Δανιήλ ο Μάγνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δανιήλ ο Μάγνης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1769
Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας
Θάνατος1856
Κωνσταντινούπολη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαθηγητής
λόγιος
συγγραφέας

Ο Δανιήλ ο Μάγνης (λόγιο όνομα) ή Δανιήλ Δημήτριος Μάγνης (σε άλλες πηγές: Δανιήλ Δημητρίου Μάγνης) ή Δανιήλ Μάγνης Αγιολαυρεντίτης ή Δημήτριος Κέκιας (κατά κόσμον) (Daniel Magnis ή Daniel Magnes ή Daniīl D. Mágnīs)[1] (Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας 1769Κωνσταντινούπολη 1856),[2] ήταν δάσκαλος, Φιλικός, λόγιος του 17ου αιώνα και διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής, (1 Νοεμβρίου 1853 - 1 Απριλίου 1854).

Περί της ονομασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δανιήλ ο Μάγνης, γνωστός και ως Δανιήλ Δημήτριος Μάγνης και συντομογραφικά, ως Δ.Δ. Μάγνης, επέλεξε το όνομα αυτό ως λόγιο όνομα. Ο Δανιήλ (Δημήτριος) Μάγνης ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον προσδιορισμό «Μάγνης». Το όνομα αυτό εκτός από τον αρχαίο κωμικό ποιητή της Αθήνας Μάγνη και επίσης τον μυθικό ήρωα Μάγνη, γιο του Αιόλου του Θεσσαλού, εγγονού του Έλληνα και γενάρχη των Μαγνήτων σημαίνει κι αυτός που προέρχεται από τη Μαγνησία, όπως και το αντίστοιχο “Θετταλομάγνης” σημαίνει αυτός που προέρχεται από τη Θετταλομαγνησία, δηλαδή το Πήλιο. Τον όρο χρησιμοποίησαν και άλλοι λόγιοι, όπως ο Νικόλαος Μάγνης[3] που έγραψε το έργο «Περιήγησις ή τοπογραφία της Θεσσαλίας και Θετταλικής Μαγνησίας»,[4] ο Αγαθάγγελος ο Μάγνης, Μητροπολίτης Δράμας και Ζιχνών,[5][6] Ιωσήφ Μάγνης από τη Μικρά Ασία και αργότερα ο Κωνσταντίνος Γ. Κωνσταντινίδης ως Πέτρος Μάγνης.[7][8]

Βιογραφικό - πρώτα χρόνια - εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δανιήλ ο Μάγνης γεννήθηκε το 1769 στον Άγιο Λαυρέντιο της Μαγνησίας.[9] Το πραγματικό επώνυμό του πιθανόν να ήταν Δημήτριος Κέκιας. Η δυνατότητα για αρχικές σπουδές στο εξωτερικό, υποδεικνύει την πιθανότητα να ήταν γόνος εύπορης οικογένειας. Ο επίσης Αγιολαυρεντίτης Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης, αναφέρει πως αυτό το επώνυμο υπήρχε τότε στο χωριό του Αγίου Λαυρεντίου και αναφέρει για Σταμούλη και Απόστολο Κέκια. Μάλιστα ο πρώτος Κέκιας, στα 1795 μετέφερε την κάρα του Αγίου Αποστόλου του Νέου στο χωριό του Αγίου Λαυρεντίου. Περισσότερα στοιχεία για την οικογενειακή του κατάσταση δεν υπάρχουν, πάντως ο Δανιήλ έμαθε τα πρώτα γράμματα στον Άγιο Λαυρέντιο και μετά πρωτοήλθε σε επαφή με τα γράμματα σπουδάζοντας στη Σχολή της Ζαγοράς στη Ζαγορά.[10] Στη συνέχεια πήγε στη Γερμανία και την Ολλανδία και συμπλήρωσε τις πολυετείς σπουδές του.[10]

Δάσκαλος στα Αμπελάκια και τον Άγιο Λαυρέντιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν επέστρεψε από τις σπουδές του πήγε στα Αμπελάκια της Όσσας και δίδαξε εκεί για κάποια χρόνια (υπάρχουν ασαφείς χρονολογίες για το πότε έγινε αυτό ακριβώς: Είτε για 2, είτε 4 χρόνια ή τα έτη 1806-1810 ή τα έτη 1814-1816).[10] Αμέσως μετά, οι συγχωριανοί του από τον Άγιο Λαυρέντιο τον κάλεσαν να διδάξει στα παιδιά τους. Αυτός ανταποκρίθηκε και δίδαξε στο εκεί σχολείο, τη Φιλοσοφική Σχολή Νεοφύτου,[11] η οποία είχε έδρα στο ξωκλήσι-μετόχι του Αγίου Νικολάου. Αργότερα στα 1816 αναλαμβάνει σχολάρχης του ίδιου σχολείου, που στο μεταξύ, μεταφέρθηκε στο χωριό Άγιο Λαυρέντιο.[12]

