Μπενμπέν
Το μπενμπέν ήταν ο λόφος που αναδύθηκε από τα αρχέγονα νερά του Νουν στον οποίο εγκαταστάθηκε ο δημιουργός θεός Ατούμ σύμφωνα με τον Ηλιουπολιτικό μύθο της δημιουργίας της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας. Η πέτρα μπενμπέν (γνωστή και ως πυραμίδιο) είναι η κορυφή της πυραμίδας. Σχετίζεται επίσης με τον οβελίσκο.
Αρχέγονος λόφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα Κείμενα των Πυραμίδων, π.χ. 587 και 600, ο ίδιος ο Ατούμ κάποιες φορές αναφέρεται ως «λόφος». Ο λόφος λέγεται ότι πήρε το σχήμα μικρής πυραμίδας, στην Ηλιούπολι (αρχαία αιγυπτιακά: «Αννού» ή «λουνού»), όπου κατοικούσε ο Ατούμ. Άλλες θεότητες επίσης απόκτησαν τους δικούς τους μύθους για τον αρχέγονο λόφο. Στην Μέμφιδα ο θεός Τατενέτ, ένας θεός της γης και η πηγή «όλων των πραγμάτων με τη μορφή τροφής, εδέσματος, θείων προσφορών, όλων των αγαθών» ήταν η προσωποποίηση του αρχέγονου λόφου κατά την Μεμφιδική παράδοση.
Πέτρα μπενμπέν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πέτρα Μπενμπέν, που πήρε το όνομά της από το λόφο, ήταν μια ιερή πέτρα στο ναό του Ρα στην Ηλιούπολι. Ήταν η τοποθεσία που πιστευόταν σύμφωνα με την Ηλιουπολιτική παράδοση ότι έπεσαν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου. Πιστεύεται ότι αποτέλεσε το πρωτότυπο για τους οβελίσκους και τις κορυφές των πυραμίδων, οι οποίες αποκαλούνται επίσης πυραμίδια. Στην αρχαία Αίγυπτο αυτά μάλλον ήταν επιχρυσωμένα, για να αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου. Τα πυραμίδια είναι συχνά εγχαραγμένα με επιγραφές και εικόνες.
Το πουλί θεότητα Μπενού, που ίσως ήταν η έμπνευση για το φοίνικα, τιμόταν στην Ηλιούπολι, όπου λεγόταν ότι ζούσε στην πέτρα μπεμπέν ή στην ιερή ιτιά.
Σύμφωνα με τον αιγυπτιολόγο Barry Kemp, η συσχέτιση μεταξύ του μπενμπέν, του φοίνικα και του ήλιου μπορεί να οφείλεται σε παρήχηση των λέξεων: η ανατολή, «ουεμπέν», του ήλιου που στέλνει τις ακτίνες του στο μπενμπέν, στο οποίο ζει το πουλί μπενού. Η γραμμή 600 και 1652 από τα Κείμενα των Πυραμίδων μιλάνε για τον Ατούμ καθώς, «ανατέλεις, όπως το μπενμπέν, στον Οίκο του Μπενού στην Ηλιούπολι.»[1].
Ιστορική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τους πρώτους καιρούς, η απεικόνιση του μπενμπέν ακολουθούσε δύο μορφές. Η πρώτη ήταν με πυραμοειδή κατάληξη, η οποία μάλλον ήταν το πρότυπο για τις πυραμίδες και τους οβελίσκους, και η άλλη με στρογγυλή κατάληξη, η οποία μάλλον προερχόταν από την αρχικό σκοπό του μπενμπέν ως αφιερωματικού και λατρευτικού αντικειμένου[2].
Κατά την Πέμπτη Δυναστεία, η απεικόνιση του μπενμπέν εδραιώθηκε ως κοντόχοντρος οβελίσκος. Αργότερα, κατά το Μέσο Βασίλειο, η απεικόνιση εξελίχθηκε σε μακρύ, λεπτό οβελίσκο.
Στον τάφο του Πανεχεσί της Περιόδου της Αμάρνα, το μπενμπέν απεικονίζεται ως μεγάλη στήλη με στρογγυλεμένη άκρη απάνω σε ανυψωμένη βάση[3].
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hart, p.16
- ↑ Corinna Rossi, Architecture and Mathematics in Ancient Egypt. Cambridge University Press, 2004. p 182 (ISBN 1107320518)
- ↑ Joyce Tyldesley, The Penguin Book of Myths and Legends of Ancient Egypt. Penguin UK, 2010 (ISBN 014196376X)
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Manfred Lurker Lexikon der Götter und Symbole der alten Ägypter, Scherz 1998
- Barry John Kemp Ancient Egypt: Anatomy of a Civilization, Routledge 1991, p. 88
- Katheryn A. Bard Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt, Routledge 1999, p. 205
- George Hart Egyptian Myths, University of Texas Press 1990, pp. 11, 12, 16
| ||||||||||||||||||||||||||
