Τζορτζ Τσάπμαν
| Τζορτζ Τσάπμαν | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1559[1][2][3] Χέρτφορντσιρ ή Hitchin |
| Θάνατος | 12 Μαΐου 1634[4][5][6] ή 1634[7] Λονδίνο |
| Κατοικία | Western House |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[8] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεατρικός συγγραφέας[9] γλωσσολόγος ποιητής[9] μεταφραστής συγγραφέας[7] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Μπυσί ντ'Αμπουά |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τζορτζ Τσάπμαν (αγγλικά: George Chapman) (περ. 1559 – 1634) ήταν Άγγλος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής. Οι μεταφράσεις του στην αγγλική γλώσσα της Ιλιάδας και της Οδύσσειας του Ομήρου καθώς και της Βατραχομυομαχίας ήταν μια διαρκής επιρροή στην αγγλική λογοτεχνία και ενέπνευσαν γενιές ποιητών.[10]
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Τζορτζ Τσάπμαν γεννήθηκε στο Χίτσιν στο Χέρτφορσαϊρ (περίπου 30 χλμ. βόρεια του Λονδίνου). Πολύ λίγα είναι γνωστά για την πρώιμη ζωή του. Φοίτησε στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αλλά κανένα αξιόπιστο στοιχείο δεν επιβεβαιώνει ότι πήρε πτυχίο. Εργάστηκε στο Λονδίνο για τον σερ Ραλφ Σάντλερ και φαίνεται πιθανό ότι βρισκόταν στην υπηρεσία του Σάντλερ από το 1577 έως το 1583, καθώς του αφιέρωσε τις ομηρικές μεταφράσεις του. Πιθανότατα ταξίδεψε στις Κάτω Χώρες εκείνη την εποχή.[11]
Το 1585 ο Τσάπμαν προσεγγίστηκε φιλικά από τον Τζον Βόλφαλ, ο οποίος προσφέρθηκε να του δώσει ένα δάνειο που οδήγησε τον ποιητή σε μια παγίδα. Προφανώς δεν έλαβε ποτέ χρήματα, αλλά βασανίστηκε για πολλά χρόνια από τα χαρτιά που είχε υπογράψει. Το 1600 συνελήφθη για το χρέος του, και όταν το 1608 ο γιος του Βόλφαλ, έχοντας κληρονομήσει τα χαρτιά του πατέρα του, τον μήνυσε ξανά, βρέθηκε πάλι αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη. [12]
Η ζωή του Τσάπμαν ήταν ταραγμένη από τα χρέη και την αδυναμία του να βρει έναν ισχυρό προστάτη: ο κόμης του Έσσεξ Ρόμπερτ Ντέβερ και ο Πρίγκιπας της Ουαλίας Ερρίκος Φρειδερίκος πέθαναν και οι δύο πρόωρα. Ο πρώτος εκτελέστηκε για προδοσία από την Ελισάβετ Α΄ το 1601 και ο δεύτερος πέθανε από τυφοειδή πυρετό σε ηλικία 18 ετών το 1612. Ωστόσο η ένδειά του δεν μείωσε τη λογοτεχνική του δραστηριότητα ή τη θέση του ανάμεσα στους συναδέλφους του Ελισαβετιανούς και Ιακωβιανούς ποιητές και δραματουργούς.
Ο Τσάπμαν πέθανε στο Λονδίνο στις 12 Μαΐου 1634, εξακολουθώντας να ζει τα τελευταία του χρόνια στη φτώχεια και τα χρέη. Ενταφιάστηκε στην εκκλησία Σαιντ Τζάιλς ιν δε Φιλντς, όπου ένα μνημείο στον τάφο του σχεδιασμένο από τον Ίνιγκο Τζόουνς υπάρχει μέχρι σήμερα μέσα στην εκκλησία.
Λογοτεχνικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρώτα δημοσιευμένα έργα του ήταν τα σκοτεινά φιλοσοφικά ποιήματα The Shadow of Night (Η Σκιά της Νύχτας 1594) και Ovid's Banquet of Sense (Το συμπόσιο της λογικής του Οβίδιου, 1595). Το τελευταίο έχει εκληφθεί ως απάντηση στα ερωτικά ποιήματα της εποχής, όπως το Αστρόφιλος και Στέλλα του Φίλιπ Σίντνεϊ και Αφροδίτη και Άδωνις του Σαίξπηρ.
Το 1593, κυκλοφόρησε έναν φιλοσοφικό προβληματισμό στο πνεύμα του στωικισμού σχετικά με την αξία της ζωής και το 1596 το ποίημα-ύμνος των αποικιακών εξερευνήσεων του σερ Ουόλτερ Ράλεϊ De Guiana, Carmen Epicum (Ένα επικό ποίημα για τη Γουιάνα, 1596), είναι χαρακτηριστικό της ενασχόλησής του με τις αρετές του πολεμιστή-ήρωα, του χαρακτήρα που κυριαρχεί στα περισσότερα έργα του. The Teares of Peace (Τα Δάκρυα της Ειρήνης, 1609) είναι ένας διάλογος μεταξύ του ποιητή και της λαίδης Ειρήνης, που θρηνεί για το χάος που προκαλείται από την επικράτηση των κοσμικών θεμάτων πάνω στην ακεραιότητα και τη σοφία.[13]
Μετά τον θάνατο του Κρίστοφερ Μάρλοου, ο Τσάπμαν ενήργησε ως εκτελεστής του και ολοκλήρωσε το ημιτελές ποίημα του Μάρλοου Ηρώ και Λέανδρος (1598). Σύμφωνα με μελετητές του Σαίξπηρ, ο Τσάπμαν είναι ο μυστηριώδης «αντίπαλος ποιητής» που αναφέρεται στα σονέτα 78 έως 83 στα Σονέτα του Σαίξπηρ.
