Πόλεμος και ειρήνη (ταινία 1956)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πόλεμος και ειρήνη
War and Peace
ΣκηνοθεσίαKing Vidor[1][2][3]
ΠαραγωγήΝτίνο ντε Λαουρέντις και Κάρλο Πόντι
ΣενάριοΜάριο Καμερίνι, Ένιο Ντε Κοντσίνι, Ivo Perilli, King Vidor, Gian Gaspare Napolitano, Μάριο Σολντάτι, Bridget Boland και Robert Westerby
Βασισμένο σεΠόλεμος και Ειρήνη
ΠρωταγωνιστέςΌντρεϊ Χέπμπορν[2][4][3], Χένρι Φόντα[2][4], Μελ Φερέρ[2][4], Βιτόριο Γκάσμαν[4], Χέρμπερτ Λομ[4], Όσκαρ Χόμολκα[4], Ανίτα Έκμπεργκ[4], Χέλμουτ Νταντίν[4], Τούλιο Καρμινάτι[4], Milly Vitale[4], May Britt[4], Τζέρεμυ Μπρεττ[4], John Mills[4], Anna Maria Ferrero[4], Γουίλφριντ Λόουσον[4], Μίνο Ντόρο[4], Barry Jones[4], Paddy Crean, Seán Barrett, Alan Furlan[4], Marisa Allasio[5], Αλφρέντο Ρίτσο[5], Giacomo Rossi-Stuart[5], Clelia Matania[5], Gualtiero Tumiati[5], Μίμο Παλμάρα[5], Guido Celano[5], Ρόμπερτ Στίβενς[5], Charles Fernley Fawcett[5], Ρόμπερτ Ριέτι[5], Πιέρο Παλερμίνι[5], Μαρία Ζανόλι[5], Τζουζέπε Αντομπάτι[5], Τζον Στέισι[5] και Gertrude Flynn
ΜουσικήΝίνο Ρότα
ΦωτογραφίαΤζακ Κάρντιφ
ΜοντάζΛέο Κατότσο
ΕνδυματολόγοςMaria De Matteis
Εταιρεία παραγωγήςParamount Pictures
ΔιανομήParamount Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή1956 και 27  Ιανουαρίου 1958 (Σουηδία)[6]
Διάρκεια208 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Ιταλία
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Πόλεμος και ειρήνη (πρωτότυπος τίτλος: War and Peace) είναι ένα επικό ιστορικό δράμα του 1956 βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Λέοντος Τολστόι (1869). Η σκηνοθεσία είναι του Κινγκ Βίντορ, ο οποίος έγραψε και το σενάριο ως μέλος ομάδας σεναριογράφων Η παραγωγή είναι των Ντίνο ντε Λαουρέντις και Κάρλο Πόντι για την Paramount Pictures. Στην ταινία πρωταγωνιστούν η Όντρεϊ Χέπμπορν ως Νατάσα, ο Χένρι Φόντα ως Πιερ και ο Μελ Φερέρ ως Αντρέι, μαζί με τους Όσκαρ Χομόλκα, Βιτόριο Γκάσμαν, Χέρμπερτ Λομ, Τζέρεμι Μπρετ, Τζον Μιλς και Ανίτα Έκμπεργκ σε έναν από τους πρώτους ρόλους της. Το σάουντρακ είναι του Νίνο Ρότα.

Το Πόλεμος και ειρήνη πρωτοπροβλήθηκε στις 21 Αυγούστου 1956, με ορισμένους κριτικούς να επικρίνουν την ταινία επειδή είχε περικόψει μεγάλο μέρος του μυθιστορήματος του Τολστόι και επειδή ο 50χρονος Φόντα δεν θεωρήθηκε καλή επιλογή στον ρόλο του 20χρονου Πιερ. Παρ' όλα αυτά, η ταινία έλαβε υποψηφιότητες για Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερης Φωτογραφίας (Έγχρωμη) και Καλύτερων Κοστουμιών (Έγχρωμη).[7] Ήταν επίσης υποψήφια για τέσσερις Χρυσές Σφαίρες, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας (Δράμα) και Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας σε Ταινία – Δράμα (Όντρεϊ Χέπμπορν ), και κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.[8]

Τον Φεβρουάριο του 2020, η ταινία προβλήθηκε στο 70ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου ως μέρος μιας ρετροσπεκτίβας αφιερωμένης στην καριέρα του Κινγκ Βίντορ.[9]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1805, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης διαλύεται από την προσπάθεια του Ναπολέοντα Βοναπάρτη να κατακτήσει όλο και περισσότερα εδάφη. Στη Μόσχα, πολλοί νεαροί άνδρες έχουν επιστρατευθεί, συμπεριλαμβανομένου του Νικολάου Ροστόφ, του γιου του κόμη Ίλια Ροστόφ και της συζύγου του Νατάλι, και του αδελφού του νεαρού Πέτια και αφοσιωμένης Νατάσας. Ο φίλος των Ροστόφ, Πιερ, νόθος γιος του ετοιμοθάνατου, πλούσιου κόμη Μπεζούχοφ, επέστρεψε πρόσφατα από το Παρίσι και πιστεύει ότι ο Ναπολέων είναι μια «καθαριστική δύναμη» που μπορεί να εδραιώσει την ισότητα και την ελευθερία.

