Μονή του Κάρμο
Συντεταγμένες: 38°42′44″N 9°8′24″W / 38.71222°N 9.14000°W
| Μονή του Κάρμο | |
|---|---|
 Άποψη του Κάρμο | |
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Αρχιτεκτονική | Γοτθική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | Μπάισα 38°42′44″N 9°8′24″W |
| Θρησκευτικό τάγμα | Τάγμα των Αδελφών της Παναγίας του Καρμήλου |
| Διοικητική υπαγωγή | Santa Maria Maior[1] |
| Τοποθεσία | Λισαβώνα |
| Χώρα | Πορτογαλία |
| Έναρξη κατασκευής | 15ος αιώνας |
| Κατάσταση | Ερειπιώδης |
| Χρήση | Μουσείο |
| Ένοικοι | Associação dos Arqueólogos Portugueses, Carmo Archaeological Museum, Museu da GNR και Comando Geral da Guarda Nacional Republicana |
| Διαχειριστής | Associação dos Arqueólogos Portugueses, Carmo Archaeological Museum, Museu da GNR και Comando Geral da Guarda Nacional Republicana |
| Σχεδιασμός και κατασκευή | |
| Προστασία | Included in protected site |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η Μονή του Κάρμο (Πορτογαλικά: Convento do Carmo) είναι μνημείο του 14ου αιώνα που βρίσκεται στη Λισαβόνα. Δεσπόζει σε ένα λόφο της συνοικίας Μπάισα-Σιάντο (Baixa-Chiado), με θέα στην κεντρική πλατεία του Ροσσίο (Rossio) και στον λόφο όπου βρίσκεται το Κάστρο του Σάο Ζόρζι (Castelo de São Jorge). Μπροστά από την είσοδό του βρίσκεται μια μικρή πλατεία (Πλατεία του Κάρμο), πολύ κοντά στον πύργο-ασανσέρ της Σάντα Γιούστα (Elevador de Santa Justa).
Η μονή, αφού υπέστη σοβαρές βλάβες με το σεισμό του 1755, χρησιμοποιείται πλέον σαν αρχαιολογικό μουσείο της Λισαβόνας. Ο θεμέλιος λίθος της Μονής τοποθετήθηκε στις 16 Ιουλίου του 1389, την ημέρα της "Κυρίας του Κάρμo". Ο ναός ιδρύθηκε από τον Πορτογάλο ιππότη Nuno Álvares Pereira, ως μοναστήρι για το τάγμα των Καρμηλιτών. Όπως έχει περιγραφεί από τον Jorge Cardoso, εκ πρώτης όψεως, ο ναός μοιάζει με απόρθητο κάστρο με εκπληκτική κατασκευαστική τεχνολογία. Όντως είναι ένα από τα λίγα κτήρια που επέζησαν τον σεισμό, καθώς και της μεγάλης πυρκαγιάς που τον συνόδευσε. Δυστυχώς, λόγω αυτών των φυσικών καταστροφών, μόνον ο κυρίως ναός με τις αψίδες, καθώς και το ιερό, διατηρούνται μέχρι σήμερα.[2]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την ιστορία των Καρμηλιτών (Carmelitan Order), τρεις ήταν οι πρωτομάστορες: Alfonso Anes, Goncalo Anes και Rodrigues Anes. Ώστόσο, αυτό είναι βασισμένο σε μαρτυρίες και δεν υπάρχουν επίσημα κείμενα που να το επιβεβαιώνουν. Επίσης οι εξής τρεις λιθοξόοι επιστρατεύτηκαν για την κατασκευή μαζί με τα συνεργεία τους: Estevao Vasques, Lourenco Afonso και Joao Lourenco. Όταν ξεκίνησε η κατασκευή του Κάρμο, μόνο δύο κτήρια μπορούσαν να ανταγωνιστούν το μέγεθος και το κύρος του στην Πορτογαλία. Το πρώτο είναι ο καθεδρικός ναός της Λισαβόνας (se cathedral) και το δεύτερο ο μεγαλοπρεπής ναός του San Fransisco στο Πόρτο της Πορτογαλίας.[3]
