Μάνφρεντ Άιγκεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάνφρεντ Άιγκεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Manfred Eigen (Γερμανικά)
Γέννηση9  Μαΐου 1927[1][2][3]
Μπόχουμ[4][1]
Θάνατος6  Φεβρουαρίου 2019[5][6][7]
Γκέτινγκεν[8]
Τόπος ταφήςνεκροταφείο του Γκέτινγκεν
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[9][10]
Αγγλικά[10]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν
Gymnasium am Ostring
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχημικός
φυσικός
ακαδημαϊκός
διδάσκων πανεπιστημίου
συγγραφέας
βιοφυσικός
ΕργοδότηςΤεχνικό Πανεπιστήμιο του Μπραουνσβάιγκ
Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν[11]
Επηρεάστηκε απόΒέρνερ Χάιζενμπεργκ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες
Lower Saxony honorary medal
Faraday Lectureship Prize (1977)
Μετάλλιο Ρούντολφ-Ντίζελ
βραβείο Νόμπελ Χημείας (1967)[12][13]
Ότο Χαν (1962)
μετάλλιο Κάρος (1967)
βραβείο Πάουλ Έρλιχ και Λούντβιχ Ντάρμστεντερ (1992)
Μετάλλιο Χέλμχολτς (1994)
μετάλλιο Βίλχελμ Έξνερ (2011)[14]
Gold Goethe medal (2007)
Hall of Fame of German Research (2010)
βραβείο έρευνας Μαξ Πλανκ (1994)
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (3  Μαΐου 1973)[15]
Αυστριακή διάκριση για την επιστήμη και τη τέχνη (1976)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μπίλεφελντ
Επίτιμος διδάκτωρ του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου
Linus Pauling Award (1967)[16]
Bourke Award (1962)[17]
Paracelsus Prize (1967)[18]
State Award of Lower Saxony (1980)
Otto Hahn Prize for Chemistry and Physics (1962)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μάνφρεντ Άιγκεν (γερμ. Manfred Eigen, 9 Μαΐου 1927 – 6 Φεβρουαρίου 2019) ήταν Γερμανός βιοφυσικός χημικός, που βραβεύθηκε το 1967 με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας[19] για τη συνεισφορά του στη μέτρηση των ταχέων χημικών αντιδράσεων.[20]

Οι έρευνες του Άιγκεν βοήθησαν στην επίλυση σημαντικών προβλημάτων της φυσικοχημείας και στην κατανόηση των χημικών διεργασιών που συμβαίνουν στους ζωντανούς οργανισμούς. Μεταγενέστερα, διερεύνησε τις βιοχημικές ρίζες της ζωής και της βιολογικής εξελίξεως. Εργάσθηκε για τη σύσταση ενός διεπιστημονικού προγράμματος στην Εταιρεία Μαξ Πλανκ προκειμένου να μελετηθεί το υπόβαθρο της ζωής στο μοριακό επίπεδο. Το έργο του χαιρετίσθηκε για τη δημιουργία ενός νέου επιστημονικού και τεχνολογικού πεδίου: της εξελικτικής βιοτεχνολογίας.[21]

Οικογένεια και σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άιγκεν γεννήθηκε στην πόλη Μπόχουμ[22][23] και ήταν γιος της Χέντβιχ (το γένος Φελντ) και του Ερνστ Άιγκεν. Ο πατέρας του ήταν μουσικός σε ορχήστρα δωματίου.[24] Ως παιδί, ο Μάνφρεντ ανέπτυξε πάθος για τη μουσική και έμαθε πιάνο.[21]

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ηλικία μόλις 15 ετών, ο Μάνφρεντ στρατολογήθηκε σε μια αντιαεροπορική μονάδα των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Προς το τέλος του πολέμου αιχμαλωτίστηκε από τον σοβιετικό στρατό, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει (αργότερα είπε ότι εκείνη η απόδραση ήταν σχετικώς εύκολη)[21] και περπάτησε εκατοντάδες χιλιόμετρα διασχίζοντας την ηττημένη Γερμανία, καταλήγοντας στο Γκέτινγκεν το 1945. Δεν είχε τα απαραίτητα έγγραφα για την εισαγωγή του στο εκεί πανεπιστήμιο[25], αλλά έγινε δεκτός επιδεικνύοντας τις γνώσεις του σε έναν διαγωνισμό και εισάχθηκε στην πρώτη μεταπολεμική τάξη.

