Προσωπολατρία του Γιούζεφ Πιουσούτσκι
Μια προσωπολατρία αναπτύχθηκε γύρω από τη φιγούρα του Γιούζεφ Πιουσούτσκι, ενός Πολωνού στρατιωτικού διοικητή και πολιτικού, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και συνεχίστηκε έκτοτε, παρά τον θάνατό του το 1935. Στην αρχή, διαδόθηκε από την προπαγάνδα του Πολωνικού Κράτους, περιγράφοντας τον Πιουσούτσκι ως έναν αριστοτεχνικό στρατηγό και πολιτικό οραματιστή. Επέζησε δεκαετιών καταστολής κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής κυριαρχίας της Πολωνίας. Στη σύγχρονη Πολωνία, ο Πιουσούτσκι αναγνωρίζεται ως σημαντική και σε μεγάλο βαθμό θετική προσωπικότητα στην ιστορία της Πολωνίας.
Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δημοτικότητα του Πιουσούτσκι, που περιγράφεται ως προσωπολατρία,[1] συνδέθηκε με τον ρόλο του στην ανάκτηση της πολωνικής ανεξαρτησίας μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο[2][3] και την ηγεσία του στον επακόλουθο Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο.[1] Ωστόσο, ήταν ήδη δημοφιλής φιγούρα ακόμη και πριν από την έναρξη του πολέμου.[4]
Ο Πιουσούτσκι ανέλαβε ξανά την εξουσία στην Πολωνία το 1926 μετά το Πραξικόπημα του Μαΐου του ίδιου έτους.[5] Ο Πιουσούτσκι δεν ενδιαφέρθηκε πρωτίστως να καλλιεργήσει την προσωπολατρία ο ίδιος, κάτι που έγινε από άλλους, ιδιαίτερα μετά το θάνατό του.[2][6][7] Η κηδεία του το 1935 έγινε μια σημαντική κρατική τελετή και ήταν ένα σημάδι για τα επόμενα πράγματα, καθώς οι οπαδοί του Πιουσούτσκι, γνωστοί ως Πιουσουτσκίτες,[3][6] προσπάθησαν να μετατρέψουν τον μύθο του σε μια από τις βάσεις για να νομιμοποιήσουν την εξουσία τους στο πολωνικό κράτος.[4][7] Δημιουργήθηκαν πολυάριθμες πρωτοβουλίες προς τιμήν του ονόματος του Πιουσούτσκι, οι οποίες ήταν τόσο πολλές που η Κεντρική Επιτροπή για τον Εορτασμό της Μνήμης του Στρατάρχη Γιούζεφ Πιουσούτσκι έπρεπε να περιορίσει μερικές από τις πιο περίεργες πρωτοβουλίες (όπως η πρόταση να μετονομαστεί το Βίλνο στο παιδικό ψευδώνυμο του Πιουσούτσκι, Ζίουκ).[4] Το 1938, το Πολωνικό Κοινοβούλιο εξέδωσε διάταγμα ποινικοποιώντας κάθε δυσφήμιση του Πιουσούτσκι.[8]
Η προσωπολατρία του Πιουσούτσκι συνδέεται με την Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας της Πολωνίας, καθώς η ημερομηνία της 11ης Νοεμβρίου ήταν επίσης η ημερομηνία κατά την οποία ο Πιουσούτσκι ανέλαβε την εξουσία για πρώτη φορά στη πρόσφατα ανεξάρτητη Πολωνία.[2] Το 1937, το Πολωνικό Κοινοβούλιο κήρυξε επίσημα την 11η Νοεμβρίου ως εθνική εορτή που εορτάζει την ανάκτηση της ανεξαρτησίας και δήλωσε ότι «για πάντα θα έπρεπε να συνδέεται με το μεγάλο όνομα του Γιούζεφ Piłsudski».[9] Αρχικά, ο εορτασμός της ανάκτησης του κράτους της Πολωνίας ήταν επίσης μια εορτή του Πιουσούτσκι και του Πολωνικού Στρατού, αλλά αυτή η σχέση έχει χάσει μέρος της δύναμής της με την πρόοδο του χρόνου.[3][10]
Η προσωπολατρία του Πιουσούτσκι δεν ήταν καθολική και αντιτάχθηκε από πολλές φατρίες από τις πρώτες κιόλας ημέρες της εμφάνισής της. Οι πιο αξιοσημείωτοι από τους πρώτους αντιπάλους της περιλάμβαναν την πολιτική φατρία Εθνική Δημοκρατία (Endecja), αντίπαλους της φατρίας υπέρ του Πιουσούτσκι, Σανάτσια (Sanacja). Οι επικριτές του Πιουσούτσκι αντιμετώπισαν ορισμένου βαθμού διώξεις από το κράτος και τους υποστηρικτές του.[11]