Παρά τον φιλειρηνισμό του, ο Πιερ εύχεται περαστικά στον Νικόλαο και στη συνέχεια επισκέπτεται τον φίλο του, αξιωματικό του στρατού Δολόχοβ, έναν διαβόητο γυναικά. Εκεί, οι φίλοι επιδίδονται σε παιχνίδια με ποτό, αλλά διακόπτονται από τον πρίγκιπα Αντρέι Μπολκόνσκι, έναν αξιωματικό πολύ πιο εκλεπτυσμένο από τον Ντολόχοφ. Ο Αντρέι ενημερώνει τον Πιερ ότι τον καλεί ο αποξενωμένος πατέρας του, που είναι ετοιμοθάνατος, και ο Πιερ πηγαίνει στην έπαυλη του πατέρα του, όπου τον σνομπάρουν διάφοροι συγγενείς. Ωστόσο, ο χλευασμός τους μετατρέπεται σε υποκριτική ανησυχία, όταν ο κόμης πεθαίνει και ανακαλύπτεται ότι έχει νομιμοποιήσει τον Πιερ ως γιο του και τον έχει ορίσει μοναδικό κληρονόμο του.

Η πονηρή Ελένα Κουράγκινα ενδιαφέρεται αμέσως για τον Πιερ ο οποίος σύντομα την ερωτεύεται, ενώ ο πατέρας της, ο πρίγκιπας Βασίλι Κουράγκιν, αυτοδιορίζεται διαχειριστής της τεράστιας περιουσίας του Πιερ. Μια μέρα, ο Πιερ συναντά τον Αντρέι στην εξοχή όπου ο Αντρέι συνοδεύει την έγκυο σύζυγό του, Λιζ, στο σπίτι του πατέρα του. Ο Αντρέι, που αισθάνεται παγιδευμένος από την προσκολλημένη σε αυτόν Λιζ, είχε συμβουλεύσει νωρίτερα τον Πιερ να μην παντρευτεί ποτέ και τώρα ο Πιερ αρνείται να δεχτεί τις προειδοποιήσεις του. Αφού ο Αντρέι πηγαίνει τη Λιζ στο σπίτι, για να μείνει με την αδερφή του, Μαίρη, και τον κακότροπο πατέρα του, πρίγκιπα Νικόλαο Μπολκόνσκι, φεύγει για το μέτωπο και γίνεται βοηθός του διοικητή του στρατού, στρατάρχη Μιχαήλ Κουτούζοφ. Στη μάχη του Αούστερλιτς, ο Αντρέι προσπαθεί να συγκεντρώσει τους άνδρες που υποχωρούν, αρπάζοντας το λάβαρό τους και ορμώντας προς τον εχθρό, αλλά τραυματίζεται και πέφτει κάτω, όπου τον αφήνουν να πεθάνει. Κοιτάζοντας το πεδίο της μάχης, ο Ναπολέων βλέπει τον Αντρέι και, θαυμάζοντας το θάρρος του, διατάζει να τον φροντίσει ο προσωπικός του γιατρός.

Στη Μόσχα, όταν ο Πιερ μαθαίνει ότι οι Ρώσοι ζητούν ειρήνη, η Ελένα τον πείθει να την αφήσει να επιστρέψει στη χώρα μόνη της, για να καλωσορίσει τους στρατιώτες. Ο Νικόλαος επιστρέφει σπίτι με ασφάλεια, προς μεγάλη χαρά της Νατάσας. Εντωμεταξύ, ο Αντρέι επιστρέφει στην οικογένειά του, τη στιγμή που η Λιζ αρχίζει να γεννάει. Αν και ο γιος τους Κόλια επιζεί, η Λιζ πεθαίνει στη γέννα και ο θλιμμένος Αντρέι κατηγορεί τον εαυτό του που δεν της πρόσφερε αρκετή άνεση και αγάπη. Καθώς περνά ο καιρός, η Ελένα αρχίζει να φλερτάσει με τον Ντολόχοφ και όταν ο Πιερ το μαθαίνει, προσβάλλει τον Ντολόχοφ και αποδέχεται την πρόκλησή του σε μονομαχία. Αν και ο Πιερ είναι άπειρος στα πυροβόλα όπλα, καταφέρνει να πυροβολήσει και να τραυματίσει τον Ντολόχοφ, ενώ ο ίδιος μένει αλώβητος. Εξοργισμένος που προκλήθηκε για να ενεργήσει με τόσο απολίτιστο τρόπο, ο Πιερ χωρίζει από την Ελένα και συμφωνεί να συνοδεύσει τους Ροστόφ στο εξοχικό τους κτήμα.

