Οι Οινούσσες ή Οινούσσα είναι συστάδα νησιών του Βορείου Αιγαίου, αποτελούμενη από 1 κατοικημένο νησί και 8 μικρότερα. Βρίσκονται περίπου 2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Χίου και 8 χιλιόμετρα από τα παράλια της Τουρκίας. Το νησί έχει 911 κατοίκους,[1] σύμφωνα με την απογραφή του 2021.
Στην αρχαιότητα το νησί ήταν φημισμένο για το καλό κρασί του και πιστεύεται ότι από τη ρίζα της λέξης οίνος προέρχεται και το όνομα Οινούσσες. Η ονομασία Εγνούσα, που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι του νησιού προέρχεται από το αρχαία όνομα του φυτού λυγαριάς, «άγνος», που υπάρχει παντού στο νησί.
Αναφέρεται ήδη κατά τον 6ο αι. π.Χ. από τον Εκαταίο και αργότερα από τον Θουκυδίδη. Ο Ηρόδοτος μάς πληροφορεί ότι όταν οι Φωκαείς ζήτησαν από τους Χίους να τους επιτρέψουν να εγκατασταθούν εκεί, ύστερα από την καταστροφή της πόλης τους από τους Πέρσες, οι Χίοι αρνήθηκαν να τους πουλήσουν το νησί για να μην χάσουν τα εμπορικά προνόμια. Στο νησί δεν έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές ανασκαφές, έχουν εντοπιστεί όμως λιγοστές αρχαιότητες (οικιστικά λείψανα, ψηφιδωτά κλπ).[2]
Στο λιμάνι της Οινούσσας υπάρχει το άγαλμα της Οινουσσιώτισσας, μιας χάλκινης γοργόνας με στέμμα και ιστιοφόρο στο αριστερό χέρι. Το άγαλμα αποτελεί αναφορά στη ναυτική παράδοση του νησιού, καθώς οι ελάχιστοι πόροι των νησιών έστρεψαν τους κατοίκους προς τη ναυτιλία και δεν είναι τυχαίο ότι από εδώ κατάγονται πολλοί εφοπλιστές. Στο νησί βρίσκονται το Ναυτικό Λύκειο, το Ναυτικό Μουσείο, η Ακαδημία του Εμπορικού Ναυτικού, το Πνευματικό Κέντρο, ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου καθώς και η Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Σχετικά πολυμέσα
Θαλασσινά σταυροδρόμια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
