Ρετρό στην ομίχλη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρετρό στην ομίχλη
Το εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης
ΣυγγραφέαςΑγκάθα Κρίστι
ΜεταφραστήςΆννα Παπαδημητρίου
ΤίτλοςSleeping murder
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1976
Μορφήαστυνομικό μυθιστόρημα
ΣειράΜις Μαρπλ
ΧαρακτήρεςΜις Μαρπλ
LC ClassOL472250W
LΤ ID30573[1]
Πρώτη έκδοσηCollins Crime Club
ΠροηγούμενοCurtain
ΕπόμενοAgatha Christie: An Autobiography

Ρετρό στην ομίχλη είναι ο ελληνικός τίτλος του αστυνομικού μυθιστορήματος της Άγκαθα Κρίστι Sleeping Murder που πρωτοεκδόθηκε στην Αγγλία, από τις εκδόσεις Collins Crime Club, τον Οκτώβριο του 1976, ενώ η πρώτη δημοσίευση έγινε στο αμερικανικό περιοδικό Ladies' Home Journal σε συνέχειες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1976. Ο πλήρης πρωτότυπος τίτλος είναι Sleeping Murder: Miss Marple's Last Case και πραγματικά είναι το τελευταίο κατά χρονολογική σειρά μυθιστόρημα με πρωταγωνίστρια τη Μις Μαρπλ, που εκδόθηκε- όχι όμως και με τη σειρά που τα έγραψε η Κρίστι.

Το βιβλίο έχει μεταφερθεί στην τηλεόραση το 2006, στα πλαίσια της τηλεοπτικής σειράς του αγγλικού καναλιού ITV Agatha Christie's Marple.[2]

Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 1988 από τις εκδόσεις Λυχνάρι σε μετάφραση Άννας Παπαδημητρίου. ISBN 960-517-061-2

Ιστορία της συγγραφής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Άγκαθα Κρίστι, σύμφωνα με τη διερεύνηση που έχει γίνει στα ημερολόγια και τις σημειώσεις της, έγραψε το βιβλίο - σε μια πρώτη μορφή και με άλλο τίτλο Murder in Retrospect - στις αρχές του φθινοπώρου του 1940 κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα την περίοδο του Blitz[3] με σκοπό να εκδοθεί μετά τον θάνατό της.

Στην αυτοβιογραφία της η Κρίστι, αναφερόμενη σε αυτό και στο άλλο βιβλίο που έγραψε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου - το τελευταίο βιβλίο του Πουαρό, με τίτλο Αυλαία-, γράφει ότι φοβούμενη ότι μπορεί να σκοτωθεί σε αυτό τον πόλεμο, μεταβίβασε τα δικαιώματα του βιβλίου στον άντρα της Μαξ Μάλοουαν για να το εκδώσει αν εκείνος επιζούσε. Τα δύο αυτά χειρόγραφα αφού τα κλείδωσε σε μια θυρίδα θησαυροφυλακίου, τα άφησε να περιμένουν τη στιγμή της έκδοσής τους.[4]

Προς το τέλος της ζωής της, και όταν κατάλαβε ότι μάλλον δεν θα μπορούσε να γράψει άλλο μυθιστόρημα κανόνισε την έκδοση. Πρώτα εκδόθηκε το βιβλίο με τον Πουαρό, το 1975 και μετά το βιβλίο της Μις Μαρπλ, που όμως δεν πρόλαβε να το δει στα ράφια των βιβλιοπωλείων.

Ο τίτλος που είχε δώσει η Κρίστι στο χειρόγραφο, ήταν Murder in Retrospect. Όταν όμως ο τίτλος αυτός χρησιμοποιήθηκε εν αγνοία της στην Αμερική για το μυθιστόρημά της Τα πέντε μικρά γουρουνάκια το 1941, αναγκάστηκε να αλλάξει τον τίτλο σε Cover Her Face. Όμως, και αυτός ο τίτλος χρησιμοποιήθηκε το 1962 στο ομώνυμο αστυνομικό μυθιστόρημα του P.D. James's. Έτσι, το 1972 όταν συζητούσε τα της έκδοσης, άλλαξε τον τίτλο σε Sleeping Murder.[5]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ζεύγος Ριντ (Γκουέντα Χάλιντεϊ και Τζέιμς Ριντ) που ζούνε στη Νέα Ζηλανδία, αποφασίζουν αμέσως μετά τον γάμο τους, να εγκατασταθούν μόνιμα στη χώρα καταγωγής τους, την Αγγλία. Πρώτη φτάνει στην Αγγλία η Γκουέντα, επιφορτισμένη με το καθήκον να αγοράσει ένα σπίτι για να μείνουν. Η Γκουέντα, βρίσκει το σπίτι που τους ταιριάζει, στη (φανταστική) παραθαλλάσια πόλη Ντίλμαουθ της νότιας Αγγλίας. Η έπαυλη ονομάζεται Χιλσάιντ και η Γκουέντα νιώθει από την πρώτη στιγμή που το βλέπει, κάτι απροσδιόριστο να τη γοητεύει και να την ελκύει στο σπίτι. Έτσι το αγοράζει και ενώ αρχίζει να το επιπλώνει και να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές, έχει συνεχώς την αίσθηση ότι αυτό το σπίτι το ξέρει. Και πράγματι, ανακαλύπτει τυχαία ότι γνωρίζει πράγματα του σπιτιού (όπως την παλιά ταπετσαρία ή μια χτισμένη πόρτα) που κανονικά δεν θα έπρεπε να γνωρίζει. Αυτή η αίσθηση την καταβάλλει τόσο, που αρχίζει να νομίζει ότι δεν είναι πλέον διανοητικά ισορροπημένη. Είναι σχεδόν αποφασισμένη να ζητήσει ψυχιατρική βοήθεια (εν ανάγκη και εγκλεισμό σε ψυχιατρικό άσυλο) προκειμένου να απαλλαγεί από αυτήν την κατάσταση που την ταράζει τόσο. Έτσι θα δεχτεί τελικά μια πρόταση για μερικές μέρες διακοπές και αλλαγή περιβάλοντος που λαμβάνει από το ζεύγος Γουέστ - κάποιους μακρινούς συγγενείς της. Θα φιλοξενηθεί στο σπίτι του Ρέιμοντ Γουέστ (ανιψιού της μις Μαρπλ), στο Λονδίνο και εκεί θα γνωρίσει και τη διάσημη ηρωίδα, που είναι και αυτή φιλοξενούμενη του ανιψιού της.