Μια μέρα, ενώ κυνηγούν, συναντούν τον Αντρέι, που μαγεύεται από τη Νατάσα. Αργότερα, ο Αντρέι χορεύει με τη Νατάσα στο πρώτο της χορό και συνειδητοποιεί ότι θέλει να την παντρευτεί. Ο πρίγκιπας Μπολκόνσκι προτρέπει τον Αντρέι να περιμένει έναν χρόνο, καθώς η Νατάσα είναι πολύ νέα και οι Ροστόφ είναι κοινωνικά κατώτεροι, αλλά υπόσχεται να συμφωνήσει αν ο Αντρέι θέλει ακόμα να την παντρευτεί τότε. Με την υπόσχεση της Νατάσας να τον περιμένει, ο Αντρέι εντάσσεται στη συνέχεια σε αποστολή στην Πρωσία, όπου ο Τσάρος Αλέξανδρος και ο Ναπολέων υπογράφουν συνθήκη ειρήνης τον Ιούνιο του 1807. Ενώ ο Αντρέι έχει φύγει, ωστόσο, η Νατάσα παρασύρεται από τον Ανατόλ Κουράγκιν, αδερφό της Ελένα, ο οποίος είναι τόσο ψυχρός όσο και η αδελφή του. Παρόλο που είναι κρυφά παντρεμένος, ο Ανατόλ πείθει τη Νατάσα να φύγει μαζί του, αλλά τα σχέδιά τους ματαιώνονται από την ξαδέλφη της Νατάσας, τη Σόνια και τον Πιερ, ο οποίος απειλεί τον Ανατόλ ότι θα αποκαλύψει τον γάμο του, εάν καταστρέψει τη φήμη της Νατάσας. Ωστόσο, οι απειλές του Πιερ έρχονται πολύ αργά, και σύντομα όλη η Μόσχα κουτσομπολεύει τη Νατάσα, η οποία αρρωσταίνει όταν τη χωρίζει ο Αντρέι. Αρκετούς μήνες αργότερα, ο Πιερ, που είναι ερωτευμένος με τη Νατάσα, τη διαβεβαιώνει ότι η ίδια δεν φταίνει σε τίποτα και ότι αν ήταν ελεύθερος, θα τη ζητούσε σε γάμο.

Το 1812, ο Ναπολέων διασχίζει τον ποταμό Νέμαν στη Ρωσία, παρά τη συνθήκη ειρήνης. Αντιμέτωπος με την ανωτερότητα του Γαλλικού Στρατού, ο Κουτούζοφ διατάζει τους άνδρες του να υποχωρήσουν. Καθώς υποχωρούν, οι στρατιώτες και οι αγρότες πυρπολούν την ύπαιθρο, έτσι ώστε οι Γάλλοι να μείνουν χωρίς προμήθειες. Αν και οι αξιωματικοί του διαμαρτύρονται για τη στρατηγική του, ο Κουτούζοφ επιμένει ότι ο μόνος τρόπος για να σωθεί η Ρωσία είναι να αφήσουν τους Γάλλους να φθαρούν. Σύντομα η πόλη του Σμολένσκ εγκαταλείπεται και ο Κουτούζοφ αποφασίζει να κάνει στάση στο Μποροντίνο. Αποφασισμένος να δει τον πόλεμο από πρώτο χέρι, για να αποφασίσει αν ισχύει το μίσος του για αυτόν, ο Πιερ ταξιδεύει στο Μποροντίνο, όπου βρίσκει το στρατόπεδο του Αντρέι την παραμονή της μάχης. Αν και ο Πιερ λέει στον Αντρέι να συγχωρήσει τη Νατάσα, ο Αντρέι δηλώνει ότι δεν μπορεί. Το επόμενο πρωί, ο Πιερ παρακολουθεί με αυξανόμενη φρίκη καθώς οι μάχες μαίνονται γύρω του και οι Γάλλοι σφάζουν τους Ρώσους. Τελικά, συνειδητοποιώντας ότι ο ήρωάς του δεν είναι παρά ένας τύραννος, ο Πιερ καταριέται τον Ναπολέοντα. Ο Κουτούζοφ αποφασίζει τότε να επιστρέψει στη Μόσχα, αφήνοντας την αρχαία πρωτεύουσα στους Γάλλους.

