Τηλέμαχος Κάνθος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τηλέμαχος Κάνθος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Τηλέμαχος Κάνθος (Ελληνικά)
Γέννηση24  Φεβρουαρίου 1910[1][2][3]
Άλωνα
Θάνατος18  Νοεμβρίου 1993[3][4]
Λευκωσία
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Κύπρος
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[4]

Ο Τηλέμαχος Κάνθος (1910 - 1993) ήταν Κύπριος ζωγράφος και χαράκτης. Θεωρείται ένας από τους "πατέρες" της κυπριακής ζωγραφικής και υπήρξε ο πρώτος χαράκτης στο νησί.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Άλωνα της Πιτσιλιάς, ορεινή περιοχή της Κύπρου. Ήταν πρωτότοκος γιος του εκπαιδευτικού Χριστόδουλου Κάνθου και της αγρότισσας Ευγενίας Αραβή, οι οποίοι είχαν σύνολο τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια.

Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Άλωνας και από το 1923 στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Σχέδια του Χριστόδουλου Κάνθου από τα μαθητικά του χρόνια στο Παγκύπριο Γυμνάσιο είχαν βραβευτεί σε έκθεση στο Ζάππειο Αθηνών. Η σχολική εφορεία του είχε προσφέρει υποτροφία για σπουδές ζωγραφικής στην Αθήνα, οικογενειακοί όμως λόγοι εμπόδισαν τον Χριστόδουλο Κάνθο να τη δεχτεί. Ανάγλυφά του υπάρχουν στις εκκλησίες της Άλωνας και του Πολυστύπου.

Το 1929 πήγε στην Αθήνα για να σπουδάσει αρχιτεκτονική, αλλά σύντομα ακολουθεί αποκλειστικά τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Υπήρξε μαθητής των Σπύρου Βικάτου, Δημήτρη Μπισκίνη, Ουμβέρτου Αργυρού και Γιάννη Κεφαλληνού. Το 1934 έγινε δεκτός στην τάξη χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού, όπου και διέπρεψε. Μαζί με τους συμφοιτητές του Γ. Μόραλη, Γ. Τσαρούχη, Ν. Εγγονόπουλο, Γ. Δήμου, Δ. Δανιήλ, Τάσσο, Γ. Μανουσάκη κ.ά. ανήκει στη φημισμένη «Γενιά του '30».

Η χαρακτική του Γ. Κεφαλληνού όπως και η ζωγραφική του Σεζάν και των Γάλλων συγχρόνων του ενέπνευσαν τον νεαρό Κάνθο πολύ περισσότερο από τη συντηρητική τέχνη και τεχνοτροπία των τότε δασκάλων του της ζωγραφικής στο Πολυτεχνείο.

Φοιτητής ακόμα, είχε την ευκαιρία να εργαστεί ως βοηθός με το χαράκτη δάσκαλό του σε πολυτελείς εκδόσεις βιβλίων.

Το 1936 έζησε και εργάστηκε για μερικούς μήνες στην Κέρκυρα, στο Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών Ασπιώτη-ΕΛΚΑ, εταιρεία με την οποία συνέχισε να συνεργάζεται και στην Αθήνα. Το 1939 αναγκάστηκε, λόγω του πολέμου, να επιστρέψει και να παραμείνει στην Κύπρο, όπου βιοπάλαιψε. Τα πρώτα δύο χρόνια έμεινε αποκλεισμένος στην Άλωνα χαράζοντας και ζωγραφίζοντας, ενώ αργότερα του ζήτησαν να εργαστεί ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος στο νεοσύστατο κυπριακό θέατρο "Λυρικό" και "Νέο Λυρικό". Παράλληλα έκανε σ' αυτή την περίοδο εκατοντάδες πορτρέτα, σχέδια, ακουαρέλες και ελάχιστες ελαιογραφίες.