Ενώ οι συγχωριανοί του τον ανέφεραν ως ο «σοφός», οι αντίπαλοί του, πιθανόν από το χώρο του Διαφωτισμού, με τους οποίους δεν συνεργάστηκε του είχαν βγάλει το παρατσούκλι «ψόφος».[10]

Στα 1821 αναγκάστηκε να φύγει για τη Βενετία,[10] καθώς όντας μέλος στη Φιλική Εταιρεία, είχε πιθανόν προδοθεί στους Τούρκους της περιοχής.

Στη Βενετία και τη Μπολόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φεύγοντας απ’ το Πήλιο, πηγαίνει στη Βενετία. Εκεί γνωρίζεται[10] με το διάκονο και λόγιο Κωνσταντίνο Τυπάλδο, τον μετέπειτα πρώτο σχολάρχη της Θεολογικής Σχολής Χάλκης (1844-1864). Την ίδια περίοδο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας της Βενετίας ήταν ο Ζαγοριανός Αλεξ. Νικολαΐδης, ο οποίος τον συνέδραμε καθοριστικά.. Ο Αλεξ. Νικολαΐδης βοήθησε τον Δανιήλ Μάγνη να πάρει υποτροφία από τον Βρετανό (Άγγλο) Φρέντερικ Νορθ, λόρδο του Γκίλφορντ (γνωστό και ως Φρειδερίκο Νορθ Γκίλφορντ), φιλέλληνα, ιστορικό και ιδρυτή της Ιόνιας Ακαδημίας της Κέρκυρας, προκειμένου να κάνει θεολογικές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια.[10] Σκοπός του λόρδου ήταν ο Δανιήλ να διδάξει κάποια στιγμή στην Ιόνια Ακαδημία, αλλά το 1827 ο Γκίλφορντ απεβίωσε και το σχέδιό του αυτό δεν πραγματοποιήθηκε. Εν τω μεταξύ ο Δανιήλ χειροτονήθηκε διάκονος, σε άγνωστο χρόνο και τόπο.

Σπουδές θεολογίας στο Κάρλοβιτς της Κροατίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρέμεινε για λίγο στη Βενετία και στη συνέχεια σπούδασε θεολογία, από το 1826 ως το 1831, στην Ακαδημία του Κάρλοβιτς (Karlóca) της Κροατίας (τότε βρισκόταν σε εδάφη της Αυστροουγγαρίας), ενώ έμαθε τη σλαβική γλώσσα δίπλα σε διάφορους Ρώσους θεολόγους.[10]

Δάσκαλος στο Λιβόρνο και τη Βενετία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο μεταξύ 1831-1833, βρίσκεται στο Λιβόρνο της Ιταλίας και διδάσκει στο εκεί σχολείο. Έπειτα μετακινείται εκ νέου στην Βενετία, όπου και εξέδωσε δύο βιβλία του, τη «Γραμματική και Μαθήματα της Λατινικής» και το «Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν Λεξικόν», το 1834.[10]

Στην Κεφαλονιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1836 μετέβη στην Κεφαλονιά, αλλά δεν είναι σαφές τι ακριβώς έκανε το διάστημα αυτό εκεί.[10]

Στην Κωνσταντινούπολη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε επιστολή του, της 25ης Δεκεμβρίου 1839, προς τον Κωνσταντίνο Οικονόμο ο Σαμουήλ Μητροπολίτης πρώην Μεσημβρίας,[13][14] αναφέρει ότι περί το 1837 ο Δανιήλ Μάγνης συνεργάστηκε στην Κωνσταντινούπολη με την Εκκλησιαστική Επιτροπή, στη συνέχεια έφυγε εκ νέου για την Ευρώπη και όταν επέστρεψε διορίστηκε προσωρινά σχολάρχης, από τον Οκτώβριο του 1839 ως τις 14 Ιουνίου 1840, στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη.[10]

