Αλίντα Βάλι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλίντα Βάλι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Alida Valli (Ιταλικά)
Γέννηση31  Μαΐου 1921[1][2][3]
Πούλα
Θάνατος22  Απριλίου 2006[4][1][2]
Ρώμη[5][6]
Τόπος ταφήςΚάμπο Βεράνο
ΚατοικίαΒασίλειο της Ιταλίας
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2006)
Βασίλειο της Ιταλίας (1921–1946)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[7][8]
ΣπουδέςΠειραματικό Κέντρο Κινηματογράφου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατραγουδίστρια
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός ταινιών
Περίοδος ακμής1934 - 2002
Οικογένεια
ΣύζυγοςGiancarlo Zagni (έως 1969)
Oscar De Mejo (1944–1952)
ΤέκναCarlo De Mejo
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςDavid di Donatello Award for Lifetime Achievement (1991)
Gamajun International Award (1990)[9]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η .(ιταλικά: Αλίντα Μαρία Λόρα, Αλτενμπούργκερ φον Μάρκενσταϊν-Φράουενμπεργκ 31 Μαΐου 1921 – 22 Απριλίου 2006), περισσότερο γνωστή με το καλλιτεχνικό της όνομα Αλίντα Βάλι (ιταλικά: Alida Valli), ήταν Ιταλίδα ηθοποιός που εμφανίστηκε σε περισσότερες από 100 ταινίες σε μια 70χρονη καριέρα, από τη δεκαετία του 1930 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια του ιταλικού κινηματογράφου κατά τη διάρκεια της φασιστικής εποχής, κάποτε ονομάστηκε «η πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο» από τον Μπενίτο Μουσολίνι, αλλά κατάφερε να συνεχίσει να έχει διεθνή επιτυχία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [10] [11] Σύμφωνα με τον Φρεντερίκ Μιτεράν, η Βάλι ήταν η μόνη ηθοποιός στην Ευρώπη που συναγωνιζόταν τη Μαρλέν Ντίτριχ και την Γκρέτα Γκάρμπο.

Η Βάλι συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς σκηνοθέτες τόσο στην Ιταλία όσο και στο εξωτερικό, όπως οι Άλφρεντ Χίτσκοκ (Υπόθεση Παραντάιν, 1947), Κάρολ Ριντ (Ο τρίτος άνθρωπος, 1949), Λουκίνο Βισκόντι (Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη, 1954), Μικελάντζελο Αντονιόνι (Η κραυγή, 1957) Πιερ Πάολο Παζολίνι (Βασιλεύς Οιδίπους, ο γιις της μοίρας, 1967), Μάριο Μπάβα (Η Λίζα και ο Σατανάς, 1974), Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (1900, 1976, Το φεγγάρι, 1979) και Ντάριο Αρτζέντο (Suspiria, 1977). Όσο ήταν εν ζωή, η Βάλι αναγορεύτηκε Ιππότης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας και έλαβε Χρυσό Λέοντα για τη συνολική της συνεισφορά στον κινηματογράφο στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1997.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βάλι γεννήθηκε στην Πόλα της Ίστριας στην Ιταλία (σημερινή Πούλα της Κροατίας και μέχρι το 1918 μέρος της Αυστροουγγαρίας). Ήταν αυστριακής, σλοβενικής και ιταλικής καταγωγής, αν και «ποτέ δεν θεωρήθηκε οτιδήποτε άλλο εκτός από Ιταλίδα». [12] Ο παππούς της από την πλευρά του πατέρα της ήταν ο βαρόνος Λουίτζι Αλτενμπούργκερ, Ιταλοαυστριακός από το Τρέντο, ευγενούς καταγωγής. Η γιαγιά της από την πλευρά του πατέρα της ήταν η Ελίζα Τομάζι από το Τρέντο, ξαδέρφη του γερουσιαστή Έτορε Τολομέι από τη Ρώμη. Η μητέρα της Βάλι, Σίλβια Ομπερέκερ Ντελαμαρτίνα, γεννημένη στην Πόλα, ήταν μια «πολιτιστικά εκλεπτυσμένη» νοικοκυρά μισής σλοβενοϊταλικής καταγωγής. [13] [12] Η μητέρα της Βάλι ήταν η κόρη του Φέλιξ Ομπερέκερ από το Λάιμπαχ της Αυστρίας (σημερινή Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας) και της Βιρτζίνια Ντελαμαρτίνα από την Πόλα της Ίστριας (τότε μέρος της Αυστροουγγαρίας). Ο θείος της μητέρας της Βάλι από, Ροντόλφο, ήταν στενός φίλος του Γκαμπριέλε Ντ' Ανούντσιο.

