Λίπνο (Πόβιατ Λίπνο)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°51′N 19°10′E / 52.850°N 19.167°E / 52.850; 19.167

Λίπνο

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Λίπνο
52°51′0″N 19°10′0″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΠόβιατ Λίπνο
Έκταση10,99 km²
Πληθυσμός13.752 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.87-600
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Λίπνο (πολωνικά: Lipno, γερμανικά: Leipe‎‎) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Λίπνο, στο Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας της Πολωνίας. Βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Τόρουν. Ο πληθυσμός του είναι 14.219 κάτοικοι (2020).[2]

Η πόλη είναι η γενέτειρα της ηθοποιού Πόλα Νέγκρι, του οικονομολόγου Λέσεκ Μπαλτσερόβιτς, του πολιτικού Γιάκοφ Μέριντορ και της νευρολόγου Μιλένα Σφιτόνσκα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λίπνο χρονολογείται από τον Μεσαίωνα, όταν ήταν μέρος του Βασιλείου της Πολωνίας που κυβερνούσε ο Οίκος των Πιαστ. Το 1349 της παραχωρήθηκαν προνόμια πόλης.[3] Διοικητικά, το Λίπνο βρισκόταν στη Γη του Ντόμπζιν στο Βοεβοδάτο Ινοβρότσουαφ στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν η πρωτεύουσα της Γης του Ντόμπζιν, το Λίπνο έγινε το πιο σημαντικό κέντρο της περιοχής και η έδρα του σέιμικ της.[3]

Η πόλη προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας το 1793, το 1807 έγινε μέρος του βραχύβιου πολωνικού Δουκάτου της Βαρσοβίας και το 1815 έγινε μέρος της λεγόμενης Πολωνίας του Συνεδρίου στο Ρωσικό Διαμελισμό. Πολλοί κάτοικοι συμμετείχαν στις ανεπιτυχείς εξεγέρσεις του Νοεμβρίου και του Ιανουαρίου κατά της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, μετά τις οποίες το Λίπνο υπέστη σοβαρές διώξεις.[3] Ωστόσο, οι ντόπιοι Πολωνοί ίδρυσαν διάφορες οργανώσεις.[3] Το Λίπνο έγινε και πάλι μέρος της ανεξάρτητης Πολωνίας, όταν η χώρα κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 11 Νοεμβρίου 1918, και στη συνέχεια η πολιτιστική ζωή της πόλης αναβίωσε.[3]

Μνημείο στους Πολωνούς στρατιώτες που έπεσαν στον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο

Κατά τη διάρκεια του Πολωνο-Σοβιετικού Πολέμου, η πόλη καταλήφθηκε για λίγο από τους Σοβιετικούς από τις 13 έως τις 14 Αυγούστου 1920.[3][4] Στη συνέχεια, οι Σοβιετικοί λεηλάτησαν κατοικίες και καταστήματα, καθώς και το δημοτικό γραφείο και τρομοκρατούσαν τον πληθυσμό.[5] Ο εξέχων ντόπιος ακτιβιστής και οργανωτής της πολωνικής άμυνας, Γέζι Σταζίνσκι, υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια και δολοφονήθηκε.[6] Σχεδόν οι μισοί στρατολογημένοι στις δυνάμεις ασφαλείας κατοχής ήταν ντόπιοι κομμουνιστές Εβραίοι, κυρίως φτωχοί.[7] Οι πλούσιοι Εβραίοι και οι Ορθόδοξοι Εβραίοι δεν υποστήριξαν τους Σοβιετικούς, και αρκετοί πλούσιοι Εβραίοι ληστεύτηκαν και δολοφονήθηκαν από τους Σοβιετικούς.[7] Το Λίπνο απελευθερώθηκε από τους Πολωνούς στις 20 Αυγούστου 1920.[8] Ένα μνημείο για τους ντόπιους Πολωνούς στρατιώτες που έπεσαν στον πόλεμο ανεγέρθηκε το 1930.[9]

