Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα
| Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ruth Prawer Jhabvala (Αγγλικά) |
| Γέννηση | 7 Μαΐου 1927[1][2][3] Κολωνία |
| Θάνατος | 3 Απριλίου 2013[4][1][2] Μανχάταν |
| Αιτία θανάτου | ασθένεια των πνευμόνων |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Δημοκρατία της Βαϊμάρης |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[5][6] Γερμανικά[6] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο Κουίν Μέρι του Λονδίνου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | σεναριογράφος μυθιστοριογράφος συγγραφέας |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Renana Jhabvala |
| Αδέλφια | Siegbert Salomon Prawer |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ (1976)[7] βραβείο ΜακΆρθουρ (1984) Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (1998) Βραβεία Writers Guild of America Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (1987) Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (1993) βραβείο Μπούκερ (1975)[8] βραβείο Ο. Χένρι (2005) Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας βραβείο BAFTA καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου (1983) |
Η Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα (Αγγλικά: Ruth Prawer Jhabvala) (Κολωνία 7 Μαΐου 1927 – Νέα Υόρκη 3 Απριλίου 2013) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας και σεναριογράφος. Το 1975 το μυθιστόρημά της ‘’Κάψα και σκόνη’’ κέρδισε το Βραβείο Μπούκερ, αλλά είναι κυρίως γνωστή για τη μακρόχρονη συνεργασία της με τον σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι. Κέρδισε δύο Όσκαρ καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για τις ταινίες Δωμάτιο με θέα και Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ, και οι δυο σκηνοθετημένες από τον Άιβορι.
Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ρουθ Πράουερ γεννήθηκε στην Κολωνία της Γερμανίας το 1927. Ο πατέρας της Μάρκους Πράουερ (Πράβερ στα πολωνικά), δικηγόρος στο επάγγελμα, εβραίος της Πολωνίας, είχε εγκαταλείψει τη χώρα του για να αποφύγει τη στράτευση. Η μητέρα της, Ελεωνόρα Κον, Γερμανοεβραία, ήταν κόρη του ιεροψάλτη της μεγαλύτερης συναγωγής στην Κολωνία. Ο πατέρας της κατηγορήθηκε για επαφές με κομμουνιστές, συνελήφθη αλλά αφέθηκε ελεύθερος. Η οικογένεια της Ρουθ ήταν από τις τελευταίες ομάδες προσφύγων που διέφυγαν από το ναζιστικό καθεστώς το 1939 και πήγαν μετανάστες στη Βρετανία.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οι Πράουερ έζησαν στο Χέντον του Λονδίνου, όπου βίωσαν όλη τη φρίκη των γερμανικών αεροπορικών επιδρομών. Η Ρουθ έγινε Βρεττανή υπήκοος το 1948. Τον επόμενο χρόνο, ο πατέρας της αυτοκτόνησε αφού ανακάλυψε ότι 40 μέλη της οικογένειάς του είχαν δολοφονηθεί κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Η Ρουθ, μετά τις εγκύκλιες σπουδές της, παρακολούθησε μαθήματα στο Queen Mary College, από όπου αποφοίτησε με μάστερ στην αγγλική λογοτεχνία το 1951. Ο μεγαλύτερος αδερφός της, Ζίγκμπερτ Σάλομων Πράουερ (1925–2012), έγινε αργότερα καθηγητής Γερμανικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.[9]
Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1951 παντρεύτηκε τον Ινδό αρχιτέκτονα Κύρο Τζαμπβάλα. Το ζευγάρι μετακόμισε στο Νέο Δελχί και απέκτησαν τρεις κόρες.[10] Η Ρουθ άρχισε να επεξεργάζεται τις νέες της εμπειρίες στην που απεικόνιζαν τις συνθήκες της ινδικής κοινωνίας στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της. Το πρώτο της μυθιστόρημα, To Whom She Will, εκδόθηκε το 1955. Ακολούθησαν τα Esmond in India (1957), The Householder (1960) και Get Ready for Battle (1963). Ο σκηνοθέτης Τζέιμς Άιβορι και ο παραγωγός Ισμαήλ Μέρτσαντ είχαν ιδρύσει μια κινηματογραφική εταιρεία παραγωγής με στόχο να γυρίζουν στην Ινδία ταινίες στην αγγλική γλώσσα, τις οποίες θα διένειμαν στην διεθνή αγορά. Προσέγγισαν την Πράουερ για να φτιάξει το σενάριο για μια ταινία που θα βασιζόταν στο μυθιστόρημά της The Householder.[11] Αυτή ήταν η αρχή της μακρόχρονης συνεργασίας των Άιβορι-Μέρτσαντ-Πράουερ που είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία 22 ταινιών. Οι τρεις τους αντιπροσώπευαν τρεις διαφορετικούς πολιτισμούς και τρεις ηπείρους (Ο Άιβορι ήταν Αμερικάνος και ο Μέρτσαντ Ινδός), γι' αυτό ο Μέρτσαντ, αστειευόμενος, αποκαλούσε την ομάδα τους το τρικέφαλο τέρας.[12]
Το 1975 έλαβε το βρετανικό λογοτεχνικό βραβείο Μπούκερ για το μυθιστόρημά της Κάψα και σκόνη, το οποίο έγινε ταινία από τον Άιβορι το 1983[9] και απέφερε στην Πράουερ το κινηματογραφικό βραβείο BAFTA στην κατηγορία καλύτερα διασκευασμένο σενάριο. Την ίδια χρονιά η Πράουερ μετακόμισε μαζί με τον σύζυγό της στη Νέα Υόρκη και έζησε εκεί μέχρι το θάνατό της. Έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα το 1986. Η ίδια είχε δηλώσει πως ένιωθε άνθρωπος χωρίς ρίζες, καθώς πήγαινε από χώρα σε χώρα, από ήπειρο σε ήπειρο και από πολιτισμό σε πολιτισμό, όμως, όπως είπε, αυτό ήταν ένα από τα δυνατά της σημεία.[13]
Προς τα τέλη του '70 η Πράουερ πρότεινε στους Άιβορι και Μέρτσαντ να ασχοληθούν με τον αγαπημένο της συγγραφέα Χένρι Τζέιμς. Το 1979 έγινε η κινηματογραφική προσαρμογή του μυθιστορήματος Οι Ευρωπαίοι και ακολούθησε η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη δυο ακόμη μυθιστορημάτων του Τζέιμς, Οι Βοστωνέζοι το 1984 και Η Χρυσή κούπα το 2000. Μεγαλύτερη επιτυχία γνώρισε η μεταφορά του μυθιστορήματος Δωμάτιο με θέα βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του συγγραφέα Ε. Μ. Φόρστερ. Η Πράουερ, με αυτήν την ταινία, κέρδισε το Όσκαρ καλύτερα διασκευασμένου σεναρίου και έτσι έγινε η μοναδική συγγραφέας στην οποία έχει απονεμηθεί και το Βραβείο Μπούκερ και το Όσκαρ σεναρίου. Το 1992 ήρθε η σειρά μιας ακόμη πετυχημένης ταινίας, Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ, μεταφορά και αυτή ομώνυμου μυθιστορήματος του Ε. Μ. Φόρστερ και η Πράουερ κέρδισε πάλι το Όσκαρ καλύτερα διασκευασμένου σεναρίου. Το 1993 ήταν πάλι υποψήφια στα Όσκαρ, στην ίδια κατηγορία, για την ταινία Τα απομεινάρια μιας μέρας, κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ιάπωνα συγγραφέα Καζούο Ισιγκούρο.[10]
Η ταινία Le Divorce έμελλε να είναι η τελευταία ταινία για το τρίο Άιβορι-Μέρτσαντ-Πράουερ, καθώς ο Μέρτσαντ απεβίωσε το 2005, ο θάνατός του ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για τον Άιβορι, με τον οποίον ήταν για πάνω από 40 χρόνια σύντροφοι και συνεργάτες. Ύστερα από κάποια χρόνια, το 2009, ο Άιβορι γύρισε την τελευταία ταινία με σενάριο της Πράουερ, με τίτλο Τελευταίος προορισμός. Μετά από αυτήν ταινία η Πράουερ δεν ξανασχολήθηκε με τον κινηματογράφο, δημοσίευσε έκανε μόνο κάποιες δημοσιεύσεις στο περιοδικό The New Yorker στο οποίο, από το 1957 έχει δημοσιεύσει 31 διηγήματα.[10]
Η Πράουερ πέθανε στο σπίτι της στο Μανχάταν στις 3 Απριλίου 2013 σε ηλικία 86 ετών, από πνευμονικό οίδημα. Ο σύζυγός της πέθανε την επόμενη χρονιά στο Λος Άντζελες. Οι κόρες τους έχουν μοιραστεί σε τρεις ηπείρους: η Άβα Τζαμπβάλα Γουντ κατοικεί στην Αγγλία, η Φιρόζα Τζαμπβάλα έγινε μουσικός και μένει στο Λος Άντζελες και η Ρενάνα Τζαμπβάλα είναι κοινωνική λειτουργός και μένει στο Αχμενταμπάντ της Ινδίας.[14]
Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στις Ηνωμένες Πολιτείες της είχαν απονεμηθεί:
- 1976 Υποτροφία Γκούγκενχάιμ
- 1979 Βραβείο Neil Gunn
- 1984 Υποτροφία ΜακΆρθουρ [15]
- 1983 Βραβείο καλύτερης σεναριογράφου για το Κάψα και σκόνη από την Ένωση κριτικών κινηματογράφου του Λονδίνου
- 1986 Βραβείο καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για το Δωμάτιο με θέα από την Ένωση σεναριογράφων Αμερικής
- 1990 Βραβείο καλύτερης σεναριογράφου για το Ο κύριος και η κυρία Μπριτζ από την Ένωση κριτικών κινηματογράφου της Νέας Υόρκης[10]
- 2003 Βραβείο O. Henry για τα διηγήματά της
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατάλογος ταινιών με σενάριο της Ρουθ Πράουερ και σκηνοθεσία Τζέιμς Άιβορι για την εταιρία παραγωγής Merchant Ivory Productions:
| Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1963 | The Householder | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος της Πράουερ | |
| 1965 | Shakespeare Wallah | πρωτότυπο σενάριο | |
| 1969 | The Guru | πρωτότυπο σενάριο | |
| 1970 | Bombay Talkie | πρωτότυπο σενάριο | |
| 1975 | Autobiography of a Princess | πρωτότυπο σενάριο | |
| 1977 | Roseland | πρωτότυπο σενάριο | |
| 1978 | Hullabaloo Over Georgie and Bonnie's Pictures | τηλεταινία | |
| 1979 | The Europeans | Οι Ευρωπαίοι | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Χένρι Τζέιμς |
| 1980 | Jane Austen in Manhattan | βασισμένο σε θεατρικό έργο | |
| 1981 | Quartet | Ερωτικό κουαρτέτο | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος[16] της Τζην Ρυς |
| 1983 | The Courtesans of Bombay | τηλεταινία | |
| Heat and Dust | Κάψα και σκόνη | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος της Πράουερ | |
| 1984 | The Bostonians | Οι Βοστωνέζοι | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Χένρι Τζέιμς |
| 1985 | A Room with a View | Δωμάτιο με θέα | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ε. Μ. Φόρστερ |
| 1990 | Mr. and Mrs. Bridge | Ο κύριος και η κυρία Μπριτζ | μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Evan S. Connell |
| 1992 | Howards End | Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ε. Μ. Φόρστερ |
| 1993 | The Remains of the Day | Τα απομεινάρια μιας μέρας | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Καζούο Ισιγκούρο |
| 1995 | Jefferson in Paris | Ο Τζέφερσον στο Παρίσι | πρωτότυπο σενάριο |
| 1996 | Surviving Picasso | Πέρα από τον Πικάσο | βασισμένο στο βιβλίο Picasso: Creator and Destroyer της Αριάννα Χάφινγκτον |
| 1998 | A Soldier's Daughter Never Cries | Η κόρη του στρατιώτη δεν κλαίει ποτέ | βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Kaylie Jones |
| 2000 | The Golden Bowl | Η χρυσή κούπα | μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Χένρι Τζέιμς |
| 2003 | Le Divorce | βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Diane Johnson | |
| 2009 | The City of Your Final Destination | Τελευταίος προορισμός | βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Πήτερ Κάμερον |
Εκτός από τις συνεργασίες της με την εταιρία παραγωγής των Άιβορι και Μέρτσαντ, η Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα έγραψε τα σενάρια στις παρακάτω παραγωγές:
