Κατάλογος ιταλικών θωρηκτών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το θωρηκτό Roma (1940)

Τη δεκαετία του 1890 το Ιταλικό Βασιλικό Ναυτικό (Regia Marina) ξεκίνησε τη ναυπήγηση σύγχρονων θωρηκτών. Τα πρώτα σκάφη ήταν μικρά σε μέγεθος, είχαν ελαφριά θωράκιση και ήταν ταχύτερα από τα σύγχρονα τους σε άλλες ναυτικές δυνάμεις. Αρχικά αναπτύχθηκαν δύο πλοία της κλάσης Ammiraglio di Saint Bon, τα οποία είχαν αρκετά μειονεκτήματα εξ αιτίας οικονομικών και άλλων περιορισμών. Ακολούθησαν δύο θωρηκτά κλάσης Regina Margherita, που ήταν μεγαλύτερα και σχεδιασμένα ειδικά για να αντιμετωπίσουν τα Αυστροουγρικά θωρηκτά της κλάσης Habsburg. Σχεδιαστής της επόμενης γενιάς σκαφών (Regina Elena) ήταν ο Βιτόριο Κουνιμπέρτι (Vittorio Cuniberti).[1][2] Αυτά ήταν τα ταχύτερα θωρηκτά στον κόσμο όταν ναυπηγήθηκαν.[1][2] Όλα τα προαναφερθέντα σκάφη συμμετείχαν στις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του Ιταλοτουρκικού πολέμου του 1911-12,[3] πραγματοποιώντας κυρίως αποστολές υποστήριξης των χερσαίων δυνάμεων, αφού το Οθωμανικό Ναυτικό παρέμεινε καθηλωμένο στους λιμένες του στο μεγαλύτερο μέρος της σύρραξης.[4]

Η ολοκλήρωση του περίφημου βρετανικού θωρηκτού HMS Dreadnaught άλλαξε εκ βάθρων τα δεδομένα στον σχεδιασμό των θωρηκτών, καθιστώντας όλα τα προγενέστερα πλοία παρωχημένα. Αποφασίστηκε η ναυπήγηση σκαφών με αντίστοιχες δυνατότητες και αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας ήταν το Dante Alighieri, το οποίο σχεδίασε ο υποναύαρχος Εντοάρντο Μασντέα (Edoardo Masdea).[5] Ακολούθησαν πέντε παρόμοια σκάφη μικρότερων διαστάσεων, τρία κλάσης Conte di Cavour και δύο κλάσης Andrea Doria. Τα έξι dreadnought αποτέλεσαν τον πυρήνα του ιταλικού στόλου στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, διότι η κατασκευή τεσσάρων σκαφών κλάσης Francesco Caracciolo ακυρώθηκε.[6] Κύριος αντίπαλος του ιταλικού στόλου ήταν ο αυστροουγγρικός. Και οι δύο ναυτικές δυνάμεις απέφυγαν τη σύγκρουση, υιοθετώντας τακτική προστασίας των κύριων μονάδων επιφανείας τους. Οι βασικές μονάδες του ιταλικού ναυτικού δεν ενεπλάκησαν σε ναυμαχίες στη διάρκεια της σύρραξης, παραμένοντας τον περισσότερο καιρό στις βάσεις τους.[7] Παρόλα αυτά το Leonardo da Vinci καταστράφηκε τον Αύγουστο του 1916,[8] το Benedetto Brin χάθηκε εξ αιτίας έκρηξης τον Σεπτέμβριο του 1915[9] και το αδελφό του πλοίο βυθίστηκε από γερμανική νάρκη τον Δεκέμβριο του 1916.[10] Τα εναπομείναντα πλοία των κλάσεων Ammiraglio di Saint Bon και Regina Elena διαλύθηκαν για σκραπ αμέσως μετά το τέλος του πολέμου.[1]