Το 1924, ο Ζίγκμουντ Ουζαρόβιτς, πρώην Πολωνός ακτιβιστής για την ανεξαρτησία στο Ρωσικό Διαμελισμό της Πολωνίας, έγινε δήμαρχος της πόλης και κράτησε το αξίωμα μέχρι τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία το 1939.[10]

Κατά τη διάρκεια της εισβολής στην Πολωνία, η οποία ξεκίνησε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην πόλη έγινε επιδρομή από Γερμανούς στις 2 Σεπτεμβρίου 1939 και κατελήφθη στις 8 Σεπτεμβρίου.[3] Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οι Πολωνοί υπέστησαν μαζικές συλλήψεις, απελάσεις και εκτελέσεις. Μια φυλακή για Πολωνούς ιδρύθηκε στην πόλη.[11] Τον Οκτώβριο του 1939, οι Γερμανοί πραγματοποίησαν μαζικές συλλήψεις Πολωνών δασκάλων και ιδιοκτητών γης από το Λίπνο και τα γύρω χωριά, συγκεντρώνοντάς τους με δόλο στο Λίπνο για υποτιθέμενες διασκέψεις για θέματα της πόλης.[12] 71 δάσκαλοι και αρκετές δεκάδες ιδιοκτήτες γης συνελήφθησαν, φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας και ως επί το πλείστον αργότερα δολοφονήθηκαν.[13] Επίσης 20 ιερείς συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Στούτχοφ, όπου 13 από τους οποίους πέθαναν.[3] Περίπου 200 Πολωνοί και Εβραίοι από το Λίπνο και τα γύρω χωριά δολοφονήθηκαν στο δάσος κοντά στο Καρνκόβο.[14][3] Επόμενες μαζικές συλλήψεις Πολωνών πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 1940.[3] 10 Πολωνοί δολοφονήθηκαν σε δημόσια εκτέλεση στην πλατεία αγοράς στις 3 Νοεμβρίου 1940.[3] Ο προπολεμικός δήμαρχος, Ζίγκμουντ Ουζαρόβιτς, συνελήφθη και φυλακίστηκε στο Γκρούντζιοντς το 1940 και στη συνέχεια απελάθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Νταχάου και του Μπούχενβαλντ, όπου ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους Γερμανούς το 1942.[10] Επιπλέον, περίπου 3.300 Πολωνοί εκδιώχθηκαν από το Πόβιατ Λίπνο και οι Εβραίοι απελάθηκαν στα ναζιστικά γκέτο, ωστόσο οι Πολωνοί κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα υπόγειο κίνημα αντίστασης.[3] Το 1939, οι Γερμανοί κατέστρεψαν το πολωνικό μνημείο από το 1930,[15] το οποίο ξαναχτίστηκε το 1992.[15]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/040410808011-0985830?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2022.
  2. «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 «Historia». Urząd Miejski w Lipnie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2020. 
  4. Μιρόσουαφ Κραγέφσκι, Ziemia dobrzyńska w cieniu Czerwonej Gwiazdy. Rok 1920, Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza Verbum, Ρίπιν, 2010, σελ. 27 (πολωνικά)
  5. Κραγέφσκι, σελ. 28
  6. Κραγέφσκι, σελ. 30
  7. 7,0 7,1 Κραγέφσκι, σελ. 115
  8. Κραγέφσκι, σελ. 57
  9. Κραγέφσκι, σελ. 121
  10. 10,0 10,1 «Zygmunt Uzarowicz». Urząd Miejski w Lipnie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2020. 
  11. Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2009, σελ. 111 (πολωνικά)
  12. Βαρντζίνσκα, σελ. 171, 175-176
  13. Βαρντζίνσκα, σελ. 175-177
  14. Βαρντζίνσκα, σελ. 175
  15. 15,0 15,1 Κραγέφσκι, σελ. 122

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]