Η ποίηση του Τσάπμαν, αν και δεν είχε μεγάλη επιρροή στη μετέπειτα ανάπτυξη της αγγλικής ποίησης, είχε μια αξιοσημείωτη επίδραση στο έργο του Τ.Σ. Έλιοτ, ο οποίος τον θεωρούσε έναν από τους προδρόμους του Τζον Νταν και των μεταφυσικών ποιητών.
Θεατρικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η φήμη του Τσάπμαν ως θεατρικού συγγραφέα συνδέεται με τραγωδίες βασισμένες σε θέματα από την ιστορία της Γαλλίας, στα οποία συνέχισε το μοτίβο του ήρωα πολεμιστή αντιμέτωπου με τη μοίρα του. Από τις πιο γνωστές είναι:
- Bussy D'Ambois (Μπυσί ντ'Αμπουά,1604), που αναφέρεται στον Γάλλο αυλικό Λουί ντε Μπυσί ντ'Αμπουάζ, διάσημο για τις πολυάριθμες μονομαχίες και τις ερωτικές του περιπέτειες, εξ αιτίας μιας από τις οποίες έχασε τη ζωή του,
- The Revenge of Bussy D'Ambois (Η εκδίκηση του Μπυσί ντ'Αμπουά, 1613) τραγωδία εκδίκησης, στην οποία την εκδίκηση αναλαμβάνει ο αδελφός του νεκρού ήρωα,
- The Conspiracy and Tragedy of Charles, Duke of Biron (Η συνωμοσία και η τραγωδία του Καρόλου, δούκα του Μπιρόν, 1608), που αναφέρεται στην ιστορία του ομώνυμου στρατάρχη της Γαλλίας, ο οποίος οργάνωσε μια συνωμοσία κατά του βασιλιά Ερρίκου Δ', αποκαλύφθηκε και εκτελέστηκε.
- The Tragedy of Chabot, Admiral of France (Η τραγωδία του Σαμπό, ναυάρχου της Γαλλίας (άγνωστη ημερομηνία συγγραφής, δημοσιεύθηκε το 1639)
- Προς το τέλος της ζωής του, έγραψε την τραγωδία Καίσαρ και Πομπήιος, βασισμένη σε αρχαία θέματα (1631).
Ο Τσάπμαν ήταν επίσης γνωστός στους συγχρόνους του ως συγγραφέας κωμωδιών. Η κωμωδία Eastward Hoe (1605), που έγραψε ο ίδιος σε συνεργασία με τους Μπεν Τζόνσον και Τζον Μάρστον, ειρωνεύονταν τους Σκωτσέζους της βασιλικής αυλής του Λονδίνου του Ιακώβου Α΄, τόσο που ο βασιλιάς το θεώρησε προσβλητικό για τους συμπατριώτες του Σκωτσέζους και οι συγγραφείς φυλακίστηκαν.[14]Άλλες κωμωδίες του: The Blind Beggar of Alexandria (Ο τυφλός ζητιάνος της Αλεξάνδρειας, 1596), The Widow's Tears (Τα δάκρυα της χήρας, 1612).
Συνολικά έγραψε περίπου 17 θεατρικά έργα από τα οποία σώζονται δώδεκα.[15]
Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρώτα βιβλία της μετάφρασης της Ιλιάδας εμφανίστηκαν το 1598. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1611 και η μετάφραση της Οδύσσειας εμφανίστηκε το 1616. Ο Όμηρος του Τσάπμαν περιέχει αποσπάσματα μεγάλης δύναμης και ενέπνευσε σύγχρονους και μεταγενέστερους ποιητές, όπως το σονέτο του Τζον Κιτς Διαβάζοντας για πρώτη φορά τον Όμηρο του Τσάπμαν (1816).[16]
Ο Τσάπμαν μετέφρασε επίσης τους Ομηρικούς Ύμνους, τα Γεωργικά του Βιργίλιου, τα Έργα του Ησίοδου (1618, αφιερωμένα στον Φράνσις Μπέικον), το Ηρώ και Λέανδρος του Μουσαίου (1618) και την Πέμπτη Σάτιρα του Γιουβενάλη (1624).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118675567. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12157722k. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 «George Chapman». αναμνηστική πλακέτα. 4733.
- ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/George-Chapman. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 8263. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. chapman-george.
- ↑ 7,0 7,1 «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12157722k. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 9,0 9,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /109500. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ . «britannica.com/biography/George-Chapman».
- ↑ . «oxfordreference.com/George Chapman».
- ↑ . «elizabethandrama.org/the-playwrights/george-chapman/introduction-to-george-chapman/».
- ↑ . «poetryfoundation.org/poets/george-chapman».
- ↑ . «encyclopedia.com/people/literature-and-arts/english-literature-1500-1799-biographies/george-chapman».
- ↑ . «literaryocean.com/george-chapman-1559-1634/».
- ↑ . «litcharts.com/poetry/john-keats/on-first-looking-into-chapman-s-homer».