Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Φάση Ένα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φάση Ένα
Phase One
«Marvel Cinematic Universe – Phase One: Avengers Assembled»: Η πρόσοψη της συσκευασίας που εμπεριέχει τη συλλογή ταινιών της Φάσης Ένα σε blu-ray.
ΠαραγωγήΚέβιν Φάιγκι
Άβι Άραντ (IM & TIH)
Γκέιλ Αν Χαρντ (TIH)
Βασισμένο σεΧαρακτήρες των
Marvel Comics
ΠρωταγωνιστέςΒλ. παρακάτω
Εταιρεία παραγωγήςMarvel Studios
ΔιανομήParamount Pictures (2008–2011)
Universal Pictures
(TIH; 2008)
Walt Disney Studios
Motion Pictures (2012)
Κυκλοφορία2008-2012
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες
ΓλώσσαΑγγλικά
ΠροϋπολογισμόςΣυνολικά (6 ταινίες):
$1 δισεκατομμύριο
Ακαθάριστα έσοδαΣυνολικά (6 ταινίες):
$3.813 δισεκατομμύρια
ΈπεταιΦάση Δύο
δεδομένα (π • σ • ε )
Φάσεις του
Κινηματογραφικού Σύμπαντος της Marvel

Η Φάση Ένα του Κινηματογραφικού Σύμπαντος της Marvel (MCU) είναι σειρά Αμερικανικών υπερηρωικών ταινιών σε παραγωγή των Marvel Studios, οι οποίες βασίζονται σε χαρακτήρες των Marvel Comics. Η φάση ξεκίνησε το 2008 με την κυκλοφορία της ταινίας Iron Man και ολοκληρώθηκε το 2012 με την κυκλοφορία της ταινίας Οι Εκδικητές. Ο Κέβιν Φάιγκι ήταν παραγωγός σε όλες τις ταινίες της πρώτης φάσης, με τον Άβι Άραντ να είναι συμπαραγωγός για τις ταινίες Iron Man και Ο Απίθανος Hulk, ενώ συμπαραγωγός στη δεύτερη ήταν και η Γκέιλ Αν Χαρντ. Οι έξι ταινίες της φάσης είχαν έσοδα πάνω από $3.8 δισεκατομμύρια παγκοσμίως και έλαβαν θετική ανταπόκριση από κριτικούς και κοινό.

Ο Σάμιουελ Λ. Τζάκσον εμφανίστηκε στις πέντε από τις έξι ταινίες της φάσης, είτε σε πρωταγωνιστικό ρόλο είτε σε κάμεο εμφάνιση, ενώ οι ηθοποιοί της ταινίας Οι Εκδικητές – Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Κρις Έβανς, Μαρκ Ράφαλο, Κρις Χέμσγουορθ, Σκάρλετ Γιόχανσον και Τζέρεμι Ρένερ – υπέγραψαν συμβόλαια για να πρωταγωνιστήσουν σε πολλές ταινίες. Τα Marvel Studios δημιούργησαν επίσης τρεις ταινίες μικρού μήκους (Marvel One-Shots) για να επεκτείνουν το MCU, ενώ για κάθε ταινία κυκλοφορούσαν συνδεδεμένα ή προσαρμοσμένα σε αυτήν κόμικ και βιντεοπαιχνίδια. Η Φάση Ένα, μαζί με τις Φάση Δύο και Φάση Τρία, αποτελούν το Το Έπος της Αιωνιότητας.

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 2005, η Marvel Entertainment άρχισε τον σχεδιασμό ανεξάρτητης παραγωγής δικών της ταινιών, τις οποίες θα διένεμε μέσω της Paramount Pictures.[1] Προηγουμένως, η Marvel ήταν σε αρκετές υπερηρωικές ταινίες συμπαραγωγός με τις Columbia Pictures, New Line Cinema και άλλες εταιρείες παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης και μίας επταετούς αναπτυξιακής συμφωνίας με την 20th Century Fox.[2] Το κέρδος της Marvel από αυτές τις συμφωνίες με τα άλλα στούντιο ήταν σχετικά μικρό και ήθελε να βγάλει περισσότερα χρήματα από τις ταινίες της, διατηρώντας παράλληλα τον καλλιτεχνικό έλεγχο των πρότζεκτ και της διανομής.[3] Ο Άβι Άραντ, επικεφαλής του κινηματογραφικού τμήματος της Marvel, ήταν ικανοποιημένος με τις Spider-Man ταινίες του Σαμ Ράιμι στη Sony Pictures, αλλά με άλλες ταινίες όχι και τόσο. Ως αποτέλεσμα, ο Άραντ αποφάσισε να δημιουργήσει τα Marvel Studios, το πρώτο μεγάλο ανεξάρτητο κινηματογραφικό στούντιο του Χόλυγουντ από τη δημιουργία της DreamWorks Pictures. Ο Κέβιν Φάιγκι, δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον Άραντ,[4] συνειδητοποίησε πως σε αντίθεση με τους χαρακτήρες των Spider-Man και X-Men, των οποίων τα κινηματογραφικά δικαιώματα είχαν παραχωρηθεί σε Sony και Fox αντίστοιχα, η Marvel είχε ακόμα στην ιδιοκτησία της τα δικαιώματα χαρακτήρων από τον βασικό πυρήνα των Εκδικητών. Ο Φάιγκι, ο οποίος αυτοαποκαλείται «θαυμαστής» του κόσμου της Marvel, οραματίστηκε να δημιουργήσει ένα συνδεδεμένο κινηματογραφικό σύμπαν με τους χαρακτήρες αυτούς, όπως ακριβώς έκαναν και οι δημιουργοί των χαρακτήρων Σταν Λι και Τζακ Κίρμπι στα κόμικ στις αρχές της δεκαετίας του 1960.[5]

Για να διαφυλάξουν την καλλιτεχνική τους ακεραιότητα, τα Marvel Studios σχημάτισαν μια δημιουργική επιτροπή έξι ατόμων, τα οποία ήταν εξοικειωμένα με την παράδοση των κόμικ: τον Φάιγκι, τον συμπρόεδρο των Marvel Studios Λούις Ντ'Εσπόζιτο, τον πρόεδρο εκδόσεων των Marvel Comics Νταν Μπάκλεϊ, τον επικεφαλής δημιουργικού Τζο Κεσάντα, τον συγγραφέα κόμικ Μπράιαν Μάικλ Μπέντις και τον πρόεδρο της Marvel Entertainment Άλαν Φάιν, ο οποίος επέβλεπε την επιτροπή.[4] Ο Φάιγκι αρχικά αναφέρθηκε σε αυτό το συνδεδεμένο σύμπαν ταινιών ως «Marvel Cinema Universe»,[6] αλλά αργότερα χρησιμοποίησε τον όρο «Marvel Cinematic Universe».[7] Τον Νοέμβριο του 2005, η Marvel απέκτησε ξανά τα κινηματογραφικά δικαιώματα του Iron Man από τη New Line Cinema.[8] Τον Φεβρουάριο του 2006, η Marvel ανακοίνωσε πως είπαν αποκτήσει ξανά τα κινηματογραφικά δικαιώματα του Hulk από την Universal,[8] με αντάλλαγμα να διατηρήσει η Universal τα δικαιώματα διανομής της ταινίας Ο Απίθανος Hulk (2008) και το δικαίωμα άρνησης διανομής οποιαδήποτε μελλοντικής ταινίας Hulk σε παραγωγή των Marvel Studios.[9] Τον Απρίλιο του 2006, ανακοινώθηκε ο Thor ως παραγωγή των Marvel Studios.[10] Σύντομα μετά από αυτό, η Lions Gate Entertainment εγκατέλειψε το πρότζεκτ στο οποίο δούλευε από το 2004 για τη Black Widow , επιστρέφοντας τα δικαιώματα στη Marvel.[11]

Με την έναρξη των γυρισμάτων της ταινίας Iron Man τον Μάρτιο του 2007, ο Φάιγκι προάχθηκε σε Πρόεδρο Παραγωγής των Marvel Studios.[12] Μετά το επιτυχημένο άνοιγμα της ταινίας τον Μάιο του 2008, η Marvel ανακοίνωσε πως μία συνέχεια με τίτλο Iron Man 2, θα κυκλοφορούσε στις 30 Απριλίου 2010, ακολουθούμενη από τις ταινίες Thor στις 4 Ιουνίου 2010 και Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America στις 6 Μαΐου 2011,[13] ενώ μία ομαδική ταινία με τίτλο Οι Εκδικητές θα κυκλοφορούσε στις 15 Ιουλίου 2011,[13][14] στην οποία θα συμμετείχαν οι Iron Man, Hulk, Captain America και Thor.[13] Τον Μάρτιο του 2009, η Marvel προσάρμοσε το χρονοδιάγραμμα κυκλοφοριών της, μετακινώντας την ταινία Thor αρχικά στις 17 Ιουνίου 2011 και αργότερα στις 20 Μαΐου 2011,[14][15] την ταινία Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America στις 22 Ιουλίου 2011 και την ταινία Οι Εκδικητές στις 4 Μαΐου 2012.[14]

Τον Ιανουάριο του 2010, η ημερομηνία κυκλοφορίας της ταινίας Thor μετακινήθηκε για ακόμα μία φορά για τις 6 Μαΐου 2011.[16] Τον Απρίλιο, η Marvel άλλαξε τον τίτλο της ταινίας The First Avenger: Captain America σε Captain America: The First Avenger.[17] Στις 18 Οκτωβρίου 2010, η Walt Disney Studios Motion Pictures απέκτησε από την Paramount Pictures τα δικαιώματα διανομής της ταινίας Οι Εκδικητές,[18] με το λογότυπο της Paramount να διατηρείται ωστόσο στις ταινίες[19] και, στις 2 Ιουλίου 2013, η Disney αγόρασε τα δικαιώματα διανομής των ταινιών Iron Man, Iron Man 2, Thor και Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America από την Paramount.[20][21] Τον Ιούνιο του 2023, τα δικαιώματα διανομής της ταινίας Ο Απίθανος Hulk επέστρεψαν από τη Universal, πίσω στα Marvel Studios και τη Disney.[22][23]

Το όραμα του Έντγκαρ Ράιτ για την ταινία Ant-Man το 2006, βοήθησε στη δόμηση των πρώτων ταινιών του MCU. Ο Φάιγκι είπε πως κομμάτι του MCU άλλαξε, έτσι ώστε να «ταιριάζει με αυτή την εκδοχή» της ταινίας, καθώς αυτή η εκδοχή «βοήθησε στο πώς να διατάξουμε την ομάδα των Εκδικητών την πρώτη φορά. Ήταν λίγο και από τα δύο όσον αφορά την ιδέα του για την ιστορία του Ant-Man που επηρέασε τη γέννηση του MCU στις πρώτες ταινίες, οι οποίες οδήγησαν στους Εκδικητές».[24] Τα Marvel Studios άρχισαν να χρησιμοποιούν φράσεις όπως «Φάση Ένα», επειδή ο Φάιγκι δεν ήθελε να αναφέρεται στις ταινίες ως τριλογία Iron Man ή τριλογία Thor. Η ιδέα της Φάσης ήρθε από τα κόμικ, με τον Φάιγκι να λέει πως εκεί, «ανεξάρτητοι χαρακτήρες ενώνονταν περιστασιακά για ένα μεγάλο γεγονός, σε μία μίνι σειρά». Ως αποτέλεσμα, το πλάνο ήταν να δημιουργηθεί μία Φάση αποτελούμενη από κάποιες ταινίες, η οποία θα ολοκληρωνόταν με μία ταινία Εκδικητών.[25]

Ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Κατάλογος ταινιών του Κινηματογραφικού Σύμπαντος της Marvel
Ταινία[26] Ημερομηνία κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Σκηνοθεσία Σενάριο Παραγωγή
Iron Man 2 Μαΐου 2008 Τζον Φαβρό[27] Μαρκ Φέργκους & Χοκ Όστμπι και Αρτ Μάρκουμ & Ματ Χόλογουεϊ[27][28] Άβι Άραντ και Κέβιν Φάιγκι
Ο Απίθανος Hulk 13 Ιουνίου 2008 Λουί Λετεριέ[29] Ζακ Πεν[30] Άβι Άραντ, Γκέιλ Αν Χαρντ και Κέβιν Φάιγκι
Iron Man 2 7 Μαΐου 2010 Τζον Φαβρό[31] Τζάστιν Θερού[32] Κέβιν Φάιγκι
Thor 6 Μαΐου 2011 Κένεθ Μπράνα[33] Άσλεϊ Έντουαρντ Μίλερ & Ζακ Στεντζ και Ντον Πέιν[34]
Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America 22 Ιουλίου 2011 Τζο Τζόνστον[35] Κρίστοφερ Μάρκους & Στίβεν ΜακΦίλι[36]
Οι Εκδικητές 4 Μαΐου 2012 Τζος Γουίντον[37]

Iron Man (2008)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Iron Man (ταινία, 2008)
Ο Άβι Άραντ, ο οποίος βοήθησε με την εξασφάλιση έγκαιρης χρηματοδότησης,[38] ήταν παραγωγός στις ταινίες Iron Man και Ο Απίθανος Hulk.

Ο δισεκατομμυριούχος βιομήχανος Τόνι Σταρκ, αφού πιάνεται αιχμάλωτος από μία τρομοκρατική οργάνωση, κατασκευάζει για τον εαυτό του μία πανοπλία, ώστε να μπορέσει να διαφύγει. Αφού απελευθερώνεται, αποφασίζει να αναβαθμίσει την πανοπλία του, έτσι ώστε να εντοπίσει και να κυνηγήσει τους ανθρώπους που αγόρασαν κρυφά όπλα που εκείνος είχε κατασκευάσει και να τα καταστρέψει.[39]

Τον Απρίλιο του 2006, η Marvel προσέλαβε τον Τζον Φαβρό για να σκηνοθετήσει την ταινία Iron Man,[27] με τα δίδυμα σεναριογράφων Αρτ Μάρκουμ και Ματ Χόλογουεϊ και Μαρκ Φέργκους και Χοκ Όστμπι να συγγράφουν ανταγωνιστικά σενάρια.[27][40] Ο Φαβρό ενοποίησε τα δύο αυτά σενάρια σε ένα, το οποίο στη συνέχεια «καθάρισε» ο Τζον Όγκαστ.[28] Τον Σεπτέμβριο του 2006, ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ προσλήφθηκε για τον ομότιτλο ρόλο, αφού πρώτα άφησε γενάκι και προπονήθηκε, ώστε να πείσει τους παραγωγούς πως ήταν ο κατάλληλος για αυτόν.[41] Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 12 Μαρτίου 2007,[42] με τις πρώτες δύο εβδομάδες να αφιερώνονται στην αιχμαλωσία του Σταρκ στο Αφγανιστάν,[43] η οποία γυρίστηκε στην κομητεία Ίνιο της Καλιφόρνια.[44] Η παραγωγή έλαβε επίσης χώρα στα soundstages της πρώην Hughes Company στην Πλάγια Βίστα στο Λος Άντζελες,[45] με επιπρόσθετα γυρίσματα να γίνονται στη βάση Έντουαρντς της Πολεμικής Αεροπορίας[46] και στο πολυτελές ξενοδοχείο-καζίνο Caesars Palace στο Λας Βέγκας.[47] Στις 14 Απριλίου 2008, η ταινία Iron Man έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Greater Union στον δρόμο George Street στο Σίδνεϊ[48] και κυκλοφόρησε παγκοσμίως στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 30 Απριλίου, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 2 Μαΐου.[49][50]

Η ταινία ολοκληρώνεται με μία σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, όπου ο Σάμιουελ Λ. Τζάκσον εμφανίζεται ως Νικ Φιούρι, προσεγγίζοντας τον Σταρκ για να τον ενημερώσει για την «Πρωτοβουλία Εκδικητών». Ο Φαβρό είπε πως συμπεριέλαβε τη συγκεκριμένη σκηνή ως «εναν μικρό χαιρετισμό προς τους θαυμαστές...μία κατά κάποιο τρόπο δημιουργία των Εκδικητών». Ο Τζάκσον βρέθηκε στα γυρίσματα για μία μόνο μέρα με όσο το δυνατόν μικρότερο αριθμό ατόμων στο συνεργείο, έτσι ώστε να αποφευχθεί η διαρροή της κάμεο εμφάνισής του.[51] Η ασπίδα του Captain America είναι επίσης ορατή στο βάθος μιας σκηνής· προστέθηκε εκεί από έναν καλλιτέχνη της Industrial Light & Magic (ILM) ως αστείο, αλλά ο Φαβρό αποφάσισε να την κρατήσει στην ταινία.[52]

Ο Απίθανος Hulk (2008)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ο Απίθανος Hulk (ταινία)

Μετά την έκθεσή του σε γ ραδιενέργεια, η οποία τον αναγκάζει να μεταμορφωθεί στον τερατώδη Hulk, ο επιστήμονας Μπρους Μπάνερ τρέπεται σε φυγή και απομονώνεται από όλους, συμπεριλαμβανομένης και της συντρόφου του, Μπέτι Ρος. Κυνηγημένος από τον στρατό, ο Μπάνερ αναζητά μία θεραπεία για να αποτρέψει τη χρήση του Hulk ως όπλο.[53]

Τον Ιανουάριο του 2006,[54] η Marvel διεκδίκησε εκ νέου και πήρε πίσω τα κινηματογραφικά δικαιώματα του χαρακτήρα Hulk από τη Universal Pictures, όταν η Universal δεν κατάφερε να τηρήσει την προθεσμία που είχε για την ανάπτυξη μίας συνέχειας της ταινίας Hulk του 2003, σε σκηνοθεσία Ανγκ Λι.[8] Ωστόσο, η Universal διατήρησε τα δικαιώματα διανομής για μελλοντικές Hulk ταινίες.[8] Η Marvel, αντί να προχωρήσει στην ανάπτυξη μίας συνέχειας, προσέλαβε τον Λουί Λετεριέ για να σκηνοθετήσει την ταινία Ο Απίθανος Hulk, επανεκκινώντας την ιστορία του χαρακτήρα.[29] Αρχικά, ο Λετεριέ απέρριψε τη δουλειά από σεβασμό προς τον Λι, αλλά αργότερα επανεξέτασε την προσφορά και δέχθηκε να υπογράψει.[29] Το σενάριο της ταινίας έγραψε ο Ζακ Πεν, ο οποίος είχε επίσης εμπλακεί και στο σενάριο της ταινίας του 2003.[55] Τον Απρίλιο του 2006, ο Έντουαρντ Νόρτον ξεκίνησε συζητήσεις για να ενσαρκώσει τον Μπρους Μπάνερ και να ξαναγράψει το σενάριο του Πεν,[56] αν και ο Πεν, κατά την κυκλοφορία της ταινίας, έλαβε όλη την πίστωση για το σενάριο.[30] Το στάδιο της παραγωγής ξεκίνησε στις 9 Ιουλίου 2007 και τα γυρίσματα έλαβαν χώρα κυρίως στο Τορόντο,[57] με επιπρόσθετα γυρίσματα να γίνονται σε Νέα Υόρκη και Ρίο ντε Τζανέιρο.[58] Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Gibson Amphitheatre στις 8 Ιουνίου 2008, ενώ κυκλοφόρησε στις αίθουσες στις 13 Ιουνίου.[59][60]

Τα γεγονότα της ταινίας λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα με τα γεγονότα των ταινιών Iron Man 2 and Thor,[61] όπου τα γεγονότα της πρώτης λαμβάνουν χώρα έξι μήνες μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man.[62] Ο Ντάουνι επανέλαβε τον ρόλο του ως Τόνι Σταρκ, κάνοντας μία κάμεο εμφάνιση στο τέλος της ταινίας. Ο Ντάουνι είπε πως οι δημιουργοί «απλά διασταύρωναν τους υπερήρωές μας. Τυχαίνει να είναι μία σκηνή όπου βασικά προσεγγίζω [τον χαρακτήρα του Γουίλιαμ Χερτ, Στρατηγού Ρος] και ίσως σκεφτόμαστε να συνάψουμε μια κάποιου είδους ετερόρρυθμη συνεργασία. Το σπουδαίο είναι ο ίδιος—και δεν θέλω να προδώσω πάρα πολλά—αλλά βρίσκεται σε άθλια κατάσταση τη στιγμή που τον συναντώ. Ήταν πραγματικά διασκεδαστικό να τον βλέπω να υποδύεται αυτόν τον ισχυρό χαρακτήρα σε κατάσταση ημιμέθης».[63] Επιπρόσθετα, σε μία εναλλακτική αρχική σκηνή της ταινίας, ο Captain America φαίνεται για λίγο παγωμένος στον πάγο, μία σκηνή η οποία εμπεριέχεται στην κυκλοφορία του DVD της ταινίας.[64]

Iron Man 2 (2010)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Iron Man 2
Ο Τζον Φαβρό, σκηνοθέτης των ταινιών Iron Man και Iron Man 2, βοήθησε στην εγκαθίδρυση της έννοιας του ενωμένου σύμπαντος, με την συμπερίληψη του Σάμιουελ Λ. Τζάκσον στη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους της πρώτης ταινίας.

Μετά την αποκάλυψη του Τόνι Σταρκ πως πίσω από τον ο Iron Man κρύβεται ο ίδιος, η κυβέρνηση των ΗΠΑ απαιτεί να τους παραδώσει την τεχνολογία του. Στο μεταξύ, ο Τζάστιν Χάμερ, ένας αντίπαλος βιομήχανος, και ο Ιβάν Βάνκο, ένας Ρώσος επιστήμονας, συνωμοτούν για να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία του Σταρκ εναντίον του.[65]

Αμέσως μετά την επιτυχημένη κυκλοφορία της ταινίας Iron Man τον Μάιο του 2008, τα Marvel Studios ανακοίνωσαν πως ετοίμαζαν ήδη μία συνέχεια, με τίτλο Iron Man 2.[66] Ο Φαβρό επέστρεψε ως σκηνοθέτης,[31] ενώ ο Τζάστιν Θερού προσλήφθηκε για να γράψει το σενάριο, το οποίο θα ήταν βασισμένο σε μία πρωτότυπη ιστορία των Φαβρό και Ντάουνι.[32] Τον Οκτώβριο του 2008, ο Ντάουνι υπέγραψε μία καινούρια συμφωνία για τέσσερις ταινίες, ανάμεσα στις οποίες συμπεριλαμβανόταν αναδρομικά και η πρώτη ταινία, για να επαναλάβει τον ρόλο του, ενώ ο Ντον Τσιντλ προσλήφθηκε για να αντικαταστήσει τον Τέρενς Χάουαρντ στον ρόλο του Τζέιμς Ρόουντς.[67][68] Ο Τζάκσον υπέγραψε για να επαναλάβει τον ρόλο του ως Νικ Φιούρι από τη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους στην ταινία Iron Man, σε μέχρι εννέα ταινίες[69] και η Σκάρλετ Γιόχανσον προσλήφθηκε για τον ρόλο της Black Widow, ως μέρος δέσμευσης για πολλές ταινίες.[70] Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 6 Απριλίου 2009[71] στον Μασονικό Ναό της Πασαντίνα στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια.[72] Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων έλαβε χώρα στα Raleigh Studios στην πόλη Μανχάταν Μπιτς στην Καλιφόρνια.[73] Άλλες τοποθεσίες γυρισμάτων συμπεριλαμβάνουν τη Βάση Έντουαρντς της Πολεμικής Αεροπορίας,[74] το Μονακό[75] και το Φράγμα Σεπούλβεδα.[73] Η ταινία Iron Man 2 έκανε πρεμιέρα στο El Capitan Theatre στο Λος Άντζελες στις 26 Απριλίου 2010,[76] ενώ κυκλοφόρησε παγκοσμίως στις κινηματογραφικές αίθουσες μεταξύ 28 Απριλίου με 7 Μαΐου, πριν κυκλοφορήσει και στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 7 Μαΐου.[77]

Τα γεγονότα της ταινίας λαμβάνουν χώρα έξι μήνες μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man,[62] και ταυτόχρονα με τα γεγονότα των ταινιών Ο Απίθανος Hulk και Thor.[61] Οι δημιουργοί συνέχισαν να αναφέρονται σε άλλες ταινίες της Marvel, συμπεριλαμβάνοντας και πάλι την ασπίδα του Captain America στην ταινία. Ο Φαβρό εξήγησε: «Παρουσιάσαμε την ασπίδα του Captain America σε ένα πολύ σύντομο πλάνο στην προηγούμενη ταινία. Έτσι τώρα ήταν πραγματικά στο δωμάτιο, οπότε έπρεπε να ξεδιαλύνουμε το πώς να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα του γεγονότος πως η ασπίδα ήταν στο εργαστήριό του».[52] Σε μία σκηνή προς το τέλος της ταινίας Iron Man 2, σε ένα καταφύγιο της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., εμπεριέχονται αρκετά «easter eggs»· από πλάνα της ταινίας Ο Απίθανος Hulk τα οποία εμφανίζονται σε μία οθόνη, μέχρι σε σημάδια πάνω σε έναν χάρτη που υποδεικνύουν τοποθεσίες που σχετίζονται με άλλες ταινίες της Marvel, συμπεριλαμβανομένου ενός που δείχνει μία περιοχή της Αφρικής, προς αναφορά του Black Panther.[78] Ένας νεαρός Πίτερ Πάρκερ εμφανίζεται στην ταινία ως παιδί, φορώντας μία μάσκα Iron Man και τον οποίο σώζει ο Σταρκ από ένα drone. Η εμφάνιση αυτή επιβεβαιώθηκε τον Ιούνιο του 2017 από τον ηθοποιό Τομ Χόλλαντ, ο οποίος ενσαρκώνει τον Spidern-Man σε μετέπειτα ταινίες του MCU, τον Κέβιν Φάιγκι και τον σκηνοθέτη της ταινίας Spider-Man: Η Επιστροφή Στον Τόπο Του, Τζον Γουότς.[79][80] Η σκηνή μετά τους τίτλους τέλους της ταινίας δείχνει την ανακάλυψη του σφυριού του Θορ σε έναν κρατήρα.[81]

Thor (2011)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Thor (ταινία)

Ο Θορ, διάδοχος του Άσγκαρντ, όταν αναζωπυρώνει έναν αδρανοποιημένο πόλεμο, του αφαιρούνται οι δυνάμεις του και εξορίζεται στη Γη. Καθώς ο αδελφός του, Λόκι, σχεδιάζει να ανέβει στον θρόνο εκείνος, ο Θορ πρέπει να αποδείξει πως είναι άξιος, ώστε να ανακτήσει το σφυρί του το Μγιόλνιρ.[82]

Τον Απρίλιο του 2006, ο Μαρκ Προτόσεβιτς προσλήφθηκε για να αναπτύξει το σενάριο της ταινίας, όταν ανακτήθηκαν τα δικαιώματα από τη Sony Pictures.[27] Τον Αύγουστο του 2007, η Marvel προσέλαβε τον Μάθιου Βον για να σκηνοθετήσει την ταινία,[83] ωστόσο ο Βον αποχώρησε από τον πρότζεκτ τον Μάιο του 2008.[84] Τον Σεπτέμβριο του 2008, ο Κένεθ Μπράνα μπήκε σε συζητήσεις για να αντικαταστήσει τον Βον.[33] Τον Μάιο του 2009, ο Κρις Χέμσγουορθ βρισκόταν σε συζητήσεις για να ενσαρκώσει τον ομότιτλο χαρακτήρα,[85] ενώ ο Τομ Χίντλστον θα υποδυόταν τον αδελφό του, Λόκι.[86] Και οι δύο ηθοποιοί υπέγραψαν για να συμμετέχουν σε αρκετές ταινίες.[87] Η Marvel προσέλαβε τους Άσλεϊ Έντουαρντ Μίλερ και Ζακ Στεντζ για να γράψουν ένα καινούριο σενάριο για την ταινία, το οποίο μετέπειτα ξαναγράφτηκε από τον Ντον Πέιν.[34] Η παραγωγή ξεκίνησε στις 11 Ιανουαρίου 2010 στο Λος Άντζελες,[88] πριν μεταφερθεί στο Γκαλιστέο του Νέου Μεξικό τον Μάρτιο.[89] Η ταινία Thor έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στις 17 Απριλίου 2011 στο θέατρο Event Cinemas στον δρόμο George Street του Σίδνεϊ,[90] με την πρεμιέρα της στις Ηνωμένες Πολιτείες να γίνεται στις 2 Μαΐου στο El Capitan Theatre στο Λος Άντζελες.[91] Η ταινία κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες παγκοσμίως το διάστημα 21 με 30 Απριλίου, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 6 Μαΐου.[92]

Τα γεγονότα της ταινίας λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα με τα γεγονότα των ταινιών Ο Απίθανος Hulk και Iron Man 2,[61] όπου τα γεγονότα της δεύτερης λαμβάνουν χώρα έξι μήνες μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man.[62] Ο Κλαρκ Γκρεγκ, ο οποίος εμφανίστηκε στις ταινίες Iron Man και Iron Man 2 ως ο Πράκτορας Φιλ Κόλσον της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., επανέλαβε τον ρόλο του στην ταινία Thor. Σχετικά με τον ρόλο του στην ταινία Thor, δήλωσε: «Ο Πράκτορας Κόλσον ήταν ένας από τους τύπους που δεν βρισκόταν πραγματικά στα κόμικ και είχε ένα κάπως μικρό ρόλο στην ταινία Iron Man. Και εγώ ήμουν απλά πολύ τυχερός που επέλεξαν να επεκτείνουν τον χαρακτήρα και να τον τοποθετήσουν περισσότερο μέσα σε όλο αυτό το σύμπαν».[93] Ο Τζέρεμι Ρένερ αφού υπέγραψε για εμφανιστεί στην ταινία Οι Εκδικητές ως Κλιντ Μπάρτον / Hawkeye, έκανε μία κάμεο εμφάνιση και στην ταινία Thor.[94] Ο Μπράνα είπε πως «σίγουρα θα είχαν έναν τύπο να παρακολουθεί από ψηλά τη στιγμή που ο Θορ διεισδύει στο στρατόπεδο της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.» και ο ίδιος ενθουσιάστηκε όταν οι παραγωγοί του είπαν πως ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τον χαρακτήρα Hawkeye του Ρένερ για αυτόν τον ρόλο.[95] Η ταινία τελειώνει με μία σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, όπου ο Λόκι παρακολουθεί τους Έρικ Σέλβιγκ και Νικ Φιούρι να συζητάνε για το Τεσσεράκτιο.[96][97] Η σκηνή αυτή σκηνοθετήθηκε από τον Τζος Γουίντον, ο οποίος σκηνοθέτησε την ταινία Οι Εκδικητές.[98] Ο Στέλαν Σκάρσγκορντ, ο οποίος υποδύεται τον Σέλβιγκ, είπε πως η σκηνή δεν συμπεριλαμβανόταν στην ταινία όταν πρωτοδιάβασε το σενάριο και πως του στάλθηκαν οι σελίδες για τη σκηνή, αφού είχε συμφωνήσει να εμφανιστεί και στην ταινία Οι Εκδικητές.[99]

Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America (2011)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America

Το 1943, ο Στιβ Ρότζερς κρίνεται σωματικά ακατάλληλος για να καταταχθεί στον στρατό και να πολεμήσει εναντίον του Γερμανικού Ράιχ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στρατολογείται σε μία μυστική στρατιωτική επιχείρηση, μεταμορφώνεται σωματικά σε υπερ-στρατιώτη και γίνεται ο Captain America, όπου τώρα πρέπει να πολεμήσει τον Red Skull, τον επικεφαλής ενός ναζιστικού επιστημονικού τμήματος, γνωστό ως Ύδρα.[100]

Τον Απρίλιο του 2006, η Marvel προσέλαβε τον Ντέιβιντ Σελφ για να γράψει το σενάριο της ταινίας.[27] Τον Νοέμβριο του 2008, ο Τζο Τζόνστον προσλήφθηκε για να σκηνοθετήσει,[35] ενώ οι Κρίστοφερ Μάρκους και Στίβεν ΜακΦίλι προσλήφθηκαν για να ξαναγράψουν το σενάριο.[36] Τον Μάρτιο του 2010, ο Κρις Έβανς προσλήφθηκε για τον ρολο του Captain America και ο Χιούγκο Γουίβινγκ για τον ρόλο του Red Skull.[101] Η παραγωγή ξεκίνησε στις 28 Ιουνίου 2010 στο Ηνωμένο Βασίλειο,[102] με γυρίσματα να λαμβάνουν χώρα στο Λονδίνο,[103] στο Κάεργουεντ,[104] στο Μάντσεστερ και στο Λίβερπουλ.[105] Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 19 Ιουλίου 2011 στο El Capitan Theatre στο Λος Άντζελες.[106] Στις κινηματογραφικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών κυκλοφόρησε στις 22 Ιουλίου, ενώ στη διεθνή αγορά η κυκλοφορία ξεκίνησε στις 27 Ιουλίου.[107]

Το Τεσσεράκτιο από τη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους της ταινίας Thor, εμφανίζεται και στην ταινία Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America.[108] Στην ταινία, ο Ντόμινικ Κούπερ υποδύεται τον νεαρό Χάουαρντ Σταρκ, πατέρα του Τόνι Σταρκ,[109] ο οποίος διοργανώνει μία από τις αρχικές εκδοχές της Stark Expo, έκθεση την οποία διοργανώνει και ο Τόνι στην ταινία Iron Man 2.[110] Η τελευταία σκηνή της ταινίας συμπεριλαμβάνει μία σύντομη εμφάνιση από τον Νικ Φιούρι του Τζάκσον, ακολουθούμενη μετά τους τίτλους τέλους από ένα πρώτο τρέιλερ της ταινίας Οι Εκδικητές.[111]

Οι Εκδικητές (2012)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Οι Εκδικητές (ταινία, 2012)

Ο Νικ Φιούρι, διευθυντής της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., συγκεντρώνει τους υπερήρωες Iron Man, Θορ, Captain America, Hulk, Black Widow και Hawkeye για να πολεμήσουν τον αδελφό του Θορ, Λόκι, ο οποίος συνωμοτεί για να υποτάξει τη Γη.[112]

Ο Ζακ Πεν, ο οποίος είχε γράψει το σενάριο για την ταινία Ο Απίθανος Hulk, προσλήφθηκε τον Ιούνιο του 2007 για να γράψει και το σενάριο της ταινίας Οι Εκδικητές.[113] Τον Απρίλιο του 2010, ο Τζος Γουίντον υπέγραψε για να σκηνοθετήσει την ταινία και να δουλέψει πάνω στο σενάριο του Πεν.[37] Η Marvel ανακοίνωσε πως ο Νόρτον δε θα επέστρεφε για να επαναλάβει τον ρόλο του ως Μπρους Μπάνερ / Hulk[114] και, τον Ιούλιο του 2010, ο Μαρκ Ράφαλο προσλήφθηκε για να τον αντικαταστήσει.[115] Οι Ντάουνι, Έβανς, Χέμσγουορθ, Ρένερ, Χίντλστον και Τζάκσον, επανέλαβαν τους αντίστοιχους ρόλους τους από προηγούμενες ταινίες.[116] Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2011 στην Αλμπουκέρκη, Νέο Μεξικό,[112] πριν η παραγωγή μετακινηθεί τον Αύγουστο στο Κλίβελαντ, Οχάιο[117] και τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη.[118] Η πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στις 11 Απριλίου 2012 στο El Capitan Theatre στο Λος Άντζελες[119] και κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών στις 4 Μαΐου.[120]

Η Γκουίνεθ Πάλτροου, η οποία είχε υποδυθεί την Πέπερ Ποτς στις ταινίες Iron Man και Iron Man 2, συμπεριλήφθηκε στην ταινία έπειτα από επιμονή του Ντάουνι. Πριν από αυτό, ο Γουίντον δεν σκόπευε να συμπεριλάβει στην ταινία υποστηρικτικούς χαρακτήρες από τις ατομικές ταινίες των ηρώων, σχολιάζοντας: «Πρέπει να διαχωρίσεις τους χαρακτήρες από το υποστηρικτικό τους σύστημα για να μπορέσεις να δημιουργήσεις την απομόνωση που χρειάζεται μία ομάδα».[121] Ο Γκρεγκ επιστρέφει επίσης ως Φιλ Κόλσον,[116] μαζί με τον Μαξιμιλιάνο Χερνάντεζ ως Τζάσπερ Σίτγουελ, ο οποίος είχε εμφανιστεί στην ταινία Thor.[122] Ο υπερκακός Θάνος εμφανίζεται στη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους της ταινίας και τον ενσαρκώνει ο Ντέιμιον Πουατιέ.[123]

Ταινίες μικρού μήκους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Marvel One-Shots

Το Marvel One-Shots είναι σειρά ταινιών μικρού μήκους που κυκλοφόρησαν απευθείας σε βίντεο και συμπεριλαμβάνονταν ως ειδικά χαρακτηριστικά στις κυκλοφορίες Blu-ray και τις ψηφιακές κυκλοφορίες των ταινιών του MCU. Σχεδιάστηκαν με τρόπο ώστε να αποτελούν ολοκληρωμένες ιστορίες, οι οποίες ταυτόχρονα παρέχουν περισσότερο παρασκήνιο για τους χαρακτήρες ή τα γεγονότα που παρουσιάζονται στις ταινίες.

Ταινία Ημερομηνία κυκλοφορίας
στις ΗΠΑ 		Σκηνοθεσία Σενάριο Παραγωγή Κυκλοφορία σε home media
The Consultant 13 Σεπτεμβρίου 2011 Λέιθουμ[124] Έρικ Πίρσον[125] Κέβιν Φάιγκι Thor
A Funny Thing Happened on the Way to Thor's Hammer 25 Οκτωβρίου 2011 Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America
Item 47 25 Σεπτεμβρίου 2012 Λούις Ντ'Εσπόζιτο[125] Οι Εκδικητές

Χρονολογική σειρά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περισσότερες πληροφορίες: Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel#Χρονολογική σειρά
Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel:
Χρονολόγιο Φάσης Ένα
Πλήρες χρονολόγιο στο MCU § Χρονολογική σειρά
1943–1945Ο Πρώτος Εκδικητής[126]
1946–2009
2010Iron Man[128][126]
2011Iron Man 2[128][126]
Ο Απίθανος Hulk[128]
A Funny Thing...[128][129]
Thor[128]
The Consultant[128][129]
2012Οι Εκδικητές[127]
Item 47[125]
Το Χρονολόγιο της Φάσης Ένα.
Γράφημα που κυκλοφόρησε η Marvel τον Μάιο του 2012[128]

Κατά τη διάρκεια της Φάσης Ένα, τα Marvel Studios παράταξαν χρονικά κάποιες από τις ιστορίες των ταινιών με αναφορές που γίνονταν μέσα σε αυτές αλλά, εκείνο το διάστημα, δεν είχαν κάποιο μακροπρόθεσμο πλάνο για το χρονολόγιο του ενωμένου σύμπαντος.[61] Η ταινία Iron Man 2 διαδραματίζεται έξι μήνες μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man[62] και περίπου την ίδια χρονική στιγμή με τα γεγονότα της ταινίας Thor, σύμφωνα με σχόλια του Νικ Φιούρι.[61] Το επίσημο συνδεδεμένο κόμικ Fury's Big Week επιβεβαίωσε πως τα γεγονότα των ταινιών Ο Απίθανος Hulk, Iron Man 2 και Thor έλαβαν χώρα εντός μίας εβδομάδας, ένα χρόνο πριν την ταινία Οι Εκδικητές. Οι σεναριογράφοι Κρις Γιοστ και Έρικ Πίρσον, όταν έγραφαν το κόμικ, προσπάθησαν να ακολουθήσουν τη λογική του χρονολογίου των ταινιών και έλαβαν «σφραγίδα έγκρισης» από τον Φάιγκι και τα Marvel Studios για το τελικό χρονολόγιο.[130] Τον Μάιο του 2012, πριν την κυκλοφορία της ταινίας Οι Εκδικητές, ως μέρος της προώθησης, η Marvel δημοσίευσε ένα επίσημο, λεπτομερές γράφημα αυτού του χρονολογίου.[128]

Η ταινία μικρού μήκους The Consultant διαδραματίζεται μετά τα γεγονότα των ταινιών Iron Man 2 και The Incredible Hulk,[128][129] με αυτά της A Funny Thing Happened on the Way to Thor's Hammer να διαδραματίζονται πριν τα γεγονότα των ταινιών Thor και αυτά της Item 47 μετά την ταινία Οι Εκδικητές.[128][129][125]

Επαναλαμβανόμενο καστ και χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Κατάλογος ηθοποιών των ταινιών του Κινηματογραφικού Σύμπαντος της Marvel (The Infinity Saga)
Δείκτης(ες) καταλόγου

Αυτή η ενότητα συμπεριλαμβάνει χαρακτήρες οι οποίοι έχουν εμφανιστεί σε αρκετές ταινίες της Φάσης Ένα του Κινηματογραφικού Σύμπαντος της Marvel και το όνομά τους έχει αναγραφεί στην κινηματογραφική αφίσα τουλάχιστον μίας ταινίας.

  • Το σκούρο γκρίζο κουτί υποδηλώνει πως ο χαρακτήρες δεν συμμετείχε στη ταινία.
  • Η σήμανση C υποδηλώνει πως ο χαρακτήρας έχει κάμεο εμφάνιση στην ταινία, αλλά το όνομά του δεν εμφανίζεται στους τίτλους.
  • Η σήμανση OS υποδηλώνει πως ο χαρακτήρας εμφανίζεται και σε ταινία μικρού μήκους (One-Shot).
  • Η σήμανση P υποδηλώνει πως ο χαρακτήρας εμφανίζεται σε φωτογραφία μέσα στην ταινία.
  • Η σήμανση V υποδηλώνει ρόλο ηθοποιού που χαρίζει μόνο τη φωνή του στον χαρακτήρα.
Χαρακτήρας 2008 2010 2011 2012
Iron Man Ο Απίθανος Hulk Iron Man 2 Thor Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America Οι Εκδικητές
Μπρους Μπάνερ
Hulk 		Έντουαρντ Νόρτον[56]
Λου ΦερίγκνοV[131] 		Μαρκ Ράφαλο[115]
Κλιντ Μπάρτον
Hawkeye 		Τζέρεμι ΡένερC[94] Τζέρεμι Ρένερ[116]
Φιλ ΚόλσονOS Κλαρκ Γκρεγκ[132] Κλαρκ Γκρεγκ[133] Κλαρκ Γκρεγκ[116]
Νικ Φιούρι Σάμιουελ Λ. ΤζάκσονC[134] Σάμιουελ Λ. Τζάκσον[134][135] Σάμιουελ Λ. ΤζάκσονC[135] Σάμιουελ Λ. Τζάκσον[135]
Λόκι Τομ Χίντλστον[86] Τομ Χίντλστον[136]
Βιρτζίνια «Πέπερ» Ποτς Γκουίνεθ Πάλτροου[132] Γκουίνεθ Πάλτροου[137] Γκουίνεθ Πάλτροου[121]
Τζέιμς «Ρόουντι» Ρόουντς
War Machine 		Τέρενς Χάουαρντ[132] Ντον Τσιντλ[137]
Στιβ Ρότζερς
Captain America 		Κρις Έβανς[138]
Νατάσα Ρόμανοφ
Black Widow 		Σκάρλετ Τζοχάνσον[70] Σκάρλετ Τζοχάνσον[70]
Έρικ Σέλβιγκ Στέλαν Σκάρσγκορντ[99] Στέλαν Σκάρσγκορντ[99]
Χάουαρντ Σταρκ Τζέραρντ ΣάντερςP[139] Τζον Σλάτερι[140] Ντόμινικ Κούπερ[141]
Τόνι Σταρκ
Iron ManOS 		Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ[41] Ρόμπερτ Ντάουνι ΤζούνιορC[63] Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ[142] Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ[67]
Θορ Κρις Χέμσγουορθ[85] Κρις Χέμσγουορθ[116]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Soundtracks ταινιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλος Ημερομηνία κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Διάρκεια Συνθέτης(ες) Δισκογραφική
Iron Man: Original Motion Picture Soundtrack 6 Μαΐου 2008 0:54:14 Ραμίν Τζαγουάντι Lionsgate Records
The Incredible Hulk: Original Motion Picture Score 13 Ιουνίου 2008 1:50:55 Κρεγκ Άρμστρονγκ Marvel Music
Iron Man 2: Original Motion Picture Score 20 Ιουλίου 2010 1:12:01 Τζον Ντέμπνεϊ Columbia Records
Thor 3 Μαΐου 2011 1:11:53 Πάτρικ Ντόιλ Buena Vista Records
Marvel Music
Captain America: The First Avenger—Original Motion Picture Soundtrack 19 Ιουλίου 2011 1:11:53 Άλαν Σιλβέστρι
The Avengers (Original Motion Picture Soundtrack) 1 Μαΐου 2012 1:04:25 Hollywood Records
Marvel Music

Συλλογικά άλμπουμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλος Ημερομηνία κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Διάρκεια Δισκογραφική
AC/DC: Iron Man 2 19 Απριλίου 2010 60:15 Columbia Records
Avengers Assemble (Music from and Inspired by the Motion Picture) 1 Μαΐου 2012 48:20 Hollywood Records
Marvel Music

Singles[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλος Ημερομηνία Κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Διάρκεια Καλλιτέχνης(ες) Δισκογραφική
"Live to Rise" 17 Απριλίου 2012 4:40 Soundgarden Hollywood Records
Marvel Music

Home media[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε σύνδεσμος ταινίας παραπέμπει στην ενότητα «Home media» του λήμματός της.
Ταινία Ψηφιακή κυκλοφορία DVD/Blu-ray κυκλοφορία
Iron Man — 30 Σεπτεμβρίου 2008
Ο Απίθανος Hulk — 21 Οκτωβρίου 2008
Iron Man 2 — 28 Σεπτεμβρίου 2010
Thor — 13 Σεπτεμβρίου 2011
Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America — 25 Οκτωβρίου 2011
Οι Εκδικητές 25 Σεπτεμβρίου 2012 25 Σεπτεμβρίου 2012

Στις 25 Σεπτεμβρίου 2012, κυκλοφόρησε ένα box set 10 δίσκων με τίτλο «Marvel Cinematic Universe: Phase One – Avengers Assembled». Το box set συμπεριλαμβάνει και τις έξι ταινίες της Φάσης Ένα σε Blu-ray και Blu-ray 3D μορφή, με τη συσκευασία στην οποία εμπεριέχονται να αποτελεί αντίγραφο του χαρτοφύλακα του Νικ Φιούρι από την ταινία Οι Εκδικητές.[143] Τον Αύγουστο του 2012, η εταιρία αποσκευών Rimowa GmbH, η οποία είχε σχεδιάσει και κατασκευάσει τον χαρτοφύλακα του Φιούρι για την ταινία, κατέθεσε μήνυσα κατά των Marvel Studios και της Buena Vista Home Entertainment στο ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ, διαμαρτυρόμενη πως «η Marvel δεν έλαβε καμία άδεια ή εξουσιοδότηση από τη Rimowa για να φτιάξει αντίγραφα του χαρτοφύλακα για οποιοδήποτε σκοπό».[144] Αυτό οδήγησε στην καθυστέρηση της κυκλοφορίας του box set στις αρχές του 2013, έτσι ώστε να επανασχεδιαστεί η συσκευασία.[145] Το box set, με επανασχεδιασμένη συσκευασία, κυκλοφόρησε στις 2 Απριλίου 2013. Επιπρόσθετα, το box set συμπεριελάμβανε ένα ένθετο των τότε αναμενόμενων ταινιών της Φάσης Δύο, καθώς επίσης και προηγουμένως ακυκλοφόρητες διαγραμμένες σκηνές από όλες τις ταινίες της Φάσης Ένα.[146]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εισπράξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε σύνδεσμος ταινίας παραπέμπει στην ενότητα «Box office» του λήμματός της.