Στον Μεσοπόλεμο η ανάπτυξη του ιταλικού ναυτικού, όπως και των υπολοίπων σημαντικών ναυτικών δυνάμεων του πλανήτη, περιορίστηκε σημαντικά από τη Συνθήκη της Ουάσιγκτον, βάσει της οποίας η Ιταλία θα μπορούσε να έχει στόλο ισοδύναμο με τον γαλλικό. Επιτρέπονταν η ναυπήγηση θωρηκτών με εκτόπισμα που δεν θα ξεπερνούσε αθροιστικά τους 70.000 LT. Οι Ιταλοί δεν κατασκεύασαν καινούργια θωρηκτά τη δεκαετία του 1920 εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών καθώς και για να αποφύγουν πιθανή κούρσα εξοπλισμών με τους Γάλλους.[11][12] Λόγω της δυσχερούς οικονομικής τους θέσης, αποφασίστηκε το 1928 η διάλυση του Dante Alighieri.[13][14] Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 αποφασίστηκε η ενίσχυση της δύναμης των θωρηκτών, με το όλο πρόγραμμα να οδηγεί στα σκάφη κλάσης Littorio. Δύο εξ αυτών, το Littorio και το Vittorio Veneto ολοκληρώθηκαν στις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και γνώρισαν σημαντική πολεμική δράση.[15] Το τρίτο πλοίο, το Roma ολοκληρώθηκε το 1942 αλλά βυθίστηκε το επόμενο έτος από γερμανική τηλεκατευθυνόμενη βόμβα, ενώ το τέταρτο -το Impero- παρέμεινε ημιτελές και βυθίστηκε από αμερικανικά βομβαρδιστικά. Από τα έξι σκάφη που διέθετε η χώρα στην αρχή της σύρραξης, μόνο τα δύο της κλάσης Andrea Doria παρέμειναν σε υπηρεσία μεταπολεμικά.[16] Τα Littorio και Vittorio Veneto διαλύθηκαν αμέσως μετά το τέλος του πολέμου για σκραπ. Την ίδια μοίρα είχε και το Conte di Cavour. Ενώ το Giulio Cesare δόθηκε στην ΕΣΣΔ ως πολεμική αποζημίωση.

Ammiraglio di Saint Bon[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Ammiraglio di Saint Bon

Τα δύο πλοία αυτής της κλάσης ήταν τα πρώτα σύγχρονα ιταλικά θωρηκτά. Ήταν μικρότερα από αντίστοιχα σκάφη άλλων στόλων εξαιτίας των περιορισμών που έθεσε η ιταλική κυβέρνηση και της αναποφασιστικότητας των σχεδιαστών σχετικά με τα χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να έχουν. Επικεφαλής της σχεδιαστικής ομάδος ήταν ο ναύαρχος Simone di Pacoret Saint Bon, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε το πρώτο θωρηκτό, καθώς και ο Μπενεντέτο Μπριν (Benedetto Brin). Τα συγκεκριμένα πλοία δεν ήταν επιτυχημένα διότι δεν ήταν αρκετά ισχυρά ώστε να μπορούν να αντιπαρατεθούν επί ίσοις όροις με άλλα θωρηκτά, ούτε αρκετά γρήγορα ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα εχθρικά καταδρομικά.[17][18]

Και τα δύο συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις κατά τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο του 1911-12.[3] Υποστήριξαν τα φίλια χερσαία τμήματα στη Βόρεια Αφρική και τη Ρόδο, αλλά δεν αντιμετώπισαν μονάδες του Οθωμανικού Ναυτικού.[19] Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος αξιοποιήθηκαν ως στατικές μονάδες για την προστασία λιμένων, παραμένοντας στη Βενετία για όλη τη διάρκειά του. Μετά το τέλος της σύρραξης διαλύθηκαν για σκραπ.[17]

