Ιωάννης Στούρτζας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ιωάννης Στούρτζας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ioan Sturdza (Γαλλικά) |
| Γέννηση | Δεκαετία του 1760 ή 1762[1] Ιάσιο |
| Θάνατος | 2 Φεβρουαρίου 1842 Κυβερνείο Βεσσαραβίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηγεμονία της Μολδαβίας |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Οικογένεια | Οικογένεια Στούρτζα |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βοεβόδας της Μολδαβίας (1822–1828)[2] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ιωάννης Στούρτζας από τον Οίκο των Στούρτζα ήταν πρίγκιπας της Μολδαβίας (1822-28).
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν γιος του Αλεξάνδρου (Sandu) Στούρτζα και της Μαρίας Μπογδάνου. Μετά την Επανάσταση του 1821 ο σουλτάνος δεν τοποθέτησε Φαναριώτη στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες, αλλά τον Ιωάννη που ήταν Μολδαβός. Αυτός δραστηριοποιήθηκε στην καθυπόταξη των περιπλανώμενων ομάδων της Φιλικής Εταιρείας και άλλαξε την Ελληνική γλώσσα των σχολείων σε Ρουμανική. Ίδρυσε ανώτερη Σχολή στο συγκρότημα των Τριών Ιεραρχών της μητρόπολης στο Ιάσιο, θέτοντας έτσι το θεμέλιο για την επιστημονική ανάπτυξη της χώρας. Τις μεταρρυθμίσεις του αυτές συνέχισε ο Μιχαήλ Στούρτζας (γιος του 3ου εξαδέλφου του). Την πρόθεσή του να κατασχέσει μερικές ιδιοκτησίες της Εκκλησίας, προσπάθησε να εμποδίσει η Ρωσία, αλλά τελικά ο Ιωάννης τις επέβαλλε.
Κατά την περίοδο της στρατιωτικής ηγεμονίας του Αλεξάνδρου Υψηλάντη στη Μολδαβία, οι ευγενείς (boyars) διέφυγαν στη Ρωσία, αλλά μετά επέστρεψαν. Το 1826 στο Άκερμαν της Ουκρανίας συμφωνήθηκε οι πρίγκιπες των Παραδουναβίων Ηγεμονιών να εκλέγονται από το τοπικό συμβούλιο ευγενών (divan) για 7 έτη και να εγκρίνονται από τους Οθωμανούς και τη Ρωσία. Ο Ιωάννης, για να μη χάσει το θρόνο του, ενέδωσε στις απαιτήσεις των ευγενών για φορολογικές περικοπές και εξαιρέσεις στράτευσης. Μπόρεσε να διατηρήσει τα αξιοκρατικά κριτήρια πρόσβασης στις δημόσιες υπηρεσίες.
Το Σύνταγμα που πρότεινε ο Ιονίτσα Τάουτου δεν έγινε αποδεκτό από τους υψηλόβαθμους ευγενείς της Μολδαβίας. Εν τω μεταξύ ο σουλτάνος δεν αποδέχθηκε τη συνθήκη του Άκερμαν, με αποτέλεσμα τον Ρωσο-Τουρκικό Πόλεμο (1828-1829) και την κατάληψη της χώρας από τη Ρωσία. Ο Ιωάννης αιχμαλωτίστηκε και φυλακίστηκε στη Βεσαραβία, όπου απεβίωσε. Τάφηκε στο Ιάσιο.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νυμφεύτηκε τον Αύγουστο του 1786 την Αικατερίνη Ροσέττι (1764-1847), κόρη του Νικολάου Ροσέττι και της Σμαράγδας Χρυσόσκουλου και είχε τέκνα:
- Ελένη απεβ. 1854, παντρεύτηκε τον Γρηγόριο Γκίκα πρίγκιπα (voevode) της Μπολδαβίας.
- Νικόλαος, νυμφεύτηκε τη Μαρία Γκίκα (1805-1887).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Moses Gaster, Sturdza in Encyclopaedia Britannica of Hugh Chisholm, 11th edition, Cambridge University Press.
| |||||||||||||||||