5η Μεραρχία Πάντσερ SS "Wiking"

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
5η Μεραρχία Πάντσερ SS
Έμβλημα της 5ης Μεραρχίας Πάντσερ SS
Χώρα Ναζιστική Γερμανία
Κλάδος Waffen-SS
ΤύποςΤεθωρακισμένη μονάδα
Υπαγωγή Ναζιστική Γερμανία
ΨευδώνυμοWiking
ΔιάλυσηΜάιος 1945
Διοίκηση
Αξιοσημείωτοι
διοικητές
Σεπ Ντίτριχ
Felix Steiner
Herbert Gille
Eduard Deisenhofer
Johannes Mühlenkamp
Karl Ullrich

Η 5η Μεραρχία Πάντσερ SS "Wiking" ήταν μεραρχία τεθωρακισμένων της Waffen-SS της ναζιστικής Γερμανίας.[1] Στην μονάδα κατατάσσονταν εθελοντές από διάφορες χώρες της Ευρώπης όπως τη Δανία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Εσθονία και το Βέλγιο υπό τη διοίκηση Γερμανών αξιωματικών. Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, η μονάδα υπηρέτησε στο Ανατολικό Μέτωπο. Παραδόθηκε τον Μάιο του 1945 στις αμερικανικές δυνάμεις στην Αυστρία.

Δημιουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την εισβολή της Πολωνίας το 1939, ο Χάινριχ Χίμλερ προσπάθησε να επεκτείνει τις μονάδες Waffen-SS με ξένους εθελοντές για την «σταυροφορία εναντίον του μπολσεβικισμού». Η εγγραφή ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1940 με τη δημιουργία δύο μονάδων:[2]

  • το σύνταγμα Waffen-SS Nordland (για τους εθελοντές της Δανίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας)
  • και το σύνταγμα Waffen-SS Westland (για τους Ολλανδούς και Φλαμανδούς εθελοντές).

Ο Σκανδιναβικός σχηματισμός, αρχικά οργανωμένος ως μονάδα Nordische, θα αποτελούνταν από Σκανδιναβούς εθελοντές αναμειγμένους μαζί με Γερμανούς Waffen-SS. Το Τάγμα Πεζικού SS "Germania" της SS-Verfügungs-Division, η οποία σχηματίστηκε κυρίως από εθνοτικούς Γερμανούς, μεταφέρθηκε για να βοηθήσει στον σχηματισμό μιας νέας μονάδας στα τέλη του 1940. Τον Δεκέμβριο του 1940, ο νέος μηχανοκίνητος σχηματισμός SS χαρακτηριζόταν ως SS-Division "Germania", αλλά μετά την περίοδο σχηματισμού του, το όνομα άλλαξε σε SS-Division "Wiking" τον Ιανουάριο του 1941.[3] Η μονάδα σχηματίστηκε γύρω από τρία μηχανοκίνητα συντάγματα πεζικού: Germania, Westland και Nordland. με την προσθήκη ενός συντάγματος πυροβολικού. Η διοίκηση του νεοσυσταθέντος τμήματος δόθηκε στον Brigadeführer, Felix Steiner, τον πρώην διοικητή του συντάγματος SS Verfügungstruppe "Deutschland".[4] Μετά το σχηματισμό, η μονάδα στάλθηκε στη πόλη Heuberg για εκπαίδευση και μέχρι τον Απρίλιο του 1941, ήταν έτοιμη για μάχη. Η μεραρχία διατάχθηκε να κινηθεί ανατολικά στα μέσα Μαΐου, για να συμμετάσχει στην Στρατιά της Νότου στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της επιχείρησης "Barbarossa".[5] Περίπου 430 Φινλανδοί που πολέμησαν στο ανατολικό μέτωπο υπηρέτησαν στην μεραρχία SS "Wiking" από την αρχή της επιχείρησης. Την άνοιξη του 1943, ολοκληρώθηκε η 2ετής σύμβαση των Φινλανδών και αποσύρθηκε το φινλανδικό τάγμα. Κατά τη διάρκεια του ίδιου χρονικού διαστήματος, το σύνταγμα "Nordland" της Μεραρχίας διασπάστηκε για να βοηθήσει τον πυρήνα της νέας μεραρχίας SS "Nordland". Οι Φινλανδοί αντικαταστάθηκαν από το Εσθονικό τάγμα πεζικού "Narwa".[6]