Πλοίο[17] Κύριος οπλισμός[17] Θωράκιση[17] Εκτόπισμα[17] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[17] 		Υπηρεσία[17]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Ammiraglio di Saint Bon 4 πυροβόλα των 254 mm (10 in) 249 mm 10.531 t (10.365 LT) 14.000 ihp
18 kn 		18 Ιουλίου 1893 24 Μαΐου 1901 Διαλύθηκε το 1920
Emanuele Filiberto 9.940 t (9,783 LT) 5 Οκτωβρίου 1893 16 Απριλίου 1902 Διαλύθηκε το 1920

Regina Margherita[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Regina Margherita

Τα αρνητικά αποτελέσματα με την προηγούμενη κλάση οδήγησαν τη σχεδιαστική ομάδα, με επικεφαλής τον Μπριν, στην ανάπτυξη μεγαλύτερων πλοίων που θα ήταν ικανά να αντιμετωπίσουν τα αντίστοιχα αντίπαλα τους. Η νέα κλάση σχεδιάστηκε με στόχο την αντιμετώπιση των θωρηκτών κλάσης Habsburg που ανέπτυσσε τότε το Αυστροουγγρικό Ναυτικό. Όπως και άλλες κύριες μονάδες επιφανείας ιταλικής σχεδίασης, δεν είχαν ιδιαίτερα βαριά θωράκιση προκειμένου να διασφαλισθεί ότι θα ήταν γρήγορα.[20] Ο Μπριν απεβίωσε κατά τη διάρκεια της ναυπήγησης και αποφασίστηκε το δεύτερο σκάφος της κλάσης να ονομαστεί προς τιμήν του.[17]

Τα πλοία συμμετείχαν στον Ιταλοτουρκικό πόλεμο.[3] Το Benedetto Brin συμμετείχε στην επίθεση στην Τρίπολη το 1911 ενώ και τα δύο έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις για την κατάληψη της Ρόδου και των Δωδεκανήσων.[21] Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ήδη παρωχημένα και έτσι αξιοποιήθηκαν σαν εκπαιδευτικά πλοία. Και τα δύο βυθίστηκαν: το Benedetto Brin από έκρηξη τον Σεπτέμβριο του 1915 και το Regina Margherita από γερμανική νάρκη τον Δεκέμβριο του 1916.[17]

Πλοίο[17] Κύριος οπλισμός[17] Θωράκιση[17] Εκτόπισμα[17] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[17] 		Υπηρεσία[17]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Regina Margherita 4 πυροβόλα των 305 mm (12 in) 152 mm 14.093 t (13,870 LT) 20.000 ihp
20 kn 		20 Νοεμβρίου 1898 14 Απριλίου 1904 Βυθίστηκε το 1916
Benedetto Brin 14.737 t (14.504 LT) 30 Ιανουαρίου 1899 1η Σεπτεμβρίου 1905 Καταστράφηκε το 1915

Regina Elena[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Regina Elena

Αυτά ήταν τα τελευταία ιταλικά θωρηκτά πριν την έλευση των dreadnaught. Αρχισχεδιαστής ήταν ο Βιτόριο Κουνιμπέρτι (Vittorio Cuniberti), ο οποίος ανέπτυξε επίσης τα πρώτα ιταλικά dreadnaught. Όταν ναυπηγήθηκαν τα σκάφη αυτής της κλάσης ήταν τα ταχύτερα θωρηκτά στον κόσμο, όντας ταχύτερα ακόμα και από το περίφημο HMS Dreadnaught.[22][23] Και τα τέσσερα αξιοποιήθηκαν στον Ιταλοτουρκικό πόλεμο.[24] Στον Πρώτο Παγκόσμιο δεν συμμετείχαν σε πολεμικές επιχειρήσεις, παραμένοντας το μεγαλύτερο διάστημα της σύρραξης στο Μπρίντεζι, τον Τάραντα και την Αυλώνα.[25] Μέχρι τα 19127 όλα είχαν διαλυθεί για σκραπ.[26]