Η ταινία Οι Εκδικητές ήταν η πρώτη ταινία του MCU η οποία έφτασε το $1 δισεκατομμύριο σε εισπράξεις.[147]

Ταινία Ημερομηνία κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Εισπράξεις Κατάταξη όλων των εποχών Προϋπολογισμός Πηγή
ΗΠΑ και Καναδάς Άλλες χώρες Παγκοσμίως ΗΠΑ και Καναδάς[148] Παγκοσμίως[149]
Iron Man 2 Μαΐου 2008 $319.034.126 $266.762.121 $585.796.247 79 176 $140 εκατομμύρια [150]
Ο Απίθανος Hulk 13 Ιουνίου 2008 $134.806.913 $129.964.083 $264.770.996 465 593 $137.5–150 εκατομμύρια [151][152]
Iron Man 2 7 Μαΐου 2010 $312.433.331 $311.500.000 $623.933.331 85 158 $170–200 εκατομμύρια [153][154]
Thor 6 Μαΐου 2011 $181.030.624 $268.295.994 $449.326.618 262 268 $150 εκατομμύρια [155]
Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America 22 Ιουλίου 2011 $176.654.505 $193.915.269 $370.569.774 279 367 $140 εκατομμύρια [156]
Οι Εκδικητές 4 Μαΐου 2012 $623.357.910 $897.180.626 $1.520.538.536 10 9 $220 εκατομμύρια [157][158]
Σύνολο $1.747.317.409 $2.067.618.093 $3.814.935.502 – – $0.956 – 1 δισεκατομμύριο

Ανταπόκριση κριτικών και κοινού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε σύνδεσμος ταινίας παραπέμπει στην ενότητα «Κριτικές» του λήμματός της.
Ταινία Κριτικοί Κοινό
Rotten Tomatoes Metacritic CinemaScore
Iron Man 94% (282 reviews)[159] 79 (38 reviews)[160] A[161]
Ο Απίθανος Hulk 67% (239 reviews)[162] 61 (38 reviews)[163] A−[164]
Iron Man 2 71% (303 reviews)[165] 57 (40 κριτικές)[166] A[167]
Thor 77% (296 reviews)[168] 57 (40 κριτικές)[169] B+[170]
Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America 80% (276 reviews)[171] 66 (43 κριτικές)[172] A−[173]
Οι Εκδικητές 91% (367 reviews)[174] 69 (43 κριτικές)[175] A+[176]

Ο Ντάρεν Γκίγκουλ από την ιστοσελίδα MovieWeb ένιωσε πως η Φάση Ένα ήταν επιτυχημένη καθώς είχε δημιουργήσει γερά θεμέλια, με την ταινία Iron Man (2008) να βοηθάει στην καθιέρωση του «τόνου και του στυλ ολόκληρου του σύμπαντος» και να επισημαίνει πως οι ταινίες του MCU ήταν πάντα αλληλένδετες. Επιπρόσθετα, η χρήση των σκηνών μετά τους τίτλους τέλους έστηναν το σκηνικό για μελλοντικές ταινίες, κάτι το οποίο δεν είχαν κάνει ακόμα προηγούμενα franchises. Απόλαυσε επίσης σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη των χαρακτήρων, λέγοντας πως ήταν ένα κρίσιμο στοιχείο για την αρχική επιτυχία του MCU, και παρατήρησε πως η συμπερίληψη των easter eggs βοήθησε «στη δημιουργία μίας παθιασμένης βάσης θαυμαστών, η οποία παρέμεινε πιστή στο franchise». Αυτά τα easter eggs επέτρεψαν στους θαυμαστές να «ανταμείβονται συνεχώς για την προσοχή τους».[177]

Στην ανάλυσή της για το MCU, η ιστοσελίδα Medium επικαλέστηκε την επιτυχία της ταινίας Iron Man και την ερμηνεία του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ως κάτι που συνέβαλε στη διασφάλιση της βεβαιότητας μελλοντικών ταινιών, σημειώνοντας πως η πρόσληψή του έχει θεωρηθεί ευρέως από τότε «ως ένα από τα καλύτερα κινηματογραφικά κάστινγκ όλων των εποχών». Ωστόσο, ήταν περισσότερο επικριτική με επακόλουθες ταινίες και συγκεκριμένα δεν της άρεσε η ταινία Ο Απίθανος Hulk (2008), θεωρώντας ότι «δεν είχε το δυνατό σενάριο και σκηνοθεσία που είχε η προκάτοχός της» και ο χειρισμός του χαρακτήρα δεν ήταν καλός. Επίσης, στην ταινία Iron Man 2, θεώρησε πως η αντικατάσταση του Τέρενς Χάουαρντ από τον Ντον Τσιντλ για τον ρόλο του Τζέιμς Ρόουντς και η συνεχής παρουσία του Σάμιουελ Λ. Τζάκσον ως Νικ Φιούρι ήταν θετικά στοιχεία, ενώ οι ανταγωνιστές αρνητικά. Η Medium αποκάλεσε επίσης την ταινία Οι Εκδικητές το πρώτο κινηματογραφικό «Γεγονός» στο MCU, θεωρώντας πως ήταν κάτι το οποίο άλλαξε την κινηματογραφική βιομηχανία, καθώς δεν είχε γίνει ποτέ ξανά στο παρελθόν μία ταινία crossover σε αυτό το στυλ και ύφος.[178] Ο Τζερμέιν Λούσιερ από την ιστοσελίδα Gizmodo, σε αναδρομική κριτική, επίσης θεώρησε τη Φάση Ένα ως την καλύτερη MCU ιδιοκτησία μέχρι εκείνη τη στιγμή, σημειώνοντας το γεγονός πως οι ταινίες είχαν συστήσει στο κοινό χαρακτήρες των κόμικ που ήταν προηγουμένως άγνωστοι, ενώνοντάς τους αργότερα για την ταινία Οι Εκδικητές.[179]

Η Ίζομπελ Ροουτς, στην κριτική της για την ιστοσελίδα Wales Arts Review, θεώρησε πως η συμπερίληψη του χιούμορ στο MCU, του επέτρεψε να διαφοροποιηθεί από ταινίες όπως η τριλογία του Σκοτεινού Ιππότη του Κρίστοφερ Νόλαν, οι οποίες είχαν κυκλοφορήσει εκείνο το διάστημα. Της άρεσε επίσης η συμπερίληψη φανταστικών στοιχείων στην ταινία Thor (2011), καθώς αυτό επέτρεψε στην ταινία να διαφοροποιηθεί από τις «σφαίρες και την τεχνολογία και τις μυστικές κυβερνητικές υπηρεσίες» που υπήρχαν στις ταινίες Iron Man, ενώ ένιωσε πως παρά το ότι η ταινία Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America (2011) μπορεί να θεωρείται ως η πιο αδύναμη ταινία από μερικούς, η ερμηνεία του Κρις Έβανς ως Στιβ Ρότζερς και η ανάπτυξη του χαρακτήρα, όπως και αυτού της Πέγκι Κάρτερ, βοήθησαν στο να βελτιωθεί η ποιότητα της ταινίας, αποκαλώντας την την «ιστορία προέλευσης όλων των ιστοριών προέλευσης».[180]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ταινίες της φάσης έχουν λάβει, ανάμεσα σε άλλες, υποψηφιότητες για τέσσερα βραβεία Όσκαρ,[181] δύο βραβεία BAFTA,[182] ένα βραβείο Grammy,[183] τριάντα βραβεία Saturn (κερδίζοντας τα οκτώ),[184] τρία βραβεία Hugo (κερδίζοντας το ένα),[185] έντεκα κινηματογραφικά βραβεία MTV (κερδίζοντας τα τέσσερα)[186] και δεκαοκτώ βραβεία Visual Effects Society (κερδίζοντας τα τρία).[187]

Συνδεδεμένα μέσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κόμικ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλος Αρ.
τευχών 		Ημερομηνία έκδοσης Συγγραφέας(εις) Καλλιτέχνης(ες)
Πρώτο τεύχος Τελευταίο τεύχος
Iron Man: I Am Iron Man! 2 27 Ιανουαρίου 2010 24 Φεβρουαρίου 2010 Πίτερ Ντέιβιντ[188] Σον Τσεν[188]
Iron Man 2: Public Identity 3 28 Απριλίου 2010 12 Μαΐου 2010 Τζο Κέισι και Τζάστιν Θερού[189] Μπάρι Κίτσον[189]
Iron Man 2: Agents of S.H.I.E.L.D. 1 1 Σεπτεμβρίου 2010 Τζο Κέισι[189] Τιμ Γκριν, Φέλιξ Ρουίζ και Ματ Καμπ[189]
Captain America: First Vengeance 8 (ψηφιακά)
4 (έντυπα) 		4 Μαΐου 2011 29 Ιουνίου 2011 Φρεντ Βαν Λέντε[190] Νιλ Έντουαρντς[191] και Λουκ Ρος[192]
Fury's Big Week 8 (ψηφιακά)
4 (έντυπα) 		7 Μαρτίου 2012 18 Απριλίου 2012 Ιστορία από: Κρίστοφερ Γιοστ και Έρικ Πίρσον[130]
Σενάριο από: Έρικ Πίρσον[130] 		Λουκ Ρος[193]
Marvel's The Avengers: Black Widow Strikes 3 2 Μαΐου 2012 6 Ιουνίου 2012 Φρεντ Βαν Λέντε[194] Νιλ Έντουαρντς[195]
Marvel's Iron Man 2 2 7 Νοεμβρίου 2012 2 Δεκεμβρίου 2012 Χρίστος Γκέιτζ[196] Ραμόν Ροσάνας[196]
Marvel's Thor 2 16 Ιανουαρίου 2013 20 Φεβρουαρίου 2013 Χρίστος Γκέιτζ[197] Λαν Μεντίνα[198]
Marvel's Captain America: The First Avenger 2 6 Νοεμβρίου 2013 11 Δεκεμβρίου 2013 Πίτερ Ντέιβιντ[199] Γουέλιντον Άλβες[199]
Marvel's The Avengers 2 24 Δεκεμβρίου 2014 7 Ιανουαρίου 2015 Γουίλ Κορόνα Πίλγκριμ[200] Τζο Μπένετ[200]

Βιβλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Σεπτέμβριο του 2015, η Marvel ανακοίνωσε την κυκλοφορία της σειράς βιβλίων Guidebook to the Marvel Cinematic Universe[α], με το όνομά του να αποτελεί χαιρετισμό προς τον εγκυκλοπαιδικό οδηγό της Marvel, Official Handbook of the Marvel Universe[β]. Οι οδηγοί συντάχθηκαν από τον Μάικ Ο'Σάλιβαν και την ομάδα του Εγχειριδίου, τα εξώφυλλα σχεδίασαν οι Μάικ ντελ Μούντο και Πασκάλ Καμπιόν, και εμπεριέχουν γεγονότα σχετικά με τις ταινίες του MCU, συγκρίσεις ταινιών με κόμικ και στιγμιότυπα από την παραγωγή. Οι Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Iron Man,[γ] Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Incredible Hulk / Marvel's Iron Man 2,[δ][201] Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Thor[ε][202] και Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Captain America: The First Avenger[ζ][203] κυκλοφόρησαν σε μηνιαία βάση από τον Οκτώβριο του 2015 μέχρι τον Ιανουάριο του 2016, αντίστοιχα.

Βιντεοπαιχνίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίτλος Ημερομηνία κυκλοφορίας στις ΗΠΑ Εκδότης Κατασκευαστής Πλατφόρμες
Κονσόλα και ΗΥ Χειρός Κινητά
Iron Man 2 Μαΐου 2008[204] Sega[204] Secret Level[205] PlayStation 3, Xbox 360 N/A N/A
Artificial Mind and Movement[205] PlayStation 2, Wii, Microsoft Windows Nintendo DS, PlayStation Portable N/A
Hands-On Mobile[206] N/A N/A Διάφορα
The Incredible Hulk 5 Ιουνίου 2008[207] Sega[208] Edge of Reality[207][208] PlayStation 2, PlayStation 3, Xbox 360, Microsoft Windows, Wii N/A N/A
Amaze Entertainment[209] N/A Nintendo DS N/A
Hands-On Mobile[210] N/A N/A Διάφορα
Iron Man 2 4 Μαΐου 2010[211] Sega Sega Studios San Francisco[211] PlayStation 3, Xbox 360 N/A N/A
High Voltage Software[212] Wii PlayStation Portable N/A
Griptonite Games[213] N/A Nintendo DS N/A
Gameloft[214][215] N/A N/A iOS, BlackBerry
Thor: God of Thunder 3 Μαΐου 2011[216] Sega[216] Liquid Entertainment PlayStation 3, Xbox 360 N/A N/A
Red Fly Studio Wii Nintendo 3DS N/A
WayForward Technologies N/A Nintendo DS N/A
Captain America: Super Soldier 19 Ιουλίου 2011[217] Sega[217] Next Level Games PlayStation 3, Xbox 360 N/A N/A
High Voltage Software Wii Nintendo 3DS N/A
Graphite Games N/A Nintendo DS N/A
Άλλα βιντεοπαιχνίδια
Lego Marvel's Avengers 26 Ιανουαρίου 2016[218] Warner Bros. Interactive Entertainment TT Games PlayStation 4, Xbox One, Microsoft Windows, PlayStation 3, Xbox 360, Wii U Nintendo 3DS, PlayStation Vita N/A
10 Μαρτίου 2016[219] Feral Interactive macOS N/A N/A

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Οδηγός για το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel
  2. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Επίσημο Εγχειρίδιο του Σύμπαντος της Marvel
  3. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Οδηγός για το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Iron Man
  4. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Οδηγός για το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Ο Απίθανος Hulk / Iron Man 2
  5. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Οδηγός για το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Thor
  6. ↑ Ελεύθερη μετάφραση: Οδηγός για το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Ο Πρώτος Εκδικητής: Captain America

