Χελένα Γιανίνα Παϊζντέρσκα
| Χελένα Γιανίνα Παϊζντέρσκα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Helena Janina Pajzderska (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 16 Μαΐου 1862 Σαντόμιες[1] |
| Θάνατος | 4 Δεκεμβρίου 1927 Βαρσοβία[1] |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Ποβόνσκι |
| Ψευδώνυμο | Hajota[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[3] Γαλλικά Αγγλικά Ισπανικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας ποιήτρια μεταφράστρια[4] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Χελένα Γιανίνα Παϊζντέρσκα (πολωνικά: Helena Janina Pajzderska), το γένος Μπογκούσκα (Boguska), επίσης γνωστή ως Σολτς-Ρογκοζίνσκα (Szolc-Rogozińska) (1862–1927), ήταν Πολωνή συγγραφέας, μεταφράστρια λογοτεχνίας, περιηγήτρια και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών. Έγραψε μια σειρά από μυθιστορήματα, ταξιδιωτική λογοτεχνία και μεταφράσεις, με το ψευδώνυμο Χαγιότα (Hajota).
Πρώιμη ζωή και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χελένα Γιανίνα Μπογκούσκα γεννήθηκε στις 16 Μαΐου 1862 στο Σαντόμιες.[5][6] Οι γονείς ήταν ο Γιαν Μπογκούσκι και η Εμίλια, το γένος Μαρτσέφσκα (Marczewska).[6] Μεγάλωσε στη Βαρσοβία,[7] όπου έλαβε πλήρη ιδιωτική εκπαίδευση[6] και έμαθε διάφορες ξένες γλώσσες στο σχολείο της Λάουρα Γκουέριν.[8] Έγινε φίλη με μια συνάδελφο συγγραφέα, τη Γιαντβίγκα Γουστσέβσκα.[7]
Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χελένα έκανε το ντεμπούτο της το 1875 με το μυθιστόρημα Narcyzy Ewuni, όπου ήταν 13 ετών την εποχή της δημοσίευσης.[6] Το έργο της περιλαμβάνει μυθιστορήματα, ταξιδιωτική λογοτεχνία και ποίηση.[5] Η Χελένα έγραψε με το ψευδώνυμο «Χαγιότα»,[5][6] μερικές φορές χρησιμοποιώντας επίσης ένα δεύτερο ψευδώνυμο, το «Λάσκαρο» (Lascaro).[6] Έγραψε για τον πολωνικό Τύπο, όπως τους Kurier Warszawski, Czas ή Kronika Rodzinna.[6] Επίσης, μετέφρασε μια σειρά από λογοτεχνικά έργα συγγραφέων, όπως ο Λόρδος Βύρων, ο Χ. Τζ. Γουέλς, ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, ο Βίκτωρ Ουγκώ,[6] ο Τζόζεφ Κόνραντ και ο Βιθέντε Μπλάσκο Ιμπάνιεθ.[5]
Χάρη στη γνωριμία της με τον Μπολέσουαφ Πρους, η Χελένα γνώρισε τον Στέφαν Σολτς-Ρογκοζίνσκι, τον οποίο παντρεύτηκε το 1888[6][9] και πήρε το επώνυμό του.[5] Το ζευγάρι ταξίδεψε μαζί στην Αφρική. Ενώ εγκαταστάθηκαν στο νησί Μπιόκο, όπου διατηρούσαν μια φυτεία κακάο, οι Ρογκοζίνσκι έκαναν επίσης ταξίδια στην ενδοχώρα[6][9] (π.χ. Νιγηρία, Καμερούν) για τη συλλογή υλικού για τη συγγραφή και την έρευνά τους σχετικά με τον γηγενή πληθυσμό.[6] Η Χελένα ήταν η πρώτη Πολωνέζα που έγινε γνωστό ότι ανέβηκε στο Πίκο Μπαζίλε, την ψηλότερη κορυφή του Μπιόκο.[9] Μπορεί επίσης να ήταν η πρώτη Ευρωπαία γυναίκα που τεκμηριώθηκε ότι το έκανε.[9] Το 1891, το ζευγάρι επέστρεψε στην Ευρώπη, όπου πρώτα έδωσαν μερικές επιστημονικές διαλέξεις στην Ισπανία και μετά επέστρεψαν στα πολωνικά εδάφη.[6] Οι αναγνώσεις εξασφάλισαν στην Χελένα μια ιδιότητα μέλους στη Γεωγραφική Εταιρεία της Μαδρίτης και στην Αφρικανική Εταιρεία της Νάπολης.[6]
Το 1900, η Χελένα άρχισε να ασχολείται με τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των γυναικών. Επτά χρόνια αργότερα, συντόνισε τις εργασίες δύο επιτροπών (νομικής και πολιτικής, λογοτεχνίας και τεχνών) στο πρώτο Συνέδριο Γυναικών της Πολωνίας.[8]
Προσωπική ζωή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χελένα παντρεύτηκε δύο φορές. Πρώτα, τον ταξιδιώτη Στέφαν Σολτς-Ρογκοζίνσκι, τον οποίο παντρεύτηκε το 1888 και χώρισε το 1895. Το 1904 παντρεύτηκε τον αρχιτέκτονα Τόμας Παϊζντέρσκι, αλλά ο γάμος ήταν βραχύβιος.[6]
Η Χελένα πέθανε στις 4 Δεκεμβρίου 1927, στη Βαρσοβία.[5][6] Είναι θαμμένη στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι.[6]
Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένας δρόμος στην περιοχή Ζολίμπος της Βαρσοβίας φέρει το όνομα Χαγιότα - το ψευδώνυμο της Χελένα Γιανίνα Παϊζντέρσκα.[7]
Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 psb.26274.7.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0059547. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0059547. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0059547. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Pajzderska Helena Janina». Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια PWN (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 Sperling, Sylwia. «Szolc-Rogozińska, Helena Janina». Archiwum Kobiet. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Hajoty». Ulice Twojego Miasta. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ 8,0 8,1 Cybulska, Kamila (2021). «Laura Guérin (1817-1883) – zapomniane tradycje oświaty dla kobiet» (στα pl). Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 22 (3): 56. doi:. https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/dlibra/publication/4655.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Będkowski, Mateusz. «Pierwsze Polki na krańcach świata». histmag.org. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
|