12P/Πονς-Μπρουκς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
12P/Πονς-Μπρουκς
Ο κομήτης στις 7 Μαρτίου 2024
Ανακάλυψη
Ανακαλύφθηκε απόΖαν-Λουί Πονς
Ανακαλύφθηκε στις12 Ιουλίου 1812
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Εποχή: Ι.Η. (JD) 2458799.5
(12 Νοεμβρίου 2019)
Αφήλιο33,328 ΑΜ
Περιήλιο0,78 ΑΜ[1]
Ημιάξονας τροχιάς17,054 ΑΜ
Εκκεντρότητα0,9542
Περίοδος περιφοράς70,43 έτη[1]
Κλίση74,06 ° (μοίρες)
Μήκος του ανερχόμενου σημείου255,69 °
Όρισμα του περιηλίου199,08 °
Μέση ανωμαλία337,29 °
Πιο πρόσφατο περίηλιο22 Μαΐου 1954[2]
Φυσικά χαρακτηριστικά
Διαστάσεις34 ± 12 χιλιόμετρα [3]
Αστρονομική περίοδος
περιστροφής		57 ± 1 ώρες [4]
Απόλυτο μέγεθος5.0

Ο 12P/Πονς-Μπρουκς (Pons–Brooks) είναι περιοδικός κομήτης με τροχιακή περίοδο 71 ετών. Ταιριάζει στον κλασικό ορισμό ενός κομήτη τύπου Χάλεϊ με (20 έτη < περίοδος < 200 έτη).[1] Ο κομήτης Πονς-Μπρουκς ανακαλύφθηκε στο Αστεροσκοπείο της Μασσαλίας τον Ιούλιο του 1812 από τον Ζαν-Λουί Πονς και στο επόμενο περιήλιό του, το 1883, από τον Γουίλιαμ Ρόμπερτ Μπρουκς,[5] άλλα έχει τεκμηριωθεί ότι είχε παρατηρηθεί και παλαιότερα.

Το επόμενο πέρασμα από το περιήλιο είναι στις 21 Απριλίου 2024, με την πλησιέστερη προσέγγιση στη Γη να είναι σε απόσταση 1,54 ΑΜ στις 2 Ιουνίου 2024.[6] Ο πυρήνας του κομήτη εκτιμάται ότι έχει διάμετρο περίπου 30 χλμ, υποθέτοντας ότι δεν παρήγαγε πολλή σκόνη και αέριο κατά τη φωτομετρία του 2020.[3]

Ο 12P/Πονς-Μπρουκς μπορεί να είναι το μητρικό σώμα της βροχής μετεώρων κ-Δρακοντίδες του Δεκεμβρίου.[7]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από το 1812[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κομήτης Πονς-Μπρουκς έχει αναγνωριστεί ως οι κομήτες που παρατηρήθηκαν το φθινόπωρο του 1385 και τον χειμώνα του 1457. Η προσέγγιση του 1385 ήταν πολύ ευνοϊκή και ο κομήτης καταγράφηκε από τους Κινέζους στο Μινγκ Σιλού και αναφέρεται επίσης σε ορισμένες ευρωπαϊκές πηγές. Ένας κομήτης που παρατηρήθηκε από τον Πάολο νταλ Πότσο Τοσκανέλλι τον Ιανουάριο του 1457 και αναφέρεται επίσης σε κινεζικές πηγές, έχει ταυτοποιηθεί επίσης ως ο κομήτης Πονς-Μπρουκς. Και στις δύο περιπτώσεις ο κομήτης είχε μέγεθος 3 ή λαμπρότερο, χωρίς να υπολογίζονται πιθανές εξάρσεις. Είναι πιθανό ότι ήταν επίσης ένας κομήτης που καταγράφηκε σε κινεζικές πηγές τον Σεπτέμβριο του 245 Κ.E.[8]

