Συζήτηση:Πατρολογία

Έχω την εντύπωση ότι το άρθρο αυτό αφορά τη Καθολική Εκκλησία έναντι της "Μυριόβιβλου" της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Επίσης ότι η Πατρολογία ασχολείται με τα κείμενα Πατέρων της Εκκλησίας των οκτώ μόνο πρώτων αιώνων διακρινόμενη σε τρεις επιμέρους περιόδους. Το όλο θέμα ως επιστήμη εμφανίστηκε από τον θεολόγο διαμαρτυρόμενο Γκέρχαρτ τον 17ο αιώνα. Κατά δε τον επόμενο αιώνα αλλάζει ο όρος σε "Χριστιανική γραμματολογία" και αυτός αργότερα σε "Ιστορία χρηστιανικής γραμματολογίας". Πατέρας δε της εν λόγω γραμματολογίας θεωρείται ο Λατίνος Ιερώνυμος που έγραψε το 392 "Περί ενδόξων ανδρών" σε αντιστοιχία δε η Μυριόβιβλος του Πατριάρχη Φωτίου. Στο όλο θέμα είχε εμπλάκει και το Γαλλικό Θρησκευτικό Τάγμα των Βενεδικτίνων και από τότε συγγράφονται συλλογές πατερικών κειμένων άλλοτε στη Γαλλία και άλλοτε στη Γερμανία. Δεν γνωρίζώ αν ο όρος αυτός του άρθρου είναι αποδεκτός από την Ορθόδοξη Εκκλησία.--Templar52 12:15, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

---

Ασφαλώς και είναι αποδεκτός.

Πατρολογίες έχουν γράψει οι Ορθόδοξοι:

• Μπαλάνος, Πατρολογία, ήτοι οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς μέχρι του θ' αιώνος το 1930

• Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία το 1976

• Παπαδόπουλος, Πατρολογία, το 2000 η Δ' έκδοση, το 1976 η Α'

Επίσης:

• Το έργο Μυριόβιβλον ή Βιβλιοθήκη του Μεγάλου Φωτίου εντάσσεται κι αυτό στην ιστορία της Πατρολογίας.

Για παράδειγμα ο Δημ. Τσάμης στην εισαγωγή της Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας του αναφέρει:

σελ. 17

"Αντικείμενο της Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας εϊναι η επιστημονική σπουδή των Πατέρων και Συγγραφέων τής Εκκλησίας. Η επιστήμη αυτή υποδηλώνεται συνήθως με τον όρο Πατρολογία"

Το τελευταίο πρόσωπο που ιστορεί ο Τσάμης είναι ο Γεννάδιος Σχολάριος που γεννήθηκε γύρω στα 1400.

Ο Τρεμπέλας στην Εγκυκλοπαίδεια της θεολογίας του αναφέρει:

σελ. 43

" [...] μαθήματος της Θεολογίας του γνωστού υπό το όνομα Πατρολογία ή Εκκλησιαστική Γραμματολογία"

σελ. 296

"Ούτως η Πατρολογία λαβούσα το όνομα αυτής εκ των Πατέρων της Εκκλησίας, περιλαμβάνει μεν εις τον κύκλον των ερευνών αυτής την υπό των Πατέρων παραχθείσαν γραμματείαν, [...] "

Στο Μικρό Χριστιανικό Λεξικό του Επισκόπου ΕΥΘ. ΣΤΥΛΙΟΥ αναφέρονται ως τελευταίοι μεγάλοι πατέρες:

• Ιωάννης, Δαμασκηνός (680-749)
• Φώτιος, Οικουμενικός Πατριάρχης (820-891)
• Συμεών, ο νέος θεολόγος (949-1037)
• Γρηγόριος Παλαμάς (1296-1359)
• Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809)

και στο λήμμα Πατρολογία αναφέρει:

"Η μελέτη και ενασχόλησις με τη ζωή και τα έργα (συγγράμματα) των Πατέρων της Εκκλησίας και διαφόρων άλλων εκκλησιαστικών συγγραφέων."

και ως εκδόσεις Πατρολογίας αναφέρει τις:

• MIGNE, Patrologiae, 1862

και

• Β.Ε.Π.Ε.Σ.

Είναι ευνόητο ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία περικλείει στον όρο Πατρολογία μόνον:

"Πατέρες της Εκκλησίας [...] επί αυστηρώς Ορθοδόξω διδασκαλία και αγιότητι βίου διαπρέψαντες"

(Τρεμπέλας, ό.π. σ. 296)

Έτσι σε μια Ορθόδοξη Πατρολογία ή εκκλησιαστική γραμματολογία περιλαμβάνονται πρόσωπα από την Patrologia Graeca αλλά καί από την Patrologia Latina.

Ο Τσάμης π.χ., ως τελευταίο Λατίνο αναφέρει τον Βικέντιο, του 5ου αιώνα.

Σχετικά με τα όριά της πατρολογίας ο Παπαδόπουλος αναφέρει:

ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ σελ. 84

"Τα όρια της Πατρολογίας συζητήθηκαν πολύ και οι δυτικοί θεολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι την περίοδο της Πατρολογίας κλείνει στη μεν Δύση ο Γρηγόριος ο Μέγας (+604) ή ο Ισίδωρος Σεβίλλης (+636), στη δε Ανατολή ο Ιωάννης Δαμασκηνός (+749). Υπήρχαν όμως και αυστηρότεροι πατρολόγοι [...] κλείνουν ουσιαστικά τα όρια στο τέλος του Δ' ή τις αρχές τοϋ Ε' αιώνα. [...]

και συνεχίζει:

"Οσο λοιπόν η Εκκλησία θα είναι ιστορία, θα έχη Πατέρες. Άρα η Πατρολογία δεν έχει όρια στην ιστορία, όπως δέν έχει όρια και η Παράδοση της Εκκλησίας. Και δε μπορεί να έχη όρια η Παράδοση ακριβώς διότι οι Πατέρες δεν είναι μόνο γνήσιοι φορείς της, αλλά και δημιουργοί της, δυναμικοί συνεχιστές."

Papyrus 14:25, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

---

Με τον επίλογο συμφωνώ απόλυτα αλλά για τους τύπους της αποδοχής του όρου "Πατρολογία" από την Ανατολική Εκκλησία έχω επιφυλάξεις, εκ του γεγονότος ότι συναντώ κυρίως τον όρο "Πατερικά κείμενα" ή "Κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας" ή "Εκκλησιαστική Γραμματολογία" διαπιστώνοντας ως να αποφεύγεται ο όρος Πατρολογία, δίνοντάς μου την εντύπωση ότι ο όρος ήταν αποδεκτός μέχρι το Σχίσμα. Πράγματι κι άλλοι Έλληνες έχουν συγγράψει "Πατρολογία" πριν τον Δ. Μπαλάνο όπως ο Κων. Κοντογόνης, ο Απ. Χριστοδούλου, ο Αναστάσιος Διομήδης Κυριακός και ο Γεώργιος Δέρβος που δεν γνωρίζω όμως αν τα έργα τους είναι αντιγραφές των ξένων συλλογών. Γιατί αν τελικά΄ο όρος είναι αποδεκτός από την Ορθοδοξία τότε πράγματι αλλάζει και η παλιά επιμέρους διάκριση των τριών περιόδων Πατερικών κειμένων και αντί των συνολικά 8 αιώνων πάμε στους 13 αιώνες!--Templar52 22:06, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

---

Στις νέες προσθήκες, προσπάθησα να προβάλω τη σύνθεση των απόψεων που κυριαρχούν. Στην πραγματικότητα, η Ορθόδοξη Πατρολογία επεκτείνεται τουλάχιστο μέχρι και τον 18ο αιώνα και όπως λένε οι ορθόδοξοι πατρολόγοι, θα συνεχίσει να επεκτείνεται όσο υπάρχει εκκλησία. Νομίζω ότι αυτή η σκέψη ταιριάζει απόλυτα στην ορθόδοξη πεποίθηση για συνέχεια και συνέπεια θεολογική και δογματική μέσα στο πέρασμα των αιώνων.