Στο Άγιον Όρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το 1845, έγινε Σχολάρχης, για μια τριετία, ως το 1848, στην Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιον Όρος.[10]

Στον Άγιο Λαυρέντιο Μαγνησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ενδιάμεσα χρόνια 1840-1845 και 1848-1853, πιθανόν να επανήλθε στον Άγιο Λαυρέντιο Μαγνησίας.[10]

Διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δανιήλ ο Μάγνης, διορίστηκε διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής[15] για μια πεντάμηνη περίοδο από την 1η Νοεμβρίου 1853 ως την 1η Απριλίου 1854. Έφυγε παραιτούμενος, μαζί με άλλους Κωνσταντινουπολίτες εκπαιδευτικούς, «λόγω πολιτικών ανωμαλιών».[10]

Ταξίδια στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταξιδεύει, το 1854 για λίγο στην Αθήνα, όπου τον συναντά εκεί ο οπλαρχηγός συμπατριώτης του Δημήτριος Διανέλλος. Επίσης το 1854 βρίσκεται για μικρό μάλλον χρονικό διάστημα και διαμένει στη Θεσσαλονίκη.[10]

Το τέλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1854 και για τα επόμενα δύο χρόνια ως το θάνατό του στα 1856, επανήλθε και έζησε στην Κωνσταντινούπολη.[10]