Αρχικώς ο Μ. Άιγκεν ήθελε να σπουδάσει φυσική, αλλά καθώς οι επιστρέφοντες στρατιώτες που είχαν διακόψει τις σπουδές τους είχαν προτεραιότητα, εγγράφηκε στο Τμήμα Γεωφυσικής. Μετά το πτυχίο του συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη φυσική, έχοντας ως έναν εκ των συμβούλων του καθηγητών τον γνωστό από την Αρχή της αβεβαιότητας Βέρνερ Χάιζενμπεργκ[21], και πήρε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν το 1951 έχοντας επιβλέποντα τον Άρνολντ Όυκεν.[26]

Σταδιοδρομία και έρευνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1953 ο Άιγκεν εργάσθηκε στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Φυσικοχημείας στο Γκέτινγκεν και έγινε διευθυντής του το 1964, οπότε το ένωσε με το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Φασματοσκοπίας, δημιουργώντας το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Βιοφυσική Χημεία. Επίσης ήταν καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μπράουνσβαϊγκ.

Το 1964 ο Άιγκεν παρουσίασε τα αποτελέσματα της κυριότερης έρευνάς του σε μια συνάντηση της Εταιρείας Φάραντεϊ στο Λονδίνο. Τα ευρήματά του απέδειξαν για πρώτη φορά ότι ήταν δυνατός ο προσδιορισμός των ρυθμών χημικών αντιδράσεων που πραγματοποιούνταν σε χρονικά διαστήματα της τάξεως των δισεκατομμυριοστών του δευτερολέπτου. Τρία χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας από κοινού με τους μεγαλύτερους σε ηλικία Βρετανούς χημικούς Ρόναλντ Τζωρτζ Ρέυφορντ Νόρις[27] και Τζωρτζ Πόρτερ[28] για την έρευνά τους στο πεδίο αυτό.

Πέρα από αυτό, ο Άιγκεν συνδέεται με τη θεωρία των quasispecies, με τις έννοιες του κρίσιμου ρυθμού μεταλλάξεων (error threshold) και της απώλειας γενετικής πληροφορίας εξαιτίας μεταλλάξεων (error catastrophe), με το ομώνυμο παράδοξο του Eigen (1971) και με τον χημικό υπέρκυκλο, δηλαδή την αυτοεπαναλαμβανόμενη σύνδεση κύκλων αντιδράσεων ως ερμηνεία της αυτο-οργανώσεως των προβιωτικών συστημάτων, έννοια που περιέγραψε μαζί με τον Πέτερ Σούστερ (P. Schuster)[29][30][31][32] το 1977.

Ο Άιγκεν ίδρυσε δύο εταιρείες βιοτεχνολογίας, την Evotec και την Direvo.[33]

Το 1981 ο Άιγκεν έγινε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Παγκόσμιου Συμβουλίου Πολιτισμού.[34]

Παρά το ότι ήταν άθεος, ο Άιγκεν ήταν μέλος της Ποντιφήκειας Ακαδημίας Επιστημών.[35]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άιγκεν ήταν έγγαμος, αρχικώς με την Ελφρήντε Μύλερ (Elfriede Müller)[24], με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι.[24] Αργότερα νυμφεύθηκε τη βιοχημικό Ρούτχιλντ Βίνκλερ-Όσβατιτς (Ruthild Winkler-Oswatitsch) μετά από πολλά χρόνια επιστημονικής συνεργασίας.[21]

