864
Υεμένη 552,669 59,229 1,080,637
Ιταλία 541,915 116,834 843,251
Ομάν 533,180 59,071 842,680
Μιανμάρ 532,775 220,332 1,209,353
Σρι Λάνκα 532,619 32,453 598,229
Ανγκόλα 518,433 48,092 1,765,133
Ελλάδα 505,572 81,451 637,529
Βενεζουέλα 470,666 107,759 1,382,716
Βιετνάμ 417,663 365,198 748,875
Ιρλανδία 410,310 139,935 480,583
Λιβύη 351,589 64,763 2,111,129
Κούβα 350,751 61,525 460,637
Παναμάς 335,646 53,404 411,163
Μαλαισία 334,671 323,412 665,474
Ναουρού 308,480 41 308,501
Ισημερινή Γουινέα 303,509 7,820 331,560
Νότια Κορέα 300,851 225,214 400,529
Ταϊλάνδη 299,397 230,063 812,517
Μαρόκο (εξαιρουμένης της Δυτικής Σαχάρας) 274,577 53,746 721,127
Αίγυπτος 263,451 61,591 1,265,451
Τουρκία 261,654 56,093 1,045,216
Τζαμάικα 258,137 9,802 269,128
Δομινικανή Δημοκρατία 255,898 10,738 304,569
Λιβερία 249,734 17,715 361,103
Ονδούρα 249,542 68,718 362,034
Τανζανία 241,888 25,611 1,186,975
Πακιστάν 235,999 51,383 1,117,911
Γκάνα 235,349 22,502 473,888
Σαουδική Αραβία 228,633 107,249 2,378,323
Νιγηρία 217,313 42,285 1,141,081
Σιέρα Λεόνε 215,611 28,625 287,351
Γκαμπόν 202,790 35,020 470,458
Μπαρμπάντος 186,898 426 187,328
Ακτή Ελεφαντοστού 176,254 10,175 498,717
Ιράν 168,718 118,693 1,797,468
Μαυριτανία 165,338 31,662 1,190,858
Κομόρες 163,752 1,526 165,987
Σουηδία 160,885 154,604 602,255
Σενεγάλη 158,861 23,092 355,583
Ολλανδία 154,011 77,246 192,345
Ουκρανία 147,318 79,142 750,818
Ουρουγουάη 142,166 75,327 318,381
Γουιάνα 137,765 50,578 352,734
Βόρεια Κορέα 132,826 54,566 253,364
Σάο Τομέ και Πρίνσιπε 131,397 1,902 132,361
Σαμόα 127,950 2,087 130,781
Σουρινάμ 127,772 53,631 291,592
Αϊτή 126,760 6,683 154,510
Αλγερία 126,353 9,985 2,508,094
Νικαράγουα 123,881 70,874 254,254
Γουινέα-Μπισσάου 123,725 39,339 159,850
Κένυα 116,942 11,073 697,309
Γουατεμάλα 114,170 14,422 223,059
Αντίγκουα και Μπαρμπούντα 110,089 4,128 110,531
Τυνησία 101,857 67,126 265,467
Κύπρος 98,707 4,042 107,958
Ελ Σαλβαδόρ 90,962 16,852 112,003
Φινλανδία 87,171 85,109 425,590
Μπανγκλαντές 86,392 66,438 230,390
Ταϊβάν 83,231 43,016 119,419
Ερυθραία 77,728 61,817 195,328
Τρινιδάδ και Τομπάγκο 74,199 25,284 79,329
Ανατολικό Τιμόρ 70,326 25,648 85,200
Σουδάν 68,148 19,827 1,954,216
Καμπότζη 62,515 62,515 243,550
Γουινέα 59,426 44,755 305,283
Κροατία 59,032 50,277 115,626
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 58,218 57,474 141,818
Γερμανία 57,485 57,485 414,599
Μάλτα 54,823 5,301 55,139
Εσθονία 36,992 36,992 82,219
Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες 36,302 1,561 36,691
Μπελίζ 35,351 13,178 58,317
Βουλγαρία 34,307 10,426 145,186
Μπενίν 33,221 2,721 145,843
Κατάρ 31,590 31,590 43,176
Δημοκρατία του Κονγκό 31,017 7,982 373,017
Πολωνία 29,797 29,797 342,482
Δομινίκα 28,985 659 29,736
Λετονία 28,452 27,772 93,011
Γρενάδα 27,426 2,237 27,770