Η Βάλι ήταν πολύγλωσση. Μεγάλωσε μιλώντας σλοβενικά, ιταλικά και γερμανικά και μιλούσε επίσης άπταιστα σερβοκροατικά, γαλλικά και αγγλικά. Σε ευρωπαϊκές ταινίες με διεθνή καστ ηχογραφούσε τακτικά τους διαλόγους της στη γλώσσα των ηθοποιών που έπαιζαν απέναντί της και στη συνέχεια μεταγλωττιζόταν (συνήθως στα ιταλικά).

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βάλι με τον Φάρλεϊ Γκρέιντζερ σε μια σκηνή από την ταινία του 1954 Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη

Πνευματικά προικισμένη, στα δεκαπέντε της η Βάλι πήγε στη Ρώμη, όπου παρακολούθησε το Centro Sperimentale di Cinematografia, την παλαιότερη σχολή για ηθοποιούς και σκηνοθέτες κινηματογράφου στη Δυτική Ευρώπη και μια από τις πιο διάσημες σχολές μέχρι σήμερα. Εκείνη την εποχή ζούσε με τον θείο της, Έτορε Τολομέι. Η Βάλι ξεκίνησε την κινηματογραφική της καριέρα το 1934, με την ταινία Il cappello a tre punte. Η πρώτη της μεγάλη επιτυχία ήρθε με την ταινία Mille lire al mese (1939). Μετά από πολλούς ρόλους σε κωμωδίες, βρήκε την επιτυχία ως δραματική ηθοποιός στο Θανάσιμο μίσος (1941), σε σκηνοθεσία Μάριο Σολντάτι, για το οποίο κέρδισε ειδικό βραβείο καλύτερης ερμηνείας στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες, μεταξύ των οποίων τα Απόψε ουδέν νεότερο (1942) και το δίπτυχο Noi Vivi / Addio Kira! (1942) (βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα της Άιν Ραντ). Αυτές οι δύο τελευταίες ταινίες παραλίγο να λογοκριθούν από την ιταλική κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι, αλλά τελικά επιτράπηκαν επειδή το μυθιστόρημα στο οποίο βασίστηκαν ήταν αντισοβιετικό. Οι ταινίες ήταν επιτυχημένες και το κοινό συνειδητοποίησε εύκολα ότι ήταν τόσο ενάντια στον φασισμό όσο και στον κομμουνισμό. Αρκετές εβδομάδες αργότερα, ωστόσο, οι ταινίες αποσύρθηκαν από τις αίθουσες καθώς οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας, που αποστρέφονταν τον κομμουνισμό, ανακάλυψαν ότι η ιστορία έκρυβε και αντιφασιστικό μήνυμα.