Ανατολικό Μέτωπο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μεραρχία συμμετείχε στην επιχείρηση "Barbarossa", την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση, προχωρώντας μέσω της Γαλικίας, της σημερινής Ουκρανίας. Τον Αύγουστο, η μεραρχία πολέμησε για την γέφυρα του ποταμού Δνείπερου. Αργότερα, συμμετείχε στις βαριές μάχες για το Ροστόφ επί του Ντον, προτού υποχωρήσει στη γραμμή του ποταμού Mius το Νοέμβριο. Το καλοκαίρι του 1942, η μονάδα πήρε μέρος στην επίθεση Blue, με την ομάδα στρατιών "Νότος" (Army Group South), με στόχο τη κατάληψη του Στάλινγκραντ και των κοιτασμάτων πετρελαίου του Μπακού. Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1942, η "Wiking" συμμετείχε στην επιχείρηση που αποσκοπούσε στη κατάληψη της πόλης του Γκρόζνι. Η μεραρχία κατέλαβε τον Malgobek στις 6 Οκτωβρίου, αλλά ο στόχος της κατάληψης του Γκρόζνι και η ανάσχεση του μετώπου προς την Κασπία Θάλασσα δεν επιτεύχθηκε. Συμμετείχε στην προσπάθεια κατάληψης του Βλαντικαφκάς.[6]

Μετά την επιχείρηση "Χειμερινή καταιγίδα", η αποτυχημένη προσπάθεια ανακούφισης της 6ης Στρατιάς, ο Στρατηγός Μανστάιν, διοικητής της Στρατιάς Νότου, πρότεινε μια άλλη προσπάθεια κατάληψης του Στάλινγκραντ. Για το σκοπό αυτό, η "Wiking" αποσύρθηκε στις 24 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, όταν έφτασε στις 31 Δεκεμβρίου, αναγκάστηκε να καλύψει την οπισθοχώρηση της Στρατιάς Α από τον Καύκασο προς τον Ροστόφ. Η μεραρχία συμπτύχθηκε από το κενό του Ροστόφ στις 4 Φεβρουαρίου.

Το καλοκαίρι του 1943, μαζί με την 23η μεραρχία Πάντσερ, σχημάτισαν την εφεδρική δύναμη για την Στρατιά του Μανστάϊν για την Επιχείρηση Ακρόπολη. Αμέσως μετά τη γερμανική αποτυχία στη Μάχη του Κουρσκ, ο Κόκκινος Στρατός ξεκίνησε την αντεπίθεση, την Επιχείρηση Κουτούζοφ και την Επιχείρηση Rumyantsev. Η Μεραρχία Wiking, μαζί με τις μεραρχίες Totenkopf και Das Reich, στάλθηκε στον τομέα Mius-Bogodukhov. Οι Σοβιετικοί ανακατέλαβαν το Χάρκοβο στις 23 Αυγούστου και άρχισαν να προχωρούν προς το Δνείπερο. Τον Οκτώβριο η μεραρχία αποσύρθηκε από τη γραμμή επιθέσεως. Στις 13 Φεβρουαρίου 1945, η μεραρχία διατάχθηκε να μεταβεί δυτικά στη λίμνη Μπαλατόν, όπου η 6η Στρατιά Πάντσερ SS του Σεπ Ντίτριχ προετοίμαζε την Επιχείρηση Ξύπνημα της Άνοιξης, μια επίθεση στη λίμνη Μπαλατόν. Μετά την αποτυχία της επιχείρησης, η μεραρχία Wiking υποχώρησε στην Τσεχοσλοβακία. Ο Herbert Gille παρέμεινε ως στήριγμα στην 6η Στρατιά Πάντσερ SS κατά την έναρξη της επιχείρησης.[7] Η Στρατιά του Ντίτριχ πραγματοποίησε αρχικά μια καλή πρόοδο, αλλά καθώς έλκονταν κοντά στον Δούναβη, το λασπώδες εδάφους και η ισχυρή σοβιετική αντίσταση τους σταματούσε. Η Μεραρχία Wiking πραγματοποίησε μια επιχείρηση αντίστασης στην αριστερή πλευρά της επίθεσης, στην περιοχή μεταξύ της λίμνης Velence-Székesfehérvár. Καθώς προχωρούσε η επιχείρηση, η μεραρχία Wiking ασχολήθηκε με την αποτροπή των σοβιετικών προσπαθειών να πλευροκοπήσουν τις γερμανικές δυνάμεις.[8] Ο Στις 16 Μαρτίου, οι Σοβιετικοί αναγκάστηκαν να αντεπιτεθούν με συντριπτική δύναμη, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν οι Γερμανοί στις αρχικές θέσεις τους. Στις 24 Μαρτίου, μια άλλη σοβιετική επίθεση που δέχτηκε το 4ο Σώμα Πάντσερ SS, όλη η επαφή χάθηκε επίσης με το γειτονικό 1ο Σώμα Παντσερ SS και οποιαδήποτε αντίσταση μιας οργανωμένης γραμμής άμυνας εξαφανίστηκε. Η Μεραρχία Wiking αποσύρθηκε στην Τσεχοσλοβακία και αργότερα παραδόθηκε στις αμερικανικές δυνάμεις κοντά στο Fürstenfeld της Αυστρίας στις 9 Μαΐου.[7]

