Σοκάλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 50°29′0″N 24°17′0″E / 50.48333°N 24.28333°E / 50.48333; 24.28333

Σοκάλ

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σοκάλ
50°29′0″N 24°17′0″E
ΧώραΟυκρανία
Διοικητική υπαγωγήd:Q106871967
Ίδρυση1424
Έκταση8,47 km²
Υψόμετρο198 μέτρα
Πληθυσμός20.986 (2019)[1]
Ταχ. κωδ.80000–80005
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Σοκάλ (ουκρανικά: Сокаль‎‎) είναι πόλη που βρίσκεται στον ποταμό Μπουκ, στο Ραγιόν Τσερβονοχράτσκι της δυτικής Ουκρανίας. Είναι η έδρα της διοίκησης της αστικής χρομάντα Σοκάλ, μιας από τις χρομάντα της Ουκρανίας.[2] Ο πληθυσμός του είναι περίπου 20.373 κάτοικοι (εκτίμηση το 2022)

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυστριακό γραμματόσημο με τον Αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ Α΄ το 1911 στο Σοκάλ, Βασίλειο της Γαλικίας και Λοδομερίας

Η πρώτη γραπτή αναφορά του Σοκάλ χρονολογείται από το 1377. Το 1424, έλαβε τα Δικαιώματα του Μαγδεβούργου από τον Σιεμόβιτ Δ΄ της Μαζοβίας, και το 1462, η πόλη έγινε μέρος του Βοεβοδάτου Μπελς της Επαρχίας Ελάσσονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Στις 2 Αυγούστου 1519, μετά την ήττα ενός πολωνο-λιθουανικού στρατού υπό τον Χετμάνο Κονστάντι Οστρόγκσκι από τους Τατάρους της Κριμαίας, η πόλη ισοπεδώθηκε από τους εισβολείς. Ο Μικόουαϊ Σεπ-Σαζίνσκι αφιέρωσε αργότερα ένα από τα ποιήματά του σε αυτή τη μάχη.

Η πόλη παρέμεινε μέρος της Πολωνίας μέχρι τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας, όταν προσαρτήθηκε από την Μοναρχία των Αψβούργων, ως μέρος της Γαλικίας. Ήταν η πρωτεύουσα της Περιφέρειας Σοκάλ, ενός από τα 78 Bezirkshauptmannschaften στην αυστριακή επαρχία της Γαλικίας (γη του στέμματος) το 1900.[3] Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η κατοχή αυτής της επαρχίας αμφισβητήθηκε μεταξύ της Πολωνίας και της Σοβιετικής Ρωσίας, μέχρι την Συνθήκη της Ρίγας το 1921, η οποία απέδωσε την Ανατολική Γαλικία στην Πολωνία. Στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία, το Σοκάλ ήταν η έδρα ενός πόβιατ στο Βοεβοδάτο Λβουφ.

Το Σοκάλ βρισκόταν στο πολωνικό έδαφος μέχρι τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία το Σεπτέμβριο του 1939. Από το Σεπτέμβριο του 1939 έως τον Ιούνιο του 1941 (βλ. Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα), ήταν μέρος της σοβιετικής επικράτειας. Πριν από το Ολοκαύτωμα, το Σοκάλ είχε εβραϊκό πληθυσμό 5.200 ατόμων. Επιπλέον, χιλιάδες πρόσφυγες από άλλα μέρη της Πολωνίας έφτασαν στο Σοκάλ. Στις 17 Σεπτεμβρίου 1942, 2.000 Εβραίοι από το Σοκάλ εκτοπίστηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ. Υπήρχε σοβαρή έλλειψη νερού στο Γκέτο του Σοκάλ. Στις 24 Οκτωβρίου 1942, άλλοι 2.500 Εβραίοι από την πόλη εκτοπίστηκαν στους θαλάμους αερίων του Μπέλζεκ. Στις 27 Μαΐου 1943, το γκέτο εκκαθαρίστηκε και η πόλη κηρύχθηκε «Γιούντενφραϊ». Μόνο 30 Εβραίοι από την πόλη επέζησαν από τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων 15 μελών 3 οικογενειών που διασώθηκαν από την οικογένεια Χαλαμαγιόβα, αποτελούμενη από την Πολωνή καθολική γιαγιά Φραντσίσκα, την κόρη και τον γιο της.[4] Ο Σοβιετικός Στρατός ανακατέλαβε την πόλη τον Ιούλιο του 1944,[5] αν και το δυτικό τμήμα της πόλης (το πρώην χωριό Ζβρίρκα) παρέμεινε μέρος της Πολωνίας μεταξύ 1944 και 1951 (βλ. Εδαφική ανταλλαγή Πολωνίας-Σοβιετικής Ένωσης το 1951).

