Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών (αγγλικά: Minor Planet Center, MPC) είναι το επίσημο όργανο για την παρατήρηση και την καταγραφή μικρών πλανητών. Ιδρυθέν το 1947, σήμερα λειτουργεί στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο του Σμισθόνιαν υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης.

Λειτουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών είναι ο επίσημος παγκόσμιος οργανισμός υπό την ευθύνη του οποίου βρίσκεται η συλλογή παρατηρησιακών δεδομένων για μικρά πλανητικά σώματα (όπως οι αστεροειδείς), ο υπολογισμός της τροχιάς τους και η δημοσίευση των σχετικών πληροφοριών μέσω του ακαδημαϊκού περιοδικού Minor Planet Circulars. Λειτουργεί στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο του Σμισθόνιαν που, μαζί με το Κολλεγιακό Παρατηρητήριο του Χάρβαρντ (Harvard College Observatory), υπάγεται στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμισθόνιαν.[1]

Το Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμισθόνιαν στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης.

Το ΚΕΠ προσφέρει πληθώρα δωρεάν διαδικτυακών υπηρεσιών για τους διάφορους παρατηρητές, με σκοπό την υποβοήθηση και διεύρυνση της παρατήρησης μικρών πλανητών και κομητών. Ο πλήρης κατάλογος των τροχιών μικρών πλανητών (συχνά αναφέρεται ως «Κατάλογος των Μικρών Πλανητών», Minor Planet Catalogue) διατίθεται δωρεάν στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελασσόνων Πλανητών. Ακόμα, το ΚΕΠ είναι υπεύθυνο για την αναγνώριση και την δημοσίευση της ταυτότητας γεωπλήσιων αντικειμένων (near-earth objects – NEOs) που ενδέχεται να προσκρούσουν στην Γη.[2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι το 1947, υπό τη διεύθυνση του αστρονόμου Πολ Χέργκετ (Paul Herget).[3][4] Μετά τη συνταξιοδότηση του Χέργκετ στις 30 Ιουνίου 1978, το ΚΕΠ μεταφέρθηκε στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο του Σμισθόνιαν, με τον αστρονόμο Μπράιαν Μάρσντεν (Brian G. Marsden) να αναλαμβάνει τη διεύθυνσή του. Από το 2006 ως το 2015, διευθυντής του ΚΕΠ ήταν ο Τίμοθι Σπαρ (Timothy Spahr), επιβλέπων ενός σώματος πέντε επιστημόνων.[5][6] Από το 2015 ως το 2021, ο μεταβατικός διευθυντής Μάθιου Χόλμαν (Matthew Holman) ηγήθηκε της αναδιοργάνωσης και περαιτέρω ανάπτυξης του ΚΕΠ, διπλασίασε το προσωπικό του καθώς και των όγκο των δεδομένων που επεξεργάζονται κατ' έτος.[7] Η παραίτηση του Χόλμαν στις 9 Φεβρουαρίου 2021, ακολουθήθηκε από την ανάληψη της διεύθυνσης από τον Μάθιου Πέιν (Matthew Payne).[8][9]

Περιοδικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ασυνήθιστο διαστρικό αντικείμενο 1I/2017 U1, γνωστό και ως Ουμουαμούα (ʻOumuamua) απέκτησε σημαντική δημοσιότητα κατά το έτος ανακάλυψής του. Τα δεδομένα της παρατήρησής του δημοσιεύτηκαν αρχικά στο περιοδικό Minor Planet Electronic Circular του Κέντρου Ελασσόνων Πλανητών.[10]

Το ΚΕΠ εκδίδει τις αστρονομικές παρατηρήσεις μικρών πλανητών, κομητών και φυσικών δορυφόρων που συλλέγει και επεξεργάζεται στα ακαδημαϊκά περιοδικά του, το Minor Planet Circulars, το Minor Planet Electronic Circulars και τα συμπληρωματικά Minor Planet Supplements.[11] Στην ιστοσελίδα του ΚΕΠ είναι διαθέσιμο ένα εκτενές αρχείο των περιοδικών σε μορφή PDF, με παλαιότερη έκδοση εκείνη της 1ης Νοεμβρίου 1977 (MPC 4937–5016).[12]