Ο Άιγκεν απεβίωσε σε ηλικία 91 ετών στο Γκέτινγκεν.[36][37][38][39]

Τιμητικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από το Βραβείο Νόμπελ Χημείας, ο Άιγκεν τιμήθηκε και με αρκετές άλλες διακρίσεις, όπως:

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Manfred-Eigen. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w60x46zp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Chemie-Nobelpreisträger Manfred Eigen ist tot». 7  Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2019.
  6. ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. eigen-manfred. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. ↑ «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0023605.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 11852948X. Ανακτήθηκε στις 24  Φεβρουαρίου 2019.
  9. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12120261s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. ↑ 10,0 10,1 CONOR.SI. 138532707.
  11. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  12. ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1967». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  13. ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  14. ↑ www.wilhelmexner.org/en/medalists/.
  15. ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 109.
  16. ↑ acspss.org/pauling-medal-award/.
  17. ↑ www.rsc.org/prizes-funding/prizes/archives/bourke-award/.
  18. ↑ scg.ch/component/page/paracelsus.
  19. ↑ Weisskopf, V.F.; Eyring, H.; Eyring, E.M. (1967), «Nobel Prizes: 4 named for international award (Hans Bethe, Manfred Eigen, R.G. Norrish, George Porter)», Science 158 (3802): 745-748, 10 November 1967, doi:10.1126/science.158.3802.745, PMID 4860395 
  20. ↑ 20,0 20,1 Winkler-Oswatitsch, R. (1987), «Manfred Eigen. Scientist and musician», Biophys. Chem. 26 (2-3): 109-115, 9 May 1987, doi:10.1016/0301-4622(87)80015-7, PMID 3300805 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 Weil, Martin (12 February 2019). «Obituaries: Manfred Eigen». The Boston Globe. https://www.bostonglobe.com/metro/obituaries/2019/02/11/manfred-eigen-nobel-winning-chemist-who-clocked-speeds-fast-reactions/wgrBmaAjTp07e0aZZNF8OL/story.html?et_rid=25832560&s_campaign=todaysheadlines:newsletter. Ανακτήθηκε στις 12 February 2019. 
  22. ↑ 22,0 22,1 «Manfred Eigen Festschrift: special issue dedicated to Professor Manfred Eigen on the occasion of his 60th birthday», Biophys. Chem. 26 (2-3): 101-390, 1987, 9 May 1987, PMID 3300802 
  23. ↑ Schlögl, R.W. (1997), «To Manfred Eigen on his 70th birthday», Biophys. Chem. 66 (2-3): 71-73, 30 June 1997, doi:10.1016/S0301-4622(97)00075-6, PMID 17029872 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 «Eigen – Biographical». NobelPrize.org. Nobel Media AB. 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2019. 
  25. ↑ Czikszentmihalyi, Mihaly (2013). Creativity: The psychology of discovery and invention. Harper Perennial. σελ. 54. 
  26. ↑ Μάνφρεντ Άιγκεν στο Mathematics Genealogy Project
  27. ↑ Dainton, F.; Thrush, B.A. (1981). «Ronald George Wreyford Norrish, 9 November 1897 - 7 June 1978». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 27: 379-424. doi:10.1098/rsbm.1981.0016. ISSN 0080-4606. 
  28. ↑ Fleming, G.R.; Phillips, D. (2004). «George Porter KT OM, Lord Porter of Luddenham. 6 December 1920 – 31 August 2002: Elected F.R.S. 1960». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 50: 257–283. doi:10.1098/rsbm.2004.0017. ISSN 0080-4606. 