Πλοίο[26] Κύριος οπλισμός[26] Θωράκιση[26] Εκτόπισμα[26] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[26] 		Υπηρεσία[26]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Regina Elena δύο πυροβόλα των 12 in 9,8 in 13.914 t (13.694 LT) 20.000 ihp
22 kn 		27 Μαρτίου 1901 11 Σεπτεμβρίου 1907 Διαλύθηκε το 1923
Vittorio Emanuele 18 Σεπτεμβρίου 1901 1η Αυγούστου 1908 Διαλύθηκε το 1923
Roma 20 Σεπτεμβρίου 1903 17 Δεκεμβρίου 1908 Διαλύθηκε το 1927
Napoli 21 Οκτωβρίου 1903 1η Σεπτεμβρίου 1908 Διαλύθηκε το 1926

Dante Alighieri[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Dante Alighieri (θωρηκτό)

Το Dante Alighieri ήταν το πρώτο ιταλικό dreadnought, σχεδίασης του υποναυάρχου Εντοάρντο Μασντέα (Edoardo Masdea). Διέθετε δώδεκα πυροβόλα των 12 ιντσών τοποθετημένα ανά τρία σε τέσσερις πύργους.[5] Εν αντιθέσει με τα πρώτα βρετανικά dreadnought που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μέχρι οκτώ κύρια πυροβόλα ταυτόχρονα, το Dante Alighieri μπορούσε να βάλει ομοβροντίες και με τα δώδεκα όπλα του.[27]

Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ναυαρχίδα της 1ης Μοίρας Μάχης με βάση τον Τάραντα. Δεν συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις.[5] Το 1928 διαλύθηκε για σκραπ.[13][14]

Πλοίο[13] Κύριος οπλισμός[13] Θωράκιση[13] Εκτόπισμα[13] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[13] 		Υπηρεσία[13]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Dante Alighieri 12 πυροβόλα των 12 in 10 in 21.600 t
21.259 LT 		32.190 shp
22,83 kn 		6 Ιουνίου 1909 15 Ιανουαρίου 1913 Διαλύθηκε το 1928

Conte di Cavour[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Conte di Cavour

Τα σκάφη αυτά, επίσης σχεδίασης του Εντοάρντο Μασντέα, αναπτύχθηκαν ως απάντηση στα γαλλικά θωρηκτά κλάσης Courbet. Ενσωματώθηκαν πολλές βελτιώσεις σε σχέση με το Dante Alighieri, με τι κυριότερες να αφορούν τη δραστική αύξηση της ισχύος πυρός και του οπλισμού. Διέθεταν δεκατρία πυροβόλα των 12 ιντσών, όλα ικανά να βάλουν σε ομοβροντία.[13][28]

Ναυπηγήθηκαν τρία σκάφη, τα οποία δεν ενεπλάκησαν σε πολεμικές επιχειρήσεις στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.[29] Τη νύχτα 2/3 August 1916, το Leonardo da Vinci βυθίστηκε εξαιτίας εσωτερικής έκρηξης.[8] Ανελκύστηκε το 1919, με στόχο την επισκευή και αποκατάστασή του, αλλά τα σχέδια αυτά ματαιώθηκαν εξ αιτίας οικονομικών δυσχερειών.[13][30] Τα άλλα δύο θωρηκτά εκσυγχρονίστηκαν ριζικά στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και αποτελούσαν βασικές μονάδες του στόλου της φασιστικής Ιταλίας στις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Και τα δύο δέχθηκαν επίθεση από βρετανικά τορπιλοπλάνα, ενώ βρίσκονταν στον ναύσταθμο του Τάραντα (νύχτα 11/12 Νοεμβρίου 1940). Το Conte di Cavour υπέστη σοβαρότατες ζημιές, η επισκευή των οποίων δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί όταν συνθηκολόγησε η Ιταλία το 1943.[31] Το Giulio Cesare δεν υπέστη βλάβες και παρέμεινε επιχειρησιακό.[32] Μεταπολεμικά το Conti di Cavour διαλύθηκε για σκραπ,[33] ενώ το Giulio Cesare δόθηκε στην ΕΣΣΔ ως πολεμική αποζημίωση. Εντάχθηκε στη δύναμη του σοβιετικού στόλου με την ονομασία Νοβοροσίσκ. Τον Οκτώβριο του 1955 προσέκρουσε σε νάρκη που είχε μείνει από την περίοδο του πολέμου και βυθίστηκε. Αργότερα ανελκύστηκε και διαλύθηκε για σκραπ.[34]

Πλοίο[13] Κύριος οπλισμός[13] Θωράκιση[13] Εκτόπισμα[13] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[13] 		Υπηρεσία[13]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Conte di Cavour 13 πυροβόλα των 12 in 254 mm 24.250 t
(23.867 LT) 		31.278 shp
22,2 kn 		10 Αυγούστου 1910 1η Απριλίου 1915 Διαλύθηκε στα 1947–52
Giulio Cesare 24.801 t
(24.409 LT) 		30.700 shp
21,56 kn 		24 Ιουνίου 1910 14 Μαΐου 1914 Παραδόθηκε το 1948 στην ΕΣΣΔ
Leonardo da Vinci 24.677 t
(24.287 LT) 		32.300 shp
21,6 kn 		18 Ιουλίου 1910 17 Μαΐου 1914 Βυθίστηκε το 1916

Andrea Doria[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Andrea Doria

Ο αντιναύαρχος Τζουζέπε Βαλσέκκι (Guiseppe Valsecchi) ήταν επικεφαλής της ομάδας σχεδιασμού της νέας γενιάς θωρηκτών, των δύο σκαφών κλάσης Andrea Doria. Επρόκειτο για παραλλαγή της κλάσης Conti di Cavour, με ενσωμάτωση διάφορων μικροαλλαγών και βελτιώσεων.[35] Εντάχθηκαν σε υπηρεσία το 1916, αλλά δεν γνώρισαν πολεμική δράση κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου. Το 1923 ενεπλάκησαν στην κατάληψη της Κέρκυρας,[36] ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1930 έγινε ριζικός εκσυγχρονισμός τους.[37][38]

Στις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποτελούσαν κύριες μονάδες του ιταλικού στόλου. Βρίσκονταν στον Τάραντα όταν πραγματοποιήθηκε η περίφημη βρετανική αεροπορική επίθεση. Το Caio Duilio υπέστη ζημιές, αλλά το Andrea Doria παρέμεινε αλώβητο.[39] Τα δύο πλοία επιβίωσαν του πολέμου και ήταν τα μοναδικά θωρηκτά που διατήρησε η Ιταλία μεταπολεμικά. Διαλύθηκαν τη δεκαετία του 1950.[40]

Πλοίο[41] Κύριος οπλισμός[41] Θωράκιση[41] Εκτόπισμα[41] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[41] 		Υπηρεσία[41]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Andrea Doria 13 πυροβόλα των 12 in 10 in 24.729 t
24.338 LT 		30.000 shp
21 kn 		24 Μαρτίου 1912 13 Μαρτίου 1916 Διαλύθηκε το 1956
Caio Duilio 24.715 t
24.325 LT 		24 Φεβρουαρίου 1912 10 Μαίου 1915 Διαλύθηκε το 1956

Littorio[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θωρηκτό κλάσης Littorio

Τα τελευταία θωρηκτά της Ιταλίας ήταν τα τέσσερα σκάφη της κλάσης Littorio. Είχαν εκτόπισμα άνω των 40.000 τόνων, παραβιάζοντας τις επιταγές της ναυτικής συνθήκης της Ουάσιγκτον.[42][43] Ήταν οπλισμένο με εννέα πυροβόλα των 15 ιντσών τοποθετημένα ανά τρία σε τρεις πύργους και ενσωμάτωνε πρωτοποριακό σύστημα προστασίας από τορπίλες, σχεδιασμένο από τον Ουμπέρτο Πουλιέζε (Umberto Pugliese).[44] Η ναυπήγηση των πρώτων δύο πλοίων (Littorio και Vittorio Veneto) άρχισε το 1934 και ολοκληρώθηκε το 1940, ενώ η ναυπήγηση του επόμενου ζεύγους (Roma και Impero) ξεκίνησε το 1938. Το Roma ολοκληρώθηκε το 1942 ενώ το Impero παρέμεινε ημιτελές.[45]

Τα Littorio και Vittorio Veneto χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την πτώση του καθεστώτος Μουσολίνι, ο ιταλικός στόλος -στον οποίο περιλαμβάνονταν πλέον και το Roma- απέπλευσε με σκοπό να παραδοθεί στους Βρετανούς στη Μάλτα. Ενώ τα σκάφη ήταν εν πλω, γερμανικά βομβαρδιστικά έπληξαν με τηλεκατευθυνόμενες ιπτάμενες βόμβες το Roma και το Italia (πρώην Littorio). Το πρώτο βυθίστηκε άμεσα, ενώ το δεύτερο υπέστη σοβαρές ζημιές. Όλα τα σκάφη διαλύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1940.[46]

Πλοίο[45] Κύριος οπλισμός[45] Θωράκιση[45] Εκτόπισμα[45] Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης[45] 		Υπηρεσία[45]
Έναρξη
ναυπήγησης 		Ένταξη σε
υπηρεσία 		Κατάληξη
Littorio 9 πυροβόλα των 15 in 279 mm 45.236 t
44.522 LT 		128.200 shp
30 kn 		28 Οκτωβρίου 1934 6 Μαιου 1940 Διαλύθηκε στα 1948–55
Vittorio Veneto 45.029 t
44.318 LT 		28 Οκτωβρίου 1934 28 Απριλίου 1940 Διαλύθηκε στα 1948–51
Roma 45.485 t
44.767 LT 		18 Σεπτεμβρίου 1938 14 Ιουνίου 1942 Βυθίστηκε το 1943
Impero 45.236 t
44.522 LT 		14 Μαιου 1938  — Διαλύθηκε στα 1948–50

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Gardiner, pp. 343–344
  2. ↑ 2,0 2,1 Hore, pp. 78–81
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Beehler, p. 9
  4. ↑ Beehler, pp. 27–29, 66–68, 74–76
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Preston, p. 175
  6. ↑ Gardiner & Gray, pp. 259–260
  7. ↑ Halpern, pp. 141–142
  8. ↑ 8,0 8,1 Whitley, pp. 157–158
  9. ↑ Hocking, p. 79
  10. ↑ Hocking, p. 583
  11. ↑ Garzke & Dulin, p. 374
  12. ↑ Goldstein & Maurer, p. 225
  13. ↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 13,13 13,14 13,15 Gardiner & Gray, p. 259
  14. ↑ 14,0 14,1 Goldstein & Maurer, p. 226
  15. ↑ Whitley, pp. 174–177
  16. ↑ Gardiner & Gray, pp. 259–260
  17. ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 Gardiner, p. 343
  18. ↑ Hore, p. 79
  19. ↑ Beehler, pp. 74–75
  20. ↑ Hore, pp. 79–80
  21. ↑ Beehler, pp. 66–68
  22. ↑ Hore, p. 81
  23. ↑ Gardiner, pp. 336, 344
  24. ↑ Beehler, pp. 27–29, 74–76
  25. ↑ Halpern 2004, p. 20
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 26,6 Gardiner, p. 344
  27. ↑ Gardiner & Gray, pp. 21–23
  28. ↑ Giorgerini, pp. 268–270, 272
  29. ↑ Georgerini, p. 277
  30. ↑ Preston, p. 176
  31. ↑ Cernuschi & O'Hara, pp. 81–93
  32. ↑ Whitley, pp. 161–162
  33. ↑ Brescia, p. 59
  34. ↑ McLaughlin, pp. 419, 422–23
  35. ↑ Giorgerini, p. 278
  36. ↑ Whitley, pp. 165, 167
  37. ↑ Gardiner & Chesneau, p. 284
  38. ↑ Fraccaroli, p. 16
  39. ↑ Whitley, pp. 166, 168
  40. ↑ Whitley, pp. 167–168
  41. ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 Gardiner & Gray, p. 260
  42. ↑ Stille, p. 23
  43. ↑ Whitley, p. 169
  44. ↑ Gardiner & Chesneau, pp. 289–290
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 45,3 45,4 45,5 45,6 Gardiner & Chesneau, p. 289
  46. ↑ Whitley, pp. 172–178

