Βοεβοδάτο Μάλμπορκ
Συντεταγμένες: 54°2′45″N 19°1′48″E / 54.04583°N 19.03000°E
| Βοεβοδάτο Μάλμπορκ | ||
|---|---|---|
| 1466–1772 | ||
| ||
 | ||
| Χώρα | Στέμμα του Βασιλείου της Πολωνίας | |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος | |
| Πρωτεύουσα | Μάλμπορκ | |
| Έκταση | 2.096 km² | |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 54°2′21″N 19°1′39″E | |
| δεδομένα () | ||
Το Βοεβοδάτο Μάλμπορκ (πολωνικά: Województwo malborskie), μετά τους Διαμελισμούς της Πολωνίας αναφέρεται επίσης ως Γη του Μάλμπορκ (Ziemia malborska), ήταν μονάδα διοικητικής διαίρεσης και τοπικής αυτοδιοίκησης στο Βασίλειο της Πολωνίας, από το 1454-1466 έως τους Διαμελισμούς της Πολωνίας το 1772–1795. Η πρωτεύουσά του ήταν στο Μάλμπορκ.
Μαζί με τα βοεβοδάτα Πομερανίας και Χέουμνο και το Πριγκιπικό Επισκοπάτο της Βαρμίας, αποτελούσε την ιστορική επαρχία της Βασιλικής Πρωσίας και με πολλά άλλα βοεβοδάτα αποτελούσε μέρος της Επαρχίας Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αφού οι Τεύτονες Ιππότες κατά τον 13ο αιώνα είχαν κατακτήσει τα πρωσικά εδάφη και τα ενσωμάτωσαν στο Κράτος του Τευτονικού Τάγματος, το Κάστρο του Μάριενμπουργκ χρησίμευσε ως έδρα των Μεγάλων Μαγίστρων. Μετά τη Μάχη του Γκρούνβαλντ του 1410, οι Ιππότες μπόρεσαν και πάλι να αντέξουν την πολωνική Πολιορκία του Μάριενμπουργκ. Το 1440, διάφορες πόλεις, κωμοπόλεις και ευγενείς της περιοχής συνδημιούργησαν την αντι-τευτονική Πρωσική Συνομοσπονδία.[1] Το 1454, η οργάνωση ξεκίνησε μια εξέγερση ενάντια στην κυριαρχία των Τεύτονων Ιπποτών και ζήτησε από τον Βασιλιά Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας να συμπεριλάβει την περιοχή στο Βασίλειο της Πολωνίας, στην οποία ο Βασιλιάς συμφώνησε και υπέγραψε την πράξη ενσωμάτωσης της περιοχής στην Πολωνία το Μάρτιο του 1454 στην Κρακοβία,[2] κάτι που πυροδότησε τον Δεκατριετή Πόλεμο (1454-1466). Οι πόλεις Έλμπλονγκ, Μάλμπορκ, Στουμ και Τολκμίτσκο ήταν μέλη της Συνομοσπονδίας,[2] ενώ το Ντζιέζγκον τάχθηκε επίσης στο πλευρό της Πολωνίας στον πόλεμο.[3] Οι Τεύτονες Ιππότες έπρεπε να αποσυρθούν από το Μάλμπορκ στο Κούνιχσμπεργκ και μετά την τελική τους ήττα έχασαν το κάστρο και τη γύρω περιοχή στη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν το 1466.
Ο Βασιλιάς Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας ίδρυσε το Βοεβοδάτο Μάλμπορκ, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Έλμπινγκ (Έλμπλονγκ), Στουμ και Χρίστμπουργκ (Κίσπορκ/Ντζιέζγκον). Από την Ένωση του Λούμπλιν το 1569, τα εδάφη του Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας ήταν μέρος της ευρύτερης Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Το Κάστρο του Μάλμπορκ καταλήφθηκε δύο φορές από στρατεύματα της Σουηδικής Αυτοκρατορίας: κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου (1626–1629) και ξανά από το 1656 έως το 1660 κατά τη διάρκεια του Κατακλυσμού. Το 1772, το βοεβοδάτο προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας στον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας και έγινε μέρος της νεοσύστατης επαρχίας της Δυτικής Πρωσίας τον επόμενο χρόνο.
Ο ιστορικός Ζίγκμουντ Γκλόγκερ στο μνημειώδες βιβλίο του, Ιστορική Γεωγραφία των Εδαφών της Παλαιάς Πολωνίας, παρέχει αυτή την περιγραφή του Βοεβοδάτου Μάλμπορκ:
«Το μικρότερο από τα τρία βοεβοδάτα της Πολωνικής Πρωσίας, χωρίστηκε σε τέσσερα πόβιατ: Στουμ, Κίσπορκ, Έλμπλονγκ και Μάλμπορκ. Οι ντόπιοι σταρόστα κατοικούσαν στο Κίσπορκ, Στουμ, Τολκμίτσκο και σε άλλες τοποθεσίες. Τα σέιμικ και τα δικαστήρια δεν βρίσκονταν στο Μάλμπορκ, αλλά στο Στουμ, το οποίο διοικούνταν από το σταρόστα του Κίσπορκ. Στα σέιμικ, οι τοπικοί ευγενείς εξέλεξαν οκτώ βουλευτές στο Πρωσικό Σέιμ, π.χ. δύο από κάθε πόβιατ (...) Το οικόσημο του Βοεβοδάτου Μάλμπορκ ήταν σχεδόν πανομοιότυπο με του Βοεβοδάτου Χέουμνο, με διαφορές στο χρώμα του αετού. Το Πρωσικό Σέιμ έλαβε χώρα εναλλακτικά στο Μάλμπορκ και στο Γκρούντζιοντς.».
Πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μεγαλύτερη πόλη του βοεβοδάτου ήταν το Έλμπλονγκ, το οποίο ως μία από τις μεγαλύτερες και πιο σημαίνουσες πόλεις ολόκληρης της Πολωνίας απολάμβανε δικαιώματα ψήφου κατά τις βασιλικές ελεύθερες εκλογές.[4] Άλλες πόλεις ήταν το Μάλμπορκ, το Στουμ, το Κίσπορκ και το Τολκμίτσκο. Όλες οι πόλεις του βοεβοδάτου ήταν βασιλικές πόλεις της Πολωνίας.[5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Górski 1949, σελ. XXXI.
- ↑ 2,0 2,1 Górski 1949.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II (στα Πολωνικά). Βαρσοβία. 1881. σελ. 281.
- ↑ Polska encyklopedja szlachecka, Tom I (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Wydawnictwo Instytutu Kultury Historycznej. 1935. σελ. 42.
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku. Część I. Mapy, plany (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Ιστορίας, Πολωνική Ακαδημία Επιστημών. 2021. σελ. 1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γκούρσκι, Κάρολ (1949). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych (στα Πολωνικά). Πόζναν: Instytut Zachodni.
