Τρυπητή Ηλείας
Συντεταγμένες: 37°34′13″N 21°47′05″E / 37.57028°N 21.78472°E
| Τρυπητή | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ηλείας |
| Δήμος | Ανδρίτσαινας - Κρεστένων, Δημοτική Κοινότητα Τρυπητής Ηλείας |
| Δημοτική Ενότητα | Σκιλλούντος |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 278 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 311 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 270 62 |
| Τηλ. κωδικός | 2626 |
Η Τρυπητή είναι ημιορεινός οικισμός της Πελοποννήσου στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας.[2]
Γεωγραφικά - Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρυπητή βρίσκεται προς τα νότια του πρώην νομού και τα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας σε υψόμετρο 278 μέτρα[3]. Απέχει 21 χλμ. Α. από τα Κρέστενα (έδρα δήμου), 27 χλμ. ΒΔ. από την Ανδρίτσαινα και 42 χλμ. Α.-ΝΑ. από τον Πύργο (μέσω Κρέστενα). Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά επάνω σε λόφο, έχει πολλές βρύσες με νερά από πηγές και θέα στα βόρεια την κοιλάδα του Αλφειού στο σημείο που συμβάλει ο Ερύμανθος ποταμός. Στην γύρω περιοχή υπάρχουν αρκετά ίχνη κατοίκησής της από την αρχαιότητα. Στην βορειοανατολική πλευρά του έχουν αποκαλυφθεί ίχνη ακρόπολης των Κλασσικών και Ελληνιστικών χρόνων, ενώ στα ανατολικά έχουν βρεθεί υπολείμματα οικισμού της εποχής του Χαλκού. Στους λόφους "Tραγανό" και "Kοριζόριζος" σώζονται τμήματα αρχαίου τείχους και ερείπια πόλης που σύμφωνα με τον MAYER ταυτίζεται με το αρχαίο Στυλλάγιο που αναφέρει ο Πολύβιος ενώ σύμφωνα άλλους ερευνητές με την πόλη Yπανα, που αναφέρει ο Στράβων.[4]
Μονή Ίσοβας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βορειοδυτικά του χωριού, στον συνοικισμό Λεκάνη, υπάρχουν τα ερείπια της φράγκικης μονής Παναγία της Ίσοβας που ιδρύθηκε περίπου το 1225 (το πρώτο μισό του 13ου αιώνα) και η οποία σύμφωνα με το Χρονικό του Μορέως κάηκε το 1263 κατά τη διάρκεια της μάχης της Πρινίτσας, από Τούρκους μισθοφόρους των Ελλήνων. Θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα γοτθικά εκκλησιαστικά μνημεία στην Ελλάδα και φαίνεται να χτίστηκε εξολοκλήρου από δυτικούς μοναχούς[5], σύμφωνα με ορισμένους ανήκε στο τάγμα των Βενεδικτίνων μοναχών ενώ άλλοι το αποδίδουν στο τάγμα των Κιστερκιανών. Νοτιοδυτικά της Παναγίας βρίσκεται ο ερειπωμένος ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι τρίκλιτη ξυλοστεγής βασιλική που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των λατίνων μοναχών και χρονολογείται τον 14ο αιώνα ή τον 15ο αιώνα.
Διοικητικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφορές για τον οικισμό υπάρχουν πριν την περίοδο της Επανάστασης του 1821, με την ονομασία Μπιτζιμπάρδι ή Μπιζιμπάδι να συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των χωριών και οικισμών που υπάγονταν στην τότε επαρχία Φαναρίου.[6] Μετά την απελευθέρωση αναφέρεται ως Μπιτζιμπάρδι να προσαρτάται στον τότε δήμο Ηπείου. Το 1927 με το ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927 μετονομάστηκε σε Τρυπητή και το 1930 με το ΦΕΚ 328Α - 27/09/1930 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[7] Σύμφωνα με το Σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με την Λεκάνη αποτελούν την τοπική κοινότητα Τρυπητής που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Σκιλλούντος του Δήμου Ανδρίτσαινας - Κρεστένων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 206 κατοίκους.[8]
Ιστορικό διοικητικών μεταβολών κοινότητας Τρυπητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρυπητή είχε αξιόλογες διοικητικές μεταβολές κατά τον 19ο, 20ό και 21ο αιώνα, που έχουν συνοπτικά ως εξής:
Μπιτζιμπάρδι (Μεσσηνίας)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 21-04-1835 [9]
Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Ηπείου
- 09-12-1840 [10]
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ηπείου και προσαρτάται στο δήμο Αλιφείρας
Μπιτζιμπάρδι (Τριφυλίας)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899 [11]
Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στο νομό Τριφυλίας
Μπιτζιμπάρδι (Μεσσηνίας)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909 [12]
Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Μεσσηνίας από το νομό Τριφυλίας
- ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912 [13]
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αλιφείρας και προσαρτάται στην κοινότητα Ζάχας
- ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927 [14]
Ο οικισμός μετονομάζεται σε Τρυπητή
- ΦΕΚ 328Α - 27/09/1930 [15]
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Ζάχας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Τρυπητής
Τρυπητή (Ηλείας)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ΦΕΚ 355Α - 02/09/1939 [16]
Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Ηλείας από το νομό Μεσσηνίας
- ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 [17]
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Τρυπητής και προσαρτάται στο δήμο Σκιλλούντος
- ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 [18]
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Σκιλλούντος και προσαρτάται στο δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων
Διατελέσαντες Πρόεδροι Κοινότητας Τρυπητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Διάρκεια θητείας | Όνομα |
|---|---|
| 1979-1998 | Κωνσταντάρας Δημήτριος[19] |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ GEOnet Names Server. 11 Ιουνίου 2018. -829648.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 10, τομ. 34.
- ↑ «ΤΡΥΠΗΤΗ (Χωριό) ΗΛΕΙΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Μονή Παναγίας Ίσοβας». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ «Το οικιστικό δίκτυο της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης». www.settlements-peloponnese1821.eu. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10729 (σελ. 255 του pdf)
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ [3]
- ↑ [4]
- ↑ [5]
- ↑ [6]
- ↑ [7]
- ↑ [8]
- ↑ [9]
- ↑ [10]
- ↑ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ - ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
| ||||||||||||||