Χρήστης:Gelamou/πρόχειρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
εργαλειοθήκη

Επαναστατική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Εύβοια κατατάχτηκε  στο σώμα του Αγγελή Γοβιού και πήρε το βάπτισμα του πυρός  στα Βρυσάκια όπου κατά τη διάρκεια της μάχης έδειξε τόση ανδρεία, ώστε ο Αλέξανδρος Κριεζής τον έκανε οπλαρχηγό με 300 στρατιώτες, ενώ αργότερα  πήρε και το βαθμό του πεντακοσιάρχου. Ακολούθως   έθεσε στόχο του την αναζωπύρωση του αγώνα για την απελευθέρωση της Καρύστου και συνεργάστηκε γι' αυτό με τον οπλαρχηγό της Κύμης και στενό του φίλο Βάσο Μαυροβουνιώτη . [1] Τα σχέδια του, όμως, δυσχέραναν η άφιξη στη Χαλκίδα του Τσερχατζή Αλή Πασά με 500 άντρες που έστειλε ο Δράμαλης από τη Θήβα κατά την κάθοδό του στην Π/νησο. Όταν ο Κριεζώτης βρισκόταν στο Κουτουρλομετόχι,[2] τον Ιούλιο του 1822, στρατολογώντας άντρες για να ενισχύσει τις ολιγάριθμες δυνάμεις του, εξεστράτευσαν εναντίον του ο Τσερχατζή Αλή Πασάς και ο Ομέρ μπέης της Καρύστου με 5000 στρατό, ιππικό και πεζικό. Παρά, όμως, τις επί τρεις μέρες αλλεπάλληλες εφόδους τους δεν μπόρεσαν να ανατρέψουν την ελληνική άμυνα της φυσικά οχυρής περιοχής, καθώς μάλιστα οι Έλληνες εξαπέστειλαν εναντίον τους σμήνη από μέλισσες, αναγκάζοντάς τους να  γυρίσουν στη Χαλκίδα με σημαντικές απώλειες.[3]

Μετά τη νίκη αυτή στο Κουτουρλομετόχι ο Κριεζώτης πήρε και επίσημα τον τίτλο του αρχηγού της Καρυστίας και φρόντισε να οργανώσει την περιοχή, στρατιωτικά και πολιτικά, στηριζόμενος σε ντόπια στοιχεία και να αποκρούσει την αρπακτικότητα των αντρών των ολύμπιων οπλαρχηγών που είχαν καταφθάσει στην περιοχή.[4] Έτσι κατάφερε τον Μάϊο του 1823 να αντιμετωπίσει τον Ομέρ μπέη της Καρύστου στο Βατίτσι αναγκάζοντάς τον να αναζητήσει προστασία στο φρούριο της πόλης, το οποίο πλησίαζε και πολιορκούσε συνεχώς, μέχρι την άφιξη  του οθωμανικού στόλου.[5] Τότε διαλύθηκε το ελληνικό στρατόπεδο και ο Κριεζώτης μάταια αγωνίστηκε να συγκρατήσει τους έντρομους χωρικούς που έτρεχαν κοντά στις οικογένειές τους. Μένοντας με 150 άντρες  αναγκάστηκε να αποσυρθεί στη Σκόπελο.[6] Το 1824 και ενώ η κυβέρνηση συμφώνησε με το στόλο των ψαριανών να ενισχύσουν τον αγώνα στην Εύβοια ο Κριεζώτης επανέλαβε την πολιορκία του φρουρίου της Καρύστου,  στις αρχές Μαρτίου, στρατοπεδεύοντας στο Λυκόρεμα, όπου συγκέντρωσε μεγάλες ποσότητες τροφίμων για τους άντρες του και τα πληρώματα των πλοίων, κατορθώνοντας να κρατήσει την πολιορκία ως τις αρχές Μαϊου. Τότε, λόγω του μεγάλου κινδύνου, «στενάζων και δακρύων», την διέλυσε και έφυγε απ΄την πατρίδα του την Εύβοια. [7]

Στον εμφύλιο πόλεμο τάχθηκε  με το μέρος των κυβερνητικών και πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις . Το 1825 πολέμησε στις σημαντικότερες μάχες της Ανατολικής Στερεάς υπὸ τὴν ηγεσία του Καραϊσκάκη. Στα τέλη του 1825 μαζί με άλλους οπλαρχηγούς οργάνωσαν εκστρατεία στο Λίβανο για να βοηθήσουν τον Εμίρη Μπεσίρ και να παρακινήσουν τους χριστιανούς της Συρίας να επαναστατήσουν κατά της Τουρκίας.[8]

Από τότε που αποφασίστηκε η δημιουργία ισχυρού στρατοπέδου στην Ανατολική Στερεά στρατοπέδευσε στην Ελευσίνα  και κάτω από την αρχηγία του Καραϊσκάκη πήρε μέρος σε όλες σχεδόν τις μάχες που έγιναν στην Αττική από τον Ιούνιο του 1826. Μετά τον θάνατο του Γκούρα, ύστερα από πρόταση του Καραϊσκάκη, ανέλαβε την οργάνωση της άμυνας της Ακρόπολης, στην οποία παρέμεινε  μέχρι την αναγκαστική  παράδοση της, εξαιτίας της αποτυχημένης  προσπάθειας του Φαβιέρου να λύσει την πολιορκία και του θανάτου του Καραΐσκάκη .[9]