Εγκλήματα Πολέμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το θάνατο του Hilmar Wäckerle, ενός από τους αξιωματικούς της μεραρχίας, στην πόλη Lvov, οι Εβραίοι στην περιοχή μαζεύτηκαν από στρατιώτες SS με επικεφαλής τον Obersturmführer, Braunnagel και τον Untersturmführer, Kochalty. Οι Εβραίοι στη συνέχεια αναγκάστηκαν να διανύσουν τρέχοντας ένα μονοπάτι, ενώ χτυπήθηκαν από τα πιστόλια και τις ξιφολόγχες. Στο τέλος αυτού του μονοπατιού υπήρχαν αρκετοί αξιωματικοί των SS και του στρατού που πυροβόλησαν τους Εβραίους αμέσως μόλις μπήκαν σε έναν κρατήρα βόμβας που χρησιμοποιήθηκε ως ομαδικός τάφος. Περίπου 50 ή 60 Εβραίοι σκοτώθηκαν με αυτόν τον τρόπο. Επιπλέον, η ιστορικός Eleonore Lappin, από το Ινστιτούτο για την "Ιστορία των Εβραίων στην Αυστρία", έχει τεκμηριώσει αρκετές περιπτώσεις εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν από τους στρατιώτες SS της Wiking στο έργο της «Οι θάνατοι των ουγγρικών Εβραίων μέσω της Αυστρίας την άνοιξη του 1945». Στις 28 Μαρτίου 1945, 80 Εβραίοι από μια φάλαγγα εκκένωσης, πυροβολήθηκαν από τρία μέλη της Wiking και πέντε μέλη της στρατιωτικής Αστυνομίας. Στις 4 Απριλίου, 20 μέλη μιας άλλης φάλαγγας που έφυγε από το Γκρατς προσπάθησαν να ξεφύγουν από την πόλη Eggenfeld, κοντά στο Gratkorn. Στρατεύματα της Wiking που έδρευαν εκεί τους συνέλαβαν στο δάσος κοντά στο Mt. Eggenfeld και στη συνέχεια τους οδήγησαν σε μια χαράδρα, όπου πυροβολήθηκαν. Στις 7-11 Απριλίου 1945, μέλη της μεραρχίας σκότωσαν άλλους δεκαοκτώ αιχμαλώτους.[9][10][10]

Το 2013, το NRK ανέφερε ότι «ο πρώτος Νορβηγός που δήλωσε δημόσια ότι συμμετείχε σε εγκλήματα πολέμου κατά των Εβραίων στην Ανατολική Ευρώπη» κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Olav Tuff, ο οποίος παραδέχτηκε μια τέτοια εκδήλωση στην Ουκρανία το φθινόπωρο του 1941: "οι άμαχοι μεταφέρθηκαν σε μια εκκλησία, λίγο αργότερα οι στρατιώτες της μονάδας μου άρχισαν να ρίχνουν βενζίνη στην Εκκλησία και κάπου 200-300 άνθρωποι κάηκαν μέσα στην εκκλησία. Εγώ είχα αναλάβει ως φύλακας και κανείς δεν βγήκε."[11][12][13]

Γιόζεφ Μένγκελε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δρ Γιόζεφ Μένγκελε υπηρέτησε με την Μεραρχία Wiking κατά τη διάρκεια των πρώτων εκστρατειών. Υπηρέτησε ως Γιατρός μάχης και του απονεμήθηκε ο Σιδερένιος σταυρός για την διάσωση δύο τραυματιών από ένα Πάντσερ. Αφού ο ίδιος τραυματίστηκε θεωρήθηκε ακατάλληλος για μάχη και απορροφήθηκε από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Mένγκελε ήταν περήφανος για την υπηρεσία στην Waffen-SS και για την παρασημοφόρηση του.[14][εκκρεμεί παραπομπή]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Official designation in German language as to „Bundesarchiv-Militärarchiv“ in Freiburg im Breisgau, stores of the Wehrmacht and Waffen-SS.
  2. McNab, p. 167
  3. Stein, pp. 103, 104
  4. Stein, p. 103
  5. McNab, p. 178
  6. 6,0 6,1 Littlejohn (1987) p. 53.
  7. 7,0 7,1 Stein (1984) p. 238.
  8. Dollinger (1967) p. 182.
  9. Rhodes, Richard (2003). Masters of Death: The SS-Einsatzgruppen and the Invention of the Holocaust. p. 63, Vintage.
  10. 10,0 10,1 Lappin
  11. Ei ny fortid [A new past] "Bestefaren Per Pedersen Tjøstland var frontkjempar i 5. SS Panzer-divisjon Wiking frå 1941–1943, og skreiv for bladet Germaneren. Hans eigne dagbøker og artiklar er ei hovudkjelde, men Jackson skriv at det er umulig å vite nøyaktig kva han var med på. Kanskje seier det sitt at han bruker uttrykket «så rensket vi et jødehull»"
  12. Williamson Gordon. "The SS Hitler´s Instrument of the Power". KAISER, appendix, p. 244, "Schlachtordnung der Waffen-SS/Waffen-SS Order of Battle"; copyright 1994 by Brown Packaging Books Ltd., London.
  13. Olav Tuff (91): Vi brente en kirke med sivilister
  14. Clifton

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]