Στις αρχές του 17ου αιώνα, ένα μεγάλο μπαρόκ μοναστήρι των Μπερναρδίνων μοναχών, μαζί με τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία της Παναγίας χτίστηκε στο Σοκάλ. Το συγκρότημα βρίσκεται στην περιοχή Ζβρίρκα και μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο φιλοξενούσε έναν πίνακα της Παναγίας του Σοκάλ, ο οποίος προσέλκυε Καθολικούς προσκυνητές. Ο Γιαν Οστρόρογκ, ένας από τους πρώτους Πολωνούς ουμανιστές θάφτηκε στην πόλη. Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πίνακας μεταφέρθηκε σε μια εκκλησία στο Χρουμπιέσουφ, ενώ το μοναστήρι μετατράπηκε σε φυλακή. Στις 27 Μαρτίου 2012, το ιστορικό συγκρότημα καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από πυρκαγιά. 

Μέχρι τις 18 Ιουλίου 2020, το Σοκάλ ήταν το διοικητικό κέντρο του Ραγιόν Σοκάλ. Το ραγιόν καταργήθηκε τον Ιούλιο του 2020 ως μέρος της διοικητικής μεταρρύθμισης της Ουκρανίας, η οποία μείωσε τον αριθμό των περιφερειών της περιφέρειας Λβιβ σε επτά. Η περιοχή του Ραγιόν Σοκάλ συγχωνεύτηκε στο Ραγιόν Τσερβονοχράτσκι.[6][7]

Στη μυθοπλασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Σοκάλ είναι η τοποθεσία έναρξης του μυθιστορήματος του 2009 The Kindly Ones του Τζόναθαν Λίτελ, το οποίο διαδραματίζεται αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στη σοβιετική κατεχόμενη Πολωνία τον Ιούνιο του 1941. Το Σοκάλ αναφέρεται στο Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ του Γιάροσλαβ Χάσεκ, καθώς από την πόλη πέρασαν Αυστροούγγροι στρατιώτες στο δρόμο προς τα πεδία μάχης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το διήγημα Squadron Commander Trunov του Ισαάκ Μπάμπελ επικεντρώνεται στην ταφή του ομώνυμου χαρακτήρα στο δημόσιο κήπο δίπλα στον Καθεδρικό Ναό του Σοκάλ.[8]

Σε ταινία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Σοκάλ ήταν το σκηνικό για δύο ταινίες ντοκιμαντέρ: Η μία ήταν η Οδός Νο. 4 της Παναγίας μας (2009) για τη διάσωση τριών εβραϊκών οικογενειών στο Σοκάλ από την οικογένεια της Φραντσίσκα Χαλαμαγιόβα και η άλλη ήταν το The Same Snowy Ground (2020), που παρουσίαζε την ερειπωμένη συναγωγή και το νέο πάρκο και διηγήθηκε την ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2019/zb/06/zb_chnn2019.pdf.
  2. «Сокальская городская громада» (στα Ρωσικά). Портал об'єднаних громад України. 
  3. Die postalischen Abstempelungen auf den österreichischen Postwertzeichen-Ausgaben 1867, 1883 und 1890, Wilhelm KLEIN, 1967
  4. Halamajowa FAMILY
  5. Search of a Shared Past in East Galicia, With Camera in Hand
  6. «Про утворення та ліквідацію районів. Постанова Верховної Ради України № 807-ІХ.» (στα uk). Голос України. 2020-07-18. http://www.golos.com.ua/article/333466. Ανακτήθηκε στις 2020-10-03. 
  7. «Нові райони: карти + склад» (στα Ukrainian). Міністерство розвитку громад та територій України. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  8. Babel, Isaac (1974). Collected Stories (Penguin Modern Classics έκδοση). Penguin Books. σελίδες 125–132. ISBN 0140015221. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σοκάλ στο Γεωγραφικό Λεξικό του Βασιλείου της Πολωνίας (1890) (πολωνικά)
  • Golos z-nad Bugu