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Fritz, Ben· Harris, Dana (27 Απριλίου 2005). «Paramount pacts for Marvel pix». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. ↑ Benezra, Karen (1996-07-08). «Marvel wants to be a movie mogul». MediaWeek (VNU eMedia, Inc) 6 (28). 
  3. ↑ Waxman, Sharon (2007-06-18). «Marvel Wants to Flex Its Own Heroic Muscles as a Moviemaker». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-12-21. https://web.archive.org/web/20131221141815/https://www.nytimes.com/2007/06/18/business/media/18marvel.html?_r=0. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Leonard, Devin (3 Απριλίου 2014). «The Pow! Bang! Bam! Plan to Save Marvel, Starring B-List Heroes». Bloomberg Businessweek. Bloomberg L.P. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2014. 
  5. ↑ Russo, Tom (2012-04-25). «Super Group». Boston.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-28. https://web.archive.org/web/20141028215225/https://www.boston.com/ae/movies/articles/2012/04/29/the_avengers_collects_all_your_favorite_marvel_characters_in_one_handy_wannabe_blockbustersuper_groupthe_avengers_assembles_all_your_favorite_marvel_characters_in_one_handy_wannabe_blockbuster/?page=1. Ανακτήθηκε στις 2014-10-28. 
  6. ↑ Orange, B. Alan (5 Ιουνίου 2009). «Marvel's Kevin Feige on the Future of The Avengers, Thor, Ant Man, Doctor Strange, and Captain America!». MovieWeb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2010. 
  7. ↑ Edward Douglas (25 Απριλίου 2010). «Exclusive: Marvel Studios Production Head Kevin Feige». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Zeitchik, Steven (23 Φεβρουαρίου 2006). «Marvel stock soars on rev outlook». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  9. ↑ Hughes, Mark (19 Ιουνίου 2015). «Details Of Marvel's 'Hulk' Film Rights – Fans Can Relax About Sequel». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  10. ↑ McClintock, Pamela (27 Απριλίου 2006). «Marvel Making Deals for Title Wave». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  11. ↑ «The Word on Black Widow». IGN. 5 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019. 
  12. ↑ «Marvel Entertainment Names David Maisel as Chairman, Marvel Studios and Kevin Feige as President...». Business Wire. 13 Μαρτίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2008. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Iron Man 2, other Marvel movies set». Entertainment Weekly. 2008-05-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-09. https://web.archive.org/web/20191209152809/https://ew.com/article/2008/05/06/iron-man-2-other-marvel-movies-set/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Marshall, Rick (12 Μαρτίου 2009). «Marvel Movies Get New Release Dates: 'Thor', 'The Avengers' & 'Captain America' Delayed, 'Iron Man 2' Unchanged». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  15. ↑ McClintock, Pamela (16 Μαρτίου 2009). «'Transformers 3' gets a date». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  16. ↑ McClintock, Pamela (6 Ιανουαρίου 2010). «'Thor' set to bow May 6, 2011». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  17. ↑ Goldberg, Matt (14 Απριλίου 2010). «Hayley Atwell to Play the Love Interest in Captain America: The First Avenger». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  18. ↑ Kim Masters (18 Οκτωβρίου 2010). «Disney to Distribute Marvel's 'The Avengers,' 'Iron Man 3'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  19. ↑ Finke, Nikki (6 Μαΐου 2012). «Paramount Makes Money Off 'Avengers' Too». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  20. ↑ Finke, Nikki (2 Ιουλίου 2013). «Disney Completes Purchase Of Marvel Home Entertainment Distribution Rights». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  21. ↑ Palmeri, Christopher (2 Ιουλίου 2013). «Disney Buys Rights to Four Marvel Movies From Viacom's Paramount». Bloomberg News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  22. ↑ Franklin, McKinley (15 Ιουνίου 2023). «'Incredible Hulk' Is Finally Coming to Disney+». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  23. ↑ Haring, Bruce (15 Ιουνίου 2023). «'The Incredible Hulk' Bows On Disney+ After A Long Wait». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  24. ↑ «Ant-Man Plot Points, Arrow & Sin City 2 Trailers, X-Men: Days, Avengers 2 Movie News». Newsarama. 24 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014. 
  25. ↑ Itzkoff, Dave (2019-04-18). «How 'Avengers' Was Assembled, Before Marvel Was Mighty». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-04-18. https://web.archive.org/web/20190418115322/https://www.nytimes.com/2019/04/18/movies/avengers-endgame-robert-downey-jr.html. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  26. ↑ McEwan, Cameron K.· Longridge, Chris (7 Αυγούστου 2019). «Marvel's 'Phases' explained: What goes when & why». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 McClintock, Pamela (27 Απριλίου 2006). «Marvel Making Deals for Title Wave». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  28. ↑ 28,0 28,1 Jensen, Jeff (2008-04-17). «Iron Man: Summer's first Marvel?». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-22. https://web.archive.org/web/20130522172846/http://www.ew.com/ew/article/0,,20192634_3,00.html. Ανακτήθηκε στις 2008-04-21. 
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 Cairns, Bryan (3 Οκτωβρίου 2011). «Director Louis Leterrier Talks Incredible Hulk». Newsarama. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2013. 
  30. ↑ 30,0 30,1 Juarez, Vanessa (2008-07-26). «Comic-Con: 'Incredible Hulk' screenwriter Zak Penn discusses strife with Edward Norton». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-02-21. https://web.archive.org/web/20130221172700/http://popwatch.ew.com/2008/07/26/comic-con-adapt/. 
  31. ↑ 31,0 31,1 Finke, Nikki (9 Ιουλίου 2008). «So What Was All The Fuss About? Marvel Locks in Jon Favreau For 'Iron Man 2'». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Graser, Marc (15 Ιουλίου 2008). «Theroux to write 'Iron Man' sequel». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008. 
  33. ↑ 33,0 33,1 Fleming, Michael (28 Σεπτεμβρίου 2008). «Branagh in talks to direct 'Thor'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  34. ↑ 34,0 34,1 «Thor Movie: New Release Date! May 6, 2011». Marvel.com. 7 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Kit, Borys (9 Νοεμβρίου 2008). «'Captain America' recruits director». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  36. ↑ 36,0 36,1 Borys Kit· Jay A. Fernandez (18 Νοεμβρίου 2008). «'Captain America' enlists two scribes». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  37. ↑ 37,0 37,1 Graser, Marc (13 Απριλίου 2010). «Whedon to head 'Avengers'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2010. 
  38. ↑ Guedj, Philippe (2 Μαΐου 2014). «Avi Arad: 'J'ai pardonné à Kevin Feige, il suivait des ordres' (Exclu Daily Mars)». Daily Mars (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  39. ↑ «Iron Man». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2013. 
  40. ↑ «Fav irons out Marvel plans». Total Film. 22 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2014. 
  41. ↑ 41,0 41,1 «Iron Man Has Been Cast». IGN. 29 Σεπτεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  42. ↑ «Funding Initiated for Iron Man Movie». Superhero Hype. 28 Φεβρουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  43. ↑ Favreau, Jon (19 Μαρτίου 2007). «Jon Favreau on Iron Man filming». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  44. ↑ «Iron Man Production Notes». SciFi Japan. 30 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2013. 
  45. ↑ Raab, Scott (21 Φεβρουαρίου 2007). «May God Bless and Keep Robert Downey Jr». Esquire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  46. ↑ «Flying with the stars». Edwards Air Force Base. 6 Απριλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2007. 
  47. ↑ «Iron Man Movie Update!». Superhero Hype. 25 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  48. ↑ «Iron Man Aussie Premiere Pics». Superhero Hype. 14 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  49. ↑ Sciretta, Peter (12 Μαρτίου 2008). «Iron Man Not Coming Early». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  50. ↑ «Iron-Clad Date: May 2, 2008». Marvel.com. 23 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  51. ↑ Vary, Adam B. (2008-05-05). «Jon Favreau talks 'Iron Man'». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-06-06. https://web.archive.org/web/20130606073205/http://www.ew.com/ew/article/0,,20198027,00.html. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  52. ↑ 52,0 52,1 Marshall, Rick (10 Μαΐου 2010). «Captain America's Shield In 'Iron Man 2'? Jon Favreau Explains The Crossover Cameo!». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  53. ↑ «The Incredible Hulk». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2013. 
  54. ↑ Knowles, Harry (18 Ιανουαρίου 2006). «Hulk 2-story BS!». Ain't It Cool News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  55. ↑ Edward Douglas (16 Απριλίου 2007). «Zak Penn on Norton as Hulk!». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  56. ↑ 56,0 56,1 Fernandez, Jay A. (15 Αυγούστου 2007). «Signing on to a writing co-op». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2013. 
  57. ↑ The Making of Incredible, 2008 DVD documentary
  58. ↑ «Hulk Filming at CFB Trenton». Superhero Hype. 31 Ιουλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  59. ↑ «World Premiere of 'The Incredible Hulk'». Hollywood.com. 13 Δεκεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  60. ↑ «The Incredible Hulk to Smash into Theaters June 13, 2008». Marvel.com. 6 Νοεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  61. ↑ 61,0 61,1 61,2 61,3 61,4 Eisenberg, Eric (27 Απριλίου 2017). «Why Marvel Movies Don't Overlap Like They Used To, According To Kevin Feige». CinemaBlend. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 62,3 Doug Cornelius (2010-05-08). «10 Things Parents Should Know About Iron Man 2». Wired. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-07-30. https://web.archive.org/web/20170730015211/https://www.wired.com/2010/05/10-things-parents-should-know-about-iron-man-2/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Carroll, Larry (17 Μαρτίου 2008). «'Iron Man' Star Robert Downey Jr. Talks About 'Incredible Hulk' Cameo, Controversial 'Tropic Thunder' Pics». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2010. 
  64. ↑ Sciretta, Peter (11 Οκτωβρίου 2008). «Captain America Found in The Incredible Hulk Deleted Scene». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  65. ↑ Weintraub, Steve 'Frosty' (28 Μαρτίου 2010). «First Iron Man 2 TV Spot airs on the Kids Choice Awards». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  66. ↑ «Marvel Announces 'Iron Man 2'». Access Hollywood. 5 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2012. 
  67. ↑ 67,0 67,1 Kit, Borys (29 Οκτωβρίου 2008). «Downey, Favreau sign on for 'Avengers' at Marvel». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023 – μέσω Reuters. 
  68. ↑ Susman, Gary (2008-10-14). «'Iron Man 2': Terrence Howard's out, Don Cheadle's in». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-03. https://web.archive.org/web/20120703020423/http://popwatch.ew.com/2008/10/14/iron-man-cheadl/. Ανακτήθηκε στις 2012-08-03. 
  69. ↑ Fleming, Michael (28 Φεβρουαρίου 2009). «Samuel Jackson joins 'Iron' cast». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2009. 
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 Finke, Nikki (11 Μαρτίου 2009). «Another 'Iron Man 2' Deal: Scarlett Johannson To Replace Emily Blunt As Black Widow For Lousy Lowball Money». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  71. ↑ «Iron Man 2 Wraps on Schedule». Marvel.com. 18 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2012. 
  72. ↑ «Iron Man 2 Filming at the Pasadena Masonic Temple?». Superhero Hype. 5 Απριλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  73. ↑ 73,0 73,1 Witmer, Jon D. (Μάιος 2010). «Armor Wars: Cinematographer Matthew Libatique, ASC and director Jon Favreau shoot to thrill with the action-packed Iron Man 2». American Cinematographer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2012. 
  74. ↑ «Team Edwards goes Hollywood». Edwards Air Force Base. 21 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2012. 
  75. ↑ Garrett, Jerry (7 Μαΐου 2010). «'Iron Man 2' and the Fate of the Rolls-Royces». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  76. ↑ Boucher, Geoff (28 Απριλίου 2010). «'Iron Man 2' premiere: It's like real life but different». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  77. ↑ «Iron Man 2: International Release Dates». Marvel.com. 2 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2012. 
  78. ↑ Filipponi, Pietro (19 Σεπτεμβρίου 2010). «Jon Favreau Confirms Black Panther Easter Egg in Iron Man 2, Among Others». The Daily Blam!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2011. 
  79. ↑ Bradley, Bill (26 Ιουνίου 2017). «Tom Holland Confirms Popular Fan Theory: Spider-Man Was In 'Iron Man 2'». HuffPost. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  80. ↑ Ryan, Mark (27 Ιουνίου 2017). «'Spider-Man: Homecoming' Director Jon Watts Explains Real Story Behind Peter Parker's 'Iron Man 2' Cameo». Uproxx. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  81. ↑ Marshall, Rick (28 Απριλίου 2010). «'Iron Man 2' Post-Credits Scene Revealed!». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  82. ↑ «Thor Movie: New Release Date! May 6, 2011». Marvel.com. 7 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2013. 
  83. ↑ Fleming, Michael (9 Αυγούστου 2007). «Matthew Vaughn to direct 'Thor'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2009. 
  84. ↑ Davis, Erik (8 Μαΐου 2008). «'Thor' Needs New Director, Hulk to Cameo in 'Iron Man 2'?». Cinematical. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2009. 
  85. ↑ 85,0 85,1 Finke, Nikki (16 Μαΐου 2009). «Exclusive: Chris Hemsworth is Thor». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  86. ↑ 86,0 86,1 «Marvel Studios Update: Loki Officially Cast in 2011 Thor Movie». Marvel.com. 18 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2009. 
  87. ↑ Billington, Alex (7 Ιουνίου 2009). «Profile on Marvel Studios with Big Updates from Kevin Feige». Firstshowing.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  88. ↑ «Thor Movie: Principal Photography Starts!». Marvel.com. 11 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2011. 
  89. ↑ Bord, Christine (11 Μαρτίου 2010). «'Thor' Begins Filming in New Mexico on Monday». On Location Vacations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2010. 
  90. ↑ «On the Spot: Kenneth Branagh's Thor World Premiere in Sydney!». The Spotlight Report. 18 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  91. ↑ «Watch the U.S. Premiere of Thor, Live on Marvel.com». Marvel.com. 26 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2011. 
  92. ↑ «Learn Thor's International Release Dates». Marvel.com. 10 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2010. 
  93. ↑ Marnell, Blair (28 Απριλίου 2010). «Clark Gregg's 'Iron Man 2' S.H.I.E.L.D. Agent Will 'Do Some Exciting Things' In 'Thor'». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  94. ↑ 94,0 94,1 «Cinema Con: We've Seen Hawkeye In Thor And It's More Than A Walk On». CinemaBlend. 28 Μαρτίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  95. ↑ Boucher, Geoff (7 Μαΐου 2011). 'Thor': Kenneth Branagh on the 'crazy Marvel universe'. Los Angeles Times. Συμβαίνει στα 1:05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2013. Frankly we were always going to have a guy in a basket above the action where Thor breaks in the S.H.I.E.L.D. camp and when they told me maybe it could be Hawkeye and maybe Hawkeye was going to be Jeremy Renner, 'Are you kidding!', I said. I was jumping up and down. I was thrilled. I get somebody like that to come and do something as cool as that! 
  96. ↑ Franich, Darren (2012-05-05). «Avengers' ending explained». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-04-30. https://web.archive.org/web/20210430033519/https://ew.com/article/2012/05/05/avengers-ending-explained-thanos/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  97. ↑ Dockterman, Eliana (2019-03-29). «Breaking Down Every Single Marvel Post-Credits Scene». Time. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-20. https://web.archive.org/web/20210120180522/https://time.com/5516692/marvel-post-credit-scenes-breakdown/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-02. 
  98. ↑ Hewitt, Chris (20 Μαΐου 2011). «Stellan Skarsgard Talks Thor Sting». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2011. 
  99. ↑ 99,0 99,1 99,2 Philbrick, Jami (31 Αυγούστου 2011). «Stellan Skarsgard Talks 'The Avengers,' 'The Girl with the Dragon Tattoo,' and 'Melancholia'». IAmRogue.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2011. 
  100. ↑ Jeff Ames (28 Οκτωβρίου 2010). «More Images from Captain America: The First Avenger; First Look at Hugo Weaving and Stanley Tucci». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2010. 
  101. ↑ Graser, Marc (22 Μαρτίου 2010). «Chris Evans to play 'Captain America'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2010. 
  102. ↑ «Captain America to Start Filming June 28». Superhero Hype. 28 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  103. ↑ «Summer in the City». Film London. 7 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2010. 
  104. ↑ «Caerwent is scene for Captain America movie». South Wales Argus. 28 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  105. ↑ Collinson, Dawn (16 Σεπτεμβρίου 2010). «Captain America Filming to Get Underway on Liverpool Docklands». Liverpool Daily Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2010. 
  106. ↑ «Watch the Captain America Red Carpet Premiere LIVE on Marvel.com». Marvel.com. 15 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2011. 
  107. ↑ «Global sites & Release Dates». Paramount Pictures. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2011. 
  108. ↑ Winning, Josh (10 Ιανουαρίου 2011). «Captain America image gives a first look at Cosmic Cube». Total Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
  109. ↑ Fischer, Russ (24 Μαΐου 2010). «Dominic Cooper Says He's Howard Stark in Captain America». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2010. 