Ο Φρανκ Σινάτρα με τη Βάλι, γύρω στη δεκαετία του 1940

Μετά τα 20 χρόνια της, ήδη θεωρούμενη ευρέως ως η «πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο», η Βάλι έκανε καριέρα σε αγγλόφωνες ταινίες μέσω του Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ, ο οποίος έσπευσε να υπογράψει μαζί της συμβόλαιο, νομίζοντας ότι είχε βρει μια δεύτερη Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Στο Χόλιγουντ έπαιξε σε μεγάλες επιτυχίες και αξέχαστες ταινίες, όπως Υπόθεση Παραντάιν (1947) του Άλφρεντ Χίτσκοκ με τον Γκρέγκορι Πεκ, Φρεντ Μακμάρεϊ και Φρανκ Σινάτρα (στον πρώτο του μη μουσικό ρόλο), Χαμένος άγγελος (1948) δίπλα στους Όρσον Γουέλς και Τζόζεφ Κότεν και Ο τρίτος άνθρωπος (1949) του Κάρολ Ριντ, που θεωρείται μια από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκεν ποτέ παγκοσμίως και η επιλογή του Βρετανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου ως η καλύτερη βρετανική ταινία όλων των εποχών. Η ηθοποιός δεν μπορούσε να ανεχθεί τους αυστηρούς κανόνες του Σέλζνικ, ο οποίος επέβαλε απόλυτο έλεγχο στους ηθοποιούς του και κατάφερε να σπάσει το συμβόλαιό της, αν και με υψηλή ρήτρα.

Η Βάλι επέστρεψε στην Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και πρωταγωνίστησε σε πολλές γαλλικές και ιταλικές ταινίες. Το 1954 γνώρισε μεγάλη επιτυχία στο μελόδραμα Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη, σε σκηνοθεσία του Λουκίνο Βισκόντι. Σε εκείνη την ταινία, που διαδραματίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα στη Βενετία κατά τη διάρκεια του ιταλικής ενοποίησης, υποδυόταν μια Βενετσιάνα κόμισσα διχασμένη ανάμεσα στα πατριωτικά ιδανικά και στον εξωσυζυγικό έρωτα για έναν αξιωματικό (Φάρλεϊ Γκρέιντζερ) των αυστρουγγρικών δυνάμεων κατοχής.

Το 1956, η Βάλι αποφάσισε να σταματήσει να γυρίζει ταινίες, δίνοντας το βάρος της στο θέατρο. Ήταν επικεφαλής ενός θιάσου που ανέβαζε έργα του Μπρόντγουεϊ στην Ιταλία.

Αργότερα, η Βάλι εμφανίστηκε στην ταινία τρόμου Μάτια χωρίς πρόσωπο (Les Yeux sans visage, 1959). Από τη δεκαετία του 1960, δούλεψε σε πολλές ταινίες με διακεκριμένους σκηνοθέτες, όπως Βασιλεύς Οιδίπους, ο γιος της μοίρας του Πιερ Πάολο Παζολίνι (1967), Η στρατηγική της αράχνης (1970) και 1900 (1976) του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, και Suspiria του Ντάριο Αρτζέντο (1977). Ο τελευταίος της ρόλος στον κινηματογράφο ήταν στο Semana Santa (2001), με Μίρα Σορβίνο. Στην Ιταλία, ήταν επίσης γνωστή για τις θεατρικές της εμφανίσεις σε έργα των Χένρικ Ίψεν, Λουίτζι Πιραντέλλο, Τζον Όσμπορν, Άρθουρ Μίλερ και άλλων. Στο 54ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας το 1997 η Βάλι κέρδισε Χρυσό Λέοντα για το σύνολο της καριέρας της.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βάλι με τον Όσκαρ ντε Μέχο

Ο εφηβικός έρωτας της Βάλι, Κάρλο Κουνιάσκα, ήταν διάσημος Ιταλός πιλότος ακροβατικών. Υπηρέτησε ως πιλότος μαχητικών στη Regia Aeronautica και σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μιας αποστολής πάνω από το βρετανοκρατούμενο Τομπρούκ στις 14 Απριλίου 1941. [14] [15]

Η Βάλι (αριστερά) με τον Κάρλο Μικελούτσι και την Τζουντίτα Ρισόνε στην ταινία του 1941 Ώρα 9: Μάθημα χημείας
Η Βάλι με τον Μάσιμο Σεράτο στην ταινία του 1941 Θανάσιμο μίσος

