Νταρμαθακούρ

Το παραδοσιακό προσκύνημα του Νταρμαθακούρ σε ένα χωριό στην επαρχία Μπανκούρα

Ο Νταρμαθακούρ (επίσης ονομάζεται Ντάρμα Θακούρ, Νταρμαράτζ ή απλά Ντάρμα, βεγγαλικά: ধর্মঠাকুর‎‎) είναι Ινδουιστικός θεός που λατρεύεται από τους χωρικούς κατοίκους στην παραδοσιακή περιοχή Ραρχ στο σημερινό Ινδικό κρατίδιο της Δυτικής Βεγγάλης ως ένας από τους ειδικούς χωριάτικους θεούς (γκραμ ντεβάτα). Εκπροσωπείται από μια άμορφη πέτρα, βαμμένη με κόκκινο χρώμα και συνήθως τοποθετείται κάτω από ένα δέντρο ή τοποθετείται σε ανοικτό χώρο, αλλά μερικές φορές τοποθετείται σε ένα ναό. Η λατρεία λαμβάνει χώρα κατά τους μήνες Μπαϊσάχ, Τζαϊσθά και Ασάρ την ημέρα της πανσελήνου και, μερικές φορές, την τελευταία ημέρα του Μπάντρο. Ο Νταρμαθακούρ λατρεύεται κυρίως από κάστες Μπαούρι, Μπάγκντι, Χάρι, Ντομ και άλλες.

Προέλευση

Ο Νταρμαθακούρ έχει συνδεθεί με πολλούς θεούς όπως τον θεό του ηλίου Σούργια, τον Βαρούνα, τον Βισνού, τον Γιάμα, τον Σίβα και ακόμη και με τον Βουδισμό. Ουσιαστικά, όλα αυτά ξεκίνησαν με τις μαγικές πεποιθήσεις που σχετίζονταν με τη συγκομιδή στις πρωτόγονες ημέρες και στη συνέχεια τα στρώματα των Άριων Ινδουιστών και Βουδιστών, μεταμορφώθηκε με πολλούς τρόπους σε διαφορετικά μέρη και έχει γίνει υπερβολικά πολύπλοκο για να εντοπιστούν οι σωστές του ρίζες.

Ο Σουνίτι Κουμάρ Τσαττερτζί λέει ότι "Ο Ντάρμα που ωστόσο περιγράφεται ως η υπέρτατη θεότητα, δημιουργός και χειροτόνος από το Σύμπαν, ανώτερος ακόμα και από τους Βράχμα, Βισνού και Σίβα και μερικές φορές ταυτιζόμενους με αυτούς, και ότι δεν έχει καμία από τις αφαιρέσεις από το Βουδιστικό Ντάρμα γι'αυτό." Έχει αποφανθεί περαιτέρω ότι τα τραγούδια και οι χοροί που συνδέονται με το Γκατζάν του Ντάρμα είναι σαφώς μη-Άρια καταγωγή. Θα μπορούσε να είναι Δραβιδικής ή Σινοθιβετικής καταγωγής.

Ο Σουκουμάρ Σεν λέει ότι το Νταρμαθακούρ έχει έρθει κάτω με την αποκαλούμενη κατώτερη κατηγορία των κοινών ανθρώπων. Δημιούργησαν την πλειοψηφία σε ένα σημείο του χρόνου και δεν είχαν το δικαίωμα να λάβουν Βραχμανική εκπαίδευση. Οι βραχμάνοι που άρχισαν να μεταναστεύουν για τη Βεγγάλη σε μεγάλους αριθμούς κατά τη διάρκεια της περιόδου των Γκούπτα ως επί το πλείστον δεν ήταν οι αρχικοί κάτοικοι της Βεγγάλης και δεν είχαν καμία σχέση με τον Νταρμαθακούρ. Δεν ήταν προσωπικός θεός, αλλά ο θεός για μια κοινότητα λατρευόμενος από πολλούς. Λατρευόταν από τις μεγάλες ομάδες των μη-Βραχμάνων όπως οι Χάρι, Ντομ και Τσαντάλα.

Είναι αξιοσημείωτο ότι πολύ σημαντικοί προστάτες της λατρείας ήταν Βραχμάνοι και ήταν αυτοί που έγραψαν τις περισσότερες από τις γραφές αφοσιωμένες στη λατρεία. Αυτές περιλαμβάνουν τα έργα Ντάρμα Πουράνα του Μαγιούρα Μπάττ, το Ντάρμα Μανγκάλα των Μαγιούρα Μπάττα, Μανίκ Γκανγκούλι, Γκαναράμα, Σαχαντέβα Τσακραβάρτι, και Ρουπαράμα. Ίσως το φεστιβάλ Γκαναράμα, στο οποίο παίρνουν το όνομά τους οι σύγχρονοι οπαδοί της λατρείας Νταρμαθακούρ παίρνουν το όνομά του από τον Βραχμάνο Γκαναράμα Τσακραβάρτι.

Ο Φρανκ Κορόμ, Καθηγητής Θρησκείας και Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, έγραψε τη Διδακτορική του διατριβή στο Νταρμαράτζ. Βρήκε ότι το Νταρμαράτζ είχε διαφορετική αντίληψη και λατρευόταν διαφορετικά από περιοχή σε περιοχή.

Μπαχάν

Οι Ινδουιστικοί θεοί και οι θεές έχουν μπαχάν – ένα ζώο στο οποίο κινείται η θεότητα. Το άλογο είναι το μπαχάν του Νταρμαθακούρ. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ελέφαντας επίσης χρησιμοποιείται ως μπαχάν. Στην περιοχή του Ραρχ όπου λατρεύεται ο Νταρμαθακούρ δεν υπάρχει τέλος στη συμβολική χρήση τερακότας και ξύλινων αλόγων. Η συμβολική θυσία αλόγων για την εκπλήρωση επιθυμιών είναι κοινή για πολλούς χωριάτικους θεούς και θεές, αλλά μια συνέλευση αλόγων τερακότα σε διάφορα σχήματα και μεγέθη που αντιπροσωπεύουν θυσία στις ευχές είναι ίσως περίεργο στο Νταρμαθακούρ. Είναι πιθανό ότι το άλογο συμβολίζει κάποια σύνθεση με τον θεό του Ηλίου.

Γκατζάν

Το φεστιβάλ που σχετίζονται με το Νταρμαθακούρ ονομάζεται Νταρμέρ γκατζάν ή Γκατζάν του Ντάρμα. Το Σίβα γκατζάν και το Νταρμέρ γκατζάν είναι παρόμοια. Το άλογο είναι απαραίτητο στο Ντάρμα γκατζάν αλλά δεν είναι τόσο στο Σίβα γκατζάν. Τα σαννγιάσι (ερημίτες) του γκατζάν ονομάζονται μπάκτα ή μπάκτια. Εφαρμόζουν ορισμένες τελετουργίες οι οποίες είναι παρόμοιες με εκείνες που εφαρμόζονται σχετικά με τον θάνατο ενός ατόμου. Υπάρχει κάποια σύγχυση σχετικά με την ερμηνεία των τελετουργιών, καθώς το γκατζάν υποτίθεται να γιορτάσει τον γάμο του Νταρμαθακούρ και Μούκτι. Ο χορός του κρανιού είναι μέρος του γκατζάν. Πιστεύεται ότι έχει μη-Άρια καταγωγή.