Τζέιμς Μακφέρσον

Τζέιμς Μακφέρσον
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Seumas Mac a' Phearsain (Σκωτικά Κελτικά)
Γέννηση	27  Οκτωβρίου 1736 Ruthven
Θάνατος	17  Φεβρουαρίου 1796 Inverness-shire
Τόπος ταφής	Αββαείο του Ουέστμινστερ
Ψευδώνυμο	Ossian
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά Σκωτικά Γαελικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής συγγραφέας πολιτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Juliet Macpherson
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της 15ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας μέλος της 16ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας μέλος της 17ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Τζέιμς Μακφέρσον (αγγλικά: James Macpherson) (1736 - 1796) ήταν Σκωτσέζος συγγραφέας, ποιητής και πολιτικός. Είναι γνωστός για τον Οσιανικό κύκλο επικών ποιημάτων, τον οποίο ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε και μετέφρασε από τα γαελικά.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Μακφέρσον γεννήθηκε στο Ράθβεν, Ινβερνές της Σκωτίας στις 27 Οκτωβρίου 1736, μια περιοχή όπου ομιλούνταν η Σκωτική Γαελική γλώσσα. Σπούδασε στο Κινγκς Κόλετζ του Αμπερντίν από το 1753 και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έγραψε ήδη κάποια ποιήματα, μόνο μερικά από αυτά δημοσιεύτηκαν, όπως το επικό ποίημα Ο Χάιλαντερ (The Highlander) το 1758.

Έγινε ευρύτερα γνωστός για τα Αποσπάσματα αρχαίας ποίησης (Fragments of Ancient Poetry), που εκδόθηκαν με την οικονομική υποστήριξη του Χιου Μπλερ το 1760 και τα οποία ισχυρίστηκε ότι ήταν μεταφράσεις έργων ενός θρυλικού Σκωτσέζου πολεμιστή και βάρδου του 3ου αιώνα, του Όισιν, φαινομενικά μια καταγραφή μιας αρχαίας γαελικής προφορικής παράδοσης που είχε συλλέξει σε χειρόγραφα στη Σκωτία. Αργότερα δημοσίευσε τα έπη Φίνγκαλ, ένα αρχαίο επικό ποίημα σε έξι βιβλία (1761), Τεμόρα (1763) και Τα έργα του Όσιαν (1765), επίσης ως υποτιθέμενα πρωτότυπα κείμενα.

Η αυθεντικότητα του Οσσιανού υποστηρίχθηκε από τον Μπλερ, έγινε δεκτή με σκεπτικισμό από τον Σκωτσέζο φιλόσοφο Ντέιβιντ Χιουμ, με θαυμασμό και επιφύλαξη από τον ποιητή Τόμας Γκρέι αλλά αντιμετωπίστηκε αρνητικά και καταγγέλθηκε ως πλαστογραφία από ιστορικούς και κριτικούς λογοτεχνίας με προεξάρχοντα τον Σάμιουελ Τζόνσον, εξέχουσα μορφή της αγγλικής λογοτεχνίας. Όμως, κανένας από τους κριτικούς δεν ήξερε γαελικά.

Οι συλλογές μεταφράστηκαν σύντομα σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και έγιναν δεκτές με θαυμασμό παντού. Με τον ενθουσιασμό του για τη λαογραφία των προγόνων και των φυσικών ανθρώπων, ο Μακφέρσον έγινε ένας από τους προδρόμους του αγγλικού ρομαντισμού μαζί με τους ποιητές Έντουαρντ Γιανγκ και Τόμας Γκρέι. Παρόλο που η «οσιανική» δημιουργία καταγγέλθηκε ως πλαστή, αυτό δεν είχε μεγάλη επίδραση στο κοινό, το οποίο για μεγάλο χρονικό διάστημα αντιμετώπισε με ενθουσιασμό τα έργα ως ένα γνήσιο εθνικό έπος που έγινε διάσημο σε όλη την Ευρώπη.

Μετά τον θάνατο του Μακφέρσον, ιστορικοί και μελετητές κατέληξαν στο βέβαιο συμπέρασμα - που επιβεβαίωσαν και έρευνες του 20ού αιώνα - ότι τα λεγόμενα ποιήματα του Οσσιανού ήταν εντελώς σύγχρονα και ότι τα χειρόγραφα του Μακφέρσον ήταν πρακτικά ανύπαρκτα, καθώς κανένα γαελικό χειρόγραφο δεν χρονολογείται πέρα ​​από τον 10ο αιώνα. Στην πραγματικότητα, ο Μακφέρσον είχε γράψει ο ίδιος τα έργα στα αγγλικά και τα γαελικά.

Μεταγενέστερα έργα

Ο Οσσιανός ξυπνά τα πνεύματα με τον ήχο της άρπας του, πίνακας του Φρανσουά Ζεράρ (1811)

Το 1764 ο Μακφέρσον έγινε γραμματέας του αποικιακού κυβερνήτη στην Πενσακόλα της Φλόριντα. Επέστρεψε στη Μεγάλη Βρετανία δύο χρόνια αργότερα και, παρά την αντιπαράθεσή του με τον Τζόνσον, του επετράπη να διατηρήσει τον μισθό του ως σύνταξη.

Συνέχισε γράφοντας πολλά ιστορικά έργα, τα πιο σημαντικά από τα οποία ήταν Πρωτότυπα Έγγραφα, που περιέχουν τη Μυστική Ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας από την Παλινόρθωση έως την άνοδο του Οίκου του Ανόβερου και Αποσπάσματα από τη Ζωή του Ιακώβου Β' (1775).

Το 1780 έγινε μέλος του βρετανικού κοινοβουλίου, θέση που κατείχε μέχρι τον θάνατό του στις 17 Φεβρουαρίου 1796 στο Μπέλβιλ, Ινβερνές. Η φήμη του Μακφέρσον επιστέφθηκε με την ταφή του ανάμεσα στους διάσημους συγγραφείς και ποιητές στο Αβαείο του Γουέστμινστερ.

Η επίδραση στον Ρομαντισμό

Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της ποίησης το έγραψε ο ίδιος, δεν μειώνεται η λογοτεχνική αξία του έργου αλλά μόνο το ιστορικό του ενδιαφέρον. Έτσι, ορισμένοι κριτικοί ισχυρίζονται ότι ο Μακφέρσον παρήγαγε ένα ποιητικό έργο που, με τη βαθιά εκτίμηση της φυσικής ομορφιάς και τη μελαγχολική τρυφερότητα της παρουσίασης των αρχαίων μύθων, συνέβαλε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο στο ρομαντικό κίνημα τόσο στην Αγγλία όσο και στην Ευρώπη, και ειδικά στη γερμανική λογοτεχνία. Μεταφράστηκε σύντομα σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες - ο Ναπολέοντας, ο Τόμας Τζέφερσον, ο Χέρντερ και ο Γκαίτε, ο οποίος ενσωμάτωσε τη μετάφραση μέρους του έργου στο μυθιστόρημά του Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, ήταν μεταξύ των βαθύτερων θαυμαστών του - και άσκησε μεγάλη επίδραση στους εισηγητές του ρομαντικού κινήματος στην Αγγλία ποιητές όπως ο Γουόρντσγουορθ, ο Κόλεριτζ και ο Μπάιρον,στη ζωγραφική και τη μουσική.