Αναξαγόρειος Σχολή (Βουρλά)
Η Αναξαγόρειος Σχολή ήταν ελληνική σχολή, η οποία λειτουργούσε στα Βουρλά της Μικράς Ασίας, την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχικώς γνωστό ως «Σχολείο της Παναγίας», λόγω των οικονομικών ενισχύσεων τις οποίες δεχόταν από την ομώνυμη τοπική ενορία, πλησίον της οποίας και βρισκόταν γεωγραφικά, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, το εκπαιδευτικό ίδρυμα μετονομάστηκε λαμβάνοντας την ονομασία υπό την οποία, στη συνέχεια, κατέστη γνωστό, ως «Αναξαγόρείος Σχολή»[1].
Ιστορία και περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιδρυθείσα το 1760, κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας της τοπικής ελληνικής κοινότητας, της οποίας ηγήθηκε ο εδρεύων στη Σμύρνη και καταγόμενος από τη Μονεμβασιά της Πελοποννήσου έμπορος, Χατζηνικολής Χρυσογιάννης, η συγκεκριμένη σχολή αποτέλεσε το παλαιότερο χρονικά εκπαιδευτικό ίδρυμα του ορθόδοξου πληθυσμού της πόλης[1].
Το 1780, ανεγέρθηκε το πρώτο χρονικά ιδιόκτητο κτίριο της σχολής, υπό τη διεύθυνση και καθοδήγηση του μοναχού και διδασκάλου Καλλίνικου[1].
Κατά τη διάρκεια της περιόδου της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ελέω και των αντιποίνων που υπέστησαν οι ελληνικοί πληθυσμοί των ασιατικών εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λόγω της εξεγέρσεως των ομοεθνών τους, η σχολή έπαυσε τη λειτουργία της[1].
Το 1850, ανεγέρθηκε νέο επιπρόσθετο κτίριο, αποτελούμενο από δύο ορόφους και έχων σχήμα Π, σε κοντινή απόσταση του παλαιότερης χρονολογίας αρχικού, κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας του Μητροπολίτη Βιδίνης, Κυρίλλου Μπαξελή, καθώς και του Χατζή Νικήτα Μπάρμπογλου, με το απαιτούμενο υπέρ της ανεγέρσεως χρηματικό ποσό να συγκεντρώνεται κατόπιν σχετικών προσπαθειών των τοπικών ενοριών της Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου[1].
Στις 20 Φεβρουαρίου 1892, πραγματοποιήθηκαν επεκτατικές εργασίες επί του κτιρίου της σχολής, με την προσθήκη δυτικής πτέρυγας, η οποία και φιλοξένησε το τοπικό αρρεναγωγείο[1]. Παράλληλα, μεταξύ του 1908 και του 1910, ανεγέρθηκε, επιπροσθέτως, ανατολική πτέρυγα του κτιρίου του εκπαιδευτικού ιδρύματος, υπό τη χρηματοδότηση της ελληνικής τοπικής κοινότητας, ελέω της αυξήσεως του αριθμού των μαθητών, η οποία απαιτούσε, ως αποτέλεσμα, αύξηση της χωρητικότητας του τελευταίου[1].
Μετά το πέρας των συγκεκριμένων εκτεταμένης κλίμακας εργασιών, η σχολή, πλέον, είχε διαστάσεις της τάξεως των 64 μέτρων μήκους, 24 μέτρων πλάτους, καθώς και 18 μέτρων ύψους[1]. Παράλληλα, διέθετε, συνολικά, δύο προσόψεις, εκ των οποίων η πρώτη ήταν του αρρεναγωγείου, ενώ η δεύτερη ήταν του παρθεναγωγείου[1].
Κατά τη διάρκεια της περιόδου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το κτίριο της σχολής επιτάχθηκε από τις τοπικές οθωμανικές αρχές και χρησιμοποιήθηκε ως στρατώνας για λογαριασμό του οθωμανικού στρατού[1]. Κατά τα τέλη του 1916, κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της πόλης των Βουρλών από αγγλικό στόλο, το κτίριο της σχολής υπέστη σημαντικές ζημιές[1].
Το 1918, μετά το πέρας των πολεμικών συγκρούσεων και έπειτα από την αποκατάσταση των ζημιών οι οποίες είχαν προκληθεί από τους αγγλικούς βομβαρδισμούς, η σχολή λειτούργησε εκ νέου, προτού, ωστόσο, παύσει οριστικά τη λειτουργία της το 1922, έπειτα από την Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς και την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, η οποία και ακολούθησε[1].
Οργάνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχικώς βασιζόμενη στο ήδη προϋπάρχον σύστημα διδασκαλίας της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και αποτελούμενη, συνολικά, από δύο τμήματα, το «Ελληνομουσείον και Ευαγγελικών εντολών» και το «Πεζών και κοινών γραμμάτων παιδαγωγικόν», η Αναξαγόρειος Σχολή ακολουθούσε την εκπαιδευτική μέθοδο της αλληλοδιδασκαλίας[1].
Με απώτερο σκοπό την εύρυθμη λειτουργία της σχολής, συνολικά, τέσσερις επίτροποι υφίσταντο, οι οποίοι και ήσαν υπεύθυνοι για τον έλεγχο της διαγωγής των μαθητών[1]. Στη συνέχεια, ο αριθμός τους αυξήθηκε σε, συνολικά, επτά, γεγονός το οποίο και αντικατοπτρίζει τον συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό μαθητών του εκπαιδευτικού ιδρύματος[1].
Κατά τις απαρχές του 20ού αιώνα, η σχολή ήταν χωρισμένη σε αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, των οποίων το διδασκαλικό προσωπικό αποτελείτο, συνολικά, από 13 δασκάλους και 9 δασκάλες, οι οποίοι και ήσαν υπεύθυνοι για μαθητικό πληθυσμό της τάξεως των, συνολικά, 800 μαθητών[1]. Κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 1921-1922, το διδασκαλικό προσωπικό του αρρεναγωγείου αποτελείτο, συνολικά, από 13 δασκάλους και δύο δασκάλες, ενώ το διδασκαλικό προσωπικό του παρθεναγωγείου αποτελείτο, συνολικά, από 14 δασκάλες, με τον μαθητικό πληθυσμό του αρρεναγωγείου να υπολογίζεται, συνολικά, στους 1064 μαθητές, ενώ τον μαθητικό πληθυσμό του παρθεναγωγείου να υπολογίζεται, συνολικά, στις 618 μαθήτριες[1].
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Shariat-Panahi, S. Mohammad T. (9 Σεπτεμβρίου 2010). «Βουρλά». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2023.