Μετεπαναστατική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κριεζώτης επί Καποδίστρια ανέλαβε χιλίαρχος της Ε΄ χιλιαρχίας του στρατού Ανατολικής Ελλάδας [10] και συντέλεσε στην αποκατάσταση της ελληνικής κυριαρχίας στην περιοχή,προκειμένου να κατοχυρωθεί στο νέο Ελληνικό κράτος .[11] Μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη πήρε μέρος στις διαμάχες που ξέσπασαν και ακολούθησε τον Ιωάννη Κωλέττη καὶ τους Ρουμελιώτες οπλαργηχούς, συμμετέχοντας στο γαλλικό κόμμα .[12] Στην εποχή του Όθωνα διορίστηκε νομοεπιθεωρητής Ευβοίας με το βαθμό του συνταγματάρχη και αργότερα τιμήθηκε με το παράσημο του ταξίαρχου και διετέλεσε υπασπιστής του βασιλιά. Στην αντιοθωνική εξέγερση, όμως, πήρε μέρος με τους φιλελεύθερους. Στις πρώτες εκλογές αναδείχτηκε βουλευτής στην Εύβοια και συνέχισε να στηρίζει τον Κωλέττη  μέχρι το 1847, οπότε στασίασε εναντίον της κυβέρνησης με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να φυλακισθεί στη Χαλκίδα. Απελευθερώθηκε, όμως, από έναν στρατιώτη και, αφού κλείστηκε στο φρούριο της Χαλκίδας, κήρυξε αντιδυναστική επανάσταση . Εναντίον του στάλθηκε  στρατιωτική δύναμη, με επικεφαλής τον Γαρδικιώτη Γρίβα. Σε μια από τις συγκρούσεις τραυματίστηκε βαριά. Για να αποφύγει τη γάγγραινα, έκοψε με μαχαίρι τον βραχίονά του.[13]

Μετά την αποτυχία του κινήματος συμβούλευσε τους άνδρες του να παραδοθούν, ενώ ο ίδιος κατόρθωσε να διαφύγει στην Κύμη και από εκεί με ιστιοφόρο στα Ψαρά και στη Χίο. Τελικά έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και την Προύσα, όπου έγινε δεκτός από τους ομογενείς με ιδιαίτερες τιμές.  Όταν εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη οι Τουρκικές αρχές του επέτρεψαν να καλέσει  και την οικογένειά του.[14]

Ανακομιδή των οστών και απόδοση τιμών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1863 επιτράπηκε η ανακομιδή των οστών του και η επίσημη τελετή έγινε στις 13 Οκτωβρίου 1863.  Στους λόγους που εκφωνήθηκαν διατυπώθηκε η άποψη ότι δεν πέθανε  φυσικά αλλά δολοφονήθηκε[15][16]. Στη Χαλκίδα έχει δοθεί το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της ενώ προτομή του υπάρχει στην πλατεία του Αγίου Νικολάου όπως και στο πεδίο του Άρεως στην Αθήνα .[17] [18]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 224
  2. «Κουτουρλομετόχι». 
  3. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 260-261
  4. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 262
  5. «Ιστορία Χαλκίδας και Εύβοιας». 
  6. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 290
  7. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 341
  8. Ελληνική και Παγκόσμια Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια, Τόμος Τριακοστός Πέμπτος (1984). Υδρία. Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων ΑΕ. 
  9. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 420-422
  10. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 488
  11. Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ, σελ. 518, 530
  12. Συλλογικό, Τόμος ΙΓ (977). Ιστορία Ελληνικού Έθνους. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών ΑΕ. σελίδες 87–88. ISBN 960-213-109-8. 
  13. «Νικόλαος Κριεζώτης». 
  14. «Νικόλαος Κριεζώτης». 
  15. «Λόγοι επικήδειοι εκφωνηθέντες εν Σμύρνη και εν Χαλκίδι κατά την κηδείαν και την ανακομιδήν των λειψάνων του στρατηγού Νικολάου Κριεζώτου». Ανέμη-ψηφιακή βιβλιοθήκη. 1863. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρ 2015.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  16. «Λόγοι επικήδειοι εκφωνηθέντες εν Σμύρνη και εν Χαλκίδι κατά την κηδείαν και την ανακομιδήν των λειψάνων του στρατηγού Νικολάου Κριεζώτου». Anemi.gr - ψηφιακή Βιβλιοθήκη. 
  17. «Διατριβή για Ν.Κριεζώτη». 
  18. «Νικόλαος Κριεζώτης». 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Συλλογικό, Τόμος ΙΒ (1975). Ιστορία Ελληνικού Έθνους. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών ΑΕ. ISBN 960-213-108-Χ Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια).