Βουνάρια Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°50′15.22″N 21°55′33.81″E / 36.8375611°N 21.9260583°E / 36.8375611; 21.9260583

Βουνάρια
Άποψη από τα Καστέλια.
Βουνάρια is located in Greece
Βουνάρια
Βουνάρια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
Δημοτική ΕνότηταΚορώνης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο89 μέτρα[1]
Πληροφορίες
Ονομασία κατοίκωνΒουναραίοι
Ταχ. κώδικας24004[2]
Τηλ. κωδικός2725[3]
https://pylos-nestor.gr/
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Βουνάρια.
Διοικητική υπαγωγή οικισμού:

τα Βουνάρια

Ελληνική Δημοκρατία
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου
Περιφέρεια Πελοποννήσου
Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας
Δήμος Πύλου - Νέστορος
Δημοτική Ενότητα Κορώνης
Δημοτική Κοινότητα
Οικισμός Βουνάρια

Τα Βουνάρια[4] είναι παραθαλάσσιος οικισμός κοντά στην Κορώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Βουνάρια βρίσκονται βορειοδυτικά από την Κορώνη από την οποία απέχουν 8,5 περίπου χιλιόμετρα και νοτιοανατολικά από την Πύλο από την οποία απέχουν περίπου 36 χιλιόμετρα. Έχουν υψόμετρο 89[1] μέτρα και απέχουν περίπου λίγα μέτρα από τη θάλασσα του Μεσσηνιακού κόλπου. Κοντά στα Βουνάρια βρίσκονται, προς τα βόρειά τους, η Νέα Κορώνη σε απόσταση μικρότερη των 2 χιλιομέτρων και προς τα νοτιοδυτικά τους το Χαρακοπιό σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων και η Υάμεια σε απόσταση 9 περίπου χιλιομέτρων. Το χωριό Βουνάρια βρίσκεται στο 44ο χιλιόμετρο της οδού Καλαμάτας - Κορώνης, στο σημείο της διασταύρωσης του χωριού με την 9η Επαρχιακή Οδό Ριζόμυλου - Κορώνης.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής της Κορώνης και της Πυλίας. Η περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, ήταν υπό τον έλεγχο της Ασίνης, της αρχαίας πόλης, η οποία μεταγενέστερα αναπτύχθηκε ως η σύγχρονη Κορώνη. Επίσης τα Βουνάρια βρίσκονται κτισμένα κοντά στα ερείπια της πόλης, Κολωνίδες, που θεωρείται ότι ίδρυσε ο μυθικός βασιλιάς των Αθηνών, Κόλαινος,[5][6] οι οποίες καταλάμβαναν μεγαλύτερο εύρος στην περιοχή των Βουναρίων και της Νέας Κορώνης (παλαιότερα Καστέλλια, Καντιάνικα). Στην κορυφή του βουνού στα Βουνάρια βρισκόταν αρχαίος ναός του Ποσειδώνα.[6] Τα Βουνάρια βρίσκονται πάνω σε μια τοξοειδή σειρά αραιών καταπράσινων γήλοφων με την κατεύθυνση της καμπύλη τους να είναι προς τα νότια. Από τους γήλοφους αυτούς θεωρείται ότι προέρχεται και η ονομασία του χωριού.[6] Το χωριό αναφέρεται σε διάφορες πηγές, τουλάχιστον από την εποχή του Μεσαίωνα και της Α’ Ενετοκρατίας, με την ονομασία Βουνάρια. Κάποιοι από τους κατοίκους του χωριού προέρχονται από Αρκάδες κτηνοτρόφους, γνωστούς και ως οι «ανεβοκατεβάτες», ονομασία που αποδόθηκε παλαιότερα στους βοσκούς αυτούς, καθώς την Άνοιξη ανέβαιναν με τα κοπάδια τους στην Αρκαδία, ενώ τον Χειμώνα κατέβαιναν στα χειμαδιά της Μεσσηνίας.[7]

Β΄ Ενετοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το καστράκι στα Βουνάρια, κτισμένο στις αρχές του 15ου αιώνα

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας ο οικισμός αναφερόταν ως τα Βουνάρια (Vunaria[8]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Βουνάρια (Vunaria), ανήκε, στα τέλη του 17ου αιώνα, σύμφωνα με το Breve descrittione del Regno di Morea στην επαρχία της Κορώνης (Territorio di Coron).[8]

Νεότερη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 διεξάγεται κοντά στο χωριό Βουνάρια μάχη ανάμεσα στους Έλληνες και τους Οθωμανούς.[5] Συγκεκριμένα, την παραμονή της 25ης Μαρτίου 1821, εκστρατευτικό σώμα Μανιατών, υπό τις διαταγές των Αντώνη Πετρόμπεη και Ιωάννη Κατσή Μαυρομιχάλη, ξεκινώντας από την Καλαμάτα, λίγο μετά την απελευθέρωση της πόλης (23 Μαρτίου 1821), κατευθυνόμενο προς την Κορώνη με σκοπό την πολιορκία του κάστρου της και ενισχυμένο επίσης από τα επαναστατικά σώματα των Δαρειώτη και Καράπαυλου έδωσε νικηφόρα μάχη λίγο έξω από τα χωριά Καστέλλια και Βουνάρια ενάντια στο τούρκικο σώμα που είχε εξέλθει από το κάστρο.[6][9]

