Συντελεστική εξαρτημένη μάθηση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στην Κλασική εξαρτημένη μάθηση, τα μωρά διαμορφώνουν προσδοκίες για ερεθίσματα γεγονότων στο περιβάλλον, αλλά δεν επηρεάζουν τα ερεθίσματα που εμφανίζονται. Το είδος της εξαρτημένης μάθησης που δημιουργεί νέες και πιο σύνθετες συμπεριφορές είναι η Συντελεστική εξαρτημένη μάθηση, κατά την οποία οι συμπεριφορές διαμορφώνονται από τις συνέπειες τους. Στη Συντελεστική εξαρτημένη μάθηση, οι οργανισμοί τείνουν να επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που οδηγούν σε ενίσχυση και να εγκαταλείπουν συμπεριφορές που οδηγούν σε τιμωρία. Ένα ερέθισμα που αυξάνει την εμφάνιση μιας συμπεριφοράς λέγεται ενίσχυση. Για παράδειγμα, το γλυκό υγρό ενισχύει την αντίδραση πιπιλίσματος στα νεογέννητα. Η απομάκρυνση ενός επιθυμητού ερεθίσματος ή η παρουσίαση ενός δυσάρεστου ερεθίσματος, ώστε να μειωθεί η εμφάνιση μιας συμπεριφοράς λέγεται τιμωρία. Ένα υγρό με ξινή γεύση τιμωρεί την αντίδραση πιπιλίσματος των νεογέννητων, προκαλώντας τα να σουφρώσουν τα χείλη τους και να σταματήσουν εντελώς το πιπίλισμα.[1][2]

Πολλά ερεθίσματα εκτός από την τροφή μπορούν να λειτουργήσουν ως ενισχυτές της βρεφικής συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, τα νεογνά θα πιπιλίσουν πιο γρήγορα μια θηλή όταν ο ρυθμός πιπιλίσματος τους παράγει ενδιαφέροντα θεάματα και ήχους, όπως οπτικά σχέδια, μουσική ή ανθρώπινες φωνές. Όπως υποδηλώνουν αυτά τα ευρήματα, η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για να μάθουμε ποια ερεθίσματα μπορούν να αντιληφθούν τα μωρά και ποια προτιμούν.[2]

Η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση παίζει επίσης ζωτικό ρόλο στη διαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων. Καθώς το μωρό κοιτάζει τον ενήλικα στα μάτια, ο ενήλικας το κοιτάζει και του χαμογελά και τότε το βρέφος τον κοιτάει και χαμογελάει ξανά. Καθώς η συμπεριφορά του ενός ενισχύει τη συμπεριφορά του άλλου, συνεχίζουν και οι δύο την ευχάριστη αλληλεπίδραση.[2] Αν σκεφτούμε ότι το βρέφος έχει στόχο την προσοχή των γονιών, τότε συντελεστική εξαρτημένη μάθηση σημαίνει να μαθαίνεις μια συγκεκριμένη συμπεριφορά που οδηγεί στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Berk, Laura E. (2018). Development Through the Lifespan, Seventh Edition. Athens: Kritiki. σελ. 199. ISBN 978-960-586-302-9. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Cynthia Lightfoot· Michael Cole· Sheila R. Cole (2009). The Development of Children. New York: Worth Publishers. σελίδες 234–235. ISBN 978-960-01-1582-6. 
  3. Rita L. Atkinson· Richard C. Atkinson· Edward E. Smith· Daryl J. Bem· Susan Nolen-Hoeksema (2003–2004). Hilgard's Introduction to Psychology (13th Edition). Athens: Papazisis. σελ. 461. ISBN 960-02-1702-5.