Αλεποχώρι Αχαΐας
Συντεταγμένες: 37°59′5″N 21°47′49″E / 37.98472°N 21.79694°E
| Αλεποχώρι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Ερυμάνθου, Δημοτική Κοινότητα Αλεποχωρίου Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Τριταίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Αλεποχωρίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 530 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 131 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Αλποχώρι |
| Ταχ. κώδικας | 251 00 |
Το Αλποχώρι ή Αλεποχώρι[1] είναι παραδοσιακός οικισμός[2] της Αχαΐας, ο οποίος βρίσκεται χτισμένος στους πρόποδες δύο απότομων βουνών σε υψόμετρο 530 μέτρων.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το μυθικό βασιλιά Άλπη (ή Άλπα)[3] ή από το μυθικό γίγαντα Γίγαντα Άλπο[4]. Την 16/10/1940 το παλιό όνομα του χωριού Αλποχώρι διορθώνεται σε Αλεποχώριον[5].
Στα 1700 αναφέρεται στη βενετική απογραφή "Grimani" ως Αλποχώρι Τρανό (Alupocon Trano) και έχει πληθυσμό 27 οικογένειες (113 κάτοικοι)[3][4].
Στα 1816 αναφέρεται ότι είχε 15 οικογένειες. Αποτελεί ενορία από το 1832[4]. Από το Αλποχώρι κατάγεται η ιστορική οικογένεια Τσαλαμιδά με προσφορά στο αγώνα του 1821 και στην πολιτική μέχρι τις μέρες μας. Επίσης από το Αλποχώρι κατάγονταν και οι αγωνιστές του 1821 Ανδρικόπουλοι.
Ο οικισμός απείχε τρεις ώρες δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας[6]. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι το χωριό απείχε τέσσερις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα και ότι είχε σχολείο (γραμματείο)[7].
Διοικητική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1836 έως το 1841 ήταν δημοτικό διαμέρισμα του τότε Δήμου Ερυμάνθειας και από το 1841 μέχρι το 1912 δημοτικό διαμέρισμα του τότε Δήμου Τριταίας. Το 1912 έγινε ανεξάρτητη κοινότητα μέχρι το 1997, όταν με βάση το νόμο Καποδίστρια επανασυστάθηκε ο Δήμος Τριταίας και ξανάγινε δημοτικό του διαμέρισμα. Από το 2010 ανήκει στο Δήμο Ερυμάνθου[5].
Δημογραφική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[8][9] είναι η εξής:
| 1830 | 1835 | 1844 | 1848-1851 | 1861 | 1879 | 1889 | 1896 | 1907 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 38 οικογ.[3][4] | 47 οικογ. - 185 κατ.[3] |
322[3] | 52 οικογ. - 296 κατ.[3][4] |
395 κατ.[3] | 434[3] | 424[3] | 389[3][7] | 410[3] | 393[3] | 125[3] | 326[3] | 225[3] | 210[3] | 163[3] | 166[3] | 143[3] | 188[3][10] | 99[11] |
Λοιπά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γειτονιές[12] του χωριού είναι οι Πάνω Μαχαλάς (ή Τσαλαμιδαίικα), όπου και σώζεται σε καλή κατάσταση ο Πύργος του Τσαλαμιδά ενώ εκεί βρίσκεται και ο ναός του Αγίου Βλασίου[13], ο Κάτω Μαχαλάς και το Πέρα Χωριό[14]. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται ως επί το πλείστον με την κτηνοτροφία[3].
Αναρρίχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίγο πριν το χωριό και τη γέφυρα στον ποταμό Τεθρέα υπάρχουν πέντε μεγάλα συγκροτήματα βράχων όπου, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ανοίχτηκε ένα μεγάλο αναρριχητικό πεδίο. Υπεύθυνος για τη διάνοιξη των διαδρομών ήταν ο Γιάννης Τορέλλι, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες αναρριχητές, που έχασε τη ζωή του στον Χελμό τον Φεβρουάριο του 2022.
Το αναρριχητικό πεδίο Αλεποχωρίου θεωρείται από τα πιο «σκληρά» στον ελλαδικό χώρο με διαδρομές πολύ υψηλής δυσκολίας. Ο Τορέλλι άνοιξε τις διαδρομές με τη βοήθεια του Άρη Θανόπουλου και άλλων Πατρινών αναρριχητών. Οι διαδρομές υπερβαίνουν τις 60 σε αριθμό και είναι πλήρως εξοπλισμένες για sport αναρρίχηση. Ο βράχος είναι ασβεστόλιθος άριστης ποιότητας, ύψους έως και 40 μ., με πολλά χρώματα, πολλούς σταλακτιτικούς σχηματισμούς και έντονα αρνητική κλίση, κάτι που ανεβάζει τον βαθμό αναρριχητικής δυσκολίας. Ωστόσο, η κάθε διαδρομή έχει το δικό της στυλ και τη δική της αισθητική αξία.
Παράλληλα, η Νομαρχιακή Επιχείρηση Ανάπτυξης Ν. Αχαϊας, εξέδωσε αναρριχητικό οδηγό, που περιλαμβάνει και τα αναρριχητικά πεδία Καλογριάς, Σανταμερίου και Σπαρτιάς.
Οικισμός Άγιος Δημήτριος Αχαΐας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο Αλποχώρι ανήκει και ο οικισμός του Αγίου Δημητρίου[16]. Σύμφωνα με τοπικές μαρτυρίες δημιουργήθηκε από κατοίκους του Αλεποχωρίου που εγκαταστάθηκαν σε πιο ανοιχτό μέρος που είχε χωράφια[3]. Αναγνωρίστηκε επίσημα ως οικισμός το 1928 με 270 κατοίκους[3], το 1925 έγινε ενορία και την ίδια χρονιά απέκτησε δημοτικό σχολείο που συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι σήμερα. Από το 1928 αποτελεί οικισμό της κοινότητας Αλεποχωρίου και σήμερα του Δήμου Ερυμάνθου[17]. Στην απογραφή του 2011 είχε 137 κατοίκους[11].
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Άγιοι Πάντες Τριταίας
- Βεσίνι (παραδοσιακός οικισμός)
- Δεχούνι (εγκαταλελειμμένο)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Τριανταφύλλου 1995, σελ. 194.
- ↑ Χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός το 1976. Τριανταφύλλου 1995, σελ. 200.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 Λουλούδης 2010, σελ. 226.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Τριανταφύλλου 1995, σελ. 199.
- ↑ 5,0 5,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αλεποχωρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- ↑ Νουχάκης 1885, σελ. 62.
- ↑ 7,0 7,1 Κορύλλου 1903, σελ. 85.
- ↑ Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 185 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ 11,0 11,1 ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ Λουλούδης 2010, σελ. 227.
- ↑ Τριανταφύλλου 1995, σελ. 200-201.
- ↑ Για το Πέρα Χωριό βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 226.
- ↑ Περιοδικό «Κορφές» 141:14-6
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Δημητρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αλεποχωρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
- Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885.
- Βασίλης Χριστόπουλος, Αχαΐα, σειρά: "Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική", εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 1984.
- Περιοδικό «Κορφές» (ΚΡΦ)
- Αναρρίχηση στο νομό Αχαϊας: ΕΟΣ Πατρών, Παντανάσσης 29, Πάτρα
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Αλποχώρι.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αλεποχωρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Δημητρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αλεποχωρίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- Αλεποχώρι Αχαΐας Αρχειοθετήθηκε 2012-07-21 στο Wayback Machine., moriasnow.gr. Ανακτήθηκε: 25/03/2016.
| |||||