Στην περιοχή των χωριών Καστέλλια και Βουνάρια αποσύρθηκαν επίσης το 1825 τα ελληνικά στρατεύματα από την Κορώνη, για λόγους προφύλαξης και αποφυγής εγκλωβισμού, όταν έμαθαν τα σχετικά νέα της κατάληψης του Κάστρου της Μεθώνης από τον Ιμπραήμ Πασά.[10]

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Βουνάρια[11] προσαρτήθηκαν, το 1835,[12] στον παλαιό Δήμο Κολωνίδων,[13] με έδρα την Κορώνη, όπου και παρέμειναν, ως το 1912, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Βουνάρια στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Κολωνίδων της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 245 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[14] Το 1912[15] το χωριό προσαρτάται ως έδρα στην Κοινότητα Βουναρίων.[16] Στην ίδια κοινότητα προσαρτώνται επίσης οι οικισμοί Μελανέϊκα (καταργήθηκε το 1920), Κουτσομούλι ή Κουτσομύτη (καταργήθηκε το 1940), Νέα Κορώνη (Καντιάνικα), Μιστράκι και Καστέλλια (καταργήθηκε το 1940). Τα Βουνάρια παρέμειναν ως οικισμός και έδρα της Κοινότητας Βουναρίων, με τις αλλαγές σε ονομασίες, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», τα Βουνάρια υπήχθησαν στο Δήμο Κορώνης,[17][18] με έδρα την Κορώνη, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» τα Βουνάρια ανήκουν πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[19][20] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Τα Βουνάρια σήμερα είναι οικισμός και έδρα της Κοινότητας Βουναρίων, του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[4] στην οποία υπάγεται επίσης ο οικισμός Γιαλικά.

Κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός, με βάση την Απογραφή του 2011, έχει 165 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, καθώς και με τον τουρισμό.[5] Επίσης είναι γνωστοί στο χώρο της λαϊκής τέχνης για την επιδεξιότητά τους, στην αγγειοπλαστική, την οποία σύμφωνα με την τοπική παράδοση της ευρύτερης περιοχής εισήγαγε εκεί ο ιδρυτής των αρχαίων Κολωνίδων, Κόλαινος.

Εξέλιξη Πληθυσμού των Βουναρίων Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1844 219[21]
1851 245[14]
1879 383[22]
1889 435[23]
1896 432[24]
1907 494[25]
1920 455[26]
1928 494[27]
1940 507[28]
1951 506[29]
1961 402[30]
1971 306[31]
1981 278[32]
1991 226[33]
2001 252[34]
2011 165[35]

Κτίρια – εκδηλώσεις – αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια των Βουναραίων, που κατά το παρελθόν ήταν σχεδόν όλα πλινθόκτιστα με μπαλκόνι και στέγη από κεραμίδια,[6] υπάρχει επίσης το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου και η πετρόκτιστη εκκλησία του χωριού, βυζαντινού ρυθμού, ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου,[5][6][36] ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Διάφορες εκδηλώσεις και πολιτιστικά δρώμενα διοργανώνει τακτικά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βουναραίων «Η Ευαγγελίστρια» . Στο χωριό αναβιώνει επίσης κάθε χρόνο το ψήσιμο κεραμικών σε παραδοσιακό ξυλοκάμινο,[37] καθώς θεωρούνται ως περίφημοι οι ντόπιοι τεχνίτες αγγειοπλαστικής.[5] Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν επίσης διάφορες τουριστικές & ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις,[38] με ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, ενώ στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνονται οι κοντινές παραλίες στο χωριό.

Καστράκι στα Βουνάρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο ύψωμα Γουλάς, κοντά στα Βουνάρια, σώζονται υπολείμματα μικρού ενετικού φρουρίου, το οποίο ήταν τμήμα του ευρύτερου αμυντικού δικτύου του κάστρου της Κορώνης. Το μικρό κάστρο αυτό ήλεγχε τμήμα της εσωτερικής οδού μεταξύ του Ναυαρίνου και της Κορώνης. Καθώς τα Βουνάρια καταστράφηκαν περί το 1401 από επιδρομή των Τούρκων, πιστεύεται ότι το μικρό αυτό κάστρο κατασκευάστηκε στις αρχές του 15ου αιώνα, δηλαδή κατά το διάστημα της Α’ Ενετοκρατίας. Πάντως το καστράκι στα Βουνάρια, πιθανώς εξαιτίας του μικρού μεγέθους του, δεν αναφέρεται στις ενετικές αναφορές των κάστρων του 1463 και 1467.[39][40]

