Μόρρις Κόεν

Μορρίς Κόεν
Ο Μ. Γ. Κόεν σε γραμματόσημο του Ταχυδρομείου της Ρωσίας.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	2  Ιουλίου 1910 Νέα Υόρκη
Θάνατος	23  Ιουνίου 1995 Μόσχα
Τόπος ταφής	νεκροταφείο Κούντσεβο
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών Ρωσική Αυτοκρατορία Ρωσία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο Κολούμπια Teachers College
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κατάσκοπος επιχειρηματίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Λεοντίνα Κόεν
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Διεθνείς ταξιαρχίες και Αμερικανικός Στρατός
Πόλεμοι/μάχες	Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Ισπανικός Εμφύλιος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου Ήρωας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Τάγμα της Φιλίας των Λαών
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μόρρις Γκένριχοβιτς Κόεν (ρωσικά: Моррис Генрихович Коэн‎‎, επιχειρησιακό ψευδώνυμο Πίτερ Κρόγκερ, αγγλικά: Peter Kroger‎‎, 2 Ιουλίου 1910, Νέα Υόρκη - 23 Ιουνίου 1995, Μόσχα) ήταν Σοβιετικός αξιωματικός πληροφοριών αμερικανικής καταγωγής. Τιμήθηκε με την διάκριση του Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ο τίτλος απονεμήθηκε μεταθανάτια το 1995).

Βιογραφία

Οικογένεια

Γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1910 στη Νέα Υόρκη σε μια εβραϊκή οικογένεια. Οι γονείς του ήταν από τη Ρωσική Αυτοκρατορία (ο πατέρας του από την επαρχία του Κιέβου, η μητέρα του από τη Βίλνα).

Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια χάρη σε μια αθλητική υποτροφία που έλαβε, παίζοντας ράγκμπι. Μετά την αποφοίτησή του από το πανεπιστήμιο, δίδαξε ιστορία για κάποιο διάστημα.

Στις μυστικές υπηρεσίες

Το 1937, ως μέλος Διεθνούς Ταξιαρχίας, προσφέρθηκε εθελοντικά στον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία, όπου και τραυματίστηκε. Ενώ βρισκόταν στην Ισπανία, ήρθε στην προσοχή της σοβιετικής εξωτερικής υπηρεσίας πληροφοριών . Συμφώνησε να συνεργαστεί, θέλοντας να συμμετάσχει στον κοινό αγώνα ενάντια στη ναζιστική απειλή. Το 1938, με ανάθεση από τη σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών, ο Κόεν επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως πράκτορας-σύνδεσμος. Το 1941 παντρεύτηκε τη Λεοντίνα Πέτκε, την οποία γνώρισε σε μια αντιφασιστική συγκέντρωση στη Νέα Υόρκη. Η Πέτκε συμμεριζόταν πλήρως τα ιδανικά της ζωής και τις απόψεις του συζύγου της.

Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1942 επιστρατεύτηκε στο στρατό και συμμετείχε στις επιχειρήσεις στην Ευρώπη, το 1945 αποστρατεύτηκε και επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους αποκαταστάθηκε η επαφή μαζί του. Παρά την ήττα του ναζισμού, ο Μόρρις Κόεν συμφώνησε χωρίς δισταγμό να συνεχίσει να συνεργάζεται με τη σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών. Ωστόσο, μέχρι το 1948, η επικοινωνία με τον πράκτορα ήταν παγωμένη λόγω μιας απότομης επιδείνωσης της κατάστασης του αντισοβιετισμού και της κατασκοπομανίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το 1949, οι Κόεν έγιναν σύνδεσμοι με τον σοβιετικό αξιωματικό πληροφοριών Ρουντόλφ Άμπελ. Εργάστηκαν μαζί του μέχρι το 1950, όταν, λόγω κινδύνου αποτυχίας, μεταφέρθηκαν στην ΕΣΣΔ.