Η Βάλι παντρεύτηκε τον σουρεαλιστή ζωγράφο Όσκαρ ντε Μέχο [16] το 1943 και υπέβαλε αίτηση διαζυγίου από αυτόν το 1949, αλλά τελικά το ζευγάρι συμφιλιώθηκε. Απέκτησαν δύο γιους, πριν ο γάμος τους καταλήξει σε διαζύγιο το 1952 και εκείνη επιστρέψει στην Ιταλία. [17] Εκεί, παντρεύτηκε τον Ιταλό σκηνοθέτη Τζιανκάρλο Ζάνι στις αρχές της δεκαετίας του 1960, χωρίζοντας το 1970. [17]

Η Βάλι με τον Αμαντέο Νατσάρι στην ταινία του 1953 Ο κόσμος με καταδίκασε
Η Βάλι (δεξιά) με τη Ρίνα Μορέλι στην ταινία του 1954 Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη
Η Βάλι με τον Φάρλεϊ Γκρέιντζερ στην ταινία του 1954 Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη

Η κινηματογραφική καριέρα της Βάλι υπέφερε το 1953 μετά από ένα σκάνδαλο γύρω από το θάνατο της Βίλμα Μοντέζι, η σορός της οποίας βρέθηκε σε δημόσια παραλία κοντά στην Όστια. Ακολούθησαν παρατεταμένες έρευνες, που αφορούσαν υπόνοιες για ναρκωτικά και σεξουαλικά όργια στην "καλή κοινωνία" της Ρώμης. Μεταξύ των κατηγορουμένων –οι οποίοι αθωώθηκαν όλοι, αφήνοντας την υπόθεση ανεξιχνίαστη– ήταν ο εραστής της Βάλι, μουσικός της τζαζ Πιέρο Πιτσιόνι (γιος του τότε Ιταλού υπουργού εξωτερικών).

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θάνατος της Βάλι στο σπίτι της στις 22 Απριλίου 2006 ανακοινώθηκε από το γραφείο του δημάρχου της Ρώμης, Βάλτερ Βελτρόνι.

Ο Γάλλος κριτικός Φρεντερίκ Μιτεράν έγραψε: «[Ήταν] η μόνη ηθοποιός στην Ευρώπη που συναγωνιζόταν τη Μαρλέν Ντίτριχ και την Γκρέτα Γκάρμπο».