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Beehler, William Henry (1913). The History of the Italian-Turkish War: September 29, 1911, to October 18, 1912. Annapolis, MD: United States Naval Institute. OCLC 1408563. 
  • Brescia, Maurizio (2012). Mussolini's Navy: A Reference Guide to the Regia Marina 1930–45. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-544-8. 
  • Cernuschi, Ernesto· O'Hara, Vincent P. (2010). «Taranto: The Raid and the Aftermath». Στο: Jordan, John. Warship 2010. London, UK: Conway. σελίδες 77–95. ISBN 978-1-84486-110-1. 
  • Fraccaroli, Aldo (1970). Italian Warships of World War I. London, UK: Ian Allan. ISBN 978-0-7110-0105-3. 
  • Gardiner, Robert, επιμ. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Annapolis, MD: Conway Maritime Press. ISBN 0-85177-133-5. 
  • Gardiner, Robert· Gray, Randal, επιμ. (1984). Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 0-85177-245-5. 
  • Gardiner, Robert· Chesneau, Roger, επιμ. (1980). Conway's All the World's Fighting Ships, 1922–1946. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-913-8. 
  • Garzke, William H.· Dulin, Robert O. (1985). Battleships: Axis and Neutral Battleships in World War II. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-101-0. 
  • Giorgerini, Giorgio (1980). «The Cavour & Duilio Class Battleships». Στο: Roberts, John. Warship IV. London, UK: Conway Maritime Press. σελίδες 267–79. ISBN 0-85177-205-6. 
  • Goldstein, Erik· Maurer, John H. (1994). The Washington Conference, 1921–22: Naval Rivalry, East Asian Stability and the Road to Pearl Harbor. Hoboken, NJ: Taylor and Francis. ISBN 0-7146-4559-1. 
  • Halpern, Paul G. (1995). A Naval History of World War I. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-352-4. 
  • Halpern, Paul G. (2004). The Battle of the Otranto Straights: Controlling the Gateway to the Adriatic in WWI. Bloomington: Indiana University Press, 2004. ISBN 978-0-253-34379-6. 
  • Hocking, Charles (1990). Dictionary of Disasters at Sea During The Age of Steam. London, UK: The London Stamp Exchange. ISBN 0-948130-68-7. 
  • Hore, Peter (2006). The Ironclads. London, UK: Southwater Publishing. ISBN 978-1-84476-299-6. 
  • McLaughlin, Stephen (2003). Russian & Soviet Battleships. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-481-4. 
  • Preston, Antony (1972). Battleships of World War I: An Illustrated Encyclopedia of the Battleships of All Nations 1914–1918. New York: Galahad Books. ISBN 0-88365-300-1. 
  • Stille, Mark (2011). Italian Battleships of World War II. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84908-831-2. 
  • Whitley, M. J. (1998). Battleships of World War II. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-184-X. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κατάλογος_ιταλικών_θωρηκτών&oldid=10457117"