Πολυφωνικό Καραβάνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

To Πολυφωνικό Καραβάνι είναι θεσμός που διοργανώνεται από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία "Άπειρος" (Πολυφωνικό Καραβάνι)[1]. Πρόκειται για ένα μεγάλο ταξίδι των φωνών. Ο τίτλος του παραπέμπει στα καραβάνια της ξενιτιάς που ήταν συνυφασμένα με τη συλλογική μνήμη στην Ήπειρο. Ξεκίνησε το 1998, με μια εκδήλωση για το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι στο Πολύδροσο Θεσπρωτίας[2] και συνεχίσθηκε το 1999 με την 1η Διεθνή Συνάντηση Πολυφωνικού Τραγουδιού σε Δελβινάκι, Κτίσματα, Φιλιάτες και Πλαίσιο. Οι Διεθνείς Συναντήσεις, ως Μεγάλα Πολυφωνικά Καραβάνια, συνεχίσθηκαν κάθε καλοκαίρι όλα τα επόμενα χρόνια, εξαπλώνοντας τις εκδηλώσεις τους σε όλη την παραμεθόρια Ήπειρο, από την Αετομηλίτσα ως την Σαγιάδα, με επίκεντρο το Πωγώνι και την Μουργκάνα, όπως επίσης, στη δυτική και ανατολική Μακεδονία, την Θεσσαλία (περιοχή Ελασσόνας), την Κέρκυρα καθώς και τα χωριά του Ηπειρώτικου Πολυφωνικού Τραγουδιού στην Νότια Αλβανία (Δερόπολη, Άνω Πωγώνι, Βούρκος, Ρίζα, Χειμάρρα). Τo Πολυφωνικό Καραβάνι αναπτύσσει δράσεις και σε άλλες χώρες, σε Βουλγαρία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία. Πέρα από τα καλοκαιρινά Πολυφωνικά Καραβάνια, ταξιδεύει και τις άλλες εποχές, με τα εποχιακά Πολυφωνικά Καραβάνια που είναι περισσότερο εστιασμένα στην επιτόπια έρευνα, τις συλλογικές επιτόπιες καταγραφές, την επιτόπια μαθητεία.

Το Πολυφωνικό Καραβάνι στις πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1999 το Πολυφωνικό Καραβάνι αναπτύσσει τη δράση του και στις πόλεις, ιδιαίτερα στην Αθήνα, με διοργάνωση εκδηλώσεων, λειτουργία Εργαστηρίων Πολυφωνίας, ανάπτυξη του Αρχείου Πολυφωνικού Τραγουδιού, παραγωγές, εκδόσεις και άλλα. Πρωτοπόρο στάθηκε το Εργαστήρι Πολυφωνίας που λειτούργησε στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων "Φοίβος Ανωγειανάκης" από το 1999 και το οποίο συνεχίζεται στο Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Ανωγειανάκης[3]. Κορυφαίες εκδηλώσεις του Πολυφωνικού Καραβανιού στην Αθήνα οι Μεγάλες Γιορτές Πολυφωνικού Τραγουδιού που ξεκίνησαν το 2000 και το 2001 από το Θέατρο "Παλλάς" και από το 2002 συνεχίζονται κάθε καλοκαίρι στο Θέατρο Πέτρας ως μέρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας του Δήμου Πετρούπολης[4]. Στις εκδηλώσεις αυτές συμμετέχει σχεδόν το σύνολο των ομίλων και των σχημάτων του Ηπειρώτικου Πολυφωνικού Τραγουδιού, από όλες τις περιοχές, τις γενιές και τις προσεγγίσεις. Συμμετέχουν επίσης πολυφωνικά σχήματα από Αλβανία, Βουλγαρία, Ιταλία, Γεωργία, Σερβία κά. Ανάλογα, το Πολυφωνικό Καραβάνι στηρίζει την προβολή του πολυφωνικού τραγουδιού και αλλού, όπως σε κοινωνικούς χώρους, νεολαιίστικα στέκια και φεστιβάλ, μουσικές σκηνές.