Το πολύ σημαντικό στην Ορθόδοξη παράδοση είναι η αποφυγή των στερεότυπων παραστάσεων, των ειδωλοποιήσεων, για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση του προσφιλούς συγγραφέα και δογματολόγου Ν. Ματσούκα. Πάντα στην ορθοδοξία, σε ανάλογα θέματα, μέτραγε η ουσία και η πνευματικότητα και όχι τόσο ο τύπος (λ.χ. ο αυστηρός υπολογισμός χρονικών ορίων).

Η μελέτη δείχνει ότι λογίζεται ως Πατέρας και ο Νικόδημος ο Αγιορείτης. Άρα πρέπει να συμπεριλάβουμε στην Ορθόδοξη Πατρολογία και τον 18ο αιώνα.

Papyrus 22:55, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

Όσο για την χρήση αυτούσιου του όρου Πατρολογία, εξετάζοντας πρόχειρα, τον συναντώ εκτός από τον Τσάμη και τον Παπαδόπουλο, καί στον Τρεμπέλα, στον Αγουρίδη, στον Καραβιδόπουλο, στον Ξεξάκη, στον Μπέγζο, στον Ιωαννίδη, στον Η' Τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους (Εκδ. Αθηνών) και αλλού.

Βεβαίως πολύ συχνά, γίνεται αναφορά στο θέμα και περιφραστικά, όπως είπες.

Papyrus 23:08, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

---

Αν έχεις προσέξει σε θρησκευτικά άρθρα που έχω γράψει ή επιμεληθεί αναφέρομαι πάντα από ιστορική ή λαογραφική άποψη (εξέταση) και καθόλου θεολογική για τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχω τέτοιες γνώσεις. Επειδή όμως γνωρίζω ότι η μονομερής αυτή εξέταση ιστορική ή λαογραφική μπορεί (ίσως και) να δημιουργήσει θεολογική παρερμηνεία είμαι λίγο επιφυλακτικός. Πάντως για το θέμα, η χρονο-οριοθέτηση είχε γίνει από τους ίδιους τους "Πατρολόγους" και έτσι πέρασε στην ιστορία. Ενώ πράγματι συμφωνώ ότι είναι σημαντική η αποφυγή στερεότυπων ορίων αφού απέκλειαν (!) έτσι κείμενα νεότερων θεολόγων, Πατέρων της Εκκλησίας.--Templar52 23:54, 16 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

---

Έτσι όπως το λες είναι. Και στην πραγματικότητα καλώς είσαι (και είμαι) επιφυλακτικός. Δείχνει τουλάχιστον σεβασμό προς το γνωστικό αντικείμενο.

Papyrus 00:32, 17 Ιανουαρίου 2006 (UTC)

Κλείδα

Γιατί δεν βάζεις την Κλείδα να καθαρίσεις μια και καλή;--ΗΠΣΤΓ 22:00, 12 Ιουλίου 2006 (UTC)

Χρησιμοποιείς ό,τι θέλεις. Δίπλα είναι οι σελίδες της κλείδας:

ΑΙΩΝ Α’

• Κλήμης Πάππας Ρώμης 1.
• Βαρνάβας απόστολος. 8.
• Ματθίας άπόστολος. 8.
• Βαρθολομαίος απόστολος 8.
• Ανάκλητος Πάπας. 9.
• Ερμάς ή Ποιμήν. 9.
• Διαθήκαι των ΙΒ'. Πατριαρχών 9.
• Ανώνυμοι 9.
• Πρεσβύτεροι και Διάκονοι Αχαΐας 9.
• Διονύσιος Αρεοπαγίτης. 10.