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Πρωτότυπος τίτλος Ελληνικός τίτλος Ρόλος
Δεκαετία 1930
1935 The Three-Cornered Hat
1936 I due sergenti Οι δύο λοχίες πωλήτρια καταστήματος
1937 Sono stato io! Λορέτα
Il feroce Saladino Ντόρα Φλόριντα
1938 L'ha fatto una signora Μαρία Σάρντο
L'amor mio non muore! Μαρία Ντάλμπα
La casa del peccato κοπέλα
1939 Mille lire al mese Μάγκντα
Assenza ingiustificata Αδικαιολόγητη απουσία Βέρα Φάμπρι
Ballo al castello Ο πύργος της αγάπης Γκρέτα Λάρσεν
Δεκαετία 1940
1940 Manon Lescaut Μανόν Λεσκό Μανόν Λεσκό
Taverna rossa Σουζάνα Σορμάνι
L'ultima nemica φίλη της Άννας
Oltre l'amore Βανίνα Βανίνι
La prima donna che passa Γκαμπριέλ ντε Βερβάν
1941 Piccolo mondo antico Θανάσιμο μίσος Λουίζα Ρίγκεϊ Μαϊρόνι
Luce nelle tenebre Κρυφός έρως Μαρίνα Φέρι
Ore 9: Lezione di chimica Ώρα 9: Μάθημα χημείας Άννα Καμπόλμι
L'amante segreta Αμαρτωλός πόθος Ρενάτα Κρότσι
1942 Catene invisibili Ο νόθος Έλενα Σιλβάνι
Noi vivi Εμείς οι ζωντανοί Κίρα Αργκούνοβα
Le due orfanelle Αι δύο ορφαναί Ενρικέτα
Addio Kira! Κίρα Αργκούνοβα
Stasera niente di nuovo Απόψε ουδέν νεότερο Μαρία
1943 I pagliacci Γέλα παλιάτσο Τζιούλια
T'amerò sempre Αντριάνα
Apparizione Αντρεΐνα
1944 Circo equestre Za-bum
1945 La vita ricomincia Μας ενώνει η αγάπη του παιδιού μας Πατρίτσια Μαρτίνι
Il canto della vita Σκλάβοι της αμαρτίας Τζοβάνα
1946 Eugenia Grandet Ευγενία Γκραντέ Ευγενία Γκραντέ
1947 The Paradine Case Υπόθεση Παραντάιν Μανταλένα Άννα Παραντάιν
1948 The Miracle of the Bells Χαμένος άγγελος Όλγα
1949 The Third Man Ο τρίτος άνθρωπος Άννα Σμιτ
Δεκαετία 1950
1950 The White Tower Ο λευκός πύργος Κάρλα Άλτον
Walk Softly, Stranger Ο ξένος Ιλέιν Κορέλι
1951 Les Miracles n'ont lieu qu'une fois Κλαούντια
Ultimo incontro Γιατί υπέκυψα Λίνα Καστέλι
1953 Les amants de Tolède Εραστές του Τολέδο δόνα Ινές ντε Αρέβαλο Μπλας
Il mondo le condanna Ο κόσμος με καταδίκασε Ρενάτα Τζουστίνι
Siamo donne Εμείς οι γυναίκες Αλίντα
1954 La mano dello straniero Ρομπέρτα Γκλούκοβιτς
Senso Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη κοντέσα Λίβια Σερπιέρι
1957 Il Grido Η κραυγή Ίρμα
This Angry Age Το αντάλλαγμα της ντροπής Κλοντ
La grande strada azzurra Ο δρόμος της οργής Ροζέτα
1958 Les bijoutiers du clair de lune Ξεκίνησα 17 Χρονών Φλορεντίν
L'uomo dai calzoni corti Carolina
1959 Signé Arsène Lupin Αρσέν Λουπέν, ο αριστοκράτης λωποδύτης Αουρέλια Βαλεάνο
Δεκαετία 1960
1960 Treno di Natale
Les yeux sans visage Μάτια χωρίς πρόσωπο Λουίζ
Le dialogue des Carmélites Διάλογοι καρμελιτισσών μητέρα Τερέζα ντε Σεντ Ογκιστέν
Le gigolo Άγκαθε
Il peccato degli anni verdi μητέρα της Έλενας
1961 Une aussi longue absence Όσα έσβησε ο άνεμος Τερέζ Λανγκλουά
The Happy Thieves Κοσμικοί απατεώνες δούκισσα Μπλάνκα
La fille du torrent Συνένοχοι βιασμού Λίβια Μπουασιέρ
1962 Il disordine Επαναστατημένη ζωή μητέρα του Κάρλο
Al otro lado de la ciudad
Homenaje a la hora de la siesta Κονστάνς Φίσερ
1963 Ophélia Κλόντια Λεσούρφ
El valle de las espadas Ο λέων της Καστίλλης βασίλισσα Θηρεσία
El hombre de papel Ιταλίδα
Una cara para escapar
1964 L'Autre Femme Αναμπέλ
1965 Umorismo in nero χήρα
1967 Edipo re Βασιλεύς Οιδίπους, ο γιος της μοίρας Μερόπη
Δεκαετία 1970
1970 Le champignon Λίντα Μπένσον
Strategia del ragno Η στρατηγική της αράχνης Ντράιφα
1972 Eye in the Labyrinth Ο μυστικός επισκέπτης Γκέρντα
La prima notte di quiete Καυτό καλοκαίρι Μαρτσέλα Αμπάτι, μητέρα της Βανίνα
1973 Lisa and the Devil Η Λίζα και ο Σατανάς κοντέσα
Diario di un italiano Όλγα
1974 No es nada, mamá, sólo un juego Λουίζ
Tendre Dracula Ελοΐζ
L'anticristo Ο αντίχριστος Ιρένε
1975 La chair de l'orchidée Η γυναίκα με το κόκκινο λουλούδι τρελή στον σταθμό
Ce cher Victor Αν
Il caso Raoul Έλσα
1976 1000 1000 κυρία Πιόπι
Le jeu du solitaire Ζερμέν
The Cassandra Crossing Το πέρασμα της Κασσάνδρας γκουβερνάντα
1977 Suspiria Suspiria κυρία Τάνερ
Un cuore semplice κυρία Όμπιν
Berlinguer ti voglio bene κυρία Τσιόνι
1978 Porco mondo Τερεζίνα
Indagine su un delitto perfetto Το τέλειο έγκλημα λαίδη Κλεμεντέν ντε Ρεβέρ
1979 Zoo zéro Ιβόν, μητέρα
Suor Omicidi Δολοφονώντας του πεθαμένους ηγουμένη
La luna Το φεγγάρι μητέρα του Τζουζέπε
Licanthropus, il figlio della notte
Δεκαετία 1980
1980 Inferno Οι 3 πύλες της κολάσεως Κάρολ
Aquella casa en las afueras Ίζαμπελ
Puppenspiel mit toten Augen
1981 Sezona mira u Parizu
La caduta degli angeli ribelli Η πτώση των γυμνών αγγέλων Μπετίνα
1982 Aspern Άσπερν Τζουλιάνα Μπάρτες
Sogni mostruosamente proibiti μητέρα της Μαρίνας
1985 Segreti segreti Τζίνα
1987 Le jupon rouge Μπάκα
1988 À notre regrettable époux Καταρίνα
Δεκαετία 1990
1991 La bocca κοντέσα Μπιάνκα Ροσπιλιόζι
Zitti e mosca Κλάρα
1993 Il lungo silenzio μητέρα της Κλάρας
Bugie rosse Κατερίνα
1995 A Month by the Lake Ένας μήνας στη λίμνη κυρία Φασιόλι
1996 Fotogrammi mortali κοντέσα Αλεσάντρα Μιραφιόρι
1999 Il dolce rumore della vita γιαγιά της Σοφίας
Δεκαετία 2000
2001 L'amore probabilmente Αλίντα Βάλι
Semana santa ντόνα Καταλίνα