- 1973, Ένα επεισόδιο για την αμερικάνικη τηλεοπτική σειρά ABC Afterschool Specials με τίτλο William: The Life, Works and Times of William Shakespeare (1η σεζόν, επεισόδιο 4) σε σενάριο Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα, Τζέιμς Άιβορι και Χίλντυ Παρκς
- 1975, The Place of Peace, βρετανική τηλεταινία
- 1985, American Playhouse (4η σεζόν, επεισόδιο 16) τηλεοπτική προσαρμογή του μυθιστορήματος Οι Ευρωπαίοι του Χένρι Τζέιμς σε σκηνοθεσία Τζέιμς Άιβορι
- 1988, Μαντάμ Σουζάτσκα κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος της Μπερνίς Ρούμπενς, σε σκηνοθεσία Τζον Σλέσιντζερ. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Σίρλεϊ Μακ Λέιν βραβεύτηκε για την ερμηνεία της στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας και κέρδισε το βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου σε Δράμα στις Χρυσές Σφαίρες
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 2004 My Nine Lives: Chapters of a Possible Past
- 1998 East Into Upper East: Plain Tales from New York and New Delhi
- 1995 Shards of Memory
- 1993 Poet and Dancer
- 1987 Three Continents
- 1987 Out of India: Selected Stories
- 1983 In Search of Love and Beauty
- 1976 How I Became a Holy Mother: And Other Stories
- 1975 Heat and Dust
- 1972 A New Dominion
- 1971 Experience of India
- 1968 A Stronger Climate: Nine Stories
- 1965 A Backward Place
- 1963 Like Birds, Like Fishes: And Other Stories
- 1962 Get Ready for Battle
- 1960 The Householder
- 1958 Esmond in India
- 1956 The Nature of Passion
- 1955 To Whom She Will[17]
Ελληνικές μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα (1992). Παράθυρο στην Ινδία. Αθήνα: Λιβάνης - Νέα Σύνορα. Μετάφραση: Σάντυ Παρίση ISBN 9789602362938
- Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα (1993). Κάψα Και Σκόνη. Αθήνα: Λιβάνης - Νέα Σύνορα. Μετάφραση: Αγάπη Νταϊφά ISBN 9789602363638
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11908835n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ruth-Prawer-Jhabvala. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Ruth Prawer Jhabvala, Screenwriter, Dies at 85|nytimes.com».
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11908835n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 6,0 6,1 CONOR.SI. 33146211.
- ↑ ruth-prawer-jhabvala.
- ↑ thebookerprizes
.com /fiction /backlist /1975. - ↑ 9,0 9,1 Janet Watts (3 Απριλίου 2013). «Ruth Prawer Jhabvala obituary». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 «About Ruth Prawer Jhabvala». Merchant Ivory Productions. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2024.
- ↑ Ruth. Κανάλι της Ένωσης Σεναριογράφων Αμερικής. 10 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2024.
- ↑ ANUJ KUMAR (4 Δεκεμβρίου 2014). «The remains of Ruth». The Hindu. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ruth Prawer Jhabvala's Stories». The New Yorker. 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ms. Renana Jhabvala» (PDF). Indian Institute for Human Settlements. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ruth Prawer Jhabvala». MacArthur Foundation. 1 Ιανουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Κουαρτέτο». Βιβλιοnet. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ruth Prawer Jhabvala». Βρετανικό Συμβούλιο. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2024.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα στο IMDb
- Αφιέρωμα στην Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα από την Βρετανική Βιβλιοθήκη
- Συνέντευξη του Τζέιμς Άιβορι για τη Ρουθ Πράουερ-Τζαμπβάλα