Προσωπικότητες από τα Βουνάρια Μεσσηνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης περιοχής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Βουνάρια, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Βουνάρια Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κορώνη: 27250
  4. 4,0 4,1 Δημοτική Ενότητα Κορώνης Αρχειοθετήθηκε 2018-05-03 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 "Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, ενότητα: "Περιηγηθείτε στα όμορφα Βουνάρια", σελ. 182.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Βουνάρια, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  7. «Τσοπάνηδες της Αρκαδίας στα χειμαδιά της Μεσσηνίας Αρχειοθετήθηκε 2018-01-19 στο Wayback Machine.», 01/12/2016, Αναδημοσίευση του άρθρου «Βλάχοι και Αρβανίτες στο Μοριά», από την εφημερίδα "Αρκαδικοί Ορίζοντες", με πηγή το βιβλίο του Νίκου Πασαγιώτη «Ανεβοκατεβάτες: Οι παραχειμάζοντες βοσκοί της Αρκαδίας στη Μεσσηνία», εκδόσεις Β. Γιαννίκος - Β. Καλδής, Αθήνα 2001, ISBN 960-7296-63-Χ, ISBN 978-960-7296-63-4, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ www.arkadiapress.gr
  8. 8,0 8,1 Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 111 (Terzo Territorio di Coron tutto montuoso - Vunaria), p. 126 (Provincia di Messenia).
  9. Φώτιος Κ. Λίτσας, «Κορώνη. H προσωπογραφία μιας πολιτείας», έκδοση: Σύνδεσμος των Απανταχού Κορωναίων, Αθήνα 1983, σελ. 242.
  10. Αμβρόσιος Φραντζής, «Επιτομή της Ιστορίας της αναγεννηθείσης Ελλάδος αρχομένη από του έτους 1715, και λήγουσα το 1837». Διηρημένη εις τόμους τρεις. Συγγραφείσα παρά Αμβροσίου Φραντζή Πρωτοσυγκέλλου της πρώην Χριστιανουπόλεως επαρχίας (Αρκαδίας), και εκδοθείσα παρ΄ αυτού προς χρήσιν των Ελλήνων προσφωνηθείσα δε τω μεγαλειοτάτω βασιλεί της Ελλάδος Όθωνι τω Α'. Συνολικά 5 τόμοι: 1ος-3ος τόμος: Εκ της Τυπογραφίας "Η Βιτώρια" του Κωνστ. Καστόρχη και Συντροφίας, 3ος-4ος τόμος: Εκ της τυπογραφίας Κ. Ράλλη, Εν Αθήναις 1839-1841, τόμος 2ος, σελ. 226-227.
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Βουνάρια (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. 21-04-1835.
  13. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Κολωνίδων (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  14. 14,0 14,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 576.
  15. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  16. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Βουναρίων (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  17. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Κορώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  18. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  19. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  20. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 47.
  22. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 121.
  23. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 87.
  24. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 103.
  25. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
  26. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 234.
  27. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 273.
  28. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 301.
  29. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 147.
  30. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 142.
  31. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 138.
  32. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 149.
  33. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 181.
  34. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 182.
  35. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2018-09-27 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  36. Ι. Ναός Ευαγγελισμού Θεοτόκου[νεκρός σύνδεσμος], ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ΚΗΡ/6024/173/20-2-1998 - ΦΕΚ 285/Β/24-3-1998[νεκρός σύνδεσμος], [...] "Χαρακτηρίζουμε τον Ι.Ν. Ευαγγελισμού Θεοτόκου, Κοινότητας Βουναρίων επαρχίας Πυλίας, Νομού Μεσσηνίας, ως οικοδόμημα που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, με περιβάλλοντα χώρο 20 μ. γύρω του. Πρόκειται για εγγεγραμμένο σταυροειδή τρουλλαίο ναό μεγάλων διαστάσεων, που απολήγει σε τρεις ημιεξαγωνικές κόγχες. Στις δύο γωνίες της δυτικής του πλευράς υψώνονται πυργόσχημα κωδωνοστάσια. Στο εσωτερικό φέρει κτιστό τέμπλο με τις τυπικές γύψινες, νεοκλασικού τύπου διακοσμήσεις του τέλους του 19ου αι. Ο ναός αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αι. έτσι όπως εφαρμόζεται σε εκκλησιαστικά κτίσματα." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
  37. Στα Βουνάρια Μεσσηνίας αναβιώνει το ψήσιμο κεραμικών σε παραδοσιακό ξυλοκάμινο- Παρόντες και Πατρινοί κεραμίστες, 24/10/2013, από την ιστοσελίδα: www.thebest.gr
  38. Ιωάννης Κωστάκης, «Ειδικές Μορφές Τουρισμού: Η Περίπτωση της Μεθώνης»,(Διπλωματική Εργασία), Επιβλέπων καθηγητής: Αθανάσιος Κουρεμένος, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Σχολή Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πειραιάς 2016, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Πειραιώς, ιστοσελίδα: dione.lib.unipi.gr - Διώνη, ενότητα: "Τουριστικές Υποδομές Κορώνης", σελ. 109.
  39. Antoine Bon, "La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d'Achaïe (1205-1430)", Editions de Boccard, 1969, pp.274,429,436.
  40. Καστράκι στα Βουνάρια, από την ιστοσελίδα: www.kastra.eu - "Καστρολόγος".

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]