Στη Μόσχα, οι Ροστόφ είναι μεταξύ των πολλών οικογενειών που ετοιμάζονται να φύγουν όταν φθάνουν ορισμένοι τραυματισμένοι Ρώσοι στρατιώτες ελπίζοντας να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ωστόσο, η Νατάσα επιμένει ότι οι άνδρες δεν μπορούν να πρέπει πίσω γιατί θα συλληφθούν, οπότε τους φορτώνουν στις άμαξες του Ροστόφ και τους μεταφέρουν σε ένα μακρινό χωριό. Ο Ναπολέων εξοργίζεται όταν μαθαίνει ότι η κυβέρνηση τράπηκε σε φυγή, χωρίς να αφήσει κανέναν πίσω να του παραδοθεί. Αν και ο Πιερ ελπίζει να δολοφονήσει τον Γάλλο αυτοκράτορα, δεν τα καταφέρνει και πιάνεται αιχμάλωτος. Εντωμεταξύ, η Νατάσα μαθαίνει ότι ο Αντρέι είναι μεταξύ των τραυματιών και ξανασμίγει μαζί του. Ενώ ο Πιερ γίνεται φίλος με έναν συγκρατούμενο, τον χωρικό Πλάτωνα, οι Ροστόφ πηγαίνουν τον Αντρέι σε ένα μοναστήρι για να αναρρώσει. Ωστόσο, οι πληγές του Αντρέι αποδεικνύονται μοιραίες και πεθαίνει μόλις η Μαίρη και ο Κόλια φτάνουν για να τον αποχαιρετήσουν.

Ο Ναπολέων συνειδητοποιεί ότι ο Κουτούζοφ τον έχει ξεπεράσει και, φοβούμενος ότι θα παγιδευτεί στη Ρωσία μέσα στον χειμώνα, διατάζει τους άντρες του να υποχωρήσουν. Οι κρατούμενοι, ανάμεσα στους οποίους οι Πιερ και Πλάτων, αναγκάζονται να συνοδεύσουν τους στρατιώτες βαδίζοντας επί 3.200 χλμ, ενώ πολλοί από αυτούς πεθαίνουν. Οι Ρώσοι στρατιώτες ακολουθούν πίσω από τους Γάλλους. Ο Πέτια, ο οποίος έχει επιστρατευθεί ενάντια στις επιθυμίες των γονιών του, στέλνεται με αποστολή στον Ντολόχοβ, διατάζοντας τη διμοιρία του να ενταχθεί στο κύριο σύνταγμα. Ανυπόμονος για μια τελευταία μάχη, ο Ντολόχοβ επιμένει να επιτεθεί στους Γάλλους το επόμενο πρωί και επιτρέπει στον Πέτια να τον συνοδεύσει. Ο Πέτια σκοτώνεται στη μάχη, και παρόλο που ο Πιερ ελευθερώνεται, ο θάνατος του νεαρού δεν του αφήνει περιθώριο να χαρεί. Ο Ντολόχοβ ενημερώνει τον Πιερ ότι η Ελένα πέθανε και αργότερα, ενώνεται με τους άλλους Ρώσους στρατιώτες για να επιθετούν στους Γάλλους, οι οποίοι οπισθοχωρούν.

Οι Ροστόφ επιστρέφουν στη Μόσχα και βρίσκουν την έπαυλή τους καμένη, με μόνο μια πτέρυγα να παραμένει ανέπαφη. Ωστόσο, η Νατάσα προσπαθεί με την οικογένειά της να κάνουν το καλύτερο, και καθώς οι άλλοι εγκαθίστανται, η Νατάσα αναπολεί τις ευτυχισμένες στιγμές. Τότε βλέπει τον Πιερ στην πόρτα και τρέχει να τον αγκαλιάσει. Του λέει ότι κι αυτός είναι όπως το σπίτι τους, που υποφέρει και δείχνει τις πληγές του αλλά στέκεται ακόμα όρθιος, τον φιλάει και περπατούν μαζί στον κήπο.

Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αντρέι Μπολκόνσκι (Μελ Φερέρ) και η Νατάσα Ροστόβα (Όντρεϊ Χέπμπορν)

Διαφορές από το μυθιστόρημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σενάριο της ταινίας αναγκαστικά συμπυκνώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το εκτενές πρωτότυπο μυθιστόρημα. Επικεντρώνεται κυρίως στη Νατάσα, τον Πιερ και τον Αντρέι, τη σύνθετη σχέση τους και την προσωπική τους ωρίμανση στο φόντο των ιστορικών γεγονότων της ναπολεόντειας εισβολής.