Το 1950 ταξίδεψε στο Λονδίνο, όπου ο αδερφός του, Θεόδοτος Κάνθος, μετεκπαιδευόταν τότε σε θέματα παιδαγωγικής της τέχνης. Ο Τ. Κάνθος έμεινε στο Λονδίνο για πέντε μήνες και επισκέφτηκε μουσεία και πινακοθήκες. Την ίδια εποχή επισκέφτηκε τη Γαλλία και την Ιταλία. Επιστρέφοντας στην Κύπρο, δέχτηκε διορισμό ως καθηγητής τέχνης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, όπου γνώρισε τη Ζωή Χαρικλείδου και παντρεύτηκαν το 1952. Ευκαιρία να πάρει το δίπλωμά του στη χαρακτική από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών του δόθηκε το 1956.

Ο Τ. Κάνθος ανταποκρίθηκε θετικά σε κάθε κάλεσμα του τόπου του και ως μέλος της πρώτης καλλιτεχνικής γενιάς ίδρυσε το 1964 μαζί με άλλους το Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Ε.ΚΑ.ΤΕ. Υπήρξε παραγωγικότατος καλλιτέχνης, στον οποίο η μοίρα χάρισε το προνόμιο να είναι σε θέση να εργάζεται μέχρι το θάνατό του στις 18 Νοεμβρίου του 1993. Άφησε σημαντικό και υψηλής ποιότητας έργο: ελαιογραφίες, σχέδια, ακουαρέλες και χαρακτικά, στην πλειονότητά τους εμπνευσμένα από την Κύπρο, τη φύση, και τους ανθρώπους της, ιδιαίτερα από τη γενέτειρά του, την Άλωνα, αλλά και από την Αττική, την Κέρκυρα, το Λονδίνο. Στη Βιέννη, όπου ζούσαν οι θυγατέρες του, Ελένη και Ευγενία Κάνθου, οι οποίες ασχολούνταν με το κλασικό τραγούδι και την κιθάρα αντίστοιχα, ο Τ. Κάνθος έκανε μερικά από τα εξαιρετικότερα του σχέδια και ελαιογραφίες.

Ο ίδιος ο καλλιτέχνης χαρακτήρισε την τέχνη του ως "βιωματική", γιατί βρισκόταν σε άμεση σχέση με αυτό που ζούσε. Σε αντίθεση με τη ζωγραφική του που είναι ποιητική με πολύ λυρισμό, η χαρακτική του, ιδιαίτερα στα έργα που σκάλισε το 1941 στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά την τραγωδία του 1974, είναι ρωμαλέα και δραματική με τρομερή εκφραστική δύναμη. Η σύνθεση των έργων είναι λιτή με συμβολικό, πανανθρώπινο χαρακτήρα. Ιδιαίτερη θέση στο χαρακτικό του έργο για την εσωτερικότητα και δύναμη της έκφρασης έχει η σειρά των δώδεκα ξυλογραφιών με τίτλο "Σκληροί Χρόνοι", η οποία και βραβεύτηκε το 1984 στην 15η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας.

Το 1979 ο Τ. Κάνθος βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το "Βραβείο Αλεξάνδρου Διομήδους".

Έργα του υπάρχουν σε ιδιωτικές και κρατικές συλλογές στην Κύπρο και το εξωτερικό και έχουν εκτεθεί σε ατομικές εκθέσεις στην Αμμόχωστο (1934 και 1960), Λευκωσία (1940, 1959, 1973, 1979, 1985, 1989), Αθήνα (1972 και 1982), Βιέννη (1991), και μετά θάνατον στο Λονδίνο (1996), Βερολίνο (2004) και στο Ελσίνκι το 2008 καθώς και σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις ανά το παγκόσμιον.[5][6][7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 129811297. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2015.
  2. 2,0 2,1 galleriadix.fi/menneet/2008ke/telemachos/telemachos.html.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Kanthos, Telemachos» 13  Δεκεμβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/159562. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. «Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος::Τηλέμαχος Κάνθος». Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015. 
  6. «Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος::T. Kanthos Stiftung::T. Kanthos Foundation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2015. 
  7. «Telemachos Kanthos Foundation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]