Ο κομήτης έχει προταθεί από τους Σο-Γιέον Παρκ και Γιονγκ-Τσουλ Τσαι ότι ήταν επίσης οι κομήτες που καταγράφηκαν στις ασιατικές πηγές το 1313 και το 1668.[9] Ωστόσο, οι Μεγιέρ κ.ά. υποστηρίζουν ότι στην εμφάνιση του 1313, ο κομήτης θα ήταν δύσκολο να παρατηρηθεί, καθώς ήταν αμυδρός και κοντά στον Ήλιο, ενώ η αναφερόμενη θέση στους Διδύμους έρχεται σε αντίθεση με την υπολογισμένη θέση του κομήτη Πονς-Μπρουκς στον Κριό. Ο κομήτης του Μαρτίου 1668 που περιγράφεται στις κορεατικές πηγές είναι πιθανώς ο φωτεινός κομήτης που παρατηρήθηκε από τους Ευρωπαίους εκείνο τον μήνα, η τροχιά του οποίου δεν είναι συμβατή με αυτή του κομήτη Πονς-Μπρουκς.[8]

Ανακάλυψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκίτσα του κομήτη Πονς-Μπρουκς από τις 24 Ιανουαρίου 1884

Ο κομήτης 12P/Πονς-Μπρουκς ανακαλύφθηκε στις 12 Ιουλίου 1812 από τον Ζαν-Λουί Πονς. Ανεξάρτητα, αυτός ο κομήτης βρέθηκε αργότερα από τον Βίνσεντ Βισνιέβσκι την 1η Αυγούστου και τον Αλεξίς Μπουβάρ στις 2 Αυγούστου του ίδιου έτους. Ο κομήτης εντοπίστηκε δια γυμνού οφθαλμού στις 13 Αυγούστου και μέχρι το τέλος του μήνα αναφέρθηκε ότι είχε ουρά μήκους 2 μοιρών. Λίγο μετά την αρχική ανακάλυψή του βρέθηκε ότι είχε μια τροχιακή περίοδο περίπου 70 ετών με σφάλμα περίπου 5 ετών. Ο Γιόχαν Ένκε καθόρισε οριστική τροχιά με περίοδο 70,68 ετών. Αυτή η τροχιά χρησιμοποιήθηκε για να υπολογιστεί η επιστροφή του το 1883-4.[10]

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1883 ένας (αχνός) κομήτης ανακαλύφθηκε από τον Γουίλιαμ Ρόμπερτ Μπρουκς και αργότερα ταυτίστηκε με τον κομήτη του 1812. Ο κομήτης έγινε ορατός με γυμνό μάτι στις 20 Νοεμβρίου και έφτασε σε φαινόμενο μέγεθος 3. Ο κομήτης αναφέρθηκε ότι είχε εξάρσεις την 1η Ιανουαρίου και τις 19 Ιανουαρίου του 1884.[10] Πέρασε από τον Σχεάτ και τον Μαρκάμπ στο δυτικό Πήγασο, τις 13 Ιανουαρίου 1884, και συνέχισε νότια (μέσω των Ιχθύων) για να φτάσει στο περιήλιο κάτω από το Ιώτα και το Βήτα Κήτους γύρω στις 24 Ιανουαρίου.[11] Τελευταία φορά εθεάθη τον Ιούνιο του 1884.[10]

Μετά το 1884[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κομήτης ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 1953. Τον Μάρτιο του 1954 ο κομήτης είχε μια έξαρση. Στις 23 Απριλίου, ο κομήτης είχε εκτιμώμενο μέγεθος 6,4 και η ουρά του είχε μήκος μισή μοίρα.[12] Ο κομήτης Πονς-Μπρουκς έφτασε στο περιήλιο στις 22 Μαΐου 1954,[13] όταν ήταν 1,7 AM από τη Γη. Μετά το περιήλιο έγινε καλύτερα ορατός από το νότιο ημισφαίριο. Παρατηρήθηκε τελευταία φορά στις 4 Σεπτεμβρίου 1954.[12] Στις 10 Δεκεμβρίου 1954, μετέωρα του κομήτη Πονς-Μπρουκς πέρασαν περίπου 0,12 ΑΜ από τη Γη, με σχετική ταχύτητα 45 km/s.[14]

