Μαρζούκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρζούκ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Μαρζούκ
25°54′49″N 13°56′1″E
ΧώραΛιβύη
Διοικητική υπαγωγήΜαρζούκ
Υψόμετρο395 μέτρα και 449 μέτρα
Πληθυσμός47.324 (2008)
Ζώνη ώραςUTC+02:00
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Μαρζούκ (αραβικά: مرزق‎‎) είναι πόλη και πρωτεύουσα της επαρχίας Μουρζούκ στην περιοχή του Φεζάν της νοτιοδυτικής Λιβύης.[1] Βρίσκεται στο βόρειο άκρο της ερήμου Μαρζούκ, μια εξαιρετικά άνυδρη περιοχή με μεγάλους αμμόλοφους, η οποία είναι μέρος της Σαχάρας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το οθωμανικό φρούριο του Μαρζούκ.

Η Μαρζούκ αναπτύχθηκε γύρω από μια όαση που εξυπηρετούσε ως στάση στον εμπορικό δρόμο κατά μήκος της Σαχάρας. Από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ. Χ., το Μαρζούκ ήταν η έδρα των Γαραμαντών, ενός κράτους που λειτουργούσε τις εμπορικές οδούς της Σαχάρας ανάμεσα στους Καρχηδόνιους (και αργότερα τους Ρωμαίους) και τα Σαχελιανά κράτη στην κεντρική και δυτική Αφρική. Το 1300 η περιοχή αποτελούσε μέρος της αυτοκρατορίας των Κανέμ. Σύμφωνα με τον Χέλμουτ Κάντερ, μια Μαροκινή φυλή κατέλαβε την περιοχή το 1310 και έκανε το Μαρζούκ πρωτεύουσα του σουλτανάτου τους.[2] Το φρούριο, το οποίο τώρα είναι ερείπια, χτίστηκε περίπου εκείνη την περίοδο.[3] Κατά τις αρχές του 15ου αιώνα η περιοχή ανήκε στην αυτοκρατορία των Μπορνού. Η κληρονομιά της κυριαρχίας των Κανέμ και Μπορνού είναι εμφανής από κάποια ονόματα οδών που προέρχονται από τα Κανέμπου και τα Κανούρι. Στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα, η περιοχή έγινε υποτελές κράτος στη δυναστεία των Χαφσιδών στην Τύνιδα.

Απεικόνιση του Μαρζούκ (1821)

Στις αρχές του 16ου αιώνα, ο Μουχαμάντ αλ-Φασί ίδρυσε τη δυναστεία Αουλάντ Μουχαμάντ του Μαρζούκ, η οποία ήλεγχε την πόλη μέχρι το 1812. Παραδοσιακά ο αλ-Φασί θεωρούταν μαροκινός σαρίφ, αλλά σύμφωνα με τον Τζον Ραλφ Γουίλις, η προφορική παράδοση αναφέρει ότι ήταν ένας προσκυνητής από τη Σαγκία ελ-Χάμρα στη σημερινή Δυτική Σαχάρα. Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, ήταν ο αρχηγός του καραβανιού που, κατά την άφιξή του στο φρούριο του Μαρζούκ, ζητήθηκε από τα μέλη του να καταλάβουν την πόλη από τους ντόπιους άρχοντες. Ο λόγος που προτάθηκε για αυτό είναι η εντατικοποίηση των επιδρομών από Τουαρέγκ ή Βερβέρους, ή ότι προσελκύστηκε από το δουλεμπόριο. Σύμφωνα με την παράδοση, έχτισε ένα κάστρο στο Μαρζούκ, το οποίο έχει ταυτοποιηθεί πιθανώς με το ερειπωμένο "Καλ'άτ Αουλάντ Μουχάμαντ". Η ίδρυση της δυναστείας αναζωογόνησε την κυκλοφορία πιστών και το δουλεμπόριο. Σύντομα το Μαρζούκ έγινε σημαντικό μέρος ενός δικτύου δουλεμπορίου που εκτεινόταν μέχρι την Τσαντ και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Στα τέλη του 16ου αιώνα είχε αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία από το Γκατ και το Γκανταμές.[4]

Υπό οθωμανική κυριαρχία (1578-1912) το Μαρζούκ ήταν κατά καιρούς η πρωτεύουσα του Φεζάν και απόλαυσε μια μακρά περίοδο ευημερίας. Η πόλη είχε ένα μεγάλο φρούριο και ήταν γνωστό ως "Παρίσι της Σαχάρας".[5] Ο Οθωμανικός στρατός συνήθως διατηρούσε μια φρουρά εκεί,[6] αλλά ο έλεγχος της περιοχής ανήκε στο σουλτάνο του Φεζάν.[3]

Στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, το Μαρζούκ ήταν σημείο έναρξης για πολλές Βρετανικές αποστολές που αναζητούσαν τη Λίμνη Τσαντ και το θρυλικό Τιμπουκτού. Το 1822 οι Ντίξον Ντένχαμ, Ουόλτερ Ούντνεϊ και Χιου Κλάπερτον ταξίδευσαν από την Τρίπολη μέχρι το Μαρζούκ, προσπαθώντας να λάβουν προστασία και προμήθειες για το ταξίδι τους προς τα νότια. Η πόλη θεωρούταν ανθυγιεινή από πολλούς Βρετανούς εξερευνητές και εκεί αρρώστησαν πολλοί. Άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στην Τρίπολη. Σύμφωνα με τον Τζέιμς Ρίτσαρντσον: "26 Φεβρουαρίου (1846). Πρέπει τώρα να θεωρώ τον εαυτό μου ότι έχει αναρρώσει από την αδιαθεσία. Πρώτον, οι άνθρωποι μιλούσαν τόσο πολύ για τον πυρετό του Μουρζούκ που νόμιζα ότι πρέπει να είναι ένα θέμα φυσικά... Τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων που έρχονται εδώ κολλούν τον πυρετό. Μιλάω για τους Τούρκους. Τους προσβάλλει κυρίως στην αρχή του ζεστού καιρού τον Μάιο και του κρύου καιρού τον Νοέμβριο. Όπως και πολλά μέρη στην Αφρική το Μουρζούκ ονομάζεται κατηγορηματικά Μπλαντ Ελεμά, δηλαδή χώρα του πυρετού."[7]

Η σημασία της πόλης μειώθηκε καθώς τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς αντικατέστησαν τις παραδοσιακές εμπορικές διαδρομές στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Το 1912 οι Οθωμανοί παραχώρησαν το Φεζάν μαζί με την υπόλοιπη Οθωμανική Λιβύη στους Ιταλούς μετά τον ιταλοτουρκικό πόλεμο. Το Μουρζούκ έγινε μέρος της ιταλικής Λιβύης, αλλά η πόλη κατακτήθηκε από τους Ιταλούς το 1914.

Στις 11 Ιανουαρίου 1941, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το Μουρζούκ και η μικρή ιταλική αεροπορική βάση ήταν ο στόχος επιδρομής από περίπου 70 άνδρες της βρετανικής Ομάδας Ερήμων Μεγάλου Εύρους και λιγοστών στρατιωτών της Ελεύθερης Γαλλίας από το Τσαντ. Μια μικρή ιταλική φρουρά μέσα στο παλιό οθωμανικό φρούριο παραδόθηκε ενώ τα αεροπλάνα και οι εγκαταστάσεις στην κοντινή αεροπορική βάση καταστράφηκαν. Έπειτα οι αγγλογαλλικές δυνάμεις αποχώρησαν, καθώς δεν είχαν τα μέσα μεταφοράς και τα απαραίτητα τρόφιμα για να μεταφέρουν τους αιχμαλώτους σε συμμαχικές εγκαταστάσεις.[8]

Το 1960 το Μουρζούκ είχε πληθυσμό 7.000 κατοίκων.[1]

Λιβυκός εμφύλιος πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Λιβυκού Εμφύλιου Πολέμου, φέρεται ότι στις 17 Αυγούστου 2011 μαχητές της φυλής των Τούμπου κατέλαβαν την πόλη.[9] Στις 22 Φεβρουαρίου 2019 η Γενική Εντολή της Βεγγάζης ανέφερε ότι το Μαρζούκ κατελήφθη από δυνάμεις πιστές στον Χαλίφα Χαφτάρ.[10] Στις 4 Αυγούστου 2020, μια αεροπορική επιδρομή από το Λιβυκό Εθνικό Στρατό ενάντια σε γάμο στο Μαρζούκ σκότωσε 43 άτομα και τραυμάτισε άλλους 60.[11]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μουρζούκ έχει θερμό ερημικό κλίμα (τύπος BWh τηςκλιματικής ταξινόμησης Κέππεν) όπως και το μεγαλύτερο μέρος του Φεζάν, μια ερημική περιοχή στη Λιβύη στην καρδιά της Σαχάρας. Οι μέσες θερμοκρασίες πρέπει να υπερβαίνουν τους 40 °C τον Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο. Οι μέσες θερμοκρασίες ξεπερνούν τους 19 °C κατά τους ψυχρότερους μήνες του έτους. Οι χειμωνιάτικες ημέρες είναι θερμές, ηλιόλουστες και ξηρές. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 7 χιλιοστόμετρα. Είναι μια από τις ξηρότερες περιοχές στη Γη. Ο ουρανός είναι πάντα καθαρός και φωτεινός όλο το έτος.