  • Στη Μόσχα, οι περισσότερες σκηνές διαδραματίζονται στην κατοικία των Ροστόφ και τα επεισόδια στα κτήματα της επαρχίας περιορίζονται, με ορισμένες εξαιρέσεις όπως το κυνήγι όπου η Νατάσα γνωρίζει τον Αντρέι. Πρόκειται για μια συμπύκνωση δύο σκηνών στο εξοχικό κτήμα των Ροστόφ, αφού στο μυθιστόρημα ο Αντρέι, ο οποίος μέχρι τότε ήταν ήδη αρραβωνιαστικός της Νατάσα, δεν είναι παρών στο κυνήγι.
  • Δεν υπάρχουν οι σκηνές στην Αγία Πετρούπολη.
  • Υποβαθμίζεται η σχέση του Νικολάου, της Σόνιας και της Μαρίας.
  • Ιστορικά πρόσωπα που διατηρούνται είναι ο στρατάρχης Μιχαήλ Κουτούζοφ και ο Ναπολέων Βοναπάρτης.
  • Παραλείπονται οι μικρές μάχες, ενώ προστίθεται η διέλευση του Ναπολέοντα από τον ποταμό Μπερέζινα, που δεν απεικονίζεται στο μυθιστόρημα.
  • Διατηρείται η έννοια των εσωτερικών διαλόγων, κυρίως όσον αφορά τη Νατάσα, αλλά η εκτεταμένη χρήση των γαλλικών δεν διατηρείται στην ταινία.
  • Δεν περιλαμβάνονται τα γεγονότα του επιλόγου ούτε οι συζητήσεις του Τολστόι για την ιστορία.

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βρετανός παραγωγός Αλεξάντερ Κόρντα ανακοίνωσε ενδιαφέρον για την προσαρμογή του μυθιστορήματος του Τολστόι για την οθόνη ήδη από το 1941, με τον Όρσον Γουέλς να σκηνοθετεί ένα σενάριο της Λίλιαν Χέλμαν.[10] Η παραγωγή του Κόρντα δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, λόγω αδυναμίας να συνάψει συμφωνία με τη σοβιετική κυβέρνηση. Στη δεκαετία του 1950, ο Μάικ Τοντ άρχισε να επιδιώκει ενεργά μια κινηματογραφική μεταφορά του έργου, φτάνοντας σε συνεννοήσεις με Σοβιετικούς και Γιουγκοσλάβους αξιωματούχους για τις τοποθεσίες των γυρισμάτων και τον τεράστιο αριθμό των απαιτούμενων κομπάρσων, ενώ προσέλαβε τον Φρεντ Τσίνεμαν για τη σκηνοθεσία. Η παραγωγή εγκαταλείφθηκε από τον Τοντ για να επικεντρωθεί στον Γύρο του κόσμου σε 80 μέρες.[10]

Οι Ιταλοί παραγωγοί Ντίνο Ντε Λαουρέντις και Κάρλο Πόντι ανακοίνωσαν την ταινία τους τον Οκτώβριο του 1954. Αρχικά, πλησίασαν τον Ελία Καζάν για να τη σκηνοθετήσει και τους Ζεράρ Φιλίπ και Μάρλον Μπράντο για να πρωταγωνιστήσουν. Όταν η συμφωνία με τον Καζάν ναυάγησε, ο Ντε Λαουρέντις ανακοίνωσε προσωρινά τον Μάριο Καμερίνι ως αντικαταστάτη του, προτού τελικά προσληφθεί ο Κινγκ Βίντορ.[10]

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάστινγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όντρεϊ Χέπμπορν και Μελ Φερέρ στα γυρίσματα του Πόλεμος και ειρήνη το 1955

Η Όντρεϊ Χέπμπορν, η οποία ήταν από τις μεγαλύτερες σταρ του κινηματογράφου στον κόσμο εκείνη την εποχή, επιλέχτηκε στον ρόλο της Νατάσας αφού η Τζιν Σίμονς την είχε απορρίψει. Ο Τοντ είχε επιχειρήσει να την προσλάβει για την αποτυχημένη προσαρμογή του, αλλά υπέγραψε με τον Ντίνο ντε Λαουρέντις και τον Κάρλο Πόντι αφού πρόσφεραν μισθό ρεκόρ 350.000 δολαρίων. Το συμβόλαιο έδωσε στη Χέπμπορν αρκετό δημιουργικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης του ενδυματολόγου Ιμπερ ντε Ζιβανσί και της μακιγιέζ Γκράτσια Ντε Ρόσι.[10] Διευκόλυνε επίσης την πρόσληψη του συζύγου της Μελ Φερέρ ως Αντρέι στη μοναδική φορά που το ζευγάρι θα συμπρωταγωνιστούσε μαζί στην οθόνη. Επειδή η Χέπμπορν είχε συμβόλαιο με την Paramount Pictures και την Associated British Picture Corporation εκείνη την εποχή, οι δύο εταιρείες έλαβαν αντίστοιχα τα δικαιώματα διανομής στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση της Χέπμπορν.[10]