  • Το Minor Planet Circulars (M.P.C. ή MPCs), εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1947. Αποτελεί ακαδημαϊκό περιοδικό που εκδίδεται από το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών κατά τις ημερομηνίες οπότε παρατηρείται πανσέληνος, καθώς τότε οι αστρονομικές παρατηρήσεις ελαχιστοποιούνται εξαιτίας της υψηλής λαμπρότητας του ουρανού. Το M.P.C. περιλαμβάνει αστρονομικές παρατηρήσεις, τροχιές και εφημερίδες (ephemerides, πίνακες τροχιών ουράνιων σωμάτων) μικρών πλανητών, κομητών και ορισμένων φυσικών δορυφόρων. Τα παρατηρησιακά δεδομένα που αφορούν κομήτες δημοσιεύονται πλήρως, ενώ οι παρατηρήσεις των μικρών πλανητικών σωμάτων συνοψίζονται από έναν κώδικα και εκδίδονται στην πληρότητά τους σε συμπληρωματική έκδοση. Στο M.P.C. ανακοινώνονται νέες αριθμήσεις και ονοματοδοσίες μικρών πλανητών, καθώς και αριθμήσεις κομητών και φυσικών δορυφόρων.
  • Το Minor Planet Electronic Circulars (MPECs) εκδίδεται από το ΚΕΠ και περιλαμβάνει παρατηρήσεις θέσης και τροχιάς ασυνήθιστων μικρών πλανητών και όλων των κομητών. Μηνιαίες λίστες παρατηρήσιμων ασυνήθιστων αντικειμένων, μακρινών αντικειμένων και κομητών, καθώς και η λίστα των αριθμημένων μικρών πλανητών επίσης εκδίδονται στο MPECs. Η έκδοση Daily Orbit Update MPECs περιλαμβάνει καινούργιες ταυτοποιήσεις και τροχιές μικρών πλανητών που έγιναν κατά τις 24 ώρες πριν την έκδοση.
  • Το Minor Planets and Comets Supplement (MPS) εκδίδεται από το ΚΕΠ εκ μέρους του Τομέα F της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (Τομέας Πλανητικών Συστημάτων και Βιοαστρονομίας, Planetary Systems and Bioastronomy).[13]
  • Το Minor Planets and Comets Orbit Supplement (MPO) εκδίδεται από το ΚΕΠ επίσης εκ μέρους του Τομέα F της ΔΑΕ. Σε αυτό περιλαμβάνονται καινούργιες τροχιές μικρών πλανητών.

Υπηρεσία Εφημερίδων Φυσικών Δορυφόρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Υπηρεσία Εφημερίδων Φυσικών Δορυφόρων του ΚΕΠ παρέχει εφημερίδες και τροχιακά στοιχεία των εξωτερικών ακανόνιστων δορυφόρων των γιγάντιων πλανητών.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Minor Planet Center | IAU». www.iau.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  2. ↑ Marsden, B.G.; Williams, G.V. (1998-02). «The NEO confirmation page» (στα αγγλικά). Planetary and Space Science 46 (2-3): 299–302. doi:10.1016/S0032-0633(96)00153-5. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0032063396001535. 
  3. ↑ Marsden, Brian G. (1980-07). «The Minor Planet Center» (στα αγγλικά). Celestial Mechanics 22 (1): 63–71. doi:10.1007/BF01228757. ISSN 0008-8714. http://link.springer.com/10.1007/BF01228757. 
  4. ↑ National Academy of Sciences (1987). Biographical memoirs. Volume 57. Washington, D.C.: National Academy Press. σελίδες 64–65. ISBN 0-585-27280-8. 45729798. 
  5. ↑ «MPEC 2010-W10 : BRIAN MARSDEN (1937 Aug. 5-2010 Nov. 18)». www.minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  6. ↑ «Minor Planet Center Director Steps Down». web.archive.org. 14 Αυγούστου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  7. ↑ «Interim Director Appointed to the Minor Planet Center». web.archive.org. 26 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  8. ↑ «MPEC 2021-D60 :». www.minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  9. ↑ «Matthew Payne, MPC Acting Director | IAU Minor Planet Center». minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  10. ↑ «MPEC 2017-U181: COMET C/2017 U1 (PANSTARRS)». minorplanetcenter.net. 25 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  11. ↑ «MPC: Publications». minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  12. ↑ «MPC/MPO/MPS Archive». www.minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  13. ↑ «Division F Planetary Systems and Astrobiology | IAU». www.iau.org. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  14. ↑ «Natural Satellites Ephemeris Service». minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σχετικά βίντεο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κέντρο_Ελασσόνων_Πλανητών&oldid=10453657"