Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε

Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε
	; Έμβλημα
	; Έμβλημα
	Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε 50°35′23″N 16°48′45″E
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Gmina Ząbkowice Śląskie
Έκταση	1.367 km²
Υψόμετρο	280 μέτρα
Πληθυσμός	14.578 (31 Μαρτίου 2021)
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα); UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 50°35′22.88″N 16°48′44.60″E / 50.5896889°N 16.8123889°E / 50.5896889; 16.8123889

Το Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε (πολωνικά: Ząbkowice Śląskie, γερμανικά: Frankenstein in Schlesien) είναι πόλη και η διοικητική έδρα του Πόβιατ Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε, καθώς και της Γκμίνα Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε, στο Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας στη νοτιοδυτική Πολωνία.

Η πόλη βρίσκεται περίπου 63 χιλιόμετρα νότια της περιφερειακής πρωτεύουσας, Βρότσουαφ. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 15.004 κάτοικοι (2019).

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πόλη ιδρύθηκε από τον Δούκα της Σιλεσίας Ερρίκο Δ΄ τον Ενάρετο, του Οίκου των Πιαστ, ως Frankenstein (Φράνκενσταϊν) στις αρχές του 13ου αιώνα, μετά την εισβολή της Μογγολίας στο Βασίλειο της Πολωνίας. Η πόλη ιδρύθηκε κοντά στον παλιό πολωνικό οικισμό Σάντλνο, μέσω του οποίου διέθετε εμπορική οδό που συνέδεε τη Σιλεσία και τη Βοημία.^[3] Η πόλη βρισκόταν σε ένα κομμάτι γης που ανήκε εν μέρει στα επισκοπικά εδάφη της Ζβρουτσόνα και εν μέρει στο Μοναστήρι της Τσεμπνίτσα. Η πόλη βρισκόταν ακριβώς στα μισά του δρόμου μεταξύ των τοποθεσιών δύο παλαιότερων πόλεων που δεν είχαν προσελκύσει αρκετούς έποικους: του Φράνκενμπεργκ (Frankenberg) και του Λούβενσταϊν (Löwenstein), και κληρονόμησε το γερμανικό της όνομα και από τις δύο. Η θέση του στο λεγόμενο Δρόμο του Βασιλιά μεταξύ Πράγας και Βρότσουαφ, όχι πολύ μακριά από την εμπορικά σημαντική πόλη Κουότσκο, θα ευνοούσε την ανάπτυξη της πόλης. Η πόλη έλαβε προνόμια πόλης γύρω στο 1280, με την πρώτη αναφορά του civitas Frankenstein να χρονολογείται στις 10 Ιανουαρίου 1287. Στις αρχές του 14ου αιώνα, ανεγέρθηκε το πρώτο δημαρχείο και το κάστρο. Η πόλη παρέμεινε υπό την κυριαρχία της πολωνικής δυναστείας των Πιαστ πριν πωληθεί στον Βοήμιο (Τσέχο) βασιλιά το 1351.

Το 1428, η πόλη δέχθηκε την εισβολή των Χουσίτων.^[3] Το 1456, ο Βοήμιος Βασιλιάς Λαδίσλαος Ε΄ της Ουγγαρίας έδωσε την πόλη σε κληρονομική κατοχή στην τσεχική αριστοκρατική οικογένεια Ποντιέμπραντυ, στην οποία ανήκε μέχρι το 1569. Η πόλη υπέστη σοβαρές ζημιές το 1468, κατά τη διάρκεια του Πολέμου Βοημίας-Ουγγαρίας (1468-1478) και μέχρι το 1490 ανήκε στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, πριν γίνει πάλι μέρος της Βοημίας. Τον 16ο αιώνα, το κάστρο και τα αμυντικά τείχη ξαναχτίστηκαν. Το εμπόριο και η βιοτεχνία άνθισαν. Στις αρχές του 17ου αιώνα η πανούκλα σκότωσε περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού και εικάζεται ότι τα γεγονότα εκείνη την εποχή μπορεί να έχουν εμπνεύσει την ιστορία του Φρανκενστάιν.^[4] Ο Τριακονταετής Πόλεμος (1618-1648) τελείωσε την ευημερία της πόλης. Αυστριακά και σουηδικά στρατεύματα βάδισαν μέσα από την πόλη, η οποία υπέστη σοβαρές ζημιές. Στη συνέχεια, μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, παρέμεινε μια μικρή πόλη. Το 1742 προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας.

Το 1858, η πόλη κάηκε και έπρεπε να ξαναχτιστεί. Με την ευκαιρία αυτή, το άνω μέρος του κλίνοντος πύργου του 15ου αιώνα ανακατασκευάστηκε με ίσιο τρόπο. Η πόλη ήταν έδρα πόβιατ από το 1816 έως το 1945. Από το 1871 έως το 1945 ήταν μέρος της Γερμανίας. Η πόλη δεν καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.^[3] Μετά την ήττα της Γερμανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της Σιλεσίας, και μετονομάστηκε σε Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε το 1946. Το σύνολο του γερμανικού πληθυσμού της εκδιώχθηκε. Το Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε κατοικήθηκε εκ νέου από τους Πολωνούς που εκδιώχθηκαν από την πρώην Ανατολική Πολωνία, που προσαρτήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση, καθώς και από εκείνους που έφτασαν από την κεντρική Πολωνία.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ζομπκοβίτσε Σλόνσκιε ονομάζεται συχνά Σιλεσική Πίζα, καθώς είναι γνωστό για τον Κεκλιμένο Πύργο (Krzywa Wieża), ο οποίος είναι ένα από τα κύρια αξιοθέατα σε αυτό το μέρος της Πολωνίας. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης τουριστικά αξιοθέατα όπως οι οχυρώσεις του 13ου αιώνα και τα ερείπια ενός κάστρου του 14ου αιώνα.