Το 1397, μετά από οκτώ χρόνια συνεχών εργασιών είχαν τοποθετηθεί τα θεμέλια των τοίχων του κυρίως ναού καθώς και οι οι αψίδες. Ύστερα από αυτή τη φάση, παρουσιάστηκαν κάποια δομικά προβλήματα στην κατασκευή, εξ αιτίας της αστάθειας του εδάφους. Το πρόβλημα λύθηκε και γύρω στο 1399 κτίστηκαν οι υπόλοιποι τοίχοι του ναού καθώς και η κεντρική είσοδος. Αυτό επιβεβαιώνεται από κάποια αρχεία υπογεγραμμένα από τον Gomes Martins, ο οποίος ήταν ο αρχιμάστορας του κόμητος, και δείχνει την πιθανή ημερομηνία ολοκλήρωσης της κεντρικής πύλης καθώς και την ολοκλήρωση της κατασκευής αντιστήριξης το 1399. Το κτήριο κατοικήθηκε πρώτα από Καρμηλίτες από την πόλη της Μούρα (Moura) και εισήλθαν στο κτήριο το 1392.[4]
Για περίπου μισό αιώνα μετά από αυτές τις εργασίες, πραγματοποιήθηκε μόνο συντήρηση στην όλη κατασκευή. Μόνο κάποιοι μικροί χώροι ολοκληρώθηκαν για να στεγάσουν τους μοναχούς. Το ιεροφυλάκιο είναι πιθανά ο μόνος χώρος που ολοκληρώθηκε κατά αυτή την περίοδο των πενήντα χρόνων. Έτσι ολοκληρώθηκε η κατασκευή ώσπου ο μεγάλος σεισμός του 1755 προκάλεσε φοβερές καταστροφές στο κτήριο.[5]
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι χωρικές απαιτήσεις τέτοιο είδους εκθέσεων ιστορικών αντικειμένων, οδήγησαν τον Joaquim Possidónio Narciso da Silva να αναζητήσει νέο χώρο έκθεσης και προστασίας. Η αδυναμία εύρεσης άλλου χώρου καθώς και η αμέλεια της πορτογαλικής κυβέρνησης να βοηθήσει και να παρέχει κάποιο κρατικό χώρο για την, έστω προσωρινή, φύλαξη της πολιτιστικής αυτής κληρονομιάς, οδήγησαν τον Possidonio να καταστρώσει πλάνο για την ανακατασκευή της στέγης του κυρίως σώματος του ναού. Έτσι εξάντλησε όλε του τις γνωριμίες εντός και εκτός Λισαβόνας για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Τα πλάνα αυτά δεν υλοποιήθηκαν ποτέ λόγω ευρύτερων οικονομικών δυσκολιών.[6]
Ας δούμε κάποιες λεπτομέρειες του κτηρίου , ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά αλλά και μεταβολές με το πέρασμα των αιώνων. Είναι γνωστό ότι η εποχή του βασιλιά Joao IV χαρακτηρίζεται από μεγαλειώδη έργα, και ο ναός του Κάρμο αποτελεί ένα από αυτά τα Γοτθικού στυλ έργα του 14ου και του 15ου αιώνα. Βεβαίως φέρει στοιχεία της Πορτογαλικής εκδοχής του Γοτθικού, καθώς η κάτοψη του είναι σε σχήμα σταυροειδούς βασιλικής με κάποιες αλλαγές. Η τοποθεσία ανέγερσης του κτηρίου επιλέχθηκε προσεκτικά και χαρακτηρίστηκε ιδανική αν και ο επικλινής λόφος δεν έμοιαζε ιδανικός. Όλα τα συνεργεία συνεργάστηκαν και απόφάσισαν την κατασκευή ενός μεγάλου βάθρου πάνω στο οποίο μπόρεσαν να τοποθετήσουν τα θεμέλια του κτηρίου. Μετά από πολλές ρυθμίσεις και προσαρμογές στο έδαφος, ξεκίνησε η ανέγερση των τοίχων του κυρίως ναού και των τεσσάρων κεντρικών αψίδων. Μετά την ανέγερση μέρους του ιερού, η κατασκευή συνεχίστηκε ανεμπόδιστα.[7]
Από αναφορές καθώς και από το εναπομείναν κτήριο, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι είναι ένα κτήριο κατασκευασμένο σχεδόν αποκλειστικά από πέτρα και μάρμαρο, πιθανόν με κάποια μικρά στοιχεία κατασκευασμένα από ξύλο. Ο ναός έχει τρία βασικά κλίτη, με το κεντρικό να δεσπόζει πιο ψηλό από τα δύο εκατέρωθέν του. Η κεντρική είσοδος του βρίσκεται στη Δύση, πράγμα σύνηθες εκείνη την εποχή. Τα τρία κλίτη χωρίζονταν από πέντε τόξα μήκους περίπου 8 μέτρων το καθένα. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η οροφή του ναού δε σώζεται καθώς κατέρρευσε με το σεισμό του 1755. Όμως σχεδόν όλα τα τόξα σώζονται μέχρι σήμερα, απότελώντας σήμα κατατεθέν του ναού. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο ναός είναι μοναδικός και απότελεί τόπο προσέλευσης για δεκάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.[8]