Ο Βίντορ ήθελε είτε τον Πολ Σκόφιλντ είτε τον Πίτερ Ουστίνοφ ως Πιερ, αλλά και οι δύο προτάσεις απορρίφθηκαν από τον Ντε Λαουρέντις, ο οποίος θεωρούσε ότι κανείς από τους δύο δεν ήταν «εμπορεύσιμος». Άλλα ονόματα που ελήφθησαν υπόψη ήταν οι Γκρέγκορι Πεκ, Μοντγκόμερι Κλιφτ, Στιούαρτ Γκρέιντζερ, Ρίτσαρντ Μπάρτον και Μάρλον Μπράντο. Ο Χένρι Φόντα, ο οποίος τελικά επιλέχτηκε για τον ρόλο, θεωρούνταν γενικά πολύ μεγάλος για τον ρόλο (ήταν τότε 50 ετών και υποδυόταν έναν χαρακτήρα 30 χρόνια νεότερό του). Αργότερα δήλωσε ότι μετάνιωσε που πήρε τον ρόλο μόνο για τα χρήματα και επειδή ήταν θαυμαστής του μυθιστορήματος. Ισχυρίστηκε ότι το σενάριο που του δόθηκε ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια των γυρισμάτων, το οποίο αναθεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Βίντορ.[10]

Η Αρλίν Νταλ είχε αρχικά επιλεγεί ως Ελένα, αλλά αρρώστησε λίγο πριν από τα γυρίσματα και αντικαταστάθηκε από την Ανίτα Έκμπεργκ, η οποία ήρθε δανεική από την Batjac Productions. Η ταινία αποδείχθηκε η ανακάλυψη της Έκμπεργκ και τη βοήθησε να αποκτήση διεθνή φήμη.[10]

Ο Φρέντρικ Μαρτς είχε αρχικά επιλεγεί ως στρατάρχης Μιχαήλ Κουτούζοφ, αλλά αντικαταστάθηκε πριν από τα γυρίσματα από τον Όσκαρ Χομόλκα, ο οποίος θα κέρδιζε υποψηφιότητα για BAFTA για την ερμηνεία του.[10]

Συγγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Πόλεμος και ειρήνη έχει έξι σεναριογράφους, ασυνήθιστα υψηλό αριθμό για εμπορική ταινία, ακόμη και το 1956. Το πρώτο προσχέδιο του σεναρίου ήταν 506 σελίδες, περίπου πέντε φορές το μέγεθος ενός μέσου σεναρίου.

Σύγχρονες πηγές ισχυρίζονται ότι ο Ίρβιν Σο ήταν ένας από τους συγγραφείς, αλλά επέμενε να βγει το όνομά του από τους τίτλους όταν έμαθε ότι η σύζυγος του Βίντορ, Ελίζαμπεθ Χιλ, ξανάγραψε μεγάλο μέρος των διαλόγων. Ο Βίντορ έκανε επίσης εκτενείς αναθεωρήσεις στη διάρκεια των γυρισμάτων.[10]

Γυρίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία γυρίστηκε κυρίως στα στούντιο Πόντι-Ντε Λαουρέντις και Τσινετσιτά στη Ρώμη, καθώς και σε εξωτερικές τοποθεσίες στη Ρώμη, το Τορίνο και τη Σαρδηνία. Οι περισσότερες από 100.000 στολές, κοστούμια και περούκες που απαιτούνταν για την ταινία δημιουργήθηκαν από πρωτότυπα, σύγχρονα σχέδια.[10] Περίπου 18.000 Ιταλοί στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν ως κομπάρσοι σε σκηνές μάχης μεγάλης κλίμακας, κάτι που προκάλεσε διαμάχη στους κοινοβουλευτικούς κύκλους.[10] Οι σκηνές μάχης, τις οποίες σκηνοθέτησε κυρίως ο Μάριο Σολντάτι, απασχόλησαν 65 γιατρούς, ντυμένους στρατιώτες και διάσπαρτους σε όλη την τοποθεσία, για να φροντίσουν τυχόν κομπάρσους ή κασκαντέρ σε πιθανούς τραυματισμούς κατά τα γυρίσματα.

