Αναβάτης σε άρμα (Μουσείο Ακρόπολης αρ. 1342)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Αναβάτης σε άρμα | |
|---|---|
 Θεότητα που ανεβαίνει σε άρμα | |
| Ονομασία | Αναβάτης σε άρμα |
| Έτος δημιουργίας | 5ος αι. π.Χ. |
| Είδος | ανάγλυφο |
| Διαστάσεις | 1,205 x 1,075 εκ. |
| Μουσείο | Μουσείο Ακρόπολης |
| Αριθμός καταλόγου | 1342
 |
| δεδομένα | |
Η ανάγλυφη πλάκα με παράσταση θεότητας που ανεβαίνει σε άρμα στόλιζε άλλοτε τη ζωφόρο του παλιού ναού της Ακρόπολης και φιλοξενείται σήμερα στο Μουσείο Ακρόπολης με αριθμό καταλόγου 1342. Τα δύο κομμάτια που σώζονται βρέθηκαν κοντά στην Κλεψύδρα το 1822 και στην ανατολική πλευρά του Παρθενώνα τα έτη 1859 και 1860 αντίστοιχα.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι κατασκευασμένα από νησιώτικο μάρμαρο. Βρέθηκαν δύο κομμάτια του και ανασυγκολλήθηκε αφήνοντας κενό την επάνω δεξιά γωνία. Η όλη επιφάνεια παρουσιάζει σοβαρές φθορές τόσο από καιρική διάβρωση, όσο και από βίαια επίδραση.
Το ανάγλυφο εικονίζει έναν αναβάτη να μπαίνει σε τέθριππο άρμα με το αριστερό πόδι. Είναι στραμμένος προς τα δεξιά. Στα χέρια που είναι παρατεταμένα με φυσικό τρόπο προς τα εμπρός κρατάει τα ινία. Το κεφάλι και το επάνω μέρος του σώματος έχουν ελαφρά κλίση προς τα εμπρός. Από το τέθριππο εικονίζονται οι ουρές και τα πίσω πόδια των τεσσάρων ίππων, ο κάδος του άρματος που φέρει κιγκλίδωμα με βοηθητική χειρολαβή, καθώς και ο τροχός. Ο επιβάτης του είναι ντυμένος με χιτώνα ιωνικού ρυθμού, με κόλπο και παρυφή, και ιμάτιο ριγμένο σαν κασκόλ επάνω στους ώμους. Η κόμη καταλήγει σε αλογουρά σιγμοειδούς σχήματος, τον λεγόμενο κρόβυλο ή κόρυμβο. Το πρόσωπο είναι άμουσο.
Ερμηνεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το θέμα του αναβάτη σε άρμα είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Γνωστή είναι η απεικόνιση του Αμφιάρραου στη σαρκοφάγο του Κύψελου.
Λόγω της φθοράς στο πρόσωπο, ο αναβάτης ερμηνεύτηκε ως Θεά Αθηνά, Νίκη, Απόλλων, ή ακόμα και νικητής των Παναθηναίων. Τα γενικά χαρακτηριστικά του σώματος όμως δείχνουν περισσότερο ανδρικά, ενώ η χαρακτηριστική κόμη είναι γνωστή και από άλλα έργα γλυπτικής που εικονίζουν άνδρες.
Ιστορική τοποθέτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτιμάται ότι το έργο ετούτο κατασκευάστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. Πιστεύεται ότι η ανάγλυφη πλάκα ήταν μέρος της ζωφόρου του αρχαίου ναού της Ακρόπολης, ενώ ο Χανς Σράντερ υποστήριξε ότι ήταν μέρος της ζωφόρου του Εκατομβηδώνα, ναός που επέζησε της Περσικής επιδρομής και συνέχισε να υπάρχει για πολλούς αιώνες στην Ακρόπολη.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Guy Dickens, Μουσείον Ακροπόλεως (1912). Catalogue of the Acropolis museum. Cambridge: at the University Press. σελίδες 275-278. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2011.
- Ισμήνη Τριάντη (1998). Το Μουσείο Ακροπόλεως. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ. σελ. 76. ISBN 960-7169-84-0. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2011.
- Γουόλτερ Γούντμπερν Χάιντ (1871-1966) (1921). Olympic victor monuments and Greek athletic art (1921). Ουάσιγκτον: Carnegie Institution of Washington. σελίδες 269-271. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2011.