Στις 10 Ιουνίου 2020 ο κομήτης Πονς-Μπρουκς ανακτήθηκε σε φαινομενικό μέγεθος 23 από το παρατηρητήριο Λόουελ όταν ο κομήτης βρισκόταν πέρα από την τροχιά του Κρόνου, 11,9 ΑΜ από τον Ήλιο.[15][3] Τις 20 Ιουλίου 2023, όταν ο κομήτης απείχε 3,9 ΑΜ από τον Ήλιο, σημειώθηκε μια έξαρση, με το φαινόμενο μέγεθος του κομήτη να αυξάνει από περίπου +17 σε +11 με +12.[16] Ακολούθως η κόμη του κομήτη απέκτησε πεταλοειδές σχήμα.[17] Εξάρσεις παρατηρήθηκαν επίσης τον Οκτώβριο, Νοέμβριο,[18] Δεκέμβριο[19] και Ιανουάριο.[20] Το πέρασμα από το περιήλιο είναι στις 21 Απριλίου 2024.[3]

Τροχιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κομήτης βρίσκεται σε συντονισμό 6:1 με τον Δία.[21] Το Αφήλιο (το πιο απομακρυσμένο σημείο από τον Ήλιο) βρίσκεται ακριβώς πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα στις 33 αστρονομικές μονάδες.

Με απότομη τροχιακή κλίση 74,2° αυτός ο κομήτης δεν περνά πολύ χρόνο κοντά στην εκλειπτική. Ο ιστότοπος του Jet Propulsion Laboratory (JPL) δείχνει ότι μεταξύ των ετών 1900 και 2200, ότι η σημαντικότερη βαρυτική επίδραση που δέχθηκε από πλανήτη ήταν στις 29 Ιουλίου 1957 από τον Κρόνο στις 29 Ιουλίου 1957, όταν πέρασε 1,6 ΑΜ από τον γιγάντιο πλανήτη, αλλά η προσέγγιση είχε αμελητέα επίδραση στην τροχιά του.[1] Η τροχιά του κομήτη φαίνεται να είναι σταθερή μεταξύ 1740 και 2167, χωρίς ισχυρές παρέλξεις από τους πλανήτες.[10][22]

Άλλοι κομήτες με παρόμοια τροχιακή περίοδο περιλαμβάνουν τους 1P/Χάλεϊ, 13P/Όλμπερς, 23P/Μπρόρσεν-Μέτκαλφ και 122P/ντε Βικό.