Άλλες δράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Tο 2003 ιδρύθηκε το Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού του Πολυφωνικού Καραβανιού[5] που, από τότε, διαρκώς εμπλουτίζεται με συλλογή και ψηφιοποίηση υλικών, επιτόπιες καταγραφές, συλλογική εθελοντική εργασία. Οι καρποί του κοινωνούνται μέσα από το διαδικτυακό κανάλι του Πολυφωνικού Καραβανιού στο YouTube και την ιστοσελίδα του Πολυφωνικού Kαραβανιού[6]. Το Πολυφωνικό Καραβάνι αναπτύσσει συνέργειες και με άλλους θεσμούς, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους[7], τις Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών Νοτίου Αιγαίου κά. Τo 2016, με εργασία του Προέδρου του ΔΣ της "Άπειρος" και "κυρατζή" (οδηγητή) του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρου Λαμπρίδη, το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Eλλάδας[8]. Τo 2016, με πρωτοβουλία του Πολυφωνικού Καραβανιού, ξεκίνησε ο εορτασμός της "Ημέρας Πολυφωνικού Τραγουδιού" κάθε 14 Μάη, με την αυτοοργάνωση γιορτών σε σειρά πόλεων και χωρών. Το 2018, σε αναγνώριση της δράσης του Πολυφωνικού Καραβανιού, ο Αλέξανδρος Λαμπρίδης αναγορεύθηκε σε επίτιμο δημότη του Δήμου Δερόπολης.

Η διεθνής αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 17 Δεκεμβρίου 2020, το Πολυφωνικό Καραβάνι εγγράφηκε[9] ομόφωνα και μετ΄επαίνων στον διεθνή κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO[10] με την υπ' αριθμ. 15.COM 8.C.4 απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς[11]. Aποτελεί την πρώτη εγγραφή από μεριάς της Ελλάδας[12] και την 25η διαχρονικά από τα 180 κράτη - μέρη (έως 27-07-2020) της Σύμβασης της UNESCO για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (2003)[13]. Η πρόταση εγγραφής διαμορφώθηκε σε συνεργασία των εκπροσώπων του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρου Λαμπρίδη και Αλίκης Γκανά με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς[14] του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας[15], με τη συναίνεση της Κοινότητας Πολυφωνίας. Το βίντεο της εγγραφής του Πολυφωνικού Καραβανιού ήταν αυτοτελής παραγωγή του, βασισμένη σε αρχειακά υλικά από τη διαχρονική του δράση[16]. H παγκόσμια αναγνώριση αποτέλεσε ένα βήμα προβολής της δράσης του Πoλυφωνικού Καραβανιού, με δημοσιεύσεις, από την εφημερίδα της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας[17] και την "Athens Voice"[18] ως τον "Ριζοσπάστη"[19] και τo 902.gr[20], καθώς και σε πολλά άλλα ελληνικά και ξένα μέσα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Ιστορικό». www.polyphonic.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  2. «Πολύδροσο Θεσπρωτίας - Κεντρική». www.polydroso.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  3. «Κέντρο Ελληνικής Μουσικής "Φοίβος Ανωγειανάκης"». Κέντρο Ελληνικής Μουσικής. 14 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  4. «Διεθνές Φεστιβάλ Πέτρας Archives». Δήμος Πετρούπολης. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  5. «Ιστορικό, λειτουργία». www.polyphonic.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  6. «Αρχική». www.polyphonic.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  7. «Αρχική». Olympia Festival. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  8. «Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι | Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας». ayla.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  9. «UNESCO - Polyphonic Caravan, researching, safeguarding and promoting the Epirus polyphonic song». ich.unesco.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  10. «UNESCO - Browse the Lists of Intangible Cultural Heritage and the Register of good safeguarding practices». ich.unesco.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  11. «UNESCO - Decision of the Intergovernmental Committee: 15.COM 8.C.4». ich.unesco.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  12. «Το Πολυφωνικό Καραβάνι στον Διεθνή Κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς». www.culture.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  13. «UNESCO - The States Parties to the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (2003)». ich.unesco.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  14. «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας». ayla.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  15. «Το Πολυφωνικό Καραβάνι στον Διεθνή Κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) | Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας». ayla.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  16. «Πολυφωνικό Καραβάνι - Ethnofest | Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου Αθήνας». Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  17. «9ο φύλλο της "Πανηπειρωτικής", Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2020». www.panepirotiki.com. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  18. «Αλέξανδρος Λαμπρίδης, o άξιος κυρατζής του Πολυφωνικού Καραβανιού». Athens Voice. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  19. Rizospastis, rizospastis gr | Synchroni Epochi (6 Μαρτίου 2021). «Εγνοια για την πολυφωνία ως ζώσα παράδοση αλλά και ως σύγχρονη έκφραση». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  20. 902.gr (6 Φεβρουαρίου 2021). «Διεθνής αναγνώριση του έργου του για τη διαφύλαξη του πολυφωνικού τραγουδιού από την UNESCO (VIDEO - ΦΩΤΟ)». 902.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.