ΑΙΩΝ Β'

ΑΙΩΝ Β΄

• Ιγνάτιος ο Θεοφόρος 13.
• Πολύκαρπος Σμύρνης 14.
• Ευάρεστος Πάπας 14.
• Αλέξανδρος Α' Πάπας 14.
• Σήξτος Α' Πάπας 14.
• Τελεσφόρος Πάπας 14.
• Υγιίνος Πάπας 14.
• Πίος Α' Πάπας 14.
• Ανίκητος Α' Πάπας 14.
• Σωτήρ Πάπας 14.
• Ελευθέριος Πάπας. 14.
• Μελίτων Σάρδεων. 14.
• Παπίας Ιεραπόλεως. 14.
• Κοδράτος Αθηνών 14.
• Αριστείδης φιλόσοφος. 15.
• Αγρίππας Κάστωρ. 15.
• Τατιανός Ασσύριος 15.
• Αθηναγόρας φιλόσοφος 15.
• Θεόφιλος Αντιοχείας 15
• Αρίστων Πελλαίος 15.
• Κλαύδιος Απολλινάριος 15.
• Ηγήσιππος 15.
• Πάνταινος 15.
• Ρόδων 15.
• Μάξιμος Ιεροσολύμων 15.
• Πολυκράτης Εφέσου 15.
• Θεόφιλος Καισαρείας Παλαιστίνης 15.
• Σεραπίων Αντιοχείας 15.
• Απολλώνιος Εφέσου 15.
• Ανώνυμοι 15.
• Βιεννενσίων και Λογδούνων Εκκλησίαι 15.
• Μαρτύρια αγίων Επιποδίου κ.λπ. 15.
• Βίκτωρ Πάπας 15,
• Αρχαίος επίσκοπος Αφρικής 15.
• Ιουστίνος φιλόσοφος και μάρτυς 16.
• Ερμίας φιλόσοφος
• Ειρηναίος Λουγδούνων 17.

ΑΙΩΝ Γ'

• Κλήμης Αλεξανδρεύς 18
• Ζεφυρίνος Πάπας 19.
• Γάιος πρεσβύτερος Ρωμαίος 19.
• Ιούλιος Αφρικανός 20.
• Κάλλιστος Α' Πάπας 20
• Ουρβανός Πάπας 20
• Αστέριος Ουρβανός Πάπας 20
• Ποντιανός Πάπας 20
• Ανθηρός Πάπας 20
• Φαβιανός Πάπας 20
• Αλέξανδρος Ιεροσολύμων 20
• Ανατόλιος Λαοδικείας 20
• Θεόγνωστος Αλεξανδρείας 20
• Πιέριος 20
• Μαλχίων πρεσβύτερος Αντιοχείας 20
• Ιππόλυτος επίσκοπος Πόρτου 21
• Γρηγόριος Νεοκαισαρείας ο θαυματουργός 21
• Διονύσιος Αλεξανδρείας 22
• Μάκαριος Μάγνης 22
• Αρχέλλαος Μεσοποταμίας 22
• Πάμφυλος μάρτυς 22
• Φιλέας επίσκοπος Θμουϊτών 22
• Θεωνάς Αλεξανδρείας 23
• Ωριγένης 23

Ο πίνακας που έβαλα δεν περιλαμβάνει ανώνυμα ή απόκρυφα κείμενα (π.χ. η επιστολή Βαρνάβα δεν είναι του απόστολου Βαρνάβα) αλλά επικεντρώνεται περισσότερο σε σημαντικά πρόσωπα. Επίσης δεν αναφέρει ανώνυμους πατέρες, ενώ περιλαμβάνει αιρετικούς και εθνικούς, ώστε να δίνει ένα γενικότερο πλάνο της εποχής και παρουσίας του καθενός πέρα από τους εκκλησιαστικούς πατέρες.

Πάντως είναι καλή ιδέα να βάλω το πλήρες όνομα όπου υπάρχει στον πίνακα.

Ευχαριστώ για τον κόπο που έκανες.

Papyrus 23:49, 12 Ιουλίου 2006 (UTC)

Καμία αντίρρηση. Θα σκανάρω όλα τα ονόματα έως και ΙΕ' ΑΙΩΝΑ για να τα έχεις διαθέσιμα--ΗΠΣΤΓ 00:34, 13 Ιουλίου 2006 (UTC)