Ο διάβολος (Τολστόι)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο διάβολος
Ο Λέων Τολστόι το 1889.
ΣυγγραφέαςΛέων Τολστόι
ΤίτλοςДьявол
ΓλώσσαΡωσικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1911
Μορφήνουβέλα
ΤόποςΡωσική Αυτοκρατορία

Ο διάβολος είναι νουβέλα του Λέοντος Τολστόι που γράφτηκε το 1890 αλλά δημοσιεύτηκε μεταθανάτια το 1911. Όπως και Η σονάτα του Κρόιτσερ, που ο συγγραφέας έγραψε περίπου την ίδια εποχή, το έργο προσεγγίζει το θέμα της σαρκικής επιθυμίας και της λαγνείας και τις καταστροφικές συνέπειές τους. Ο Διάβολος εμφανίζεται με τη μορφή αμαρτωλών σκέψεων για μια γυναίκα.[1]

Η ιστορία περιέχει αυτοβιογραφικές αναφορές σχετικά με τη σχέση του συγγραφέα στη νεότητά του με την αγρότισσα Αξίνια Μπασύκινα στο κτήμα του Γιάσναγια Πολιάνα.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο 26χρονος Γεβγκένι Ιρτένεφ και ο αδερφός του κληρονομούν μια μεγάλη κληρονομιά από τον πατέρα τους. Ωστόσο, είναι επιβαρυμένη με χρέη και τα αδέρφια πρέπει να αποφασίσουν αν θα την αποδεχτούν ή όχι. Ο Γεβγκένι την αποδέχεται και εξαγοράζει τη μερίδα του αδερφού του, πιστεύοντας ότι αν κάνει βελτιώσεις, διαχειρισθεί με σύνεση και φροντίσει προσωπικά τις καλλιέργειες, η περιουσία θα σωθεί. Εγκαταλείπει την Αγία Πετρούπολη και τη δουλειά του, ήταν δημόσιος υπάλληλος, και εγκαθίσταται με τη μητέρα του στο κτήμα, το οποίο αναλαμβάνει με όρεξη και πάθος. Ωστόσο, νοσταλγεί τις σχέσεις που είχε με γυναίκες όσο ζούσε στην πόλη και πίστευε ότι τις χρειαζόταν για την υγεία του.[2]

Καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, ο γέρος δασοφύλακας του συστήνει τη νεαρή Στεπανίδα, μια αγρότισσα της οποίας ο σύζυγος ζει και εργάζεται στην πόλη. Εδώ και αρκετούς μήνες ο Γεβγκένι και η Στεπανίδα συναντιούνται συχνά στο δάσος, ο άνδρας την πληρώνει κάθε φορά. Οι συγγενείς της Στεπανίδας, ευχαριστημένοι από τα χρήματα, δεν την ενοχλούν. Τελικά, η μητέρα του Γεβγκένι πιστεύει ότι ήρθε η ώρα να παντρευτεί, κατά προτίμηση με μια κληρονόμο που θα τους βοηθήσει με τα χρέη τους. Προς απογοήτευσή της, ο Γεβγκένι ερωτεύεται τη Λίζα, ένα γοητευτικό κορίτσι της μεσαίας τάξης, και παντρεύονται. Οι σχέσεις με τη Στεπανίδα διακόπτονται.[3]

Μετά από ένα χρόνο ευτυχισμένου γάμου, η Λίζα προσλαμβάνει δύο γυναίκες για υπηρέτριες. Μία από αυτές είναι η Στεπανίδα. Όταν ο Γεβγκένι τη βλέπει, όλο το πάθος γι' αυτήν που νόμιζε ότι είχε ξεχαστεί επιστρέφει βασανιστικά. Δεν μπορεί να σταματήσει να τη σκέφτεται και αποφασίζει ότι πρέπει να τη διώξουν. Η Λίζα αργότερα απέβαλε μετά από ένα ατύχημα και ήταν χλωμή και αδύναμη. Όταν έμεινε ξανά έγκυος, ο Γεβγκένι, κατόπιν εντολής γιατρού, την πηγαίνει για ανάπαυση στην Κριμαία για δύο μήνες και μένει και ο ίδιος, τόσο για να τη φροντίσει όσο και για να ξεφύγει από τη Στεπανίδα. Το ζευγάρι επιστρέφει στο σπίτι αφού η Λίζα γέννησε ένα κοριτσάκι. Ο Γεβγκένι αισθάνεται ευτυχισμένος: απέκτησε οικογένεια, οι οικονομικές προοπτικές είναι καλές, είναι αξιοσέβαστος στην περιοχή.[4]

Σε ένα πανηγύρι του χωριού, ο Γεβγκένι παρατηρεί τη Στεπανίδα να χορεύει και τα βλέμματά της ξαναξυπνούν τον πόθο του. Βασανισμένος από τη λαγνεία, σκέφτεται να ξαναρχίσει τις σχέσεις μαζί της, αλλά συνειδητοποιεί ότι η υπόθεση θα προκαλούσε σκάνδαλο στο χωριό και πόνο στην οικογένεια. Σκέφτεται «Πραγματικά, είναι ένας διάβολος. Απλώς ένας διάβολος. Έχει κυριεύσει τον εαυτό μου παρά τη θέλησή μου. Έχω μόνο δύο επιλογές: να σκοτώσω τη γυναίκα μου ή να τη σκοτώσω». Επιλέγει τελικά μια τρίτη επιλογή, να αυτοκτονήσει. Όταν η οικογένειά του τον βρίσκει νεκρό από πυροβολισμό, δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί αυτοκτόνησε καθώς, αν και βασανιζόταν, δεν είχε εκμυστηρευτεί το μυστικό του σε κανέναν.[5]

Σημείωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε μια δεύτερη σωζόμενη τελική έκδοση - οι μελετητές του Τολστόι τη χρονολογούν από την άνοιξη του 1890 - ο Γιεβγκένι πυροβολεί την ερωμένη του τρεις φορές στην πλάτη. Η γυναίκα πεθαίνει. Ο Γιεβγκένι δικάζεται αλλά αντιμετωπίζεται ως ψυχικά ασθενής, καταδικάζεται σε μια ελαφριά ποινή και επιστρέφει στο σπίτι αλκοολικός. [6]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο Διάβολος, μετάφραση: Ανδρέας Σαραντόπουλος, εκδόσεις Ζαχαρόπουλος, 1979 [7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]