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Mágnīs, Daniīl D. (1769-1856)
  2. Σωκράτης Κ. Βάμβακος, "Ιστορία του χωρίου Άγιος Λαυρέντιος του Βόλου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον", [χ.ε.], Αθήναι 1927, σελ. 34
  3. Μάγνης, Νικόλαος
  4. Νικόλαος Ι. Μάγνης, "Περιήγησις ή τοπογραφία της Θεσσαλίας και Θετταλικής Μαγνησίας. Και της μεν Θεσσαλίας εν επιτομή της δε Μαγνησίας εν εκτάσει", Καραβία, Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις, Αθήνα 1985.
  5. Αγαθάγγελος ο Μάγνης
  6. Αγαθάγγελος ο Μάγνης, "Αι δραματικαί περιπέτειαι Δράμας μέχρι της απελευθερώσεως αυτής. Ήτοι από της 1 Ιουνίου μέχρι της 1 Ιουλίου 1913", Μητροπολίτου Δράμας και Ζιχνών κ.κ. Αγαθαγγέλου του Μάγνητος, εκδόσεις "Πελασγός", Αθήνα 2002, ISBN 960-522-147-0, ISBN-13 978-960-522-147-8
  7. Κωνσταντινίδης Κωνσταντίνος - Ψευδώνυμο: Μάγνης Πέτρος (1880-1953) Αρχειοθετήθηκε 2020-10-20 στο Wayback Machine., στην ιστοσελίδα: www.ekebi.gr
  8. "Πέτρος Μάγνης (1880-1953): ένας αιγυπτιώτης λυρικός ποιητής", Κωνσταντίνος Γ. Κωνσταντινίδης, στην ιστοσελίδα: ekalexandria.org της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας.
  9. [...] "Από τον Άγιο Λαυρέντιο, επίσης κατάγονταν ο λόγιος Δανιήλ ο Μάγνης (19ος αι.), ο οποίος δίδαξε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης, στην Αθωνιάδα Σχολή, στην Σχολή Αμπελακίων, κ.ά. Ο ίδιος διετέλεσε και διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής κατά την περίοδο 1853–54". [...] Άγιος Λαυρέντιος - Ο τόπος και η ιστορία του, στην ιστοσελίδα: www.yallou.com
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 Βαλωμένος Νικόλαος-Βαρτιβάν Κωνσταντίνου, Σελ. 40-41.
  11. Βαλωμένος Νικόλαος-Βαρτιβάν Κωνσταντίνου, "Παιδεία και πολιτισμός στο Πήλιο. Η περίπτωση του Αγίου Λαυρεντίου" (pdf), "Education and Culture in Pelion. The case of Agios Lavredios." (Μεταπτυχιακή Διατριβή - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, επιβλέπων καθηγητής: Αθανάσιος Καραθανάσης), Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 29-30: [...] "Βέβαια και μεταξύ των ετών 1766-1769 λειτουργούσε στη μονή [Αγίου Λαυρεντίου] η «Σχολή του Νεοφύτου», ενώ το 1816 λειτούργησε αξιόλογο σχολείο στο οποίο δίδαξαν οι λόγιοι Δανιήλ Μάγνης, Ζήσης Θεοδοσιάδης Παχάρνικος και ο Δημήτριος ο «Λογιότατος»". [...] (με πηγή επίσης από: Γιάννης Κορδάτος, «Ιστορία της Επαρχίας Βόλου και Αγιάς», Αθήνα 1960, σελ. 591).
  12. Βαλωμένος Νικόλαος-Βαρτιβάν Κωνσταντίνου, "Παιδεία και πολιτισμός στο Πήλιο. Η περίπτωση του Αγίου Λαυρεντίου" (pdf), "Education and Culture in Pelion. The case of Agios Lavredios." (Μεταπτυχιακή Διατριβή - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, επιβλέπων καθηγητής: Αθανάσιος Καραθανάσης), Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 51-52: [...] "Ο Άγιος Λαυρέντιος υπήρξε από τα χωριά με πλούσια παράδοση σε θέματα παιδείας και εκπαίδευσης, με την ιερά μονή του Αγίου Λαυρεντίου να παίζει το ρόλο εκπαιδευτηρίου. Κάπου στα μέσα του 18ου αιώνα λειτούργησε σχολείο «Κοινών Γραμμάτων» στο χωριό, ενώ σύμφωνα και με το Σωκράτη Βαμβάκο στο μοναστήρι λειτούργησε σχολή ακμάζουσα μεταξύ των ετών 1766-1799, η λεγομένη «του Νεοφύτου». Κατόπιν συστάθηκε υπό του Δοσιθέου του Β’, του «φιλοσόφου», Φιλοσοφική σχολή. Η σχολή αυτή έδρευε αρχικά στο μοναστήρι, αλλά αργότερα μεταφέρθηκε στο κάτωθεν του χωριού, βορειοδυτικά κείμενο ξωκλήσι-μετόχι της μονής του Αγίου Νικολάου. Σχολάρχης της σχολής αυτής υπήρξε ο Δανιήλ Μάγνης. Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί πως ο ιστορικός Γ. Κορδάτος δε συμφωνεί με την παράδοση αυτή της σύστασης φιλοσοφικής σχολής από το Δοσίθεο. Το 1816 πάντως, συστάθηκε Ελληνικό Σχολείο στο οποίο δίδαξαν πέραν του Δανιήλ Μάγνη και άλλοι δύο σπουδαίοι αγιολαυρεντίτες διδάσκαλοι της εποχής, ο Ζήσης Θεοδοσιάδης Παχάρνικος και ο Δημήτριος ο Λογιώτατος. Ο Παχάρνικος μάλιστα, ο οποίος δίδαξε ξανά στο χωριό από το 1831 μέχρι το θάνατό του, το 1849, υπηρέτησε ως διδάσκαλος και στο αλληλοδιδακτικό σχολείο που λειτουργούσε από το 1842 μέχρι το 1844. Κι επειδή στο αλληλοδιδακτικό φοιτούσαν μόνο αγόρια, λειτούργησε παράλληλα για τα κορίτσια Παρθεναγωγείο από το 1860 ως το 1880". [...]
  13. Επιστολή Σαμουήλ πρώην Μεσημβρίας προς Κων. Οικονόμο. (Αρχείο Οικονόμου~IV~0458)[νεκρός σύνδεσμος], [...] Σε επιστολή του, της 25ης Δεκεμβρίου 1839, προς τον Κωνσταντίνο Οικονόμο ο Σαμουήλ πρώην Μεσημβρίας "απαντώτας σε σχετική ερώτηση του Οικονόμου αναφέρει ότι πριν δυο χρόνια, ο Δανιήλ Μάγνης συνεργάστηκε στην Κωνσταντινούπολη με την Εκκλησιαστική Επιτροπή, στη συνέχεια έφυγε για την Ευρώπη και όταν επέστρεψε διορίστηκε προσωρινά σχολάρχης στη Χάλκη". [...] Ακαδημία Αθηνών, Αρχειακή συλλογή KEMNE - Αρχείο Οικονόμου - IV~0458.
  14. Magnis (Daniel), directeur de l'école commerciale de Chalki
  15. Magnis (Daniel), directeur de l'école de Phanari