Ο Χένρι Φόντα συγκρούστηκε επανειλημμένα με τον Ντίνο ντε Λαουρέντις στη διάρκεια των γυρισμάτων για τον χαρακτήρα του Πιερ. Ο Ντε Λαουρέντις, ο οποίος προφανώς δεν είχε διαβάσει ποτέ το μυθιστόρημα, επέμενε να παίξει ο Φόντα τον Πιερ ως πιο συμβατικό ρομαντικό ήρωα και να μη φοράει γυαλιά. Ο Φόντα ισχυρίστηκε ότι ο Ντε Λαουρέντις εξοργιζόταν όποτε τον έβλεπε να φοράει γυαλιά, κάτι που τον έκανε να τα φοράει μόνο όποτε ο Ντε Λαουρέντις δεν ήταν παρών στο πλατό.

Μετά την παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όλοι οι διάλογοι των Σουηδών ηθοποιών Ανίτας Έκμπεργκ και Μέι Μπριτ μεταγλωττίστηκαν στο μοντάζ, επειδή οι προφορές τους θεωρήθηκαν πολύ έντονες. Αρκετοί από τους Ιταλούς ηθοποιούς που έπαιζαν δεύτερους ρόλους μεταγλωττίστηκαν επίσης.

Η ιταλική έκδοση ήταν πλήρως μεταγλωττισμένη, υπό την επίβλεψη των Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο και Βιτόριο Γκάσμαν.

Απήχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εισπράξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Ιανουάριο του 1957, το Πόλεμος και ειρήνη είχε βγάλει 6,25 εκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.[11] Ο Ντίνο ντε Λαουρέντις θεώρησε ότι η Paramount Pictures δεν χειρίστηκε σωστά τη διανομή και ότι θα έπρεπε να βγάλει δύο ή τρεις φορές περισσότερα. Μέχρι τον Απρίλιο του 1958, είχε βγάλει πάνω από 6 εκατομμύρια δολάρια στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία.[12] Ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς ταινίες όλων των εποχών στην Ιταλία με εισιτήρια 15,7 εκατομμυρίων.[13]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το περιοδικό Variety επαίνεσε την ταινία ως «πλούσια συνεισφορά στην τέχνη της κινηματογραφικής βιομηχανίας με την καλύτερη παράδοση».[14] Το Harrison's Reports έγραψε «η ταινία, τεχνικά, είναι ένα αριστούργημα. Η μαζικότητα των σκηνικών, το γιγαντιαίο καστ χιλιάδων ατόμων, τα κοστούμια, το τεράστιο κύμα στρατιωτικών δυνάμεων στη μάχη, η άλωση της Μόσχας, η καταστροφική υποχώρηση του Ναπολέοντα κατακτώντας ορδές εν μέσω ενός βάναυσου και παραλυτικού ρωσικού χειμώνα --- όλα αυτά και πολλά άλλα απεικονίζονται με τρόπο που εντυπωσιάζει».[15] Η εφημερίδα The New York Times επαίνεσε την ταινία ως «μεγάλη, πολύχρωμη και συναρπαστική όσο οτιδήποτε άλλο τέτοιου είδους έχουμε δει». Ωστόσο, ανέφερε ότι οι χαρακτήρες ήταν «άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας, κοινότοποι και χωρίς πολύ βάθος».[16]

Το περιοδικό Time έγραψε ότι η κινηματογραφική μεταφορά δεν ήταν αρκετά πιστή στο μυθιστόρημα του Τολστόι. Από τους ηθοποιούς, το περιοδικό επαίνεσε την Όντρεϊ Χέπμπορν και παρατήρησε: «Η λιτότητα του Χένρι Φόντα στην αρχή φαίνεται αταίριαστη με τον ογκώδη, στρογγυλοπρόσωπο, ψυχικά βασανισμένο Πιερ. Αλλά ο Φόντα ενσωματώνεται όμορφα στον ρόλο του».[17] Εναλλακτικά, η εφημερίδα Los Angeles Times έκρινε ότι ο Φόντα ήταν λάθος επιλογή, επειδή «μοιάζει με αντιήρωας στη συμπεριφορά του στα πεδία μάχης».[18]

Ο ιστότοπος Rotten Tomatoes αναφέρει ότι το 50% από 10 κριτικές ήταν θετικές, με μέση βαθμολογία 5,9/10.[19]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βραβείο Έτος Κατηγορία Υποψήφιος/οι Result
Βραβεία Όσκαρ[7] 1957 Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας Κινγκ Βίντορ Υποψηφιότητα
Όσκαρ Καλύτερης Κινηματογραφίας (Έγχρωμη) Τζακ Κάρντιφ
Όσκαρ Καλύτερων Κοστουμιών (Έγχρωμη) Μαρία Ντε Ματέις
Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου 1957 Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας Υποψηφιότητα
Βραβείο BAFTA Α΄Γυναικείου Ρόλου Όντρεϊ Χέπμπορν
Βρετανική Ένωση Κινημοτογραφιστών 1956 Βραβείο Καλύτερης Κινηματογραφίας (Μεγάλου Μήκους) Τζακ Κάρντιφ Υποψηφιότητα
Directors Guild of America 1957 Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Μεγάλου Μήκους) Κινγκ Βίντορ Υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες[8] 1957 Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας (Δράμα) Υποψηφιότητα
Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Σκηνοθεσίας Κινγκ Βίντορ
Χρυσή Σφαίρα Α΄Γυναικείου Ρόλου - κινηματογραφική ταινία Όντρεϊ Χέπμπορν
Χρυσή Σφαίρα Β' Ανδρικού Ρόλου - κινηματογραφική ταινία Όσκαρ Χομόλκα
Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας Νίκη
Νάστρο ντ' Αρτζέντο 1957 Βραβείο Καλύτερου Παραγωγού Ντίνο ντε Λαουρέντις Υποψηφιότητα
Βραβείο Καλύτερης Μουασικής Επένδυσης Νίνο Ρότα Νίκη
Βραβείο Καλύτερου Σχεδιασμού Παραγωγής Μάριο Κιάρι Νίκη
National Board of Review[20] 1956 Κορυφαίες Ξένες Ταινίες Νίκη
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης 1956 Βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης Όντρεϊ Χέπμπορν Υποψηφιότητα

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν κυκλοφόρησε στη Σοβιετική Ένωση τον Αύγουστο του 1959, η ταινία είχε τεράστια απήχηση, αφού την παρακολούθησαν 31,5 εκατομμύρια Σοβιετικοί πολίτες.[21] Στη συνέχεια, η ταινία ενέπνευσε μια κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Τολστόι, σε σκηνοθεσία του Σεργκέι Μπονταρτσούκ (που υποδύθηκε και τον Πιερ). Αυτή η διασκευή σε τέσσερα μέρη έχει αναγνωριστεί από τους κριτικούς για τις ρεαλιστικές σκηνές μάχης, για τις οποίες κέρδισε Όσκαρ διεθνούς ταινίας μεγάλου μήκους.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ www.imdb.com/title/tt0049934/. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka.pl/film/wojna-i-pokoj-1956. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/en/film417946.html. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 www.imdb.com/title/tt0049934/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  6. ↑ www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?type=MOVIE&itemid=13458.
  7. ↑ 7,0 7,1 «The 27th Academy Awards (1957) Nominees and Winners». oscars.org. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2021. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Winners & Nominees 1957». Golden Globes. Hollywood Foreign Press Association. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2021. 
  9. ↑ «Berlinale 2020: Retrospective "King Vidor"». Berlinale. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020. 
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 «AFI|Catalog». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  11. ↑ «Top Film Grossers of 1956». Variety: 1. January 2, 1957. https://archive.org/details/variety205-1957-01/mode/2up. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  12. ↑ «Dino's 120G Russo Sale; Pans Par». Variety: 2. April 2, 1958. https://archive.org/details/variety210-1958-04/page/n1/mode/1up?view=theater. Ανακτήθηκε στις May 6, 2023. 
  13. ↑ «La classifica dei film più visti di sempre al cinema in Italia». movieplayer.it. 25 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2019. 
  14. ↑ Green, Abel (August 22, 1956). «Film Reviews: War and Peace». Variety: 6. https://archive.org/details/variety203-1956-08/page/n205/mode/2up. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  15. ↑ «War and Peace». Harrison's Reports: 134. August 25, 1956. https://archive.org/details/harrisonsreports38harr/page/n157/mode/2up. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  16. ↑ Crowther, Bosley (August 22, 1956). «Screen: 'War and Peace'». The New York Times: σελ. 26. https://www.nytimes.com/1956/08/22/archives/screen-war-and-peace-the-cast.html. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  17. ↑ «Cinema: The New Pictures». Time. September 10, 1956. http://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,808614-1,00.html. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  18. ↑ Schallert, Edwin (August 24, 1956). "'War and Peace' Hailed as New Movie Giant". Los Angeles Times. Part III, pp. 1, 3. Retrieved April 26, 2021 – via Newspapers.com. open access
  19. ↑ «War and Peace (1956)». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022. 
  20. ↑ «Board of Review Honors '80 Days'». The New York Times: σελ. 38. December 18, 1956. https://www.nytimes.com/1956/12/18/archives/board-of-review-honors-80-days-todd-film-named-best-movie-of.html. Ανακτήθηκε στις April 26, 2021. 
  21. ↑ ««Πόλεμος και Ειρήνη»: Μία αριστουργηματική φιλμική μεταφορά του διαμαντιού της παγκόσμιας λογοτεχνίας». Το Περιοδικό. 10 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πόλεμος_και_ειρήνη_(ταινία_1956)&oldid=10536367"