Πολιτάρχης

Ο πολιτάρχης είναι ένα αξίωμα το οποίο συναντάμε στην Επανάσταση του 1821. Όταν το 1826 οι Τούρκοι πολιορκούσαν την Ακρόπολη, στον Μακρυγιάννη ανατέθηκαν από τους πολιορκημένους καθήκοντα πολιτάρχη. Γράφει στα Απομνημονεύματά του «με διόρισαν όλοι οι πολιορκημένοι πολιτάρχη του κάστρου, να φέρνω γύρα όλο το κάστρο, μέσα διά την ευταξίαν, κ' έξω σε όλα τα πόστα να τρέχω όθεν ακολουθήση ντουφέκι». Επί Καποδίστρια ο πολιτάρχης εκτελούσε καθήκοντα αστυνόμευσης.

Ο όρος «πολιτάρχης» υπάρχει και στις «Πράξεις» των Αποστόλων (ΙΖ΄ 6, 8), καθώς και σε επιγραφές στη Μακεδονία επί Ρωμαιοκρατίας. Στις «Πράξεις» αναφέρεται ότι ο Απόστολος Παύλος, επισκεπτόμενος τη Θεσσαλονίκη, δίδαξε τρία Σάββατα στη συναγωγή, οι Ιουδαίοι όμως θέλησαν να τον συλλάβουν, αλλά δεν τον βρήκαν. Τότε οδήγησαν εκείνον που τον φιλοξενούσε «τὸν ᾿Ιάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας» (κεφάλαιο 17, στίχος 6), «ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούοντας ταῦτα» (κεφ. 17, στ. 8). Επίσης σώζονται και επιγραφές των ρωμαϊκών χρόνων όπου υπάρχει ο όρος «πολιτάρχης». Στις επιγραφές αυτές οι πολιτάρχες αναφέρονται και με τις ονομασίες «πρωταρχήσας», «ἄρξας τὴν πρώτην ἀρχὴν», «ἄρχων». Δεν είναι γνωστό πόσους πολιτάρχες είχε κάθε πόλη της Μακεδονίας. Όσον αφορά στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τις επιγραφές, στα χρόνια του Αυγούστου ήταν πέντε, ενώ στα χρόνια του Αντωνίνου και του Μάρκου Αυρήλιου έξι. Αν εξαιρέσουμε τις μακεδονικές πόλεις, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι πολιτάρχες υπήρχαν και αλλού. Οι πολιτάρχες είχαν διοικητικές, αστυνομικές και δικαστικές αρμοδιότητες. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο θεσμός του πολιτάρχη εισήχθη στη Μακεδονία μετά την υποταγή της στους Ρωμαίους. Δείχνουν επίσης ότι ο θεσμός έπαψε να υπάρχει μετά την εποχή του Μάρκου Αυρήλιου.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 50, σελ. 70.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]