Ισραήλ 26,352 3,745 48,424
Ρουμανία 23,627 19,303 262,018
Γκάμπια 23,112 5,581 34,407
Γεωργία 21,946 3,243 91,646
Λίβανος 19,516 1,067 29,968
Καμερούν 16,547 11,420 491,989
Αγία Λουκία 15,617 544 16,156
Αλβανία 13,691 6,979 42,439
Τόγκο 12,045 1,265 68,830
Κουβέιτ 11,026 11,026 28,844
Συρία 10,503 1,085 195,683
Μπαχρέιν 10,225 10,225 10,975
Μπρουνέι 10,090 8,509 15,855
Άγιος Χριστόφορος και Νέβις 9,974 653 10,235
Μαυροβούνιο 7,745 3,896 21,557
Τζιμπουτί 7,459 3,187 30,659
Λιθουανία 7,031 7,031 72,331
Βέλγιο 3,447 3,447 33,975
Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό 1,606 1,593 2,346,464
Σιγκαπούρη 1,067 1,067 1,772
Ιράκ 771 771 439,088
Μονακό 288 290
Κράτος της Παλαιστίνης 256 256 6,276
Σλοβενία 220 220 20,493
Ιορδανία 166 59 89,508
Βοσνία και Ερζεγοβίνη 50 50 51,259
Καζακστάν 2,724,900
Μογγολία 1,564,100
Τσαντ 1,284,000
Νίγηρας 1,267,000
Μάλι 1,240,192
Αιθιοπία 1,104,300
Βολιβία 1,098,581
Ζάμπια 752,612
Αφγανιστάν 652,090
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 622,984
Νότιο Σουδάν 619,745
Μποτσουάνα 582,000
Τουρκμενιστάν 488,100
Ουζμπεκιστάν 447,400
Παραγουάη 406,752
Ζιμπάμπουε 390,757
Μπουρκίνα Φάσο 274,222
Ουγκάντα 241,038
Λάος 236,800
Λευκορωσία 207,600
Κιργιζία 199,951
Νεπάλ 147,181
Τατζικιστάν 143,100
Μαλάουι 118,484
Ουγγαρία 93,028
Αζερμπαϊτζάν 86,600
Αυστρία 83,871
Τσεχία 78,867
Σερβία 77,474
Σλοβακία 49,035
Ελβετία 41,284
Μπουτάν 38,394
Μολδαβία 33,846
Λεσότο 30,355
Αρμενία 29,743
Μπουρούντι 27,834
Ρουάντα 26,338
Βόρεια Μακεδονία 25,713
Εσουατίνι 17,364
Κόσοβο 10,887
Λουξεμβούργο 2,586
Ανδόρρα 468
Λίχτενσταϊν 160
Άγιος Μαρίνος 61
Βατικανό 0.44


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Part V - Exclusive Economic Zone, Article 56». Law of the Sea. United Nations. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2011. 
  2. ↑ «Part V - Exclusive Economic Zone, Articles 55, 56». Law of the Sea. United Nations. 
  3. ↑ «Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας /* Σύμβαση του Μοντέγκο Μπαίυ */». Επίσημη Εφημερίδα. 23 Ιουνίου 1998. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020. 
  4. ↑ William R. Slomanson, 2006. Fundamental Perspectives on International Law, 5th edn. Belmont, CA: Thomson-Wadsworth, 294.
  5. ↑ UN Convention on the Law of The Sea.
  6. ↑ «Time.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 
  7. ↑ «The Legal Status of Ice in the Antarctic Region». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 
  8. ↑ «Casus belli: από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση κατά της Ελλάδος». www.europarl.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  9. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 
  10. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αποκλειστική_Οικονομική_Ζώνη&oldid=10375590"