Πηγές - ενδεικτική βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νικόλαος-Βαρτιβάν Βαλωμένος, "Παιδεία και πολιτισμός στο Πήλιο. Η περίπτωση του Αγίου Λαυρεντίου" (pdf), "Education and Culture in Pelion. The case of Agios Lavredios." (Μεταπτυχιακή Διατριβή - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, επιβλέπων καθηγητής: Αθανάσιος Καραθανάσης), Θεσσαλονίκη 2010,
  • Σωκράτης Κ. Βάμβακος, "Ιστορία του χωρίου Άγιος Λαυρέντιος του Βόλου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον", [χ.ε.], Αθήναι 1927,
  • Δ. Γιαννούλης(πρωτοπρεσβύτερος), “Παρακλητικός κανών του Αγίου Αποστόλου του Νέου”, Άγιος Λαυρέντιος 2004,
  • Β. Γιασιράνη-Κυρίτση, «Ο Πηλιορείτης γιατρός Κώστας Στέλλος», Αγριά 2001,
  • Ελ. Γούση, “Στης γιαγιάς μας το χωριό (Άγιος Λαυρέντιος Πηλίου)”, Βόλος 1995,
  • Γυναικείος Σύλλογος Αγίου Λαυρεντίου, “Άγιος Λαυρέντιος, ένα Πηλιορείτικο χωριό”, Θεσσαλονίκη 2002,
  • Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης, "Ακολουθία του Οσίου Λαυρεντίου του Μεγάλου", 1901,
  • Απ. Ζαχαρός, “Ο Άγιος Νεομάρτυς Απόστολος ο Νέος”, Κατερίνη 2004,.
  • Γ. Θωμάς, “Εκπαιδευτικές προσπάθειες στο τουρκοκρατούμενο Πήλιο”, ανάτυπο από το περιοδικό “Θεσσαλικό Ημερολόγιο” τόμος Ε΄,
  • Αθανάσιος Καραθανάσης, “Λόγιοι εξ’ Αγίου Λαυρεντίου Λαυρεντίου – Ένα σχεδίασμα”, περιοδική έκδοση «Μαγνησία», Βόλος, 2005, τεύχος 4, σελ. 97-102,
  • Γιάννης Κορδάτος, “Ιστορία της Επαρχίας Βόλου και Αγιάς”, Αθήνα 1960,
  • Ρέα Λεωνιδοπούλου-Στυλιανού, "Τό "Ἑλληνομουσεῖο" στή Ζαγορά τοῦ Πηλίου", Εκδότης: Τεχνικά Χρονικά, [Ἀθῆναι] 1975
  • Ρέα Λεωνιδοπούλου-Στυλιανού, “Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική”, τόμος 6ος, (Θεσσαλία-Ήπειρος), Εκδότης: "Μέλισσα", Ἀθήνα 1988,
  • Ρέα Λεωνιδοπούλου-Στυλιανού, “Πήλιο", Εκδότης: "Μέλισσα", Ἀθήνα 1992, ISBN 960-204-126-9
  • Κώστας Λιάπης, “Η Παιδεία στο τουρκοκρατούμενο Πήλιο πριν απ’ την εθνεγερσία του Εικοσιένα”, Βόλος, 1988,
  • Κίτσος Α. Μακρής, “Η λαϊκή τέχνη του Πηλίου”, εκδ. "Μέλισσα", Αθήνα 1976,
  • Θ. Μαλακασοπούλου , “Ιστορική πορεία στα χρονικά της Ι.Μ. Αγίου Λαυρεντίου”, Βόλος 1998,.
  • Γιάννης Μουγογιάννης, “Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης, ο κοσμοκαλόγερος του Βόλου”, Βόλος 1976,
  • Δ. Ξενάκης, "Εξέχουσαι φυσιογνωμίαι εν Πηλίω & Βόλω, κατά την ΙΘ΄ εκατονταετηρίδα", Βόλος 1933,
  • Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, "Το χρονικόν της εν Πηλίου μονής του Αγίου Λαυρεντίου”, Αθήναι 1976,
  • Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, "Το Πήλιο δεύτερο Άγιον Όρος της Ελλάδος στα βυζαντινά χρόνια", Εκδότης: Κοινότητα Μακρινίτσας, Βόλος 2002,
  • Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, "Η Μαγνησία και το Πήλιο στον ύστερο Μεσαίωνα (1204-1423)", [χ.ε.], Βόλος 1998,
  • Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, "Οι Μελισσηνοί της Δημητριάδας κτήτορες Ι. Μονών", Εκδότης Παπαζήσης, Αθήνα 1989,
  • Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, "Το χρονικό του Αγίου Λαυρεντίου, 14ος-19ος αιώνες”, Αθήνα 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]