O απελπισμένος (μυθιστόρημα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο απελπισμένος
Εξώφυλλο έκδοσης του 2021
ΣυγγραφέαςΛεόν Μπλουά
ΤίτλοςLe Désespéré
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1930[1]
Μορφήμυθιστόρημα
ΤόποςΠαρίσι
LC ClassOL1313039W

Ο απελπισμένος (γαλλικός τίτλος: Le Désespéré) είναι μυθιστόρημα του Γάλλου συγγραφέα Λεόν Μπλουά που εκδόθηκε το 1887. Οι δυσκολίες στην έκδοση του μυθιστορήματος είναι χαρακτηριστικές τόσο της ζωής του συγγραφέα όσο και της αναγνώρισης του έργου του.[2]

Αυτό το πρώτο μυθιστόρημα του Λεόν Μπλουά, που τον κατέταξε μεταξύ των μεγαλύτερων συγγραφέων της γαλλικής λογοτεχνίας, είναι ταυτόχρονα μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφία, μια επίθεση κατά των λογοτεχνικών και δημοσιογραφικών κύκλων της εποχής του και μια σειρά λυρικών και μυστικιστικών διαλογισμών. Εμπνευσμένο από τη ζωή του, τη σχέση του με τη θρησκεία και την περιπέτειά του με την Αν-Μαρί Ρουλέ, μια πόρνη η οποία ασπάστηκε τον καθολικισμό το 1878, εκφράζει τα προσωπικά του μαρτύρια, τις αγωνίες του, την απελπισία του, τις υποτροπές και την πίστη του.[3]

Παρουσίαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυθιστόρημα ακολουθεί τον νεαρό Καέν Μαρσενουάρ, έναν αδιάλλακτο Καθολικό, πολλά υποσχόμενο συγγραφέα που ζει στο Παρίσι στις αρχές της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Ονειρεύεται να γράψει το έργο της ζωής του σε έναν κόσμο όπου όλοι τον περιφρονούν για τη φτώχεια του αλλά τον φοβούνται για το πνεύμα του, καθώς τρομοκρατεί τους αντιπάλους του με την επιθετική πένα του κατηγορώντας τους για αθεϊσμό, πνευματική μετριότητα, διαφθορά κλ. Παρίας μεταξύ των ανθρώπων, εξαπολύει στα άρθρα του τα πιο βίαια αναθέματα εναντίον των συγχρόνων του. Αναγκασμένος να δανείζεται για να ζήσει από ανθρώπους που απεχθάνεται, αυτούς τους διεφθαρμένους δημοσιογράφους και συγγραφείς που καταγγέλλει, γνωρίζει τη Βερονίκ, μια πρώην πόρνη. Μετά εγκαταλείπεται σε έναν ασυμβίβαστο έρωτα: είναι καθολικός, εκείνη όχι. Από τη συνάντησή τους μια παγωμένη νύχτα, γεννιέται μια τρελή σχέση που μεταστρέφει τη Βερονίκ σε πιστή με μια αφοσίωση και αίσθηση θυσίας που συνορεύει με την τρέλα...[4]

Ο Καέν Μαρσενουάρ αγωνίζεται να ισορροπήσει δύο ζεύγη αντίθετων και ασυμβίβαστων δυνάμεων στη ζωή του. Το πρώτο ζεύγος ασυμβίβαστων δυνάμεων με τις οποίες παλεύει είναι η έντονη κλίση του προς τον Θεό και η ανάγκη να ακολουθήσει με ειλικρίνεια και στοχαστικότητα τις διδασκαλίες της Καθολικής Εκκλησίας, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την έντονη έλξη του για την όμορφη αλλά αφελή Βερονίκ. Το δεύτερο ζεύγος είναι η πραγματική και επιτακτική ανάγκη για σταθερό εισόδημα και εργασία - ο Λεόν Μπλουά έζησε σε απόλυτη ένδεια - που έρχεται σε αντίθεση με την έντονη απέχθεια και οργή του ενάντια στην υποκριτική, ιδιοτελή, διεφθαρμένη στάση και συμπεριφορά του σύγχρονου Τύπου και του λογοτεχνικού κόσμου της εποχής του, όπως τον αντιλαμβάνεται και τον καταγγέλλει.[5]

Το μυθιστόρημα αρχίζει με έναν θάνατο (του πατέρα του) και τελειώνει με έναν θάνατο (τον δικό του), που δίνει στο έργο τραγικές διαστάσεις, ενώ όλα τα ενδιάμεσα γεγονότα παρουσιάζουν τα ημι-αυτοβιογραφικά, ακραία και μάλλον μανιοκαταθλιπτικά σκαμπανεβάσματα της ζωής ενός ταλαντούχου αλλά απελπισμένου ανθρώπου.[6]

Δημοσίευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζορίς Καρλ Υσμάν, φίλος του Μπλουά εκείνη την εποχή, τον βοήθησε να βρει έναν εκδοτικό οίκο για το έργο, τον Tresse & Stock. Λόγω της απαράδεκτης, σατυρικής, αμφισβητούμενης και αναμφισβήτητα συκοφαντικής απεικόνισης πολλών από τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος, οι οποίοι ζούσαν εκείνη την εποχή και ήταν αναγνωρίσιμοι, μερικοί από αυτούς σε ισχυρές θέσεις (π.χ. οι δύο εκδότες της Le Figaro), οι εκδότες καθυστέρησαν και αρνήθηκαν να προχωρήσουν στη δημοσίευση. Στη συνέχεια, βρέθηκε άλλος εκδότης που δημοσίευσε άφοβα το μυθιστόρημα, με την άδεια του συγγραφέα, στις 15 Ιανουαρίου 1887. Όταν, το 1893, μετά από αρκετά χρόνια, οι Tresse & Stock συνειδητοποίησαν ότι ο αρχικός εκδότης δεν μηνύθηκε για συκοφαντική δυσφήμιση, εκτύπωσαν, χωρίς την άδεια του συγγραφέα αυτή τη φορά, τα χίλια περίπου αντίτυπα που είχαν τυπώσει το 1886 με ένα εισαγωγικό σημείωμα που αφήνει «στον συγγραφέα όλη την ευθύνη των κρίσεων και των εκτιμήσεών του» που «πολλοί θα τις βρουν υπερβολικές, άδικες και ίσως ακόμη και προσβλητικές», διαχωρίζοντας τη θέση τους ως εκδότες «λογοτεχνικών παραδόξων».[7]

Αυτοβιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Ο απελπισμένος... είναι έργο αυτοβιογραφικό: δεν χρειάζεται να είναι κανείς σπουδαίος μελετητής για να παρατηρήσει πώς ο χαρακτήρας του Καέν Μαρσενουάρ, «προικισμένος, από τη φύση του, στην παρατήρηση της κοινωνικής διαφθοράς» και αντιμετωπίζοντας τον σύγχρονο κόσμο σαν να ήταν «μια Ατλαντίδα βυθισμένη σε σκουπιδότοπο», αντιστοιχεί στην ιδέα που έχει ο συγγραφέας για τον εαυτό του. Μισάνθρωπος, επαναστάτης, αντι-αστός, ασκητικός, κατήγορος της εποχής του, αυτός ο ήρωας είναι η πιστή εικόνα του Λεόν Μπλουά».[8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]