Μαβία (βασίλισσα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαβία
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση4ος αιώνας
Θάνατος425
Χανασίρ
Τόπος ταφήςΧανασίρ
Χώρα πολιτογράφησηςΓασσανίδες
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[1]
μονάρχης[1]
πολεμίστρια[1]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςδιοικητής

Η Μαβία ήταν βασίλισσα των Μαπάνι Τανούχ και έζησε το 4ο αι. μ.Χ.

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την προσωπικότητά της Μαβία, έχουμε δύο ειδών ιστορικές πηγές: αφηγηματικές ελληνικές και λατινικές. Οι ελληνικές διακρίνονται σε εκκλησιαστικές και κοσμικές και χρονογραφικές και δύο επιγραφές. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την Historia ecclesiastica του Rufinus Aquileleinnsis και οι Εκκλησιαστικές ιστορίες του Σωκράτη Σχολαστικού, του Σωζομενού και του Θεοδώρητου Κύρου. Για τον Θεόδωρο Αναγνώστη η Μαβία είναι Ρωμαία και όχι Σαρακηνή. Οι κοσμικές ιστορίες είναι των Αμμιανού Μαρκελλίνου και του Ζώσιμου. Αυτοί δεν την αναφέρουν καθόλου τη Μαβία αλλά μιλάνε για τη συμμετοχή των Σαρακηνών στην άμυνα της πόλης. Η Μαβία δεν αναφέρεται σε καμία αραβική πηγή.[2]

Η ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομά της στις πηγές αναφέρεται ελληνοποιημένο ή λατινοποιημένο: Mauvia, Μαυΐα, Μαυία, Μαβία, Μαουία, Μανία. Στα αραβικά αναφερεται ως Māwiya ή Māwiyya. (αραβικά: ماوية). Ως προς την εθνικότητά της ήταν Αραβίδα. Οι πηγές την αποκαλούν Saracenorum gentis regina ή βασίλισσα των Σαρακηνών. Ωστόσο ο Θεόδωρος Αναγνώστης γράφει πως ήταν γυναίκα Ρωμαία και χριστιανή, η οποία αιχμαλωτίστηκε από τους Σαρακηνούς, αλλά στη συνέχεια την ερωτεύθηκε ο αρχηγος των Σαρακηνών λόγω της ομορφιάς της.[3] Οι πηγές αποδίδουν στην Μαβία τον τίτλο βασίλισσα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξε αναγνώριση εκ μέρους των ρωμαϊκών αρχών οποισδήποτε μορφής αυτόνμης πολιτικής οντότητας των Αράβων φοιδεράτων εντός της διοίκησης Ανατολής.[4]

Δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν ο αρχηγός των υποσπόνδων Σαρακηνών δηλαδή των Αράβων φοιδεράτων της Συρίας πέθανε την αρχηγία την ανέλαβε η χήρα του Μαβία. [5] Επειδή η Μαβία επιθυμούσε τον διορισμό ορθόδοξου και άραβα μοναχού ως επισκόπου των Σαρακηνών εξεγέρθηκε κατά των Βυζαντινών, διαλύοντας τη συμμαχία μαζί τους και πολιορκώντας πόλεις στις επαρχίες της ανατολικής διοίκησης: Φοινίκη, Αραβία, Αίγυπτο, Παλαιστίνη. Όταν αποκαταστάθηκε η ειρήνη το Foedus ανανεώθηκε με το Βυζάντιο.[6] Η Μαβία έστειλε στράτευμα μετά τη μάχη της Αδριανούπολης το 378 στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό την άμυνά της από τους Γότθους.[7]

Αποτίμηση της προσωπικότητάς της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μαβία αποτελεί ξεχωριστό πρόσωπο γυναίκας-ηγέτιδος της προοϊσλαμικής ιστορίας των Αράβων και δη του αραβικού χριστιανισμού. Η συμμετοχή της στις χριστολογικές έριδες της εποχής της και ο αγώνας της την υπεράσπιση της ορθοδοξίας στη Συρία εξασφάλισαν το ενδιαφέρον των μεγάλων εκκλησιαστικών ιστορικών του 4ου και 5ου αιώνα. Το γεγονός ό,τι ήταν γυναίκα και χριστιανή εξηγεί την σιωπή των αραβικών πηγών της ισλαμικής εποχής. Όμως μετά τις επιτυχίες της έναντι των Ρωμαίων η φήμη της είχε διαδοθεί μεταξύ των Αράβων της Εγγύς Ανατολής, οι οποίοι δημιούργησαν επινίκιους στίχους για αυτήν.[8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 archive.archaeology.org/online/features/iron_ladies/mavia.html. Ανακτήθηκε στις 4  Φεβρουαρίου 2023.
  2. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.11-12
  3. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.27-28
  4. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.31
  5. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.13
  6. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.14
  7. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.25
  8. Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.34-35

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Marco Miotto, «Άραβες στην υπηρεσία του Βυζαντίου. Η βασίλισσα Μαβία των Μπάνι Τανούχ (4ος μ.Χ. αι.)», Βυζαντιακά, τομ. 33 (2016), σελ.11-35