Κατά τη διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης που παρακολουθεί μαζί με τους φίλους της, του έργου του Τζων Γουέμπστερ Η δούκισσα του Μάλφι θα ακούσει μια φράση που θα την τρομοκρατήσει όσο τίποτε άλλο στη ζωή της μέχρι τότε: «Σκέπασε το πρόσωπό της. Τα μάτια μου θαμπώνουν. Πέθανε νέα...»

Με τη βοήθεια της Μις Μαρπλ, θα καταφέρει τελικά να καταλάβει την ψυχική της κατάσταση. Η Γκουέντα είχε ζήσει σε αυτό το σπίτι όταν ήταν τριών χρόνων! Και όχι μόνο αυτό, αλλά είχε δει και το πτώμα μια στραγγαλισμένης νεαρής γυναίκας!

Το εξώφυλλο της τραγωδίας του Τζων Γουέμπστερ Η δούκισσα του Μάλφι, 1613

Όταν και ο σύζυγός της εγκατασταθεί οριστικά στην Αγγλία, το ζευγάρι αποφασίζει να ψάξει περισσότερο και αν μπορέσει να ανακαλύψει σε ποιάν ανήκει το πτώμα και ποιος είναι ο δολοφόνος.

Έτσι, σιγά-σιγά θα σηκώσουν το πέπλο του μυστηρίου και θα ανακαλύψουν ότι η 3χρονη τότε Γκουέντα έμεινε περίπου ένα χρόνο στο Ντίλμαουθ μαζί με τον πατέρα της Κέλβιν Χάλιντεϊ και τη μητριά της (Έλεν Κένεντι) και δεύτερη γυναίκα του Χάλιντεϊ. Ότι ξαφνικά η Έλεν εξαφανίστηκε από το σπίτι, αφήνοντας ένα σημείωμα ότι πάει να ζήσει με τον άντρα που πάντα αγαπούσε, ότι ο πατέρας της, πίστεψε ότι την είχε σκοτώσει εκείνος πάνω σε κρίση παράνοιας και ότι τελικά, μετά τον εγκλεισμό του πατέρα της σε άσυλο, το κοριτσάκι το πήραν οι συγγενείς της πεθαμένης μητέρας της (πρώτης συζύγου του Χάλιντεϊ) στη Νέα Ζηλανδία, όπου και μεγάλωσε.

Εφόσον λοιπόν η Γκουέντα δεν ήταν ψυχικά διαταραγμένη αλλά όντως θυμόταν σωστά -αν και με ασάφεια- κάποιες λεπτομέρειες, το πτώμα πράγματι υπήρξε και ανήκε στην Έλεν, την οποία και δολοφόνησε ο πατέρας της. Όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται. Ψάχνοντας βαθύτερα, συζητώντας με κατοίκους της περιοχής, βοηθούμενοι και από τις ευφυείς παρατηρήσεις της μις Μαρπλ - που είναι μάλλον βοηθητικός χαρακτήρας εδώ και όχι κύριος - ανακαλύπτουν ότι η νεαρή μητριά της Γκουέντα δολοφονήθηκε και δεν εξαφανίστηκε και ότι μάλιστα ο δολοφόνος της, είναι ακόμα ζωντανός, τους παρακολουθεί, παίρνει μέρος στις έρευνές τους, και στην προσπάθεια του να εμποδίσει την ανακάλυψη της αλήθειας, διαπράττει έναν ακόμα φόνο.

Παραλειπόμενα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο τίτλος του έργου προήλθε τελικά από τη συμβουλή της Μις Μαρπλ προς το νεαρό ζευγάρι: "let sleeping murder lie".[6]
  • Το τέλος του μυθιστορήματος βρίσκει τους πρωταγωνιστές να ηρεμούν και να αποφορτίζονται από όλη την ένταση των γεγονότων κάνοντας ολιγοήμερες διακοπές στη γενέτειρα πόλη της Κρίστι, το Τορκί (Torquay).
  • Σημείο - κλειδί για την εύρεση του δολοφόνου δίνει η Κρίστι ήδη από τη σελίδα 24 (της ελληνικής έκδοσης) με την αγορά στο έργο του Γουέμπστερ.

Πηγές - Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Sleeping Murder by Agatha Christie | LibraryThing». Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2023.
  2. McEwan, Geraldine; Wadham, Julian; Doorgasingh, Emilio (2006-02-05), «Sleeping Murder», Marple, https://www.imdb.com/title/tt0472135/, ανακτήθηκε στις 2024-01-03 
  3. Blitz ονομάστηκε η επιχείρηση βομβαρδισμού του Λονδίνου από τους Γερμανούς, στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, βλέπε και en:The Blitz
  4. Bunson, Matthew (2000). The Complete Christie: An Agatha Christie Encyclopedia. New York: Simon and Schuster. ISBN 978-0-671-02831-2. 
  5. «Sleeping Murder by Agatha Christie». www.agathachristie.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2024. 
  6. «Sleeping Murder». www.all-about-agatha-christie.com. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2024.