Εκκλησία Προφήτη Ηλία (Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας)
| Εκκλησία Προφήτη Ηλία | |
|---|---|
 | |
| Είδος | εκκλησία |
| Αρχιτεκτονική | βυζαντινή αρχιτεκτονική |
| Διοικητική υπαγωγή | Αθήνα |
| Τοποθεσία | Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας |
| Χώρα | Ελλάδα |
| δεδομένα (π) | |
Η Εκκλησία Προφήτη Ηλία, παλαιότερα γνωστή ως Εκκλησία της Παναγίας των Καταλανών, ήταν εκκλησία στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας, επίσης γνωστής ως «σιταροπάζαρο» κατά τη διάρκεια της μεσαιωνικής περιόδου, η οποία κατεδαφίσθηκε το 1843 κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών που έλαβαν χώρα εντός της ευρύτερης περιοχής. Σήμερα, από τη συγκεκριμένη εκκλησία σώζεται μόνον τοιχογραφική αναπαράσταση της Παναγίας, η οποία και φυλάσσεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Ιστορία και περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βρισκόταν στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας, κοντά στην πύλη της Αθηνάς. Ο ναός μας είναι γνωστός από ένα σχέδιο του Πωλ Ντυράν (Paul Duran), στο οποίο εικονίζεται ένας σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός αθηναϊκού τύπου, δηλ. ο τρούλος του είναι οκταγωνικός με κολονάκια στις ακμές, του 10ου αι. Το μόνο που σώζεται είναι μια τοιχογραφία με την Παναγία καθήμενη σε κυλινδρικό μαξιλάρι, μεταξύ δένδρων και φυτών, που δηλώνουν τον Παράδεισο. Η τεχνοτροπία είναι βυζαντινή με δυτικές επιρροές (φραγκοβυζαντινή). Εκατέρωθεν της Παναγίας υπάρχουν θυρεοί και τα αρχικά FA (Φραντσέσκο Ατσαγιόλι) και LC (Λεονάρντο Κονταρίνι).[1] Ο Φραντσέσκο Α΄ ήταν δούκας των Αθηνών τον 15ο αι., και η οικογένειά του είχαν γίνει Κύριοι των Αθηνών μετά τους Καταλανούς. Ο Λεονάρντο ήταν γενουάτης ευγενής και ίσως ο ναός να είχε δοθεί στη γενουατική κοινότητα της πόλης. Η τοιχογραφία θα βρισκόταν εσωτερικά στο τύμπανο άνω της θύρας του ναού. Οι θυρεοί θεωρήθηκαν από τους κατοίκους Καταλανικοί και έτσι από την τοιχογραφία αυτή ο ναός απεκαλείτο εσφαλμένα "Παναγία των Καταλανών". Κατά την οθωμανική περίοδο στην περιοχή γινόταν εμπόριο σιταριού (σιταροπάζαρο).[2]
Κατά τις ανασκαφές του χώρου της Ρωμαϊκής αγοράς και προκειμένου να ολοκληρωθεί η αρχαιολογική έρευνα, ο ερειπωμένος ναός κατεδαφίσθηκε το 1843 από τον Λ. Καυταντζόγλου. Πιο πριν αποκόλλησε την τοιχογραφία της Παναγίας, η οποία έμεινε στην κατοχή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αργότερα παραδόθηκε στη Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία και τώρα εκτίθεται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών. Έχει διαστάσεις 117 Χ 157 εκ.[3]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Τοιχογραφία της "Παναγίας των Καταλανών"». odysseus.culture.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2023.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Πανσελήνου Ναυσικά, Βυζαντινή Αθήνα, Αθήνα 2004, σ. 51-52..
- ↑ Sinos S., Die Sogenannte Kirche der H. Elias zu Athen, BZ 64 (1971), σ. 360-361.