Η προσωπολατρία ήταν ιδιαίτερα έντονη στον Πολωνικό Στρατό. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις στη Δύση συνέχισαν αυτή την παράδοση, με τη μνήμη του Πιουσούτσκι να εορτάζεται ιδιαίτερα,[12] αλλά πολλοί ηγέτες της πολωνικής εξόριστης κυβέρνησης, όπως ο Βουαντίσουαφ Σικόρσκι, ήταν αντίθετοι σε αυτήν.[13]
Ο Πιουσούτσκι έγινε ακόμα και στη ζωή του συνονόματος της κανονιοφόρου «Komendant Piłsudski» του Πολωνικού Πολεμικού Ναυτικού και του μηχανοκίνητου υπερατλαντικού πλοίου «Piłsudski». Το τελευταίο, που ναυπηγήθηκε στην Ιταλία, ήταν το πρώτο πολωνικό σύγχρονο υπερατλαντικό πλοίο, καθελκύστηκε τον Δεκέμβριο του 1934 και τέθηκε σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο του 1935.
Μετέπειτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προσωπολατρία του Πιουσούτσκι καταπνίγηκε κατά την εποχή της κομμουνιστικής Πολωνίας, της οποίας οι αρχές προσπάθησαν να τον παρουσιάσουν ως απατεώνα, εγωιστή και ακόμη και φασίστα και ως υπεύθυνο για πολλά από τα δεινά της Πολωνίας.[13][14] Ωστόσο, η αγαπημένη ανάμνηση του Πιουσούτσκι παρέμεινε μεταξύ των τμημάτων του πολωνικού πληθυσμού και έγινε σημαντική προσωπικότητα για πολλούς ακτιβιστές της Αλληλεγγύης, συμπεριλαμβανομένου του Λεχ Βαλέσα.[15] Ο Πιουσούτσκι ήταν επίσης σεβαστός στο εξωτερικό.[13] Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι Πολωνοί κομμουνιστές άλλαξαν τακτική και προσπάθησαν να ενσωματώσουν τη δημοτικότητα του Πιουσούτσκι στη δική τους προπαγάνδα, αλλά με μικρό αποτέλεσμα.[13]
Την εποχή της πτώσης του κομμουνισμού στην Πολωνία το 1989, το Πολωνικό Κοινοβούλιο το Φεβρουάριο του ίδιου έτους επανέφερε την 11η Νοεμβρίου ως αργία της Πολωνίας (είχε καταργηθεί κατά την κομμουνιστική περίοδο).[13] Στη σύγχρονη Πολωνία, ο Πιουσούτσκι αναγνωρίζεται ως σημαντική και σε μεγάλο βαθμό θετική προσωπικότητα στην ιστορία της Πολωνίας, προστάτης πολλών δρόμων και ιδρυμάτων.[16] Αναγνωρίστηκε συχνά από το πολωνικό κοινό σε εθνικές έρευνες ως η πιο σημαντική πολωνική ιστορική προσωπικότητα από τη δεκαετία του 1980 (τα προηγούμενα δεδομένα από την κομμουνιστική εποχή δεν είναι αντιπροσωπευτικά), αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, έχει αντικατασταθεί σε αυτή την κατάταξη από τον Πάπας Ιωάννη Παύλο Β΄.[17] Ο Πάβεου Κούσιακ υποστηρίζει ότι είναι η δεκαετία του 1990 που αντιπροσωπεύει τη Χρυσή Εποχή της δημοτικότητας του Πιουσούτσκι.[18]
Η προσωπολατρία και ο θρύλος του Πιουσούτσκι είναι ακόμα παρόντες στον πολωνικό πολιτικό και πολιτιστικό λόγο. Για παράδειγμα, ο Πιουσούτσκι ανακηρύχθηκε ως ο πολιτικός με τη μεγαλύτερη επιρροή τόσο από τον Ντόναλντ Τουσκ όσο και από τον Λεχ Κατσίνσκι στις πολωνικές προεδρικές εκλογές του 2005[19][20] και αναφέρθηκε θετικά από τον Πολωνό πρόεδρο Μπρονίσουαφ Κομορόφσκι στην προεκλογική του εκστρατεία το 2010.[21] Ωστόσο, υπάρχουν ομάδες στη σύγχρονη πολωνική κοινωνία που επικρίνουν έντονα τον Πιουσούτσκι και την κληρονομιά του.[22]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Lee 2012, σελ. 313.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Wróbel 2010, σελ. 118.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Μπισκούπσκι 2012, σελίδες 33–34.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Κούσιακ 2010, σελ. 243.