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb135689096. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Alida-Valli. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/4935322.stm.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  6. ↑ lifeinlegacy.com/display.php?weekof=2006-04-22.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb135689096. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 67249507.
  9. ↑ www.labonline.it/en/gamajun-international-award/winners-gamajun.php.
  10. ↑ Adam Bernstein (24 Απριλίου 2006). «'The Third Man' Actress Alida Valli, 84». Washington Post. Washington, D.C. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2008. 
  11. ↑ «VALLI, Alida in "Enciclopedia del Cinema"». www.treccani.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2021. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Gundle, Stephen (2013). Mussolini's Dream Factory: Film Stardom in Fascist Italy. Berghahn Books. σελ. 230. ISBN 978-1-782-38245-4. 
  13. ↑ Spoto, Donald (2012). Spellbound by Beauty: Alfred Hitchcock and His Leading Ladies. Random House. σελ. 111. ISBN 978-1-448-16601-5. 
  14. ↑ Lyman, Robert. The Longest Siege: Tobruk- The Battle that Saved North Africa 2009, p. 152.
  15. ↑ Giovanni Pesce. «Famiglia Pesce». 
  16. ↑ «Απεβίωσε η Ιταλίδα ηθοποιός Αλίντα Βάλι». in.gr. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Lane, John Francis (2006-04-26). «Alida Valli: Italian film star idolised by Mussolini and betrayed by Harry Lime». The Guardian. https://www.theguardian.com/news/2006/apr/24/guardianobituaries.film. Ανακτήθηκε στις 2019-11-18. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλίντα_Βάλι&oldid=10437283"