  29. ↑ Eigen & Schuster (1977) «The Hypercycle, A Principle of Natural Self-Organisation - Part A: Emergence of the Hypercycle», Naturwissenschaften, τόμ. 64, σσ. 541-565
  30. ↑ Eigen & Schuster (1978) «The Hypercycle, A Principle of Natural Self-Organisation - Part B: The Abstract Hypercycle», Αρχειοθετήθηκε 3 March 2016 στο Wayback Machine. Naturwissenschaften, τόμ. 65, σσ. 7-41
  31. ↑ Eigen & Schuster (1978) «The Hypercycle, A Principle of Natural Self-Organisation - Part C: The Realistic Hypercycle» Αρχειοθετήθηκε 16 June 2016 στο Wayback Machine., Naturwissenschaften, τόμ. 65, σσ. 341-369
  32. ↑ Manfred Eigen & Peter Schuster: The Hypercycle: A principle of natural self-organization, εκδ. Springer, 1979, ISBN 0-387-09293-5 }}
  33. ↑ Jackle H.; Rotte C.; Gruss P. (2017). «Manfred Eigen: the realization of his vision of Biophysical Chemistry». European Biophysics Journal 47 (4): 319-323. doi:10.1007/s00249-017-1266-y. PMID 29230510. 
  34. ↑ «About Us». World Cultural Council. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  35. ↑ «HKHPE 03 02». www.hanskrause.de. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  36. ↑ «Manfred Eigen, 1967 Nobel Chemistry Laureate, Dies at 91». The New York Times. 7 February 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 February 2019. https://web.archive.org/web/20190209124342/https://www.nytimes.com/aponline/2019/02/07/world/europe/ap-eu-germany-obit-eigen.html. Ανακτήθηκε στις 7 February 2019. 
  37. ↑ Merlot, Julia (7 February 2019). «Der Bezwinger des Unmessbaren» (στα γερμανικά). Der Spiegel (Αμβούργο). http://www.spiegel.de/wissenschaft/technik/manfred-eigen-ist-tot-der-bezwinger-des-unmessbaren-a-1252131.html. Ανακτήθηκε στις 7 February 2019. 
  38. ↑ «Göttingen Nobel Laureate Manfred Eigen has died». The Max Planck Institute for Biophysical Chemistry. Γκέτινγκεν. 7 Φεβρουαρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2019. 
  39. ↑ Lindinger, Manfred (7 February 2019). «Die Klaviatur des Lebens» (στα γερμανικά). Frankfurter Allgemeine Zeitung. https://www.faz.net/aktuell/wissen/forschung-politik/die-klaviatur-des-lebens-zum-tod-des-grossen-naturforschers-manfred-eigen-16029709.html. Ανακτήθηκε στις 9 February 2019. 
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 «Manfred Eigen». www.mpibpc.mpg.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019. 
  41. ↑ 41,0 41,1 «Manfred Eigen». www.pas.va. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2023. 
  42. ↑ «Professor Manfred Eigen ForMemRS». London: Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. 
  43. ↑ «Pour le Mérite: Manfred Eigen» (PDF). www.orden-pourlemerite.de. 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2019. 
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 «Vita». www.mpibpc.mpg.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2023. 
  45. ↑ «Academy of Europe: Eigen Manfred». www.ae-info.org. 
  46. ↑ Brünjes, Angela (5 December 2014). «Manfred Eigen erhielt 1967 den Nobelpreis für Chemie» (στα γερμανικά). Göttinger Tageblatt. http://www.goettinger-tageblatt.de/Campus/Themen/Nobelpreis-Hell/Manfred-Eigen-erhielt-1967-den-Nobelpreis-fuer-Chemie. Ανακτήθηκε στις 7 February 2019. 
  47. ↑ Editor, ÖGV (2015), Wilhelm Exner Medal, Austrian Trade Association, ÖGV, Austria
  48. ↑ Rotte, Carmen (7 Φεβρουαρίου 2019). «Göttingen Nobel Laureate Manfred Eigen has died». mpibpc.mpg.de. Μόναχο: Max-Planck-Gesellschaft. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2020. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάνφρεντ_Άιγκεν&oldid=10300032"