Κλιματικά δεδομένα Μουρζούκ
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F) 19.4 23.3 27.5 33.1 38.3 41.5 42.4 41.3 39.1 33.5 26.2 20.0 32,13
Μέση Μηνιαία °C (°F) 12.7 15.8 20.1 25.5 30.4 33.7 34.3 33.4 31.5 26.4 19.5 13.4 24,73
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 5.9 8.2 12.7 17.8 22.4 25.9 26.3 25.7 23.9 19.2 12.8 6.8 17,30
Υετός mm (ίντσες) 1 0
(0) 		1 1 1 0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		1 1 1 7
Πηγή: L'Ajjer, Sahara central[12]

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2013, η πρώτη εθνική εορτή των Τούμπου πραγματοποιήθηκε στο Μουρζούκ.[13] Η πόλη έχει μια ετήσια πολιτιστική εορτή, η οποία αναβλήθηκε το 2014 λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια των κατοίκων.[14] Το 2013 άνοιξαν δύο νέα πολιτιστικά κέντρα στο Μαρζούκ και έξι παραπάνω φέρεται να κοντεύουν να ολοκληρωθούν.[15]

Το 2003, ο δήμος του Μαρζούκ είχε 68 εκπαιδευτικά ιδρύματα, 1277 τάξεις και 3009 καθηγητές.[16]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Robinson, Harry (1960) "Murzuq" The Mediterranean Lands University Tutorial Press, London, p. 414 OCLC 10499572
  2. ↑ Kanter, Helmuth. Libyen / Libya: Eine geographisch-medizinische Landeskunde / A Geomedical Monograph. Springer-Verlag. σελ. 108. ISBN 9783642950056. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Hornemann, Friedrich (1802) The journal of Frederick Horneman's travels from Cairo to Mourzouk: the capital of the kingdom of Fezzan in Africa in the years 1797-8 Darf, London, OCLC 81364609; republished under various titles including Missions to the Niger
  4. ↑ Willis, John Ralph (1985). Slaves and Slavery in Muslim Africa: The servile estate. Psychology Press. σελίδες 61–76. ISBN 9780714632018. 
  5. ↑ Ο όρος "Παρίσι της Σαχάρας" εφαρμόζεται κυρίως για το Μαρακές, πόλη στο δυτικό Μαρόκο.
  6. ↑ Abun-Nasr, Jamil M. (1987) A History of the Maghrib in the Islamic Period Cambridge University Press, Cambridge, UK, p. 315, (ISBN 0-521-33767-4)
  7. ↑ Richardson, James (1848). Travels in the Great Desert of Sahara, in the Years of 1845 and 1846 (Volume 2). London: Bentley. σελίδες 318–319. 
  8. ↑ Lloyd-Owen, David: The Long Range Desert Group 1940–1945: Providence Their Guide; Pen and Sword, 2009
  9. ↑ Staff (20 August 2011).
  10. ↑ Channel, P. R. P. (23 Φεβρουαρίου 2019). «Libya, fears for El Feel's Eni field. Murzuq was taken from Haftar, near the southern conquest of the country». PRP Channel (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2019. 
  11. ↑ Assad, Abdulkader (5 August 2019). «EU: Airstrike on Libya's Murzuq may amount to a war crime». The Libya Observer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-27. https://web.archive.org/web/20210127073755/https://www.libyaobserver.ly/news/eu-airstrike-libyas-murzuq-may-amount-war-crime. Ανακτήθηκε στις 8 October 2020. 
  12. ↑ Ajjer Sahara central Ghãt températures moyennes maximales (στα French). 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  13. ↑ «Defying the odds – the first national Tebu festival draws Libyans from across the southern region to Murzuk, despite security concerns». Libya Herald. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2015. 
  14. ↑ «Murzuk postpones cultural festival; Sebha's to go ahead». Libya Herald. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2015. 
  15. ↑ «New cultural centres opened in Murzuk». Libya Herald. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2015. 
  16. ↑ Otman, Waniss· Karlberg, Erling. The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning. Springer Science & Business Media. σελ. 102. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Murzuk στο Wikimedia Commons
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαρζούκ&oldid=10155117"