  110. ↑ Marnell, Blair (23 Απριλίου 2010). «Jon Favreau Explains The History of Stark Expo In 'Iron Man 2'». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  111. ↑ Lesnick, Silas (28 Ιουλίου 2011). «Watch the Final Scene of Captain America». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  112. ↑ 112,0 112,1 «Marvel's The Avengers Begins Production». Marvel.com. 26 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2011. 
  113. ↑ Kit, Borys (14 Ιουνίου 2007). «'Avengers' are heroes on horizon». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023 – μέσω Reuters. 
  114. ↑ McWeeny, Drew (10 Ιουλίου 2010). «Exclusive: Marvel confirms they will hire new 'Hulk' for 'The Avengers'». HitFix. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2010. 
  115. ↑ 115,0 115,1 Finke, Nikki (23 Ιουλίου 2010). «Toldja! Marvel & Ruffalo Ink Hulk Deal». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  116. ↑ 116,0 116,1 116,2 116,3 116,4 «Marvel-ous Star Wattage: Actors Assemble For Comic-Con Panel Including 'The Avengers', 'Captain America', & 'Thor'». Deadline Hollywood. 24 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  117. ↑ Sangiacomo, Michael (8 Αυγούστου 2011). «Avengers workers start transforming East Ninth into scene for epic battle». The Plain Dealer. Cleveland, Ohio. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  118. ↑ Sangiacomo, Michael (28 Αυγούστου 2011). «Filming of 'Avengers' in Cleveland approaches the end». The Plain Dealer. Cleveland, Ohio. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  119. ↑ O'Connell, Michael (16 Μαρτίου 2012). «Marvel Sets 'The Avengers' World Premiere for April 11». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  120. ↑ Alexander, Bryan (4 Μαΐου 2012). «Iron Man leads the core four of 'The Avengers'». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2014. 
  121. ↑ 121,0 121,1 Donnelly, Matt (17 Απριλίου 2012). «How Gwyneth Paltrow was recruited for 'The Avengers'». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  122. ↑ Patten, Dominic (21 Μαρτίου 2013). «Movie Castings: Seth Rogen Scores 'The Interview', 'Endless Love' Remake Gets Leads & 'Winter Soldier' Sees An Agent Return». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  123. ↑ Schwartz, Terri (2 Μαΐου 2012). «'The Avengers' has two post-credit scenes, mystery actor revealed». IFC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2012. 
  124. ↑ Strom, Marc (2 Αυγούστου 2011). «Marvel One-Shots: Expanding the Cinematic Universe». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2011. 
  125. ↑ 125,0 125,1 125,2 125,3 Breznican, Anthony (2012-07-03). «First Look: Marvel unveils top-secret 'Avengers' short film 'Item 47' – Exclusive». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-29. https://web.archive.org/web/20140829203833/http://insidemovies.ew.com/2012/07/03/first-look-item-47/. Ανακτήθηκε στις 2014-01-13. 
  126. ↑ 126,0 126,1 126,2 Bacon, Thomas (17 Νοεμβρίου 2018). «Marvel Has Released An Official MCU Timeline». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  127. ↑ Bacon, Thomas (27 Απριλίου 2019). «Every Previous Marvel Movie Visited In Avengers: Endgame». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  128. ↑ 128,00 128,01 128,02 128,03 128,04 128,05 128,06 128,07 128,08 128,09 Franich, Darren (2012-05-17). «'Avengers' timeline: Nick Fury's busy week». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-15. https://web.archive.org/web/20150215103135/https://ew.com/article/2012/05/17/avengers-marvel-movie-timeline/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  129. ↑ 129,0 129,1 129,2 129,3 Marc Strom (2 Αυγούστου 2011). «Marvel One-Shots: Expanding the Cinematic Universe». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2011. 
  130. ↑ 130,0 130,1 130,2 «Writing The Avengers Movie Prelude». Marvel.com. 6 Μαρτίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2014. 
  131. ↑ Ebert, Roger (12 Ιουνίου 2008). «The Incredible Hulk (PG-13)». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2013. 
  132. ↑ 132,0 132,1 132,2 Ebert, Roger (1 Ιουνίου 2008). «Iron Man (PG-13)». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2013. 
  133. ↑ Graser, Marc (18 Ιανουαρίου 2010). «Gregg pulls double duty». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  134. ↑ 134,0 134,1 Michael Fleming (25 Φεβρουαρίου 2009). «Samuel Jackson joins 'Iron' cast». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2009. 
  135. ↑ 135,0 135,1 135,2 Marshall, Rick (3 Φεβρουαρίου 2011). «Nick Fury's 'Thor' & 'Captain America' Cameos Confirmed, Four Actresses Vying For New 'Avengers' Role». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  136. ↑ Philbrick, Jami (1 Μαΐου 2011). «Exclusive: Tom Hiddleston Discusses Loki's Role in 'The Avengers'». IAmRogue.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2011. 
  137. ↑ 137,0 137,1 Weintraub, Steve (23 Απριλίου 2010). «Iron Man 2 Interview (Press Conference) with Robert Downey Jr., Mickey Rourke, Jon Favreau, Gwyneth Paltrow, Scarlett Johansson, Don Cheadle, Justin Thoreaux and Kevin Feige». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  138. ↑ Graser, Marc (22 Μαρτίου 2010). «Chris Evans to play 'Captain America'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  139. ↑ Holtreman, Vic (22 Αυγούστου 2013). «Iron Man 2: Set Visit, Story Details & Meet Howard Stark». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  140. ↑ Vejvoda, Jim (4 Ιουνίου 2009). «Iron Man 2 Sneak Peek». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  141. ↑ Philbrick, Jami (21 Ιουνίου 2011). «Dominic Cooper talks 'Captain America: The First Avenger'». IAmRogue.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2013. 
  142. ↑ Kit, Borys (29 Οκτωβρίου 2008). «Downey, Favreau are 'Avengers' for Marvel». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  143. ↑ Jason Lee (6 Ιουνίου 2012). «'Marvel Cinematic Universe' 10-disc Blu-ray set announced». HD-Report. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  144. ↑ Gardner, Eriq (3 Αυγούστου 2012). «Marvel Sued by Luggage Company Over 'Avengers' Box Set Packaging». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  145. ↑ Breznican, Anthony (2012-09-06). «Briefcase lawsuit delays Marvel's 'Phase One' box set until next spring – Exclusive». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-09-27. https://web.archive.org/web/20130927065314/http://insidemovies.ew.com/2012/09/06/briefcase-lawsuit-delays-marvels-phase-1-box-set-until-next-spring-breaking/. Ανακτήθηκε στις 2019-07-30. 
  146. ↑ Breznican, Anthony (2012-11-20). «Marvel's delayed 'Phase One' box set to now feature 'Phase Two' tease – Video». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-01-27. https://web.archive.org/web/20140127050157/http://insidemovies.ew.com/2012/11/20/marvel-phase-one-phase-two/. Ανακτήθηκε στις 2019-07-30. 
  147. ↑ «Franchises». The Numbers. Nash Information Services, LLC. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  148. ↑ «Top Lifetime Grosses: Domestic». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  149. ↑ «Top Lifetime Grosses: Worldwide». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  150. ↑ «Iron Man (2008)». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  151. ↑ «The Incredible Hulk (208)». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  152. ↑ «The Incredible Hulk (2008)». The Numbers. Nash Information Services, LLC. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  153. ↑ «Iron Man 2 (2010)». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  154. ↑ «Iron Man 2 (2010)». The Numbers. Nash Information Services, LLC. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  155. ↑ «Thor (2011)». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  156. ↑ «Captain America: The First Avenger». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  157. ↑ «The Avengers (2012)». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  158. ↑ Breznican, Anthony (2011-09-30). «'The Avengers': Your first look at the dream team!». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-01-18. https://web.archive.org/web/20170118120516/http://ew.com/article/2011/09/30/avengers-your-first-look-dream-team/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. «At risk is not only the movie's estimated $220 million budget, but also one of the most promising tent pole franchises in Hollywood.». 
  159. ↑ «Iron Man». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  160. ↑ «Iron Man». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  161. ↑ Rich, Joshua (2018-05-28). «'Indiana Jones 4' digs up big box office». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-06-10. https://web.archive.org/web/20210610054321/https://ew.com/article/2008/05/28/indiana-jones-4-digs-big-box-office/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  162. ↑ «The Incredible Hulk». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  163. ↑ «The Incredible Hulk». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  164. ↑ Finke, Nikki (15 Ιουνίου 2008). «'Hulk' And 'Happening' Fall Off Saturday». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  165. ↑ «Iron Man 2». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  166. ↑ «Iron Man 2». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  167. ↑ Finke, Nikki (8 Μαΐου 2010). «NO #1 RECORDS: But 'Iron Man 2' Opens With 5th Best Opening Weekend; $133.6M Domestic & $194M Overseas For $327M». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  168. ↑ «Thor». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  169. ↑ «Thor». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  170. ↑ D'Alessandro, Anthony (6 Νοεμβρίου 2017). «'Thor: Ragnarok's Strong Sunday Bulks Marvel Pic To $122.7M Opening – Monday Final». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  171. ↑ «Captain America: The First Avenger». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  172. ↑ «Captain America: The First Avenger». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  173. ↑ McClintock, Pamela (24 Ιουλίου 2011). «Box Office Report: 'Captain America' Wins With $65.8 Million, Launching New Superhero Franchise». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  174. ↑ «Marvel's the Avengers». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  175. ↑ «The Avengers». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  176. ↑ D'Alessandro, Anthony (9 Μαΐου 2016). «Why 'Captain America: Civil War' Is Poised To Be This Summer's Top-Grossing Live-Action Film: B.O. Postmortem». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  177. ↑ Gigool, Darren (31 Μαρτίου 2023). «Why Marvel Cinematic Universe Phase 1 Was a Massive Success». MovieWeb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  178. ↑ «A Look Back: The Marvel Cinematic Universe The First 11 Years». Medium. 23 Απριλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  179. ↑ Lussier, Germain (29 Ιουνίου 2018). «Ten Years Later, Marvel Studios Still Feels Phase One Was Its Greatest Achievement». Gizmodo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  180. ↑ Isobel Roach (12 Απριλίου 2021). «Marvel Phase One: Enter The Universe». Wales Arts Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  181. ↑ * «The 81st Academy Awards (2009) Nominees and Winners». Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-11-10. https://web.archive.org/web/20141110111206/http://www.oscars.org/oscars/ceremonies/2009. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  182. ↑ * «Bafta Film Awards 2009: The winners». BBC. 8 Φεβρουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  183. ↑ Seijas, Casey (4 Δεκεμβρίου 2008). «'The Dark Knight', 'Iron Man' Rock The Grammy Nominations». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  184. ↑ * «Nominations for the 35th Annual Saturn Awards». saturnawards.org. Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2009. 
  185. ↑ * «2009 Hugo Awards». World Science Fiction Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  186. ↑ * Keck, William (2 Ιουνίου 2008). «MTV Movie Awards full of pomp, promotion». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2015. 
  187. ↑ * «7th Annual VES Awards». Visual Effects Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2017. 
  188. ↑ 188,0 188,1 «Iron Man: I Am Iron Man! (2010) #1». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-08. https://web.archive.org/web/20140408000346/http://marvel.com/comics/issue/29613/iron_man_i_am_iron_man_2010_1. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  189. ↑ 189,0 189,1 189,2 189,3 «Iron Man 2: From Film to Comics». Marvel.com. 13 Σεπτεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2014. 
  190. ↑ «Captain America: The First Avenger's First Vengeance». Marvel.com. 6 Σεπτεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2014. 
  191. ↑ «Captain America: First Vengeance (2011) #1». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  192. ↑ «Captain America: First Vengeance (2010) #3». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014. 
  193. ↑ «Marvel's The Avengers Prelude: Fury's Big Week (2011) #1». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  194. ↑ Arrant, Chris (2012-04-09). «To Russia with Guns: The Black Widow Strikes». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-06-15. https://web.archive.org/web/20220615080307/http://marvel.com/news/movies/2012/2/17/18144/to_russia_with_guns_the_black_widow_strikes. Ανακτήθηκε στις 2013-05-03. 
  195. ↑ «Marvel's The Avengers: Black Widow Strikes (2012) #1». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-25. https://web.archive.org/web/20140725050008/http://marvel.com/comics/issue/43003/marvels_the_avengers_black_widow_strikes_2012_1. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  196. ↑ 196,0 196,1 «Marvel's Iron Man 2 Adaptation (2012)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-25. https://web.archive.org/web/20140725134719/http://marvel.com/comics/series/16670/marvels_iron_man_2_adaptation_2012. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  197. ↑ «Marvel's Iron Man 3 Prelude (2012) #1». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  198. ↑ «Marvels Thor Adaptation #1 (of 2)». 2013-01-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-07. https://web.archive.org/web/20130407120130/http://www.tfaw.com/Profile/Marvels-Thor-Adaptation-1-%28of-2%29___416695. Ανακτήθηκε στις 2013-05-03. 
  199. ↑ 199,0 199,1 «Marvel's Captain America: The First Avenger Adaptation (2013 – Present)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-24. https://web.archive.org/web/20140724070858/http://marvel.com/comics/series/18308/marvels_captain_america_the_first_avenger_adaptation_2013_-_present. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  200. ↑ 200,0 200,1 «Marvel Comics Full December 2014 Solicitations». 2014-09-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-18. https://web.archive.org/web/20150218053338/http://www.newsarama.com/22144-marvel-comics-full-december-2014-solicitations.html. Ανακτήθηκε στις 2015-03-01. 
  201. ↑ Cowen, Trace William (9 Σεπτεμβρίου 2015). «Earn a PhD in Marvel With the Official 'Guidebook to the Marvel Cinematic Universe' Series». Complex. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  202. ↑ «Preview: Guidebook To The Marvel Cinematic Universe – Marvel's Thor #1». Comic Book Resources. 17 Δεκεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2016. 
  203. ↑ «Preview: Guidebook To The Marvel Cinematic Universe – Marvel's Captain America: The First Avenger #1». Comic Book Resources. 21 Ιανουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2016. 
  204. ↑ 204,0 204,1 Geddes, Ryan (20 Μαρτίου 2008). «Iron Man Film Cast To Voice Game». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  205. ↑ 205,0 205,1 «Iron Man». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  206. ↑ «Hands-On Mobile And Marvel Entertainment Bring Iron Man To Mobile». IGN. 30 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  207. ↑ 207,0 207,1 Provo, Frank (11 Ιουνίου 2008). «The Incredible Hulk Review». GamesRadar. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2023. 
  208. ↑ 208,0 208,1 Burg, Dustin (9 Απριλίου 2008). «The Incredible Hulk features incredible voice talent». Engadget. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  209. ↑ «The Incredible Hulk Nintendo DS». Nintendo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  210. ↑ «The Incredible Hulk Smashes onto Mobile Phone Worldwide». IGN. 13 Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  211. ↑ 211,0 211,1 «Iron Man 2». Game Informer (GameStop). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-05-09. https://web.archive.org/web/20100509224948/http://gameinformer.com/games/iron_man_2/b/ps3/default.aspx. Ανακτήθηκε στις 2017-08-25. 
  212. ↑ Devries, Jack (21 Μαΐου 2010). «Iron Man 2 Review (Wii)». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  213. ↑ «Iron Man 2». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  214. ↑ Buchanan, Levi (10 Μαΐου 2010). «Iron Man 2 iPad Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  215. ↑ «Iron Man 2». BlackBerry World. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2017. 
  216. ↑ 216,0 216,1 «Thor: God of Thunder». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  217. ↑ 217,0 217,1 «Captain America: Super Soldier». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 
  218. ↑ Dornbush, Jonathon (2015-10-12). «Lego Marvel's Avengers to include Phase 2, Agent Carter, more content». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-11-29. https://web.archive.org/web/20151129180135/http://www.ew.com/article/2015/10/12/lego-marvels-avengers-nycc-trailer. Ανακτήθηκε στις 2023-09-03. 
  219. ↑ «LEGO® Marvel's Avengers™: A brand new action-packed, Super Hero adventure out now for Mac!». Feral Interactive. 10 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023. 


π • σ • ε Κινηματογραφικές ταινίες ζωντανής δράσης που βασίζονται σε κόμικς της Marvel
Σημαντικές σειρές
Ο Ant-Man και η Σφήκα
Εκδικητές
Black Panther
Blade
Captain America
Captain Marvel
Doctor Strange
Fantastic Four
Ghost Rider
Φύλακες του Γαλαξία
Hulk
Iron Man
  • Iron Man (2008)
  • Iron Man 2 (2010)
  • Iron Man 3 (2013)
    • Μεταλλαγμένοι
    Deadpool
    Wolverine
    X-Men
    Άλλα
    Punisher
    Spider-Man
    Thor
    Venom
  • Venom (2018)
  • Venom 2 (2021)
  • Venom: The Last Dance (2024)
    • Αυτόνομες ταινίες
    Franchise ταινιών
    Σχετικά
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κινηματογραφικό_Σύμπαν_της_Marvel:_Φάση_Ένα&oldid=10442201"