Χρήστης:Kourou.marianna/πρόχειρο

"Κήπος εις τον κύβο"

Ο "Κήπος εις τον Κύβο" (KIPOS3) είναι ένα πρόγραμμα, ένα κοινωνικό πείραμα αστικού λαχανόκηπου σε δημόσιους, εγκαταλελειμμένους ή προβληματικούς δημόσιους χώρους. Μέσα από την φυσική καλλιέργεια, την διανομή προϊόντων χωρίς χρήματα, την ανταλλαγή γνώσης και την συλλογική διαχείριση, άνθρωποι της γειτονιάς επικοινωνούν και οικειοποιούνται τον δημόσιο χώρο.Ο “Κήπος εις τον Κύβο” ξεκίνησε με το όραμα της δημιουργίας ενός δικτύου αστικών κοινοτικών κήπων.

Εμπνευστές του εγχειρήματος

Δυο αρχιτέκτονες, η Ελευθερία Γαβριηλίδου και η Ελένη Ουρεϊλίδου, και η γεωπόνος Μαρία Ρήτου, φοιτήτριες του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Αρχιτεκτονικής Τοπίου του Α.Π.Θ.,είχαν την πρωτότυπη ιδέα δημιουργίας δικτύου αστικών κήπων γειτονιάς, για καλλιέργεια σε υπολειμματικούς χώρους ή χώρους πρασίνου που δεν χρησιμοποιούνται, ιδανικά στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, πρόταση για την οποία επιλέχθηκαν από το πρόγραμμα υποτροφιών Angelopoulos GIU Fellowship 2014 να εφαρμόσουν πιλοτικά.

Τα μέλη της ομάδας ασχολήθηκαν για πρώτη φορά με το ζήτημα της αστικής αγροκαλλιέργειας το 2013, όταν στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου μελέτησαν το σενάριο μετατροπής της μεταβιομηχανικής περιοχής των παλιών Λαχανόκηπων Θεσσαλονίκης σε κέντρο κοινοτικών καλλιεργειών για τις δυτικές συνοικίες και χώρο έρευνας και καινοτομίας σε μεθόδους καλλιέργειας και παραγωγής τροφής.

Με την αφορμή αυτή, γεννήθηκε η ιδέα της πιλοτικής εφαρμογής, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, του πρώτου αστικού κοινοτικού κήπου γειτονιάς, με την έννοια του πυρήνα, της αυλής, όπου οι κάτοικοι μπορούν να καλλιεργήσουν τροφή, και κυρίως να συναντηθούν, να συνεργαστούν, να συνομιλήσουν, να οργανώσουν παζάρια, σεμινάρια και κάθε είδους πολιτιστικές δραστηριότητες, προσφέροντας κοινωφελές έργο και διαχέοντας μία ιδέα που μπορεί να επιφέρει γόνιμη αλλαγή.

Χρονικό του εγχειρήματος

Μετά από χαρτογράφηση χώρων της πόλης που θα μπορούσαν να μετασχηματιστούν, με την στήριξη και την χρηματοδότηση από την υποτροφία και από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, καθώς και την πρώτη ευγενική χορηγία φυτών από την εταιρεία Agris A.E., υλοποιήθηκε το 2015 ο πρώτος τους κήπος, σε χώρο που παραχώρησε ο Δήμος Θεσσαλονίκης δίπλα στον Αμπελώνα του, κάτω από το Καυταντζόγλειο στάδιο.

Η ομάδα επιδίωξε την εμπλοκή της γειτονιάς, αναρτώντας αφίσες-κάλπες με τις οποίες καλούσε τον κόσμο να ψηφίσει για να αλλάξει την γειτονιά του, με 5 από τις 6 γειτονιές στις οποίες αναρτήθηκαν να τάσσονται υπέρ του εγχειρήματος. Έτσι, έγινε ο σχεδιασμός του πρώτου κήπου, αλλά και των φυτών που θα περιείχε, καθώς και μελέτη σοδειάς. Ο κήπος κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις, το πρώτο κομμάτι έγινε το 2015 και το δεύτερο κομμάτι δημιουργήθηκε το 2017.