Το 1954, μαζί με τη σύζυγό του, στάλθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (με διαβατήρια στο όνομα των Νεοζηλανδών συζύγων Πίτερ και Χέλεν Κρόγκερ), όπου ήταν ασυρματιστής για τον αξιωματικό πληροφοριών Κόνον Μολόντι. Από το 1955 έως το 1960, παρέδωσε στο «Κέντρο» μεγάλο αριθμό σημαντικών μυστικών υλικών, συμπεριλαμβανομένων υλικών περί πυραυλικών όπλων, τα οποία εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα από τους ειδικούς.

Αποτυχία

Ως αποτέλεσμα της προδοσίας του επικεφαλής του τμήματος επιχειρησιακού εξοπλισμού της πολωνικής υπηρεσίας πληροφοριών Μιχάλ Γκολενέφσκι, ο οποίος στρατολογήθηκε από τη CIA, η βρετανική αντικατασκοπεία MI-5 αντιλήφθηκε ότι σοβιετικοί πράκτορες εργάζονταν στο βρετανικό ναυτικό. Με βάση τις πληροφορίες που ελήφθησαν από τη CIA, κατέστη δυνατός ο εντοπισμός τους και η επιβεβαίωση της μεταφοράς τους υλικών στον Κονόν Μολόντι.

Στις 7 Ιανουαρίου 1961, ο Κονόν Μολόντι συνελήφθη και μετά από λίγο, μελετώντας τις επαφές του, το MI-5 επικοινώνησε με τους Κρόγκερ, οι οποίοι είχαν επαφή με τον αξιωματικό πληροφοριών. Στη δίκη, ο Μολόντι αρνήθηκε τη συμμετοχή του ζευγαριού της οικογένειας σε δραστηριότητες πληροφοριών, αλλά παρά το γεγονός ότι το βρετανικό δικαστήριο απέτυχε να αποδείξει τη συμμετοχή του ζεύγους Κρόγκερ στην εργασία για τη σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών, με βάση πληροφορίες που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πίτερ καταδικάστηκε σε 25 χρόνια και η Χέλεν σε 20 χρόνια φυλάκιση.

Απελευθέρωση και μετάβαση στην ΕΣΣΔ

Τον Αύγουστο του 1969, οι βρετανικές αρχές συμφώνησαν στην ανταλλαγή των Κρόγκερ για τον Τζέραλντ Μπρουκ, ο οποίος καταδικάστηκε για εισαγωγή αντισοβιετικών υλικών στην ΕΣΣΔ, καθώς και δύο ακόμη Βρετανών που καταδικάστηκαν για απόπειρα εισαγωγής ναρκωτικών στην ΕΣΣΔ. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έγινε η ανταλλαγή. Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και έλαβε την σοβιετική υπηκοότητα. Ο Μόρρις Κόεν αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του στην εκπαίδευση μελλοντικών ειδικών της υπηρεσίας πληροφοριών της ΕΣΣΔ.

Στις 23 Ιουνίου 1995 ο Μ. Γ. Κόεν πέθανε. Τάφηκε στη Μόσχα στο νεκροταφείο Κούντσεβο, δίπλα στη σύζυγό του που πέθανε τρία χρόνια νωρίτερα.

Βραβεία

• Στις 20 Ιουλίου 1995, με Διάταγμα του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στον Μόρρις Γκένριχοβιτς Κόεν (μετά θάνατον) απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την επιτυχή ολοκλήρωση ειδικών καθηκόντων για τη διασφάλιση της κρατικής ασφάλειας σε συνθήκες που συνδέονται με κίνδυνο της ζωής, επιδεικνύοντας ηρωισμό και θάρρος.
• Για την εξαιρετική συνεισφορά του στη διασφάλιση της κρατικής ασφάλειας της ΕΣΣΔ, του απονεμήθηκαν τα Τάγματα του Κόκκινου Λαβάρου και της Φιλίας των Λαών.

Βιβλιογραφία

• Рощупкин В. Т. «Разведка сыграла очень большую роль». // Военно-исторический журнал. — 1992. — № 4-5. — С.35-37.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Моррис Генрихович Коэн (рус.). Сайт «Герои страны».
• Моррис Коэн на сайте СВР
• Могила на Кунцевском кладбище, уч.10
• Разведчики-нелегалы Коэны: история работы и провала