Μουσείο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
To 1863 όταν ιδρύθηκε η R.A.A.C.A.P (Real Associação dos Arquitectos Civis e Arqueólogos Portugueses)τοποθέτησε τα κεντρικά της γραφεία στα ερείπια του Κάρμο με την προοπτική να μετατρέψει το εσωτερικό του σε χώρο μουσειακού χαρακτήρα. Αυτό οδήγησε τον κόσμο να αναφέρεται στο κτήριο ως «Αρχαιολογικό μουσείο του Κάρμο» ή αλλιώς «Αρχαιολογικό μουσείο της Λισαβόνας». Μέχρι τότε, δεν υπήρχε καμία επίσημη εγκατάσταση η οποία καθιστούσε δυνατή τη θέαση εκθεμάτων από την ιστορία της Πορτογαλίας ή από την ιστορία και τη κουλτούρα άλλων λαών και περιοχών του πλανήτη.[9]
Ο ηγέτης της R.A.A.C.A.P, Possidonio, με την γνώση του πάνω στην ευρωπαΙκή και πορτογαλική ιστορία, καθώς και σε άλλες κουλτούρες, επιθυμούσε να δημιουργήσει έναν χώρο σαν προσωρινή αποθήκη για τα πιο σημαντικά τμήματα της Πορτογαλίας. Όλα αυτά τα κομμάτια προέρχονταν από διάφορες κατασκευές ή κτήρια, τα οποία εγκαταλείφθηκαν, λεηλατήθηκαν ή καταστράφηκαν εξ’αιτίας του σεισμού, των συνεχόμενων Ναπολεόντιων πολέμων, των απελευθερωτικών εξεγέρσεων ή ακόμα και με τον εκδιωγμό θρησκευτικών ταγμάτων.[10] Το μουσείο θεωρείται το «θησαυροφυλάκιο» για αυτά τα αντικείμενα καθώς η πορτογαλική κυβέρνηση αρνήθηκε να αναλάβει την ευθύνη προστασίας των εν λόγω αντικειμένων.[11]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ www
.wikilovesmonuments .org .pt. - ↑ Collection. (2004). Gothic: Architecture, Sculpture, Painting. Konemann. σελ. 293
- ↑ Vilela, S. (1876). As ruinas do Carmo (Breves consideracoes): Ο Monumento, ο museu, a associacao. Lisboa: Universal. σελ. 10-11
- ↑ Couto, J. (1954). Ο museum da associacao dos arqueologos Portugueses. Lisboa: Arqueologia e Historia. σελ.5-6
- ↑ Jose Morais Arnaud, C. V. (n.d.). A guide to the permanent exhibition, Carmo Archeological Museum. Lisbon: Associacao dos Arqueologos Portugueses . σελ. 13-14
- ↑ Jose Morais Arnaud, C. V. (n.d.). A guide to the permanent exhibition, Carmo Archeological Museum. Lisbon: Associacao dos Arqueologos Portugueses . σελ. 5-7
- ↑ Couto, J. (1954). Ο museum da associacao dos arqueologos Portugueses. Lisboa: Arqueologia e Historia. σελ.13
- ↑ Couto, J. (1954). Ο museum da associacao dos arqueologos Portugueses. Lisboa: Arqueologia e Historia. σελ.15-17
- ↑ Jose Morais Arnaud, C. V. (n.d.). A guide to the permanent exhibition, Carmo Archeological Museum. Lisbon: Associacao dos Arqueologos Portugueses . σελ. 9
- ↑ Vilela, S. (1876). As ruinas do Carmo (Breves consideracoes): Ο Monumento, ο museu, a associacao. Lisboa: Universal. σελ. 15-20
- ↑ Jose Morais Arnaud, C. V. (n.d.). A guide to the permanent exhibition, Carmo Archeological Museum. Lisbon: Associacao dos Arqueologos Portugueses . σελ. 6