Ο λαχανόκηπος

Ο κήπος είναι περίπου 600 τ.μ. και το μισό είναι καλλιεργήσιμο. Ο αστικό λαχανόκηπος αποτελείται από 45 παρτέρια, στα οποία καλλιεργούνται καλοκαιρινά και χειμερινά φυτά, που προέρχονται από ελληνικές ποικιλίες ανάλογα με τις προτιμήσεις των καλλιεργητών. Ο καθένας μπορεί να παράγει ό,τι θέλει. Από λαχανικά και φρούτα μέχρι βότανα, αρωματικά και καλλωπιστικά φυτά. Η βασική καλλιεργητική μέθοδος είναι η αμειψισπορά, δηλαδή η εναλλαγή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι με σκοπό την πολυκαλλιέργεια, ενώ τα λιπάσματα και τα εντομοκτόνα είναι απαγορευτικά.

Στόχος του κήπου είναι η καλλιέργεια, η παραγωγή και η διανομή των προϊόντων, όχι όμως η πώληση και η εμπορία τους. Τα παραγόμενα προϊόντα χρησιμοποιούνται είτε για ίδια χρήση είτε χαρίζονται, είτε χρησιμοποιούνται σε δείπνα, πικνίκ και διάφορα art workshops, που οργανώνονται ώστε να αντιληφθούν οι συμμετέχοντες την αξία της αστικής καλλιέργειας.

Το πρότζεκτ υποστηρίζεται από το «Start -Create Cultural Change», ένα πρόγραμμα του ιδρύματος Robert Bosch που υλοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης και την Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτισμικών Οργανισμών της Γερμανίας.

Οι καλλιεργητές της πόλης

Στο λαχανόκηπο συμμετέχουν 30 οικογένειες της γειτονιάς. Το βασικό κριτήριο για να μπορέσει κάποιος να γίνει καλλιεργητής στον αστικό λαχανόκηπο ήταν να είναι κάτοικος της περιοχής και να μην διαμένει σε μακρινή απόσταση ούτως ώστε, να έχει εύκολη πρόσβαση.Ο κόσμος που καλλιεργεί επιλέγεται με κοινωνικά κριτήρια και καλλιεργεί σε φυτοδοχεία υπό την καθοδήγηση ειδικών επιστημόνων, ενώ ο νέος διαμορφωμένος χώρος λειτουργεί παράλληλα ως χώρος συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων για τους κατοίκους.

Οι περισσότεροι από τους καλλιεργητές δεν είχαν έρθει ποτέ σε επαφή με κάτι παρόμοιο, ωστόσο η μεταξύ τους συναναστροφή και η καθοδήγηση από ειδικό γεωπόνο βοήθησε ώστε ο αστικός κήπος να διατηρείται σε άριστη κατάσταση.

Παραπομπές

Πηγές

https://www.omorfizoi.gr/kipos-eis-ton-kyvo Ανακτήθηκε στις 15/5/2020

https://parallaximag.gr/parallax-view/kipos-is-ton-kivo Ανακτήθηκε στις 15/5/2020

https://www.voria.gr/article/megaloni-o-astikos-kipos-stin-triandria---fountoni-to-kinima-politon Ανακτήθηκε στις 15/5/2020

https://www.makthes.gr/i-thessaloniki-sta-vimata-tis-monmartis-178009 Ανακτήθηκε στις 15/5/2020

http://www.openhousethessaloniki.gr/building/kipos3/?fbclid=IwAR2g0kDWfftI55Cqh70z9MXI_OCWryzv35Nzd7vwHyO9MgX1fVfBmsDy4AU Ανακτήθηκε στις 15/5/2020