- ↑ Hahn 2002, σελ. 64.
- ↑ 6,0 6,1 Plach 2006, σελίδες 73–74.
- ↑ 7,0 7,1 Κούσιακ 2010, σελ. 254.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελ. 244.
- ↑ Μπισκούπσκι 2012, σελ. 93.
- ↑ Μπισκούπσκι 2012, σελ. 40.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελίδες 244–246.
- ↑ Μπισκούπσκι 2012, σελίδες 114, 117.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Κούσιακ 2010, σελ. 247.
- ↑ Μπισκούπσκι 2012, σελ. 123.
- ↑ Μπισκούπσκι 2012, σελ. 141.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελ. 241.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελίδες 252–253.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελ. 255.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελ. 249.
- ↑ Pankowski 2010, σελ. 20.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελ. 250.
- ↑ Κούσιακ 2010, σελίδες 251–252.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μπισκούπσκι, M. B. B. (2012). Independence Day: Myth, Symbol, and the Creation of Modern Poland. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-965881-7.
- Hahn, Paul N. (2002). A Low, Dishonest Decade: The Great Powers, Eastern Europe, and the Economic Origins of World War II, 1930–1941. Continuum. ISBN 978-0-8264-1449-6.
- Κούσιακ, Πάβεου (2010). «Legenda i kult J. Piłsudskiego. Jak w Polsce doby integracji europejskiej interpretować postać Marszałka?» (στα πολωνικά). Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW 2: 241–258. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-08. https://web.archive.org/web/20160308012553/http://colloquium.elsite.eu/images/numery/II/PK.pdf. Ανακτήθηκε στις 2024-03-30.
- Lee, Stephen J. (2012). European Dictatorships, 1918–1945. Routledge. ISBN 978-1-135-69011-3.
- Pankowski, Rafal (2010). The Populist Radical Right in Poland: The Patriots. Άμπιννγκντον και Νέα Υόρκη: Routledge. ISBN 978-0-415-47353-8.
- Plach, Eva (2006). The Clash of Moral Nations: Cultural Politics in Piłsudski's Poland, 1926–1935. Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-1695-2.
- Wróbel, Piotr J. (2010). «The Rise and Fall of Partliamentary Democracy in Interwar Poland». In M. B. B. Biskupski, James S. Pula and Piotr J. Wróbel, eds., The Origins of Modern Polish Democracy, pp. 110–164. Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-4309-5.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Heidi Hein-Kircher (Ιανουάριος 2008). Kult Piłsudskiego i jego znaczenie dla państwa polskiego 1926-1939. Wydawn. Neriton. ISBN 978-83-7543-070-7.
- Cichoracki, Piotr, Naczelny Komitet Uczczenia Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego 1935-1939 : mechanizmy działania / Piotr Cichoracki.