Βροχές μετεώρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο 12P/Πονς-Μπρουκς είναι πιθανώς το μητρικό σώμα της βροχής μετεώρων του Δεκεμβρίου κ-Δρακοντίδες. Αυτή είναι η πιο άφθονη από τις βροχές μετεωριτών που προβλέπεται ότι σχετίζεται με τον κομήτη. Μια ακόμη νυχτερινή βροχή μετεώρων έχει συσχετιστεί ισχνά με το Πονς-Μπρουκς, οι βόρειες Αετίδες του Ιουνίου, αν και πιθανότατα δεν είναι το μητρικό σώμα.[7] Ο κομήτης Πονς-Μπρουκς θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει ένα σύμπλεγμα βροχών μετεώρων στην Αφροδίτη μαζί με τους περιοδικούς κομήτες 122P/ντε Βικό και 27P/Κρόμελιν.[23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «JPL Small-Body Database Browser: 12P/Pons-Brooks» (last observation: 2022-06-06). Jet Propulsion Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2022. 
  2. ↑ «12P/Pons-Brooks Orbit». Minor Planet Center. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Quanzhi, Ye; Farnham, Tony L.; Knight, Matthew M.; Holt, Carrie E.; Feaga, Lori M. (2020). «Recovery of Returning Halley-Type Comet 12P/Pons-Brooks With the Lowell Discovery Telescope». American Astronomical Society 4 (7): 101. doi:10.3847/2515-5172/aba2d1. Bibcode: 2020RNAAS...4..101Y. 
  4. ↑ Knight, M. M.; Skiff, B. A.; Schleicher, D. G.; Spiro, L. G.; Fernald, I. C.; Guan, B. Y.; Lininger, L. J.; Larsen, J. A. (6 Μαρτίου 2024). «ATel #16508: Rotation period of comet 12P/Pons-Brooks from CN coma morphology». The Astronomer's Telegram. https://www.astronomerstelegram.org/?read=16508. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2024. 
  5. ↑ Yeomans, D. K. (April 1986). «The intermediate comets and nongravitational effects». Astronomical Journal 91 (4): 971-973. doi:10.1086/114073. ISSN 0004-6256. Bibcode: 1986AJ.....91..971Y. 
  6. ↑ «Closest Approach to Earth on 2 June 2024 (1 hour interval)» (Closest Earth approach occurs when deldot flips from negative to positive). JPL Horizons. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2022.  (90000223 JPL#K242/3 Soln.date: 2022-Jun-21)
  7. ↑ 7,0 7,1 Tomko, D.; Neslusan, L. (2016). «Meteoroid stream of 12P/Pons-Brooks, December κ-Draconids, and Northern June Aquilids». Astronomy & Astrophysics 592: A107. doi:10.1051/0004-6361/201628404. Bibcode: 2016A&A...592A.107T. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Meyer, Maik; Kobayashi, Takao; Nakano, Syuichi; Green, Daniel E. (2020). «Comet 12P/Pons-Brooks: Identification with Comets C/1385 U1 and C/1457 A1». International Comet Quarterly. 
  9. ↑ Park, So-Yeon; Chae, Jong-Chul (31 December 2007). «ANALYSIS OF KOREAN HISTORICAL COMET RECORDS». Publications of The Korean Astronomical Society 22 (4): 151–168. doi:10.5303/PKAS.2007.22.4.151. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Kronk, Gary W. (2001–2005). «12P/Pons-Brooks». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2009.  (Cometography Home Page)
  11. ↑ William Dawson (1884). «The Pons-Brooks Comet». The Friend 57: 194. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Porter, J. G. (1 April 1955). «Comets (1954)». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 115 (2): 190–198. doi:10.1093/mnras/115.2.190. 
  13. ↑ 12P/Pons-Brooks – Seiichi Yoshida @ aerith.net
  14. ↑ Chebotarev, G. A.· Kazimirchak-Polonskaya, E.I. (1972). The Motion, Evolution of Orbits, and Origin of Comets. D. Reidel Publishing Company. σελ. 473. ISBN 978-94-010-2875-2. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2020. 
  15. ↑ «MPEC 2020-M114 : OBSERVATIONS AND ORBITS OF COMETS AND A/ OBJECTS». IAU Minor Planet Center. 26 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2020. 
  16. ↑ Green, Daniel (21 Ιουλίου 2023). «Electronic Telegram No. 5280: COMET 12P/PONS-BROOKS». Central Bureau for Astronomical Telegrams. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023. 
  17. ↑ Vergano, Daniel (26 Ιουλίου 2023). «'Millennium Falcon' Comet Sprouts Icy Wings as It Loops around the Sun». Scientific American (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2023. 
  18. ↑ «Spaceweather.com Time Machine: Thursday, Nov. 16, 2023». www.spaceweather.com. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2023. 
  19. ↑ «Cometas visibles en Enero de 2024». Cometografía (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2024. 
  20. ↑ «Spaceweather.com Time Machine: Friday, Jan. 19, 2024». www.spaceweather.com. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2024. 
  21. ↑ Carusi και άλλοι (1987), σελ. 900.
  22. ↑ Carusi και άλλοι (1987), σελ. 905.
  23. ↑ Christou, A. A. (March 2010). «Annual meteor showers at Venus and Mars: lessons from the Earth». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 402 (4): 2759–2770. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.16097.x. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «High-order librations of Halley-type comets». Astronomy and Astrophysics 187: 899–905. 1987. Bibcode: 1987A&A...187..899C. 
  • Park, So-Yeon; Chae, Jong-Chul (2007). «Analysis of Korean Historical Comet Records» (στα ko). Publications of the Korean Astronomical Society 22 (4): 151–68. doi:10.5303/pkas.2007.22.4.151. Bibcode: 2007PKAS...22..151P. 
  • «Natural Phenomena Recorded in the Đai-Viêt Su'-ky Toan-Thu', an Early Annamese Historical Source». Journal of the American Oriental Society 84 (2): 127–149. 1964. doi:10.2307/597100. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=12P/Πονς-Μπρουκς&oldid=10471592"